Ludzie odpowiedzialni są godni zaufania. Wykonują wyznaczone zadania i robią to na czas.

Nawet bardzo małe dzieci mogą uczyć się odpowiedzialności. „Umiejętność współpracy zaczyna się rozwijać w 15 miesiącu życia dziecka, a w 18 miesiącu pojawia się chęć uczestniczenia w różnych zajęciach” — czytamy w książce Parenting Without Borders (Rodzicielstwo bez granic). „W wielu kulturach zwłaszcza między 5 a 7 rokiem życia dziecka rodzice zaczynają rozwijać jego naturalną uczynność. Już tak małe dzieci są w stanie pomagać w wielu pracach w domu”.

Termin „pokolenie bumerangów” odnosi się do młodych ludzi, którzy spróbowali żyć na własny rachunek, ale z powodu trudności finansowych wrócili do rodziców. W niektórych wypadkach wynika to z faktu, że nie zostali nauczeni, jak gospodarować pieniędzmi, dbać o mieszkanie czy wypełniać inne codzienne obowiązki.

Dlatego dobrze jest przygotowywać dziecko do obowiązków, które pojawią się w dorosłym życiu. „Przecież nie chcesz, żeby dziecko było od ciebie całkowicie zależne do osiemnastego roku życia, a potem nagle rzucić je na głęboką wodę” — czytamy w książce How to Raise an Adult (Jak wychować dorosłego).

Przydzielaj dziecku konkretne zadania.

ZASADA BIBLIJNA: „Każda ciężka praca przynosi korzyść” (Przysłów 14:23).

Małe dzieci chętnie towarzyszą rodzicom w różnych zadaniach. Możesz zrobić dobry użytek z tej naturalnej skłonności i przydzielić dziecku jakąś pracę w domu.

Jednak niektórzy rodzice tego unikają. Sądzą, że dzieci i tak już mnóstwo czasu poświęcają na odrabianie lekcji, więc nie chcą dodatkowo ich obciążać.

W rzeczywistości dzieci, którym przydziela się obowiązki domowe, lepiej radzą sobie w szkole, ponieważ w domu uczą się przyjmowania i kończenia różnych zadań. Co więcej, jak podaje książka Parenting Without Borders, „jeśli ignorujemy chęć dziecka do współpracy, kiedy jest jeszcze małe, to przyswaja sobie ono pogląd, że pomaganie nie ma większego znaczenia (...). Zaczyna też oczekiwać, że inni zawsze będą je w czymś wyręczać”.

Jak widać, obowiązki w domu sprawiają, że dziecko chce wnosić coś od siebie, a nie tylko korzystać; dawać, a nie tylko brać. Poza tym pomagają mu uświadomić sobie, że odgrywa ważną rolę w rodzinie i że jest współodpowiedzialne za jej dobro.

Ucz dziecko brania odpowiedzialności za błędy.

ZASADA BIBLIJNA: „Słuchaj rad i przyjmuj karcenie, żebyś w przyszłości stał się mądry” (Przysłów 19:20).

Jeśli twoje dziecko popełni błąd — na przykład przypadkowo zniszczy cudzą własność — nie próbuj tego tuszować. Dziecko jest w stanie ponieść konsekwencje swojego postępowania; w tym wypadku może chodzić o przeprosiny, a nawet o zrekompensowanie straty.

Kiedy dziecko bierze odpowiedzialność za swoje błędy i niepowodzenia, to:

• nauczy się uczciwości

• nie będzie zrzucało winy na innych

• nie będzie szukało wymówek

• będzie umiało przepraszać