1. Co sprawiło, że Kain nie podjął mądrej decyzji, i jaki był tego rezultat?

KAIN musiał podjąć decyzję: opanować grzeszne emocje albo im ulec. Konsekwencje tego wyboru miały wpłynąć na całe jego życie. Wiemy, że to, co postanowił, było niewłaściwe — zabił swojego brata, Abla. Decyzja Kaina zrujnowała również jego więź ze Stwórcą (Rodz. 4:3-16).

2. Jak ważna jest umiejętność podejmowania mądrych decyzji?

² My też podejmujemy różne decyzje. Nie każda z nich jest sprawą życia i śmierci. Jednak wiele naszych wyborów może mieć na nas duży wpływ. Kiedy umiemy podejmować mądre decyzje, unikamy problemów i cieszymy się względnym spokojem. Z kolei kiedy podejmujemy złe decyzje, nasze życie jest pełne trudności i rozczarowań (Prz. 14:8).

3. (a) Co nam pomoże podejmować mądre decyzje? (b) Jakie pytania omówimy?

³ Co nam pomoże podejmować mądre decyzje? Na pewno potrzebujemy wiary w Boga. Musimy być przekonani, że On chce i może nam pomóc przejawiać mądrość. Potrzebujemy też wiary w Jego Słowo — powinniśmy ufać zawartym w nim radom (odczytaj Jakuba 1:5-8). Kiedy się przybliżamy do Boga i pogłębiamy miłość do Jego Słowa, coraz bardziej ufamy, że On wie, co jest dla nas najlepsze. Wyrabiamy też nawyk sięgania do Biblii, gdy podejmujemy decyzje. Ale jak możemy ulepszyć umiejętność dokonywania wyborów? I czy nigdy nie należy zmieniać raz podjętej decyzji?

4. Przed jakim wyborem stanął Adam i co z tego wynikło?

⁴ Od samego początku ludzie musieli podejmować ważne decyzje. Na przykład Adam stanął przed wyborem: mógł posłuchać Stwórcy lub Ewy. Nie uchylał się od podjęcia tej decyzji, ale czy była ona dobra? Za namową żony dopuścił się grzechu. W rezultacie został wypędzony z raju, a w końcu stracił życie. Ale był to dopiero początek — konsekwencje jego fatalnej decyzji odczuwamy również obecnie.

5. Jak powinniśmy podchodzić do konieczności podejmowania decyzji?

⁵ Niektórzy uważają, że życie byłoby przyjemniejsze, gdybyśmy nie musieli podejmować decyzji. Czy też tak myślisz? Pamiętaj, że Jehowa nie stworzył ludzi, by byli robotami, które nie potrafią myśleć i dokonywać wyborów. Bóg po to dał nam Biblię, żebyśmy umieli podejmować mądre decyzje. Ta umiejętność w gruncie rzeczy wychodzi nam na dobre. Przeanalizujmy pewien przykład.

6, 7. Jaką decyzję musieli podjąć Izraelici i dlaczego było to dla nich trudne? (Zobacz ilustrację tytułową).

⁶ Kiedy Izraelici osiedlili się w Ziemi Obiecanej, mieli do podjęcia ważną decyzję: czy będą służyć Jehowie, czy innym bogom (odczytaj Jozuego 24:15). Z jednej strony mogło się wydawać, że sprawa jest prosta. Ale z drugiej nie była błaha, bo przesądzała o życiu lub śmierci. W czasach sędziów Izraelici wiele razy dokonywali złych wyborów. Odwracali się od Jehowy i czcili fałszywe bóstwa (Sędz. 2:3, 11-23). Pomyśl też, co wydarzyło się w późniejszych czasach. Prorok Eliasz wyraźnie wskazał Izraelitom dwie możliwości: mogli służyć Jehowie lub Baalowi (1 Król. 18:21). Eliasz zganił lud za brak zdecydowania. Może się wydawać, że wybór był oczywisty. Tak naprawdę zawsze mądrze jest służyć Jehowie i nikogo rozsądnego nie powinien pociągać kult Baala. Mimo to Izraelici ‛utykali, mając dwa różne poglądy’. Dlatego Eliasz nawoływał, by stanęli po stronie Jehowy.

⁷ Dlaczego podjęcie mądrej decyzji było dla Izraelitów tak trudne? Po pierwsze, stracili wiarę w Jehowę i nie byli Mu posłuszni. Nie nabywali dokładnej wiedzy ani mądrości Bożej i nie ufali Jehowie. Gdyby to robili, mogliby podejmować trafne decyzje (Ps. 25:12). Po drugie, Izraelici ulegali złym wpływom, a nawet pozwalali, żeby decydowały za nich osoby, które nie służyły Jehowie. W ten sposób ‛szli za tłumem’ i naśladowali sposób myślenia czcicieli fałszywych bogów. Właśnie przed tym Jehowa ich ostrzegał (Wyjścia 23:2).

8. Czego o podejmowaniu decyzji uczymy się z dziejów narodu izraelskiego?

⁸ Ze wspomnianych przykładów uczymy się czegoś bardzo ważnego: Podejmowanie decyzji to obowiązek każdego z nas, a żeby robić to mądrze, powinniśmy się kierować rozsądnymi wskazówkami ze Słowa Bożego. W Liście do Galatów 6:5 powiedziano: „Każdy (...) poniesie swój własny ciężar”. Nie oczekujemy, że ktoś będzie podejmował decyzje za nas. Staramy się raczej dowiadywać, co jest słuszne w oczach Boga, i dokonywać wyborów zgodnych z tą wiedzą.

9. Dlaczego nie powinniśmy pozwalać, żeby inni podejmowali decyzje za nas?

⁹ Jak mogłoby dojść do tego, że inni podejmowaliby decyzje za nas? Moglibyśmy dokonać złego wyboru na przykład pod presją otoczenia (Prz. 1:10, 15). Jednak bez względu na to, jak silny nacisk ktoś wywiera, mamy obowiązek słuchać swojego wyszkolonego na Biblii sumienia. Kiedy pozwalamy innym za nas decydować, w rzeczywistości postanawiamy za nimi podążać. To też jest jakiś wybór, ale może doprowadzić do katastrofy.

10. Przed czym apostoł Paweł ostrzegał chrześcijan w Galacji?

¹⁰ Apostoł Paweł ostrzegał chrześcijan w Galacji, żeby nie pozwalali innym podejmować decyzji za nich (odczytaj Galatów 4:17). Niektórzy członkowie zboru próbowali dokonywać wyborów za innych, żeby zniechęcić ich do podążania za apostołami. Dlaczego im na tym zależało? Ponieważ samolubnie chcieli zapewnić sobie pozycję. Wykraczali poza swoje kompetencje i nie szanowali prawa współbraci do podejmowania osobistych decyzji.

11. Jak możemy pomagać innym podejmować osobiste decyzje?

¹¹ Paweł dał wspaniały przykład szanowania prawa współchrześcijan do podejmowania decyzji (odczytaj 2 Koryntian 1:24). Obecnie starsi powinni go naśladować, gdy udzielają rad w sprawach osobistych. Chętnie dzielą się z braćmi i siostrami wiedzą biblijną. Jednak pozwalają im dokonywać własnych wyborów, bo każdy będzie odpowiadać za skutki swoich decyzji. Wypływa stąd ważna lekcja: Możemy pomagać innym i pokazywać im przydatne zasady biblijne, ale każdy ma prawo i obowiązek podejmowania własnych decyzji. A kiedy robi to mądrze, odnosi z tego korzyści. Dlatego nie powinniśmy myśleć, że jesteśmy upoważnieni do decydowania za naszych braci i siostry.

12, 13. Dlaczego nie powinniśmy podejmować decyzji, gdy jesteśmy rozgniewani lub zniechęceni?

¹² Znane powiedzenie mówi: „Idź za głosem serca”. Ale może to się okazać niebezpieczne. I w pewnym sensie takie postępowanie nie jest zgodne z Biblią. Księga ta zachęca, żebyśmy przy podejmowaniu decyzji nie ulegali niedoskonałemu sercu (Prz. 28:26). Relacje biblijne pokazują przykre konsekwencje takiego postępowania. Główny problem polega na tym, że serce niedoskonałego człowieka „jest zdradliwsze niż wszystko inne i nieobliczalne” (Jer. 3:17; 13:10; 17:9; 1 Król. 11:9). Co mogłoby się stać, gdybyśmy po prostu słuchali swojego serca?

¹³ Dla chrześcijan serce jest bardzo ważne, bo mamy kochać Jehowę całym sercem oraz miłować bliźnich jak samych siebie (Mat. 22:37-39). Ale podane w poprzednim akapicie wersety pokazują, jak niebezpieczne jest pozwalanie, by naszymi myślami i zachowaniem rządziły emocje. Co by się stało, gdybyśmy podejmowali decyzje w gniewie? Zapewne znamy odpowiedź, jeśli coś takiego już kiedyś nam się zdarzyło (Prz. 14:17; 29:22). Trudno też podjąć dobrą decyzję, gdy jesteśmy zniechęceni (Liczb 32:6-12; Prz. 24:10). W takich sytuacjach powinniśmy kierować się prawem Bożym (Rzym. 7:25). Nasze emocje mogłyby nas zwieść, gdybyśmy pod ich wpływem podejmowali ważne decyzje.

14. Skąd wiemy, że czasami dobrze jest zmienić decyzję?

¹⁴ Nasze decyzje powinny być mądre. Nie oznacza to jednak, że jeśli coś postanowimy, to nie możemy tego zmienić. Czasami warto ponownie przyjrzeć się sprawie. Zwróćmy uwagę, jak zareagował Jehowa, gdy w czasach Jonasza Niniwczycy zmienili swoje postępowanie. „Ujrzał prawdziwy Bóg ich uczynki, że zawrócili ze swej złej drogi; i prawdziwy Bóg pożałował nieszczęścia, o którym mówił, że na nich sprowadzi; i nie sprowadził go” (Jon. 3:10). Gdy Jehowa zobaczył, że mieszkańcy Niniwy okazali skruchę, zmienił swoją decyzję. Okazał w ten sposób rozsądek, pokorę i współczucie. Warto pamiętać, że Bóg, w przeciwieństwie do wielu ludzi, nie działa pod wpływem gniewu.

15. Co może wpłynąć na zmianę decyzji?

¹⁵ Warto ponownie przeanalizować jakąś decyzję, kiedy zmieniają się okoliczności. Właśnie tak czasami robił Jehowa (1 Król. 21:20, 21, 27-29; 2 Król. 20:1-5). Na zmianę wcześniejszej decyzji mogą też wpłynąć nowe informacje. Na przykład król Dawid został oszukany w sprawie wnuka Saula Mefiboszeta. Kiedy później dowiedział się, jak było naprawdę, zmienił podjętą wcześniej decyzję (2 Sam. 16:3, 4; 19:24-29). Czasami mądrze jest zrobić podobnie.

16. (a) Podaj wskazówki pomocne przy podejmowaniu decyzji. (b) Jaki powinniśmy mieć stosunek do podjętych decyzji i dlaczego?

¹⁶ W Biblii ostrzeżono nas, żebyśmy nie podejmowali ważnych decyzji pochopnie (Prz. 21:5). Dlatego warto starannie przeanalizować wszystkie fakty i wchodzące w grę zależności (1 Tes. 5:21). Mężczyźni będący głowami rodzin, zanim coś postanowią, powinni poszukać rad w Biblii i chrześcijańskich publikacjach, a także wziąć pod uwagę zdanie innych członków rodziny. Na przykład Bóg polecił Abrahamowi posłuchać żony (Rodz. 21:9-12). Również starsi powinni poświęcać czas na szukanie rad biblijnych. Jeśli są rozsądni i skromni, nie będą się obawiali utraty szacunku, gdy pojawią się nowe informacje i trzeba będzie ponownie rozważyć wcześniejszą decyzję. Gdy zachodzi taka potrzeba, powinni chętnie zmieniać swoje podejście i postanowienia. Dobrze jest ich w tym naśladować, bo to przyczyni się do pokoju i porządku w zborze (Dzieje 6:1-4).

17. Co nam pomoże jeszcze skuteczniej podejmować decyzje?

¹⁷ Niektóre decyzje są bardziej poważne niż inne. Dlatego kiedy je podejmujemy, musimy dokładnie przemyśleć sprawę. Część z nas być może się zastanawia, czy kogoś poślubić, i jeśli tak, to kogo. Inna decyzja, która może przynieść wiele błogosławieństw, to jak i kiedy rozpocząć służbę pełnoczasową. Gdy rozważamy takie sprawy, powinniśmy całkowicie zaufać, że Jehowa zapewni nam mądre wskazówki (Prz. 1:5). Dlatego dobrze jest szukać rad w Biblii i prosić Boga, żeby nami pokierował. Jehowa może też pomóc nam przejawiać przymioty, które umożliwią podejmowanie decyzji zgodnych z Jego wolą. Kiedy stoisz przed jakimś ważnym wyborem, miej zwyczaj zastanawiać się: „Czy w ten sposób dowiodę, że kocham Jehowę? Czy zapewnię spokój i szczęście mojej rodzinie? I czy ta decyzja będzie świadczyła o cierpliwości i życzliwości?”.

18. Dlaczego Jehowa oczekuje, że będziemy sami podejmować decyzje?

¹⁸ Jehowa nie zmusza nas, żebyśmy Go kochali i Mu służyli — to nasz wybór. Dał nam wolną wolę i szanuje nasze prawo do decydowania, czy chcemy Mu służyć (Joz. 24:15; Kazn. 5:4). Ale oczekuje, że jeśli podjęliśmy decyzję zgodną z Jego wskazówkami, to będziemy się jej trzymać. Ufajmy, że Jehowa wie, co jest dla nas najlepsze, i stosujmy się do zasad, które nam zapewnił. Wtedy okażemy się zdecydowani i będziemy podejmować mądre decyzje (Jak. 1:5-8; 4:8).