1. Jakie informacje o naszym wrogu Jehowa podał w Edenie?

 ADAM z pewnością wiedział, że węże nie mówią. Dlatego mógł się domyślać, że wężem, który rozmawiał z Ewą, posługiwało się jakieś stworzenie duchowe (Rodz. 3:1-6). Adam i Ewa właściwie nic o nim nie wiedzieli. Mimo to Adam świadomie postanowił sprzeciwić się swojemu kochanemu Ojcu niebiańskiemu i wspólnie z tym nieznajomym postąpić wbrew woli Bożej (1 Tym. 2:14). Jehowa od razu podał pewne informacje dotyczące wroga, który sprowadził Adama i Ewę na złą drogę. Obiecał, że w przyszłości zostanie on zgładzony. Ale ostrzegł też, że ta duchowa istota przez jakiś czas będzie mogła sprzeciwiać się tym, którzy Go kochają (Rodz. 3:15).

2, 3. Najwyraźniej dlaczego przed przyjściem Mesjasza podano tak niewiele informacji o Szatanie?

² Jehowa w swojej mądrości nie powiedział, jak ten zbuntowany anioł ma na imię a. Nawet charakteryzujące go określenie wyjawił dopiero jakieś 2500 lat po buncie (Hioba 1:6). Tylko w trzech księgach Pism Hebrajskich — w 1 Kronik, Hioba i Zachariasza — użyto słowa „Szatan”, co znaczy „przeciwnik”. Dlaczego przed przyjściem Mesjasza podano tak niewiele informacji o naszym wrogu?

³ Jehowa najwyraźniej nie chciał zwracać zbyt dużej uwagi na Szatana i dlatego w Pismach Hebrajskich podał niewiele szczegółów dotyczących tego wroga i jego działań. Ta część Biblii miała przede wszystkim pomóc ludziom rozpoznać Mesjasza i zostać jego naśladowcami (Łuk. 24:44; Gal. 3:24). Kiedy Mesjasz się pojawił, Jehowa posłużył się nim i jego uczniami, żeby wyjawić to, co dzisiaj wiemy o Szatanie i innych zbuntowanych aniołach b. To zrozumiałe, bo właśnie Jezus i jego namaszczeni współkrólowie na polecenie Jehowy zniszczą Szatana i tych, którzy go popierają (Rzym. 16:20; Obj. 17:14; 20:10).

4. Dlaczego nie musimy przesadnie bać się Diabła?

⁴ Apostoł Piotr opisuje Szatana Diabła jako „ryczącego lwa”, a Jan nazywa go „wężem” i „smokiem” (1 Piotra 5:8; Obj. 12:9). Ale nie musimy przesadnie bać się Diabła, bo jego moc jest ograniczona (odczytaj Jakuba 4:7). Możemy też liczyć na wsparcie Jehowy, Jezusa i wiernych aniołów. Z ich pomocą będziemy w stanie przeciwstawić się naszemu wrogowi. Musimy jednak poznać odpowiedzi na trzy ważne pytania: Jaki jest zakres oddziaływania Szatana? Jak stara się on wpływać na poszczególne osoby? I jakie są granice jego wpływu? Kiedy będziemy odpowiadać na te pytania, omówimy też kilka praktycznych wniosków.

5, 6. Dlaczego ludzkie rządy nie są w stanie wprowadzić na świecie niezbędnych zmian?

⁵ Do buntu Szatana przyłączyła się duża grupa aniołów. Przynajmniej część z nich namówił on przed potopem do współżycia z kobietami. Biblia opisuje to w symboliczny sposób, mówiąc o smoku, który ciągnie za sobą „trzecią część gwiazd” (Obj. 12:3, 4; Rodz. 6:1-4; Judy 6). Kiedy ci aniołowie odeszli z rodziny Boga, władzę nad nimi zaczął sprawować Szatan. Nie jest to jednak po prostu niezorganizowany tłum buntowników. W niewidzialnym świecie duchowym Szatan stworzył imitację Królestwa Bożego — siebie ustanowił w nim królem, a demony zorganizował w rządy i dał im władzę nad światem (Efez. 6:12).

⁶ Za pośrednictwem swojej organizacji Szatan kontroluje ludzkie rządy. Wyraźnie było to widać, kiedy pokazał Jezusowi „wszystkie królestwa zamieszkanej ziemi” i powiedział: „Dam ci całą tę władzę oraz ich chwałę, gdyż została mi przekazana i daję ją, komu chcę” (Łuk. 4:5, 6). Ale wiele rządów mimo złego wpływu Szatana robi coś dobrego dla obywateli, a poszczególni władcy mogą mieć szlachetne pobudki. Jednak żaden rząd ani przywódca nie jest w stanie wprowadzić na świecie zmian, których ludzie potrzebują najbardziej (Ps. 146:3, 4; Obj. 12:12).

7. Jak Szatan posługuje się religią fałszywą i światem handlu? (Zobacz ilustrację tytułową).

⁷ Szatan i demony posługują się nie tylko rządami, ale też religią fałszywą i światem handlu, żeby wprowadzać w błąd „całą zamieszkaną ziemię” (Obj. 12:9). Za pośrednictwem religii fałszywej Szatan rozpowszechnia kłamstwa o Jehowie. Poza tym robi wszystko, żeby jak najwięcej ludzi zapomniało o imieniu Bożym (Jer. 23:26, 27). W rezultacie wiele szczerych osób myśli, że wielbi Boga, a tak naprawdę oddaje cześć demonom (1 Kor. 10:20; 2 Kor. 11:13-15). Do okłamywania ludzi Szatan posługuje się też światem handlu. Na przykład często wmawia się nam, że najlepszym sposobem na osiągnięcie szczęścia jest zarabianie pieniędzy i zdobywanie różnych rzeczy (Prz. 18:11). Ci, którzy w to wierzą, poświęcają życie na służenie „Bogactwu” zamiast Bogu (Mat. 6:24). Nawet jeśli kochają Boga, ich miłość do rzeczy materialnych może w końcu zadusić to uczucie (Mat. 13:22; 1 Jana 2:15, 16).

8, 9. (a) Jakie dwa wnioski możemy wyciągnąć z relacji o Adamie, Ewie i zbuntowanych aniołach? (b) Co nam daje wiedza o zakresie oddziaływania Szatana?

⁸ Z przykładów Adama, Ewy i zbuntowanych aniołów możemy wyciągnąć przynajmniej dwa ważne wnioski. Po pierwsze, mamy tylko dwie możliwości: albo będziemy lojalni wobec Jehowy, albo staniemy po stronie Szatana (Mat. 7:13). Po drugie, osoby, które przyłączają się do Szatana, odnoszą z tego jedynie ograniczone korzyści. Adam i Ewa zyskali możliwość ustalania swoich mierników dobra i zła, a demony pewną władzę nad ludzkimi rządami (Rodz. 3:22). Jednak straty zawsze są dużo większe niż pozorne korzyści, które Szatan może zaoferować (Hioba 21:7-17; Gal. 6:7, 8).

⁹ Co nam daje wiedza o tym, jaki jest zakres oddziaływania Szatana? Pomaga nam ona mieć zrównoważone spojrzenie na świeckie rządy i motywuje nas do głoszenia. Jehowa chce, żebyśmy szanowali władze państwowe (1 Piotra 2:17). Oczekuje też, że będziemy przestrzegać ustanawianych przez nie przepisów, o ile nie kolidują one z Jego wymaganiami (Rzym. 13:1-4). Jednak zdajemy sobie sprawę, że musimy być neutralni — nie popierać żadnej partii politycznej ani żadnego ludzkiego przywódcy (Jana 17:15, 16; 18:36). Widzimy, co Szatan próbuje zrobić z imieniem Jehowy i z Jego reputacją, więc czujemy się zobowiązani uczyć innych prawdy o naszym Bogu. Z dumą nosimy Jego imię i go używamy. Wiemy, że miłość do Boga jest znacznie cenniejsza niż miłość do pieniędzy albo rzeczy (Izaj. 43:10; 1 Tym. 6:6-10).

10-12. (a) Jakiej przynęty mógł użyć Szatan, żeby zwieść aniołów? (b) Czego uczymy się z faktu, że wielu aniołów przyłączyło się do Szatana?

¹⁰ Szatan za pomocą skutecznych metod wpływa na poszczególnych ludzi. Czasami żeby skłonić ich do zrobienia tego, czego chce, posługuje się różnymi przynętami albo próbuje ich zastraszyć.

¹¹ Pomyśl, jak sprytnie udało mu się zwabić w pułapkę wielu aniołów. Pewnie obserwował ich przez jakiś czas, żeby zobaczyć, co byłoby dla nich pokusą. Niektórzy aniołowie „połknęli haczyk” — zaczęli współżyć z kobietami, a z ich nienaturalnych związków rodziło się brutalne potomstwo (Rodz. 6:1-4). Nielojalnych aniołów mogła skusić nie tylko niemoralność, ale też wizja przejęcia władzy nad ludzkością. Być może Szatan chciał przeszkodzić w pojawieniu się obiecanego ‛potomstwa niewiasty’ (Rodz. 3:15). Jakkolwiek było, Jehowa uciął wszystkie takie intrygi — sprowadził potop i tym samym pokrzyżował plany Szatana i demonów.

¹² Jakie wnioski możemy wyciągnąć z tych wydarzeń? Nigdy nie bagatelizujmy tego, jak skutecznymi przynętami są niemoralność i duma. Aniołowie, którzy przyłączyli się do Szatana, przez całe wieki pełnili służbę blisko samego Boga. Mimo to pozwolili złym pragnieniom się zakorzenić i rozwijać. Być może my też od lat służymy w ziemskiej części organizacji Jehowy. Jednak nawet w tym czystym duchowo otoczeniu w naszym sercu mogą się pojawić złe pragnienia (1 Kor. 10:12). Dlatego to bardzo ważne, żebyśmy ciągle badali swoje serce, odrzucali niemoralne myśli i zwalczali niezdrową dumę (Gal. 5:26; odczytaj Kolosan 3:5).

13. Jaką jeszcze pułapkę zastawia na nas Szatan i co zrobić, żeby w nią nie wpaść?

¹³ Szatan skutecznie wykorzystuje też ciekawość, jaką u ludzi wywołują zjawiska nadprzyrodzone. Próbuje rozbudzić zainteresowanie demonami nie tylko za pośrednictwem religii fałszywej, ale też rozrywki. Na przykład w filmach i w grach elektronicznych okultyzm przedstawia się jako coś ekscytującego. Jak nie dać się oszukać? Nie możemy oczekiwać, że dostaniemy od organizacji Bożej listę złych i dobrych form rozrywki. Każdy z nas musi szkolić swoje sumienie, żeby działało w zgodzie z zasadami Bożymi (Hebr. 5:14). Będziemy podejmować mądre decyzje, jeśli zastosujemy się do natchnionej rady Pawła: „Miłość wasza niech będzie bez obłudy” (Rzym. 12:9). Możemy zadać sobie pytania: „Jeśli zdecyduję się na tę rozrywkę, to czy nie będę hipokrytą? Gdyby moi zainteresowani zobaczyli, jak spędzam czas wolny, czy pomyśleliby, że postępuję zgodnie z tym, co głoszę?”. Kiedy nasze słowa i czyny idą ze sobą w parze, zapewne nie wpadniemy w pułapki zastawiane przez Szatana (1 Jana 3:18).

14. Jak Szatan może próbować nas zastraszyć, ale co nam pomoże radzić sobie w takich sytuacjach?

¹⁴ Diabeł próbuje nas też zastraszyć. Na przykład żeby złamać naszą lojalność, może skłonić rządy do wprowadzenia zakazu naszej działalności kaznodziejskiej. Może też pobudzić kolegów ze szkoły albo z pracy do wyśmiewania się z tego, że żyjemy zgodnie z zasadami biblijnymi (1 Piotra 4:4). Mógłby również wpłynąć na kogoś z naszej rodziny, żeby w dobrej wierze zniechęcał nas do chodzenia na zebrania (Mat. 10:36). Jak sobie radzić w takich sytuacjach? Po pierwsze, nie powinniśmy się dziwić, że Szatan atakuje w tak bezpośredni sposób — w końcu prowadzi z nami wojnę (Obj. 2:10; 12:17). Po drugie, musimy pamiętać o ważniejszej kwestii: Szatan twierdzi, że służymy Jehowie tylko wtedy, kiedy jest to dla nas wygodne, i że jeśli znajdziemy się pod presją, odwrócimy się od Boga (Hioba 1:9-11; 2:4, 5). I po trzecie, powinniśmy prosić Jehowę o siły do radzenia sobie w takich sytuacjach. Pamiętajmy, że On nigdy nas nie opuści (Hebr. 13:5).

15. Czy Szatan może nas do czegoś zmusić? Wyjaśnij.

¹⁵ Szatan nie może zmusić ludzi, żeby działali wbrew własnej woli (Jak. 1:14). Wielu robi to, czego on chce, z braku wiedzy. Ale kiedy ktoś poznaje prawdę, może wybrać, komu będzie służyć (Dzieje 3:17; 17:30). Jeśli jesteśmy zdecydowani spełniać wolę Bożą, to Szatanowi nie uda się złamać naszej lojalności (Hioba 2:3; 27:5).

16, 17. (a) Jakie jeszcze ograniczenia mają Szatan i demony? (b) Dlaczego nie powinniśmy bać się modlić do Jehowy na głos?

¹⁶ Szatan i demony mają też inne ograniczenia. Na przykład nigdzie w Biblii nie powiedziano, że potrafią czytać w naszych umysłach czy sercach. Taką umiejętność mają tylko Jehowa i Jezus (1 Sam. 16:7; Marka 2:8). Ale czy powinniśmy się obawiać, że kiedy coś mówimy albo modlimy się na głos, Szatan i demony wykorzystają usłyszane informacje przeciwko nam? Nie. Dlaczego? Nie boimy się robić tego, co dobre, w służbie dla Jehowy, tylko dlatego, że Szatan mógłby to zobaczyć. Tak samo nie boimy się modlić na głos w obawie, że mógłby nas usłyszeć. W Biblii znajdujemy wiele przykładów sług Bożych, którzy modlili się na głos, i nigdzie nie powiedziano, że obawiali się to robić (1 Król. 8:22, 23; Jana 11:41, 42; Dzieje 4:23, 24). Jeśli ze wszystkich sił staramy się mówić i robić to, co jest zgodne z wolą Bożą, możemy być pewni, że Jehowa nie pozwoli Diabłu wyrządzić nam trwałej szkody (odczytaj Psalm 34:7).

¹⁷ Powinniśmy znać swojego wroga, ale nie musimy się go bać. Dzięki pomocy Jehowy nawet niedoskonali ludzie mogą go pokonać (1 Jana 2:14). Jeśli ‛przeciwstawimy się Diabłu, ucieknie od nas’ (Jak. 4:7; 1 Piotra 5:9). Szczególnym celem jego ataków są młode osoby. Co konkretnie mogą one zrobić, żeby nie ulec Szatanowi? Odpowiedź na to pytanie znajdziemy w następnym artykule.