1, 2. Jak ważne jest udzielanie zachęt?

„RODZICE rzadko mnie chwalą, za to często krytykują. Ich słowa bardzo mnie ranią” — opowiada 18-letnia Cristina ^[1]. „Mówią, że jestem niedojrzała, niereformowalna i gruba. Często płaczę i wolę z nimi nie rozmawiać. Czuję się nic nie warta”. Gdy brakuje zachęt, życie jest naprawdę smutne.

² Zachęty mogą mieć ogromną siłę oddziaływania. „Przez wiele lat czułem się bezwartościowy” — opowiada Rubén. „Ale pewnego razu głosiłem ze starszym, który dostrzegł, że mam gorszy dzień. Z uwagą mnie wysłuchał. Potem przypomniał mi, ile dobrego robię. Powołał się też na słowa Jezusa, że każdy z nas jest wart więcej niż wiele wróbli. Często wspominam ten werset i nadal porusza on moje serce. To, co powiedział ten starszy, dużo zmieniło w moim życiu” (Mat. 10:31).

3. (a) Co Paweł powiedział o zachęcaniu innych? (b) Co omówimy w tym artykule?

³ Potrzebę regularnego zachęcania innych podkreślono w Biblii. Apostoł Paweł napisał do chrześcijan pochodzenia hebrajskiego: „Strzeżcie się, bracia, żeby czasem nie rozwinęło się w kimś z was serce niegodziwe, któremu brakuje wiary — wskutek oddalenia się od Boga żywego; ale wciąż się nawzajem usilnie zachęcajcie każdego dnia (...), żeby czasem ktoś z was nie popadł w zatwardziałość wskutek zwodniczej mocy grzechu” (Hebr. 3:12, 13). Jeżeli sam kiedyś zostałeś pokrzepiony, to rozumiesz, jak ważna jest powyższa rada Pawła. W związku z tym przeanalizujmy następujące pytania: Jakie znaczenie mają zachęty? Czego o ich udzielaniu uczymy się od Jehowy, Jezusa i apostoła Pawła? I jak robić to skutecznie?

4. Kto potrzebuje zachęt i dlaczego obecnie rzadko się je słyszy?

⁴ Wszyscy potrzebujemy zachęt. Są one szczególnie ważne w młodym wieku. „Dzieci (...) potrzebują zachęt jak rośliny wody” — wyjaśnia pedagog Timothy Evans. „Dzięki zachętom dziecko czuje się wartościowe i cenione”. Jednak żyjemy w trudnych czasach — zanikają naturalne uczucia, ludzie są samolubni i rzadko pokrzepiają innych (2 Tym. 3:1-5). Niektórzy rodzice nie chwalą swoich dzieci, ponieważ sami nigdy nie byli chwaleni przez rodziców. Wielu też skarży się, że nie słyszy pochwał w miejscu pracy.

5. Jak można kogoś zachęcić?

⁵ Jeśli chcemy kogoś zachęcić, warto pochwalić go za coś, co zrobił. Można też upewniać innych, że mają cenne przymioty, oraz pocieszać przygnębionych (1 Tes. 5:14). Grecki wyraz tłumaczony w Biblii na „zachęta” dosłownie znaczy „wezwanie do stanięcia u boku”. Kiedy współpracujemy z braćmi i siostrami, mamy wiele okazji do zachęcania się nawzajem (odczytaj Kaznodziei 4:9, 10). Czy wykorzystujemy takie chwile, by powiedzieć współwyznawcom, dlaczego ich kochamy i cenimy? Zawsze pamiętajmy o biblijnym przysłowiu: „Słowo w słusznym czasie — jakże jest dobre!” (Prz. 15:23).

6. Dlaczego Szatan chce nas zniechęcić? Podaj przykład, jak próbował to zrobić.

⁶ Szatan stara się nas zniechęcić — chce, żebyśmy osłabli, między innymi pod względem duchowym. W Księdze Przysłów 24:10 czytamy: „Okazałeś się zniechęcony w dniu udręki? Twoja moc będzie znikoma”. Szatan chciał zniechęcić prawego Hioba i dlatego zesłał na niego serię nieszczęść i oskarżeń. Jednak jego okrutny plan się nie powiódł (Hioba 2:3; 22:3; 27:5). My również możemy pokrzyżować zamiary Szatana, zachęcając członków rodziny i zboru. Dzięki temu zarówno w naszym domu, jak i w Sali Królestwa każdy będzie się czuł szczęśliwy i bezpieczny.

7, 8. (a) Jak Biblia dowodzi, że udzielanie zachęt jest dla Jehowy bardzo ważne? (b) Jak rodzice mogą naśladować Jehowę? (Zobacz ilustrację tytułową).

⁷ Jehowa. Psalmista śpiewał: „Jehowa jest blisko tych, którzy serce mają złamane, a zdruzgotanych na duchu wybawia” (Ps. 34:18). Kiedy prorok Jeremiasz był przestraszony i zniechęcony, Jehowa go pocieszył (Jer. 1:6-10). Z pewnością również sędziwy Daniel czuł się bardzo pokrzepiony, gdy Bóg wysłał anioła, który go wzmocnił i nazwał „mężem nader miłym” (Dan. 10:8, 11, 18, 19). Czy nie mógłbyś w podobny sposób zachęcać głosicieli i pionierów, a także braci i siostry, którzy z racji wieku mają coraz mniej sił?

⁸ Bóg nie uznał, że skoro współpracował ze swoim umiłowanym Synem całe stulecia, nie musi już go chwalić ani zachęcać podczas jego pobytu na ziemi. Dwa razy Jezus słyszał, jak jego Ojciec mówi z nieba: „To jest mój Syn, umiłowany, którego darzę uznaniem” (Mat. 3:17; 17:5). W ten sposób Bóg pochwalił Jezusa i upewnił go, że dobrze sobie radzi. Jezus usłyszał te słowa na początku swojej służby oraz w ostatnim roku ziemskiego życia. Z pewnością czuł się dzięki temu bardzo pokrzepiony. Jehowa wysłał też anioła, by wzmocnić udręczonego Syna w noc przed jego śmiercią (Łuk. 22:43). Rodzice powinni naśladować przykład Jehowy i regularnie zachęcać dzieci oraz je chwalić. A kiedy przechodzą one w szkole próby lojalności, powinni udzielać im dodatkowego wsparcia.

9. Czego możemy się nauczyć ze sposobu, w jaki Jezus traktował apostołów?

⁹ Jezus. Kiedy Jezus ustanawiał Pamiątkę swojej śmierci, zdawał sobie sprawę, że apostołowie nie wyzbyli się dumy. Pokornie umył im stopy, a oni ciągle sprzeczali się o to, który z nich jest największy. Poza tym Piotr był zbyt pewny siebie (Łuk. 22:24, 33, 34). Jednak Jezus pochwalił apostołów za to, że trwają z nim w jego próbach. Przepowiedział też, że dokonają dzieł większych niż on, oraz zapewnił o miłości, którą darzy ich Bóg (Łuk. 22:28; Jana 14:12; 16:27). Każdy z nas może zadać sobie pytanie: „Czy wzorem Jezusa nie powinienem chwalić swoich dzieci oraz innych osób, zamiast skupiać się na ich wadach?”.

10, 11. Jak apostoł Paweł pokazał, że dostrzega potrzebę zachęcania innych?

¹⁰ Apostoł Paweł. W swoich listach Paweł wypowiadał się pozytywnie o współwyznawcach, chociaż z pewnością znał ich wady, bo z niektórymi z tych braci przez wiele lat podróżował. Na przykład Tymoteusza nazwał „umiłowanym i wiernym dzieckiem w Panu” oraz kimś, kto szczerze troszczy się o braci (1 Kor. 4:17; Filip. 2:19, 20). O Tytusie do braci w Koryncie napisał: „Jest on wspólnikiem moim oraz współpracownikiem dla waszej korzyści” (2 Kor. 8:23). Gdy Tymoteusz i Tytus dowiedzieli się, co Paweł o nich myśli, z pewnością poczuli się bardzo zachęceni.

¹¹ Paweł i Barnabas, żeby zachęcać braci, narażali życie. Na przykład w Listrze zostali zaatakowani przez tłum fanatyków. Jednak wrócili tam i zachęcili nowych uczniów, by trwali w wierze (Dzieje 14:19-22). W Efezie apostoł Paweł napotkał rozwścieczony tłum. W Dziejach Apostolskich 20:1, 2 czytamy: „Kiedy rozruchy już ustały, Paweł posłał po uczniów, a gdy ich zachęcił i pożegnał, wyruszył w podróż do Macedonii. Przeszedłszy te okolice i zachęciwszy niejednym słowem tych, którzy się tam znajdowali, przybył do Grecji”. Dla apostoła Pawła udzielanie zachęt było bez wątpienia bardzo ważne.

12. Jaką rolę w „wymianie zachęt” odgrywają zebrania?

¹² Nasz niebiański Ojciec życzliwie postanowił, że mamy się regularnie spotykać. Jednym z powodów jest to, że na zebraniach możemy zachęcać innych i sami otrzymujemy zachęty (odczytaj Hebrajczyków 10:24, 25). Podobnie jak pierwsi naśladowcy Jezusa zgromadzamy się, żeby się uczyć i nawzajem pokrzepiać (1 Kor. 14:31). Wspomniana na początku Cristina mówi: „Lubię chodzić na zebrania, bo odczuwam tam miłość i otrzymuję zachęty. Czasem przychodzę do Sali Królestwa przygnębiona. Ale podchodzą siostry i mnie przytulają. Mówią, że ładnie wyglądam, że mnie kochają i cieszą się z moich postępów duchowych. Ich słowa sprawiają, że czuję się dużo lepiej!”. To bardzo pokrzepiające, gdy wszyscy staramy się mieć udział w „wymianie zachęt” (Rzym. 1:11, 12).

13. Dlaczego doświadczeni słudzy Boży potrzebują zachęt?

¹³ Nawet doświadczeni słudzy Boży potrzebują zachęt. Pomyślmy o Jozuem. Chociaż przez wiele lat był wierny, Bóg polecił Mojżeszowi go zachęcić: „Powierz obowiązki Jozuemu i zachęć go oraz wzmocnij, gdyż to on przeprawi się przed tym ludem i to za jego sprawą odziedziczą oni ziemię, którą ty ujrzysz” (Powt. Pr. 3:27, 28). Jozue miał wziąć na siebie dużą odpowiedzialność — dowodzić Izraelitami podczas podboju Ziemi Obiecanej. Czekały go różne trudności. Przegrał też co najmniej jedną bitwę (Joz. 7:1-9). Nic dziwnego, że potrzebował zachęt i pokrzepienia. Dlatego każdy z nas powinien zachęcać starszych — w tym nadzorców obwodów — którzy troszczą się o owce Jehowy (odczytaj 1 Tesaloniczan 5:12, 13). Pewien nadzorca obwodu powiedział: „Czasami bracia dają nam listy z podziękowaniami, w których piszą, jak bardzo podobała się im nasza wizyta. Zbieramy takie listy i czytamy je, kiedy mamy gorsze chwile. Są dla nas prawdziwym źródłem zachęt”.

14. Co pokazuje, że pochwały i zachęty są bardzo ważne podczas udzielania rad?

¹⁴ Starsi zboru i rodzice zauważają, że zachęty i pochwały są bardzo ważne podczas udzielania rad opartych na Biblii. Kiedy Paweł pochwalił Koryntian za zastosowanie się do jego wskazówek, z pewnością było to dla nich motywacją, żeby dalej postępować właściwie (2 Kor. 7:8-11). Andreas, ojciec dwójki dzieci, mówi: „Zachęty pomagają dzieciom wzrastać pod względem duchowym i emocjonalnym. Dzięki pochwałom rady są bardziej skuteczne. Chociaż nasze dzieci wiedzą, co jest słuszne, właściwe postępowanie wejdzie im w krew, gdy będziemy ciągle je do tego zachęcać”.

15. Podaj jeden ze sposobów zachęcania innych.

¹⁵ Chwal współwyznawców za ich wysiłki i przymioty (2 Kron. 16:9; Hioba 1:8). Jehowa i Jezus bardzo cenią nasze starania, żeby popierać sprawy Królestwa, nawet jeśli mamy ograniczone możliwości (odczytaj Łukasza 21:1-4; 2 Koryntian 8:12). Na przykład niektórzy kochani bracia starsi wiekiem bardzo się wysilają, żeby regularnie uczestniczyć w zebraniach i służbie. Czy nie powinniśmy ich za to chwalić?

16. Co powinniśmy zrobić, gdy zauważymy coś zasługującego na pochwałę?

¹⁶ Szukaj okazji, żeby zachęcać. Jeśli zauważymy coś zasługującego na pochwałę, powiedzmy o tym. Pomyślmy, co się stało, gdy Paweł i Barnabas byli w Antiochii Pizydyjskiej. Przełożeni synagogi powiedzieli im: „Mężowie, bracia, jeśli macie jakieś słowo zachęty dla ludu, to mówcie”. Paweł wygłosił wtedy porywające przemówienie (Dzieje 13:13-16, 42-44). Jeżeli ‛mamy jakieś słowo zachęty’, to czy nie warto byłoby się nim podzielić? Gdy zachęcanie jest naszym zwyczajem, zapewne inni będą również nas zachęcać (Łuk. 6:38).

17. Co sprawia, że nasze pochwały mają większą siłę oddziaływania?

¹⁷ Powiedz o czymś konkretnym. Ogólne zachęty są pomocne, ale sposób, w jaki Jezus zwrócił się do chrześcijan z Tiatyry, pokazuje, że lepiej jest wspomnieć o czymś konkretnym (odczytaj Objawienie 2:18, 19). Na przykład rodzice mogliby pochwalić dzieci za to, że w jakiejś dziedzinie robią postępy duchowe. Samotnej matce moglibyśmy powiedzieć, co nam się podoba w jej sposobie wychowywania dzieci. Takie zachęty i pochwały mogą naprawdę wiele zdziałać!

18, 19. Jak możemy nawzajem się budować?

¹⁸ Nie spodziewamy się, że Jehowa osobiście poleci nam kogoś zachęcić, tak jak polecił Mojżeszowi zachęcić Jozuego. Jednak cieszy się, kiedy pokrzepiamy współwyznawców i inne osoby (Prz. 19:17; Hebr. 12:12). Na przykład moglibyśmy powiedzieć bratu, który wygłosił przemówienie, że podał przydatne rady lub pomógł nam zrozumieć jakiś werset. Pewna siostra napisała do przyjezdnego mówcy: „Chociaż rozmawialiśmy tylko kilka minut, dostrzegłeś, że było mi ciężko na sercu, pokrzepiłeś mnie i podniosłeś na duchu. Chcę, żebyś wiedział, jak bardzo cenię Twoją życzliwość. Okazałeś ją, zarówno przemawiając z podium, jak i w rozmowie ze mną. To był prezent od Jehowy”.

¹⁹ Bez wątpienia znajdziemy różne sposoby, żeby budować innych pod względem duchowym, jeśli weźmiemy sobie do serca radę Pawła: „Jedni drugich pocieszajcie i jedni drugich budujcie, jak to istotnie czynicie” (1 Tes. 5:11). Dalej sprawiajmy Jehowie radość, ‛usilnie zachęcając się nawzajem każdego dnia’.