Osoba odporna psychicznie staje na nogi po niepowodzeniu i nie poddaje się mimo rozczarowań. Tej umiejętności nabywa się z czasem. Gdy dziecko uczy się chodzić, nie uniknie upadków. Podobnie nie da się osiągnąć sukcesu bez popełnienia po drodze jakichś błędów.

Niektóre dzieci szybko się zniechęcają, kiedy coś im nie wyjdzie albo kiedy spotykają się z jakimiś przeciwnościami lub krytyką. A inne w takiej sytuacji zupełnie się poddają. Ale dziecko powinno zrozumieć następujące fakty:

• Każdemu czasem coś się nie udaje (Jakuba 3:2).

• Trudności prędzej czy później dotykają każdego (Kaznodziei 9:11).

• Korygowanie przez innych jest niezbędnym elementem nauki (Przysłów 9:9).

Odporność psychiczna pomoże twojemu dziecku odważnie zmierzyć się z różnymi wyzwaniami.

Kiedy dziecku coś się nie uda.

ZASADA BIBLIJNA: „Prawy może upaść siedem razy i znowu wstanie” (Przysłów 24:16).

Pomóż dziecku spojrzeć na sprawę z właściwej perspektywy. Na przykład co zrobi, jeśli nie zaliczy sprawdzianu w szkole? Może się podda i powie: „Nic mi nie wychodzi!”.

Żeby uczyć dziecko odporności, pomóż mu znaleźć sposób na poprawę sytuacji. Dzięki temu to ono będzie mieć kontrolę nad problemem — a nie problem nad nim.

Jednocześnie unikaj rozwiązywania problemu za dziecko. Pomóż mu raczej znaleźć rozwiązanie samodzielnie. Na przykład zapytaj je: „Co mógłbyś zrobić, żeby podciągnąć się z tego przedmiotu?”.

Gdy zdarzy się coś złego.

ZASADA BIBLIJNA: „Nie wiecie, jak wasze życie będzie wyglądać jutro” (Jakuba 4:14).

Życie jest nieprzewidywalne. Ktoś bogaty może z dnia na dzień stać się biedny, a ktoś zdrowy nagle zachorować. „Nie zawsze szybcy zwyciężają w wyścigu, a mocarze — w bitwie”, mówi Biblia, „bo ich wszystkich dosięga czas i przypadek” (Kaznodziei 9:11).

Na pewno starasz się chronić dziecko przed różnymi zagrożeniami. Ale patrząc realistycznie, nie da się uchronić go przed wszystkimi życiowymi nieszczęściami.

Oczywiście twoje dziecko na razie jest na tyle małe, że nie grozi mu utrata pracy ani kłopoty finansowe. Ale możesz pomagać mu w radzeniu sobie z innymi problemami — ze stratą przyjaciela albo śmiercią członka rodziny *.

Kiedy dziecko otrzymuje konstruktywną krytykę.

ZASADA BIBLIJNA: „Słuchaj rad (...), żebyś w przyszłości stał się mądry” (Przysłów 19:20).

Konstruktywna krytyka to nie poniżanie, ale wskazywanie, co trzeba zmienić w postępowaniu lub nastawieniu.

Kiedy uczysz swoje dziecko przyjmowania rad, oboje na tym skorzystacie. John, ojciec trójki dzieci, mówi: „Jeśli dzieci zawsze chroni się przed konsekwencjami ich błędów, to niczego się nie nauczą. Potem popełnią kolejne błędy, a ty będziesz musiał ciągle za nimi biegać i ratować je z opresji. To byłoby nie do wytrzymania zarówno dla ciebie, jak i dla dziecka”.

Jak możesz pomóc dziecku odnieść pożytek z rzeczowej krytyki? Kiedy twoje dziecko ją otrzymuje — w szkole czy gdzieś indziej — nie uznawaj pochopnie, że była ona niesprawiedliwa. Możesz wtedy powiedzieć:

• „Dlaczego twoim zdaniem ktoś udzielił ci takiej rady?”

• „Co możesz zrobić, żeby to poprawić?”

• „Jak zareagujesz na taką uwagę następnym razem?”

Pamiętaj, konstruktywna krytyka wyjdzie twojemu dziecku na dobre — zarówno teraz, jak i w dorosłym życiu.