1, 2. (a) Jak został opisany Mojżesz i czego dokonał? (b) Co powinno nas zachęcać do rozwijania potulności?

 W BIBLII powiedziano o Mojżeszu: „Był najpotulniejszy ze wszystkich ludzi, którzy żyli na ziemi” (Liczb 12:3). Czy to znaczy, że był słaby, niezdecydowany i że bał się konfrontacji? Niektórzy tak właśnie opisaliby kogoś potulnego. Ale bardzo by się minęli z prawdą. Mojżesz był silnym, zdecydowanym i odważnym sługą Boga. Z pomocą Jehowy przeciwstawił się potężnemu władcy Egiptu, poprowadził przez pustynię prawdopodobnie jakieś 3 000 000 ludzi i pomógł narodowi izraelskiemu pokonać wrogów.

² Nie musimy się mierzyć z takimi wyzwaniami jak Mojżesz, ale każdego dnia mamy do czynienia z osobami i sytuacjami, które utrudniają zachowywanie potulności. Istnieje jednak bardzo ważny powód, żeby rozwijać tę cechę. Jehowa obiecał, że „potulni posiądą ziemię” (Ps. 37:11). Czy powiedziałbyś o sobie, że jesteś potulny? A czy inni by tak o tobie powiedzieli? Zanim zajmiemy się tymi ważnymi pytaniami, musimy ustalić, czym jest potulność.

3, 4. (a) Do czego można przyrównać potulność? (b) Jakich czterech cech nam potrzeba, żebyśmy byli potulni, i dlaczego tak jest?

³ Potulność * można przyrównać do pięknego obrazu. Dlaczego? Żeby namalować taki obraz, artysta łączy różne kolory. Podobnie jest z potulnością — żeby ją rozwinąć, musimy połączyć szereg pięknych przymiotów. Wśród nich na pierwszy plan wysuwają się pokora, podporządkowanie, łagodność i odwaga. Dlaczego potrzebujemy tych cech, jeśli chcemy podobać się Bogu?

⁴ Tylko pokorni ludzie podporządkowują się woli Boga. A Jego wolą jest między innymi, żebyśmy byli łagodni (Mat. 5:5; Gal. 5:23). Kiedy spełniamy wolę Boga, Diabeł jest wściekły. Chociaż więc jesteśmy pokorni i łagodni, wielu ludzi należących do świata Szatana nas nienawidzi (Jana 15:18, 19). Dlatego żeby przeciwstawiać się Diabłu, potrzebna jest nam odwaga.

5, 6. (a) Dlaczego Szatan nienawidzi ludzi potulnych? (b) Na jakie pytania odpowiemy?

⁵ Przeciwieństwem osoby potulnej jest ktoś wyniosły, wybuchający niepohamowanym gniewem i nieposłuszny Jehowie. Ten opis doskonale pasuje do Szatana. Nie dziwi więc jego nienawiść do ludzi potulnych. Ich piękne cechy sprawiają, że wyraźnie widać, jak bardzo Szatan jest niegodziwy. A co dla niego jeszcze gorsze, tacy ludzie dowodzą, że jest kłamcą. Dlaczego? Bo bez względu na to, co powie czy zrobi, nie jest w stanie powstrzymać potulnych osób od służenia Jehowie (Hioba 2:3-5).

⁶ W jakich sytuacjach może nam być trudno przejawiać potulność? Dlaczego powinniśmy stale pielęgnować tę cechę? W poszukiwaniu odpowiedzi na te pytania omówimy przykład Mojżesza, trzech Hebrajczyków uprowadzonych do Babilonu oraz Jezusa.

7, 8. Jak zachował się Mojżesz, kiedy został potraktowany w sposób świadczący o braku szacunku?

⁷ Kiedy dysponujemy pewną władzą. Dla osób dysponujących pewną władzą bycie potulnym może stanowić wyzwanie, szczególnie kiedy ktoś, kto im podlega, odnosi się do nich w sposób świadczący o braku szacunku lub kwestionuje ich decyzje. Czy spotkało cię kiedyś coś takiego? A co, jeśli potraktował cię tak członek rodziny? Zobaczmy, jak w takiej sytuacji zachował się Mojżesz.

⁸ Jehowa wyznaczył Mojżesza na przywódcę Izraela i upoważnił go do spisania praw dla tego narodu. Nie było cienia wątpliwości, że Mojżesz cieszy się poparciem Boga. Mimo to Miriam i Aaron, siostra i brat Mojżesza, zaczęli go krytykować i mówić, że źle wybrał sobie żonę. Niektórzy na miejscu Mojżesza mogliby wpaść w gniew i szukać odwetu. Ale on tak nie zrobił. Nie miał zwyczaju łatwo się obrażać. Kiedy Jehowa ukarał Miriam trądem, Mojżesz wstawił się za nią i prosił Boga, żeby ją uzdrowił (Liczb 12:1-13). Dlaczego Mojżesz tak się zachował?

9, 10. (a) Co Jehowa pomógł zrozumieć Mojżeszowi? (b) Czego mogą nauczyć się od Mojżesza głowy rodzin oraz starsi?

⁹ Mojżesz pozwolił, żeby szkolił go Jehowa. Jakieś 40 lat wcześniej, jako członek egipskiej rodziny królewskiej, wcale nie był potulny. Był tak porywczy, że zabił pewnego człowieka, bo uznał jego postępowanie za niesprawiedliwe. Mojżesz założył, że Jehowa pochwali takie działanie, co świadczyło o dumie. Jehowa poświęcił 40 lat, żeby pomóc mu zrozumieć, że przewodzenie Izraelitom wymaga czegoś więcej niż odwagi — wymaga potulności. A żeby stać się potulnym, Mojżesz musiał też rozwinąć pokorę, podporządkowanie i łagodność. Przyswoił sobie tę ważną lekcję i dzięki temu stał się znakomitym nadzorcą (Wyjścia 2:11, 12; Dzieje 7:21-30, 36).

¹⁰ Obecnie głowy rodzin oraz starsi robią mądrze, jeśli naśladują Mojżesza. Kiedy ktoś okaże ci brak szacunku, nie bądź skłonny do obrażania się. Pokornie przyznawaj się do popełnianych błędów (Kazn. 7:9, 20). Bądź podporządkowany i przy rozwiązywaniu problemów stosuj się do wskazówek Jehowy. Zawsze odpowiadaj w sposób łagodny (Prz. 15:1). Głowy rodzin i nadzorcy, którzy tak robią, sprawiają radość Jehowie, przyczyniają się do pokoju i są dla innych przykładem potulności.

11-13. Jaki przykład dali nam trzej Hebrajczycy?

¹¹ Kiedy spotykają nas prześladowania. Na przestrzeni dziejów wielu władców prześladowało sług Jehowy i jest tak nadal. Mogą nas oskarżać o różne „przestępstwa”, ale tak naprawdę chodzi o to, że ‛jesteśmy posłuszni przede wszystkim Bogu, a nie ludziom’ (Dzieje 5:29). Bywamy wyśmiewani, zamykani w więzieniach, a nawet bici. Jednak z pomocą Jehowy w trakcie takich prób nie myślimy o zemście, tylko zachowujemy spokój i postępujemy łagodnie.

¹² Pomyśl o trzech hebrajskich wygnańcach: Chananiaszu, Miszaelu i Azariaszu *. Dali nam oni piękny przykład. Król Babilonu kazał im oddać pokłon wielkiemu złotemu posągowi. Łagodnie wyjaśnili królowi, dlaczego nie będą czcić tego posągu. Byli podporządkowani Bogu mimo groźby króla, że spali ich żywcem w piecu. Jehowa zdecydował ocalić tych mężczyzn, ale oni wcale nie zakładali, że musi się tak stać. Byli gotowi na wszystko, do czego dopuściłby Jehowa (Dan. 3:1, 8-28). Dowiedli, że potulni ludzie są odważni — żaden król, groźba czy kara nie są w stanie powstrzymać ich od oddawania czci wyłącznie Jehowie (Wyjścia 20:4, 5).

¹³ Jak możemy naśladować tych trzech Hebrajczyków, kiedy nasza lojalność wobec Boga jest poddawana próbie? Chcemy być pokorni i ufać, że Jehowa się o nas zatroszczy (Ps. 118:6, 7). Udzielając odpowiedzi oskarżycielom, robimy to łagodnie oraz z szacunkiem (1 Piotra 3:15). I w żadnym razie nie zgadzamy się zrobić niczego, co osłabiłoby naszą przyjaźń z kochającym Ojcem.

14, 15. (a) Co się może stać, kiedy jesteśmy zestresowani? (b) Dlaczego zgodnie z Izajasza 53:7 i 10 można powiedzieć, że najwspanialszym przykładem okazywania potulności w stresującej sytuacji jest Jezus?

¹⁴ Kiedy jesteśmy zestresowani. Stres odczuwamy z różnych powodów. Przyczyną może być na przykład test w szkole, jakieś zadanie w pracy czy zabieg lub badanie lekarskie, któremu musimy się poddać. Kiedy odczuwamy stres, trudno jest być potulnym. Rzeczy, na które normalnie nie zwrócilibyśmy uwagi, mogą nas irytować. Łatwo jest odezwać się do kogoś szorstko albo w niemiły sposób go potraktować. Jeśli czułeś się kiedyś zestresowany, pomyśl o Jezusie.

¹⁵ Pod koniec swojego życia na ziemi Jezus mógł odczuwać silny stres. Wiedział, że czekają go straszne cierpienia i śmierć (Jana 3:14, 15; Gal. 3:13). Kilka miesięcy wcześniej powiedział, że przeżywa „wielką udrękę” (Łuk. 12:50). A parę dni przed śmiercią przyznał: „Jestem zmartwiony”. Ale słowa, którymi wyrażał swoje uczucia w modlitwie do Jehowy, świadczą o pokorze i podporządkowaniu: „Ojcze, wybaw mnie od tego, co ma się wydarzyć. A jednak właśnie ze względu na to przyszedłem. Ojcze, otocz chwałą swoje imię” (Jana 12:27, 28). Kiedy nadszedł czas, Jezus odważnie oddał się w ręce wrogów Jehowy, którzy odebrali mu życie w bardzo bolesny i upokarzający sposób. Mimo stresu i cierpienia Jezus potulnie wykonał wolę Jehowy. Bez cienia wątpliwości możemy powiedzieć, że Jezus jest najwspanialszym przykładem okazywania potulności w stresującej sytuacji (odczytaj Izajasza 53:7, 10).

16, 17. (a) Jak przyjaciele Jezusa wystawili na próbę jego potulność? (b) Jak możemy naśladować Jezusa?

¹⁶ W ostatnią noc życia Jezusa na ziemi jego potulność wystawili na próbę również przyjaciele. Wyobraź sobie, pod jaką ogromną presją znajdował się tej nocy Jezus. Czy uda mu się w doskonały sposób dochować wierności aż do śmierci? Od tego miało zależeć życie miliardów ludzi (Rzym. 5:18, 19). W grę wchodziło też coś jeszcze ważniejszego — dobre imię jego Ojca (Hioba 2:4). Jednak w trakcie ostatniego posiłku jego najbliżsi przyjaciele, apostołowie, zaczęli się „gwałtownie sprzeczać, kto z nich jest najważniejszy”. Jezus już wiele razy udzielał im rad na ten temat. Zrobił to nawet nieco wcześniej tego samego wieczora! Dlatego godne uwagi jest to, że się na nich nie zdenerwował. Zareagował łagodnie. Życzliwie, choć stanowczo, jeszcze raz im wyjaśnił, jakie powinni mieć nastawienie. A potem pochwalił ich za to, że lojalnie go wspierają (Łuk. 22:24-28; Jana 13:1-5, 12-15).

¹⁷ Jak ty byś się zachował w podobnej sytuacji? Powinniśmy naśladować Jezusa i postępować łagodnie nawet w stresujących sytuacjach. Okażmy podporządkowanie i posłusznie stosujmy się do nakazu Jehowy, żeby ‛znosić jedni drugich’ (Kol. 3:13). Oznacza to między innymi pamiętanie, że wszyscy mówimy i robimy rzeczy, które mogą innych irytować (Prz. 12:18; Jak. 3:2, 5). Starajmy się też mówić o tym, co dobrego dostrzegamy u innych (Efez. 4:29).

18. Jak Jehowa pomaga potulnym osobom podejmować dobre decyzje, co jednak musimy robić?

¹⁸ Będziemy podejmować lepsze decyzje. Kiedy musimy podjąć decyzję w jakiejś trudnej sprawie, Jehowa może nam pomóc dokonać właściwego wyboru. Ale zrobi to pod warunkiem, że jesteśmy potulni. Jehowa zapewnia nas, że usłyszy „prośby potulnych” (Ps. 10:17). Zrobi też coś więcej. W Biblii znajdujemy obietnicę: „Pokieruje potulnymi, żeby robili to, co słuszne, i będzie ich uczył swojej drogi” (Ps. 25:9). Jehowa zapewnia nam to kierownictwo poprzez Biblię oraz oparte na niej publikacje * i zebrania przygotowywane przez „niewolnika wiernego i roztropnego” (Mat. 24:45-47). My ze swojej strony powinniśmy z pokorą uznawać, że potrzebujemy pomocy i studiować dostarczane nam przez Jehowę materiały oraz posłusznie stosować to, czego się uczymy.

19-21. Jaki błąd popełnił Mojżesz w Kadeszu i czego się z tego uczymy?

¹⁹ Unikniemy błędów. Pomyślmy jeszcze raz o Mojżeszu. Przez całe dziesięciolecia był potulny i robił to, co podobało się Jehowie. Ale potem, pod koniec czterdziestoletniej wędrówki po pustkowiu, zabrakło mu tej cechy. Jego siostra, najprawdopodobniej ta, która pomogła go uratować, kiedy był jeszcze dzieckiem w Egipcie, zmarła i została pochowana w Kadeszu. A uparci Izraelici znowu twierdzili, że nie jest im zapewniana odpowiednia opieka. Tym razem „zaczęli się kłócić z Mojżeszem” o brak wody. Mimo wszystkich cudów, których za jego pośrednictwem dokonał Jehowa, i mimo że Mojżesz tak długo ofiarnie im przewodził, oni znowu narzekali. I nie chodziło tylko o brak wody, narzekali też na Mojżesza, tak jakby to była jego wina, że są spragnieni (Liczb 20:1-5, 9-11).

²⁰ Mojżeszowi puściły nerwy i nie zareagował łagodnie. Zamiast zgodnie z poleceniem Jehowy z wiarą przemówić do skały, z goryczą przemówił do ludu, przypisując sobie zasługi za mający nastąpić cud. Potem dwa razy uderzył w skałę, z której wytrysnęła wtedy woda. Duma i gniew sprawiły, że popełnił poważny błąd (Ps. 106:32, 33). Mojżesz na chwilę przestał być potulny i w konsekwencji nie wszedł do Ziemi Obiecanej (Liczb 20:12).

²¹ Z tego wydarzenia możemy nauczyć się czegoś ważnego. Po pierwsze, potulność wymaga stałej pracy nad nastawieniem. Jeśli przez chwilę się zaniedbamy, łatwo możemy stać się dumni i powiedzieć albo zrobić coś głupiego. Po drugie, stres utrudnia bycie potulnym, dlatego kiedy odczuwamy presję, musimy szczególnie starać się przejawiać tę cechę.

22, 23. (a) Dlaczego powinniśmy stale pielęgnować potulność? (b) Na co wskazują słowa z Sofoniasza 2:3?

²² Będziemy chronieni. Już niedługo Jehowa usunie wszystkich niegodziwych ludzi i na ziemi pozostaną tylko osoby potulne. Wtedy zapanuje na niej prawdziwy pokój (Ps. 37:10, 11). Czy znajdziesz się wśród tych potulnych osób? Możesz, jeśli będziesz postępował zgodnie z serdeczną zachętą Jehowy zapisaną przez proroka Sofoniasza (odczytaj Sofoniasza 2:3).

²³ Dlaczego w Księdze Sofoniasza 2:3 powiedziano: „Zapewne znajdziecie schronienie”? Te słowa nie oznaczają, że Jehowa nie będzie umiał ochronić osób, które darzy uznaniem i kocha. Wskazują raczej, że my też musimy coś zrobić, żeby skorzystać z Jego ochrony. Jeśli pielęgnujemy potulność i spełniamy wolę Boga, możemy przeżyć „dzień gniewu Jehowy” i żyć wiecznie.