1, 2. Pod jakimi względami nasza sytuacja jest podobna do sytuacji Żydów, którzy powrócili do Jerozolimy? (Zobacz też ramkę „ Czasy Aggeusza, Zachariasza i Ezdrasza”).

 CZY martwisz się czasami, co przyniesie jutro? Być może straciłeś pracę i zastanawiasz się, jak utrzymasz rodzinę. A może niepokoisz się o bezpieczeństwo swoich bliskich z powodu niestabilnej sytuacji politycznej, prześladowań lub sprzeciwu wobec naszej działalności kaznodziejskiej. Czy obecnie zmagasz się z którymś z tych problemów? Jeśli tak, to odniesiesz korzyść z rozważenia, jak Jehowa pomógł starożytnym Izraelitom, gdy stanęli przed podobnymi wyzwaniami.

² Żydzi prowadzili w Babilonie wygodne życie, dlatego potrzebowali silnej wiary, żeby opuścić to miasto i udać się w miejsce, które dla większości z nich było nieznane. Wkrótce po tym, jak tam dotarli, w ich życiu pojawiły się różne trudności związane z niestabilną sytuacją ekonomiczną i polityczną, a także ze sprzeciwem. Niektórym było więc trudno skupić się na odbudowie świątyni Jehowy. Dlatego około 520 roku p.n.e. Jehowa wysłał dwóch proroków, Aggeusza i Zachariasza, żeby ponownie wzbudzić w swoich sługach zapał (Agg. 1:1; Zach. 1:1). Jak się przekonamy, zachęty udzielone przez tych proroków okazały się bardzo skuteczne. Jednak prawie 50 lat później entuzjazm Żydów, którzy powrócili do Jerozolimy, znowu przygasł. Wtedy z Babilonu przybył Ezdrasz, biegły przepisywacz Prawa, i zachęcił ich, żeby dawali pierwszeństwo wielbieniu Jehowy (Ezd. 7:1, 6).

3. Jakie pytania rozważymy? (Przysłów 22:19).

³ Proroctwa Aggeusza i Zachariasza pomogły sługom Boga w przeszłości dalej ufać Jehowie mimo sprzeciwu. Podobnie pomogą też nam polegać na Nim mimo niestabilnej sytuacji (odczytaj Przysłów 22:19). Rozważymy zachęty, których Jehowa udzielił przez Aggeusza i Zachariasza, oraz przeanalizujemy przykład Ezdrasza. Odpowiemy też na pytania: Jak niestabilna sytuacja wpłynęła na Żydów, którzy powrócili do Jerozolimy? Dlaczego w niestabilnych czasach powinniśmy skupiać się na służeniu Jehowie? I jak możemy wtedy wzmacniać swoje zaufanie do Niego?

4, 5. Co mogło spowodować, że zapał Żydów ostygł?

⁴ Po powrocie do Jerozolimy Żydzi mieli mnóstwo pracy. Szybko odbudowali ołtarz dla Jehowy i położyli fundament świątyni (Ezd. 3:1-3, 10). Ale ich zapał wkrótce ostygł. Dlaczego? Oprócz świątyni musieli zbudować też własne domy, uprawiać pola i zadbać o swoje rodziny (Ezd. 2:68, 70). Poza tym spotkali się ze sprzeciwem wrogów, którzy chcieli wstrzymać odbudowę świątyni (Ezd. 4:1-5).

⁵ Na Żydów miała też wpływ niestabilna sytuacja ekonomiczna i polityczna. Ich ziemie były teraz częścią imperium perskiego. W 530 roku p.n.e. zmarł perski król Cyrus, a jego następca, Kambyzes, rozpoczął kampanię militarną przeciwko Egiptowi. Zmierzający tam perscy żołnierze potrzebowali wody, pożywienia i schronienia. Żydzi prawdopodobnie musieli im to zapewniać, co dodatkowo pogarszało ich trudne położenie. Z kolei początkowy okres panowania Dariusza I, następcy Kambyzesa, charakteryzował się buntami i niestabilną sytuacją polityczną. Z tego powodu wielu Żydów martwiło się, jak utrzymają swoje rodziny. Ze względu na niepewną sytuację niektórzy uważali, że nie jest to dobry czas na odbudowę świątyni Jehowy (Agg. 1:2).

6. Z jakimi jeszcze trudnościami musieli zmagać się Żydzi i jakie otrzymali zapewnienie? (Zachariasza 4:6, 7).

⁶ Odczytaj Zachariasza 4:6, 7. Spokój odbierały Żydom nie tylko trudności ekonomiczne i niestabilna sytuacja polityczna, ale też prześladowania. W 522 roku p.n.e. wrogom udało się doprowadzić do tego, że wydano zakaz odbudowy świątyni. Jednak Zachariasz upewnił Żydów, że Jehowa użyje swojego potężnego ducha, żeby usunąć wszelkie przeszkody. Dwa lata później król Dariusz zniósł ten zakaz, a nawet zapewnił Żydom fundusze i oficjalne wsparcie (Ezd. 6:1, 6-10).

7. Jakie błogosławieństwa otrzymali Żydzi, kiedy spełnianie woli Boga postawili na pierwszym miejscu?

 ⁷ Jehowa za pośrednictwem Aggeusza i Zachariasza obiecał swoim sługom, że jeśli skupią się na odbudowie świątyni, On będzie ich wspierał (Agg. 1:8, 13, 14; Zach. 1:3, 16). Dzięki tym zachętom w 520 roku p.n.e. Żydzi wznowili prace i ukończyli je w ciągu niecałych pięciu lat. Pomimo trudności skupili się na spełnianiu woli Jehowy, dlatego On wspierał ich nie tylko pod względem materialnym, ale też duchowym. W rezultacie wielbili Go z radością (Ezd. 6:14-16, 22).

8. Jak słowa z Aggeusza 2:4 mogą nam pomóc skupiać się na służeniu Jehowie? (Zobacz też przypis).

⁸ W miarę zbliżania się wielkiego ucisku coraz bardziej uświadamiamy sobie, jakie to ważne, żebyśmy angażowali się w głoszenie (Marka 13:10). Jednak może to nie być dla nas łatwe, gdy mamy trudności finansowe albo spotykamy się ze sprzeciwem wobec naszej działalności. Co nam pomoże stawiać sprawy Królestwa na pierwszym miejscu? Przekonanie, że jest z nami „Jehowa, Bóg Zastępów” b. Kiedy przedkładamy służbę dla Boga ponad własne sprawy, On będzie nas wspierał. Nie mamy więc czego się obawiać (odczytaj Aggeusza 2:4).

9, 10. Jak pewne małżeństwo przekonało się o prawdziwości słów Jezusa z Mateusza 6:33?

⁹ Rozważmy przeżycia Olega i Iriny c, małżeństwa pionierów. Kiedy przeprowadzili się, żeby wspierać zbór w innym rejonie, z powodu pogarszających się warunków ekonomicznych stracili źródło dochodu. Chociaż przez jakiś rok nie mieli stałej pracy, odczuwali życzliwe wsparcie Jehowy, a czasami pomagali im bracia i siostry. Dzięki czemu to małżeństwo radziło sobie z trudnościami? Oleg, który początkowo bardzo się martwił, mówi: „Byliśmy zajęci służbą i dzięki temu skupialiśmy się na tym, co w życiu najważniejsze”. On i jego żona cały czas szukali pracy, ale przede wszystkim angażowali się w głoszenie.

¹⁰ Kiedy pewnego dnia wrócili do domu po służbie, okazało się, że ich przyjaciel przejechał 160 kilometrów, żeby przywieźć im dwie torby zakupów. Oleg mówi: „Po raz kolejny zobaczyliśmy wtedy, jak bardzo Jehowa i zbór się o nas troszczą. Jesteśmy przekonani, że Jehowa nigdy nie zapomina o swoich sługach, bez względu na to, jak beznadziejna może wydawać się ich sytuacja” (Mat. 6:33).

11. Czego możemy się spodziewać, kiedy stale skupiamy się na spełnianiu woli Jehowy?

¹¹ Jehowa chce, żebyśmy skupiali się na ratującym życie dziele pozyskiwania uczniów. Jak wspomnieliśmy w  akapicie 7, Aggeusz zachęcił sług Jehowy, żeby na nowo zaangażowali się w świętą służbę. Jehowa obiecał, że jeśli tak zrobią, będzie im błogosławił (Agg. 2:18, 19). Bez wątpienia pobłogosławi też naszym wysiłkom, jeśli zlecone przez Niego zadanie będzie dla nas najważniejsze.

12. Dlaczego Ezdrasz i inni powracający Żydzi potrzebowali silnej wiary?

¹² W 468 roku p.n.e. z Babilonu do Jerozolimy wyruszyła kolejna grupa Żydów na czele z Ezdraszem. Wymagało to od nich silnej wiary. Mieli przecież podróżować niebezpiecznymi drogami, niosąc ze sobą ogromne ilości złota i srebra przeznaczone na świątynię. Mogli więc stać się celem złodziei (Ezd. 7:12-16; 8:31). W dodatku wkrótce przekonali się, że nawet Jerozolima nie jest bezpieczna. Miasto było słabo zaludnione, a jego mury i bramy wymagały napraw. Czego od Ezdrasza uczymy się na temat wzmacniania swojego zaufania do Jehowy?

13. Jak Ezdrasz budował swoje zaufanie do Jehowy? (Zobacz też przypis).

¹³ Ezdrasz już kiedyś widział, jak Jehowa wspiera swoich sług w trudnych chwilach. Ezdrasz najprawdopodobniej mieszkał w Babilonie, kiedy wiele lat wcześniej — w 484 roku p.n.e. — król Aswerus wydał dekret nakazujący zagładę Żydów w całym imperium perskim (Est. 3:7, 13-15). Życie Ezdrasza było zagrożone! Żydzi „we wszystkich prowincjach” pościli i pogrążyli się w żałobie, zapewne modląc się do Jehowy o kierownictwo (Est. 4:3). Wyobraź sobie, jak czuł się Ezdrasz i inni Żydzi, gdy intryga ich wrogów obróciła się przeciwko nim samym! (Est. 9:1, 2). To przeżycie na pewno przygotowało Ezdrasza na przyszłe próby i bardzo wzmocniło jego przekonanie, że Jehowa potrafi ochronić swój lud d.

14. Czego nauczyła się pewna siostra, kiedy w trudnych chwilach odczuła troskę Jehowy?

¹⁴ Kiedy w trudnych czasach czujemy troskę Jehowy, nasze zaufanie do Niego się umacnia. Zobaczmy przykład Anastazji z Europy Wschodniej. Żeby zachować neutralność, musiała zrezygnować z pracy. Opowiada: „Po raz pierwszy w życiu zostałam wtedy bez pieniędzy”. Dodaje: „Pozostawiłam sprawy w rękach Jehowy i przekonałam się, jak czule się o mnie zatroszczył. Jeśli kiedyś znowu stracę pracę, nie będę się bać. Skoro mój niebiański Ojciec troszczy się o mnie dzisiaj, to zatroszczy się też jutro”.

15. Co pomogło Ezdraszowi wzmacniać zaufanie do Jehowy? (Ezdrasza 7:27, 28).

¹⁵ Ezdrasz dostrzegał w swoim życiu działanie Jehowy. Rozmyślał o tym, jak Jehowa się o niego troszczył, i to wzmacniało jego zaufanie. Zwróćmy uwagę na sformułowanie „wspierał mnie Jehowa, mój Bóg” (odczytaj Ezdrasza 7:27, 28). Podobnych słów Ezdrasz użył w swojej księdze jeszcze pięć razy (Ezd. 7:6, 9; 8:18, 22, 31).

16. W jakich sytuacjach możemy wyraźnie zobaczyć, że Jehowa nas wspiera? (Zobacz też ilustrację).

¹⁶ Jehowa może nam pomóc, kiedy zmagamy się z jakimś wyzwaniem. Na przykład czasami musimy poprosić pracodawcę o urlop na czas kongresu albo o dostosowanie grafiku, żebyśmy mogli być na wszystkich zebraniach. Stwarzamy wtedy okazję, żeby zobaczyć, jak Jehowa nas wspiera. Możemy być zaskoczeni, jak dobrze się wszystko ułoży. W rezultacie nasze zaufanie do Jehowy będzie jeszcze silniejsze.

17. Jak w czasie trudności Ezdrasz okazywał pokorę? (Zobacz ilustrację na stronie tytułowej).

¹⁷ Ezdrasz pokornie prosił Jehowę o pomoc. Za każdym razem, kiedy czuł się przytłoczony obowiązkami, pokornie modlił się do Jehowy (Ezd. 8:21-23; 9:3-5). Ponieważ polegał na Jehowie, inni byli gotowi go wspierać i naśladować jego wiarę (Ezd. 10:1-4). My też czasami czujemy się przytłoczeni troską o zaspokojenie potrzeb materialnych lub o bezpieczeństwo swojej rodziny. Powinniśmy wtedy z ufnością zwracać się do Jehowy w modlitwie.

18. Dzięki czemu nasze zaufanie do Jehowy będzie wzrastać?

¹⁸ Nasze zaufanie do Jehowy będzie wzrastać, jeśli będziemy pokornie zwracać się do Niego o pomoc i przyjmować wsparcie współwyznawców. Erika, mama trójki dzieci, nie przestała ufać Jehowie, nawet gdy przeżywała ogromne tragedie. W krótkim czasie straciła nienarodzone dziecko i ukochanego męża. Patrząc wstecz, mówi: „Nie jesteś w stanie przewidzieć, jak Jehowa ci pomoże. Sposób, w jaki to zrobi, może cię zaskoczyć. Przekonałam się, że odpowiedzią na wiele moich modlitw było to, co powiedzieli i zrobili moi przyjaciele. Kiedy się przed nimi otwieram, jest im łatwiej mi pomóc”.

19, 20. Czego uczymy się od Żydów, którzy nie mogli wrócić do Jerozolimy?

¹⁹ Możemy się też wiele nauczyć od Żydów, którzy nie byli w stanie wrócić do Jerozolimy. Być może nie pozwalał im na to podeszły wiek, choroba czy obowiązki rodzinne. Ale chętnie wsparli pod względem materialnym powracających Żydów (Ezd. 1:5, 6). Wygląda na to, że jakieś 19 lat po przybyciu do Jerozolimy pierwszej grupy wygnańców, ci, którzy pozostali w Babilonie, nadal wysyłali dary (Zach. 6:10).

²⁰ Nawet jeśli czujemy, że mamy ograniczone możliwości w służbie dla Boga, możemy być pewni, że On ceni nasze szczere wysiłki, żeby Mu się podobać. Skąd o tym wiemy? Jehowa polecił Zachariaszowi zrobić koronę ze złota i srebra przekazanego przez Żydów z Babilonu (Zach. 6:11). Ta „okazała korona” służyła „jako przypomnienie” ich hojnych datków (Zach. 6:14, przypisy). Możemy być przekonani, że Jehowa nigdy nie zapomni, jak się wysilaliśmy, żeby służyć Mu w niestabilnych czasach (Hebr. 6:10).

21. Co nam pomoże ufnie patrzeć w przyszłość?

²¹ Nie ulega wątpliwości, że w tych dniach ostatnich nadal będziemy stykać się z różnymi problemami, a w przyszłości sytuacja może się jeszcze pogorszyć (2 Tym. 3:1, 13). Nie musimy się jednak tym zamartwiać. Pamiętajmy, co Jehowa powiedział swoim sługom w czasach Aggeusza: „Ja jestem z wami (...). Nie bójcie się” (Agg. 2:4, 5). My też możemy być pewni, że Jehowa będzie z nami, jeśli ze wszystkich sił staramy się spełniać Jego wolę. Kiedy zastosujemy to, czego nauczyliśmy się z proroctw Aggeusza i Zachariasza oraz z przykładu Ezdrasza, nie stracimy zaufania do Jehowy, bez względu na to, z jakimi wyzwaniami spotkamy się w przyszłości.