1. Jaki pokrzepiający wniosek Jehowa pomógł wyciągnąć Abrahamowi?

 TEJ rozmowy Abraham nigdy nie zapomniał. Za pośrednictwem anioła Bóg powiedział mu, że zamierza zniszczyć Sodomę i Gomorę. Ten wierny sługa Boży bardzo się martwił. Zapytał: „Czy naprawdę zgładzisz prawego razem z niegodziwym? (...) Czy Sędzia całej ziemi mógłby postąpić niesprawiedliwie?” (Rodz. 18:23-33). Jehowa cierpliwie pomógł swojemu kochanemu przyjacielowi wyciągnąć ważny wniosek: To niemożliwe, żeby Bóg zgładził prawych ludzi. Ta prawda jest pokrzepiająca i pożyteczna również dla nas.

2. Dlaczego możemy być pewni, że Jehowa zawsze sądzi ludzi sprawiedliwie i miłosiernie?

² Dlaczego możemy być pewni, że Jehowa zawsze sądzi ludzi sprawiedliwie i miłosiernie? Bo wiemy, że On „patrzy na serce” (1 Sam. 16:7). Zna „serce każdego człowieka” (1 Król. 8:39; 1 Kron. 28:9). To coś niezwykłego! Sposób, w jaki Jehowa dokonuje osądu, nieskończenie przerasta naszą zdolność pojmowania. Słusznie więc apostoł Paweł pod natchnieniem napisał o Jehowie: „Jak niezbadane są Jego sądy!” (Rzym. 11:33).

3, 4. Nad czym czasami możemy się zastanawiać i co omówimy w tym artykule? (Jana 5:28, 29).

³ Mimo to czasami możemy zadawać sobie pytania podobne do tych, które zadał Abraham. Możemy nawet się zastanawiać: „Czy jest jakaś nadzieja dla ludzi, którzy zginęli z wyroku Jehowy, takich jak mieszkańcy Sodomy i Gomory? Czy kogokolwiek z nich obejmie ‚zmartwychwstanie (...) nieprawych’?” (Dzieje 24:15).

⁴ Przyjrzymy się teraz bliżej tematowi zmartwychwstania. Niedawno lepiej zrozumieliśmy, na czym będzie polegać „zmartwychwstanie do życia” i „zmartwychwstanie na sąd” (odczytaj Jana 5:28, 29) a. To z kolei doprowadziło do zmian w zrozumieniu innych kwestii. Zostaną one omówione w tym i następnym artykule. Najpierw rozważymy to, czego nie wiemy o prawych wyrokach Jehowy, a potem to, co o nich wiemy.

CZEGO NIE WIEMY

5. Co w przeszłości sugerowały nasze publikacje, jeśli chodzi o tych, którzy zginęli w Sodomie i Gomorze?

⁵ W przeszłości w naszych publikacjach wyrażano pogląd, że dla ludzi, którzy zginęli z wyroku Jehowy — takich jak mieszkańcy Sodomy i Gomory — nie ma nadziei na zmartwychwstanie. Ale po dalszej analizie połączonej z modlitwą pojawiło się pytanie: Czy możemy tak powiedzieć z całą pewnością?

6. Jakie przykłady wyroków wykonanych przez Jehowę podaje Biblia, ale czego na ich temat nie wyjawia?

⁶ Rozważmy kilka przykładów. W różnych miejscach Biblii opisano, jak Jehowa wykonywał wyroki na nieprawych. Na przykład wielu ludzi zginęło w potopie. Kiedy Jehowa wprowadzał Izraelitów do Ziemi Obiecanej, polecił im wytępić siedem mieszkających tam narodów. Innym razem posłużył się aniołem, który w ciągu jednej nocy zabił 185 000 asyryjskich żołnierzy (Rodz. 7:23; Powt. Pr. 7:1-3; Izaj. 37:36, 37). Czy Biblia daje nam podstawy do twierdzenia, że Jehowa skazał każdą z tych osób na wieczną zagładę, bez nadziei na zmartwychwstanie? Nie. Dlaczego możemy tak powiedzieć?

7. Czego nie wiemy o ludziach, którzy zginęli w trakcie potopu oraz podboju ziemi Kanaan? (Zobacz ilustrację).

⁷ Nie wiemy, jak w tamtych sytuacjach Jehowa osądził każdego człowieka z osobna ani czy ci, którzy zginęli, mieli możliwość Go poznać i okazać skruchę. Co prawda w odniesieniu do okresu przed potopem Biblia mówi, że Noe był „głosicielem prawości” (2 Piotra 2:5). Nie mówi jednak, że w trakcie budowy ogromnej arki starał się ostrzec każdego człowieka żyjącego wtedy na ziemi. Podobnie nie wiemy, czy wszyscy niegodziwi mieszkańcy Kanaanu mieli okazję dowiedzieć się o Jehowie i zmienić swoje postępowanie.

8. Czego nie wiemy na temat ludzi mieszkających w Sodomie i Gomorze?

⁸ A co powiedzieć o mieszkańcach Sodomy i Gomory? Wśród nich mieszkał prawy Lot. Ale czy im wszystkim głosił? Tego nie wiemy. Bez wątpienia ci ludzie byli niegodziwi, ale czy wiedzieli, co jest dobre, a co złe? Jak pamiętamy, mężczyźni z Sodomy chcieli zgwałcić przebywających u Lota gości. Biblia mówi, że w tym tłumie byli nawet chłopcy (Rodz. 19:4; 2 Piotra 2:7). Czy możemy twierdzić, że miłosierny Bóg, Jehowa, skazał ich wszystkich na śmierć bez widoków na zmartwychwstanie? Faktem jest, że w tym mieście nie znalazło się nawet 10 prawych (Rodz. 18:32). Dlatego Jehowa słusznie pociągnął tych ludzi do odpowiedzialności. Ale czy to oznacza, że „zmartwychwstanie (...) nieprawych” nie obejmie nikogo z nich? Nie możemy tego powiedzieć z całą pewnością.

9. Czego nie wiemy o Salomonie?

⁹ Z drugiej strony w Biblii czytamy też o osobach, które były prawe, ale z czasem stały się nieprawe. Przykładem może być król Salomon. Dobrze wiedział, kim jest Jehowa i jak należy Go wielbić, a On mu obficie błogosławił. Niestety, z czasem Salomon zaczął oddawać cześć fałszywym bóstwom, czym rozgniewał Jehowę. Konsekwencje jego grzechów przez stulecia ponosił cały naród izraelski. To prawda, że Biblia mówi o Salomonie, że „spoczął ze swoimi praojcami” — to samo, co o innych wiernych sługach Bożych, takich jak król Dawid (1 Król. 11:5-9, 43; 2 Król. 23:13). Ale czy samo to sformułowanie stanowi gwarancję, że zostanie wskrzeszony? Niekoniecznie. Niektórzy jednak mogą uważać, że Salomon zmartwychwstanie, bo w Biblii czytamy: „Ten, kto umarł, został uwolniony od grzechu” (Rzym. 6:7). Rzeczywiście — ale to wcale nie oznacza, że wszyscy, którzy umarli, będą wskrzeszeni, jak gdyby po prostu im się to należało. Zmartwychwstanie to dar od kochającego Boga. On obdarowuje nim ludzi, którym chce dać szansę, by służyli Mu już wiecznie (Hioba 14:13, 14; Jana 6:44). Czy Salomon otrzyma ten dar? Wie o tym tylko Jehowa. A my wiemy, że On na pewno postąpi słusznie.

CO WIEMY

10. Jak Jehowa podchodzi do wykonywania wyroków na ludziach? (Ezechiela 33:11). (Zobacz też ilustrację).

¹⁰ Odczytaj Ezechiela 33:11. W tym wersecie Jehowa życzliwie wyjawia nam, jakie ma podejście do osądzania ludzi. Podobnie jak prorok Ezechiel wypowiedział się apostoł Piotr. Pod natchnieniem napisał: „Jehowa (...) nie chce, żeby ktokolwiek został zgładzony” (2 Piotra 3:9). Te słowa bardzo nas pokrzepiają. Dzięki nim wiemy, że Jehowa nikogo nie unicestwi na zawsze bez konkretnego powodu. Jest pełen miłosierdzia i okazuje je, kiedy to tylko możliwe.

11. Kto nie zostanie wskrzeszony i skąd o tym wiemy?

¹¹ A co wiemy o osobach, które nie dostąpią zmartwychwstania? Biblia wspomina jedynie o kilku z nich b. Na przykład Jezus wskazał, że nie zostanie wskrzeszony Judasz Iskariot (Marka 14:21; zobacz też Jana 17:12 oraz komentarz w Biblii do studium). Judasz rozmyślnie wystąpił przeciwko Jehowie i Jego Synowi (zobacz Marka 3:29 i artykuł „Czym jest grzech niewybaczalny?”). W podobny sposób Jezus wypowiedział się o przywódcach religijnych, którzy mu się sprzeciwiali. Dał do zrozumienia, że nie mają nadziei na zmartwychwstanie (Mat. 23:33). A apostoł Paweł zaznaczył, że nie zostaną wskrzeszeni również nieokazujący skruchy odstępcy (Hebr. 6:4-8; 10:29).

12. Co wiemy o miłosierdziu Jehowy? Podaj przykłady.

¹² Co z kolei wiemy o miłosierdziu Jehowy? W jaki sposób pokazał On, że „nie chce, żeby ktokolwiek został zgładzony”? Przyjrzyjmy się, jak okazał miłosierdzie osobom, które popełniły poważne grzechy. Król Dawid dopuścił się kilku z nich, między innymi cudzołóstwa i morderstwa. Jednak zawsze okazywał skruchę i Jehowa miłosiernie mu przebaczał (2 Sam. 12:1-13). Król Manasses przez większą część życia był niegodziwy. Ale kiedy zdobył się na skruchę, to nawet w tym skrajnym wypadku Jehowa był gotów wybaczyć (2 Kron. 33:9-16). Te przykłady dowodzą, że Jehowa okazuje miłosierdzie zawsze, gdy ma do tego podstawy. Wskrzesi osoby, które zrozumiały, że popełniły poważne grzechy, i okazały skruchę.

13. (a) Dlaczego Jehowa okazał miłosierdzie Niniwczykom? (b) Co na temat Niniwczyków później powiedział Jezus?

¹³ Wiemy też, że Jehowa okazał miłosierdzie Niniwczykom. Najpierw powiedział do Jonasza o Niniwie: „Ogłaszaj wyrok jej mieszkańcom, bo zwróciłem uwagę na ich niegodziwość”. Ale kiedy okazali skruchę za swoje grzechy, życzliwie im przebaczył. Był o wiele bardziej miłosierny niż Jonasz. Musiał przypomnieć rozgniewanemu prorokowi, że Niniwczycy „nie umieją odróżnić dobra od zła” (Jon. 1:1, 2; 3:10; 4:9-11). Później Jezus powołał się na ten przykład, żeby przekazać ważną naukę dotyczącą sprawiedliwości i miłosierdzia Jehowy. Powiedział, że Niniwczycy, którzy okazali skruchę, „powstaną (...) na sąd” (Mat. 12:41).

14. Co dla Niniwczyków będzie oznaczać „zmartwychwstanie na sąd”?

¹⁴ Na jaki „sąd” „powstaną” Niniwczycy? Jezus wspomniał o przyszłym „zmartwychwstaniu na sąd” (Jana 5:29). Mówił o swoim Tysiącletnim Panowaniu, kiedy to zostaną wskrzeszeni „zarówno prawi, jak i nieprawi” (Dzieje 24:15). Dla nieprawych będzie to „zmartwychwstanie na sąd”. Oznacza to, że Jehowa i Jezus będą ich obserwować oraz poddawać ocenie, jak reagują na Boże pouczenia. Jeśli wskrzeszony Niniwczyk nie będzie chciał przyłączyć się do czystego wielbienia, zostanie osądzony negatywnie (Izaj. 65:20). Ale wszyscy, którzy postanowią wielbić Jehowę, zostaną osądzeni pozytywnie. Będą mieli perspektywę na życie wieczne! (Dan. 12:2).

15. (a) Dlaczego nie powinniśmy twierdzić, że nikt zgładzony w Sodomie i Gomorze nie zmartwychwstanie? (b) Jak rozumieć słowa z Listu Judy 7? (Zobacz ramkę „ Co miał na myśli Juda?”).

¹⁵ W odniesieniu do ludzi z Sodomy i Gomory Jezus powiedział, że „w Dniu Sądu” będą w lepszej sytuacji niż ci, którzy odrzucili jego samego oraz jego nauki (Mat. 10:14, 15; 11:23, 24; Łuk. 10:12). Co miał na myśli? Moglibyśmy uznać, że Jezus użył tutaj hiperboli c. Ale najwyraźniej tak nie było. Jak pamiętamy, o Niniwczykach wspomniał, że „powstaną (...) na sąd” w sensie dosłownym. A w obu wypadkach bez wątpienia odwoływał się do tego samego „Dnia Sądu”. Podobnie jak Niniwczycy, mieszkańcy Sodomy i Gomory dopuszczali się złych czynów. Ale w przeciwieństwie do Niniwczyków nie mieli szansy okazać skruchy. Musimy też pamiętać, co Jezus powiedział o „zmartwychwstaniu na sąd”. Ma ono dotyczyć również „postępujących niegodziwie” (Jana 5:29). Wygląda więc na to, że dla niektórych mieszkańców Sodomy i Gomory jest nadzieja. Możliwe, że przynajmniej część z nich zmartwychwstanie, a my będziemy ich uczyć o Jehowie i Jezusie Chrystusie.

16. Co Jehowa weźmie pod uwagę, decydując, kogo wskrzesić? (Jeremiasza 17:10).

¹⁶ Odczytaj Jeremiasza 17:10. Werset ten dobrze podsumowuje to, co wiemy: Jehowa zawsze ‛bada serce, wnika w najskrytsze myśli’. Jeśli chodzi o przyszłe zmartwychwstanie, ‛każdemu odda według jego dróg’. Będzie stanowczy, kiedy to konieczne, ale miłosierny, kiedy to tylko możliwe. Nie powinniśmy więc zakładać, że dana osoba nie ma szans na zmartwychwstanie, chyba że Biblia mówi o tym wprost.

„SĘDZIA CAŁEJ ZIEMI” ‛POSTĄPI SPRAWIEDLIWIE’

17. Co się stanie z tymi, którzy zmarli?

¹⁷ Odkąd Adam i Ewa przyłączyli się do buntu Szatana przeciw Jehowie Bogu, zmarły już miliardy ludzi. Nasz „wróg” — śmierć — zebrał ogromne żniwo! (1 Kor. 15:26). Co się stanie z tymi wszystkimi ludźmi? Dla niewielkiej liczby — dla 144 000 wiernych naśladowców Chrystusa — Jehowa przewidział zmartwychwstanie do nieśmiertelnego życia w niebie (Obj. 14:1). Z kolei ogromna liczba mężczyzn i kobiet, którzy kochali Jehowę, dostąpi „zmartwychwstania (...) prawych”. Jeśli pozostaną posłuszni Bogu w trakcie Tysiącletniego Panowania Chrystusa oraz w ostatecznej próbie, będą mogli żyć wiecznie na ziemi (Dan. 12:13; Hebr. 12:1). Podczas Millennium „nieprawi” — między innymi ci, którzy nigdy nie służyli Jehowie, a nawet ‛postępowali niegodziwie’ — będą mogli się zmienić i zostać sługami Jehowy (Łuk. 23:42, 43). Jednak niektórzy byli tak niegodziwi, tak zdeterminowani, żeby sprzeciwiać się Jehowie i Jego zamierzeniu, że On nigdy nie przywróci im życia (Łuk. 12:4, 5).

18, 19. (a) Czego możemy być pewni w związku z tym, jak Jehowa osądzi zmarłych? (Izajasza 55:8, 9). (b) Co rozważymy w następnym artykule?

¹⁸ Możemy mieć całkowitą pewność, że sądząc ludzi, Jehowa zawsze podejmuje słuszne decyzje! Jak przekonał się Abraham, Jehowa jest doskonałym, wszechmądrym i miłosiernym „Sędzią całej ziemi”. Wyszkolił też swojego Syna i powierzył mu władzę sądzenia (Jana 5:22). Zarówno Ojciec, jak i Syn potrafią czytać w ludzkich sercach (Mat. 9:4). Dlatego zawsze ‛postępują sprawiedliwie’!

¹⁹ Całkowicie ufajmy, że Jehowa podejmuje właściwe decyzje. Zdajemy sobie sprawę, że w przeciwieństwie do Niego nie mamy kwalifikacji do sądzenia (odczytaj Izajasza 55:8, 9). Dlatego ze spokojem pozostawiamy całe sądzenie Jemu i Jego Synowi — Królowi, który doskonale odzwierciedla sprawiedliwość i miłosierdzie Ojca (Izaj. 11:3, 4). A co powiedzieć o wyrokach Jehowy i Jezusa podczas nadchodzącego wielkiego ucisku? Czego o nich nie wiemy, a co wiemy? Rozważymy to w następnym artykule.