1. Czego się uczymy z Kaznodziei 3:2, 7?

 NIEKTÓRZY z nas lubi mówić dużo. Inni z natury są małomówni. Jak wskazuje werset przewodni, jest czas i na mówienie, i na milczenie (odczytaj Kaznodziei 3:2, 7). Mimo to czasami chcielibyśmy, żeby jedni mówili więcej, a inni mniej.

2. Kto ma prawo ustalać, kiedy mówić i jak to robić?

² Mowa to dar od Jehowy (Wyjścia 4:10, 11; Obj. 4:11). W swoim Słowie uczy nas On, jak korzystać z niej właściwie. W tym artykule rozważymy przykłady biblijne, które pomogą nam ocenić, kiedy mówić, a kiedy milczeć. Zobaczymy też, co Jehowa myśli o tym, jak rozmawiamy z drugimi. Na początku zastanówmy się, kiedy jest czas mówienia.

3. Kiedy zgodnie z Rzymian 10:14 powinniśmy mówić?

³ Zawsze powinniśmy być gotowi mówić innym o Jehowie i Jego Królestwie (Mat. 24:14; odczytaj Rzymian 10:14). Naśladujemy w ten sposób Jezusa. Przyszedł on na ziemię między innymi po to, żeby przekazać ludziom prawdę o swoim Ojcu (Jana 18:37). Ale musimy pamiętać, że ważne jest też to, jak mówimy. Kiedy głosimy, powinniśmy okazywać rozmówcom „łagodność i głęboki respekt” oraz brać pod uwagę ich uczucia i wierzenia (1 Piotra 3:15). Wtedy nie będziemy po prostu mówić — będziemy uczyć innych, a być może nawet dotrzemy do ich serc.

4. Jak zgodnie z Przysłów 9:9 mowa starszych może pomóc innym?

⁴ Starsi nie powinni powstrzymywać się od udzielenia rady komuś, kto tego potrzebuje. Oczywiście wybiorą na to odpowiedni moment, żeby tej osoby nie zawstydzić. Dobrze jest, jeśli udzielą rady na osobności. Starsi zawsze starają się szanować godność słuchacza. Jednak nie powstrzymuje ich to od wskazania zasad biblijnych, które pomogą mu postępować mądrze (odczytaj Przysłów 9:9). Dlaczego tak bardzo potrzebna jest nam odwaga, żeby się odezwać, kiedy to niezbędne? Rozważmy dwa kontrastujące przykłady. W jednym ojciec powinien zwrócić uwagę synom, a w drugim pewna kobieta musiała skorygować przyszłego króla.

5. W jakiej sytuacji Heli nie odezwał się, chociaż powinien to zrobić?

⁵ Arcykapłan Heli miał dwóch synów, których bardzo kochał. Jednak nie szanowali oni Jehowy. Wykonywali odpowiedzialne zadania — usługiwali w przybytku jako kapłani. Niestety nadużywali swojej władzy, rażąco lekceważyli ofiary dla Jehowy i jawnie dopuszczali się niemoralności (1 Sam. 2:12-17, 22). Zgodnie z Prawem Mojżeszowym zasługiwali na śmierć. Mimo to pobłażliwy Heli zwracał im uwagę bardzo delikatnie i pozwalał, żeby kontynuowali swoją służbę (Powt. Pr. 21:18-21). Co myślał o tym Jehowa? Zapytał Helego: „Dlaczego swoich synów szanujesz bardziej niż mnie?”. Jehowa zdecydował, że niegodziwi synowie Helego mają umrzeć (1 Sam. 2:29, 34).

6. Czego się uczymy z przykładu Helego?

⁶ Z negatywnego przykładu Helego możemy się wiele nauczyć. Jeśli dowiemy się, że nasz krewny albo przyjaciel złamał prawo Boże, musimy z nim porozmawiać i przypomnieć mu zasady Jehowy. Później powinniśmy się upewnić, że otrzyma pomoc od wyznaczonych przez Jehowę osób (Jak. 5:14). Nigdy nie chcielibyśmy tak jak Heli kochać przyjaciół i krewnych bardziej niż Jehowę. Skorygowanie kogoś wymaga odwagi, ale może przynieść dobre rezultaty. Zobaczmy teraz różnicę między Helim a Izraelitką o imieniu Abigail.

7. Dlaczego Abigail postanowiła porozmawiać z Dawidem?

⁷ Abigail była żoną bogatego Nabala. Kiedy Dawid i jego ludzie uciekali przed królem Saulem, przez jakiś czas chronili pasterzy i stada Nabala przed złodziejami. Czy Nabal był wdzięczny za pomoc? Nie! Gdy Dawid poprosił go o trochę jedzenia i wody, Nabal się wściekł i zaczął rzucać wyzwiskami (1 Sam. 25:5-8, 10-12, 14). W rezultacie Dawid postanowił zabić wszystkich mężczyzn z domu Nabala (1 Sam. 25:13, 22). Jak zapobiec tej tragedii? Abigail zdała sobie sprawę, że czas działać. Odważnie poszła porozmawiać z Dawidem, z którym było 400 głodnych, złych i uzbrojonych ludzi.

8. Czego się uczymy z przykładu Abigail?

⁸ Abigail rozmawiała z Dawidem odważnie, z szacunkiem i przekonująco. Mimo że nie była winna całej tej sytuacji, przeprosiła Dawida. Odwołała się do jego dobrych cech i polegała na Jehowie (1 Sam. 25:24, 26, 28, 33, 34). Podobnie jak Abigail potrzebujemy odwagi, żeby reagować, kiedy ktoś jest o krok od popełnienia poważnego błędu (Ps. 141:5). Musimy okazywać innym szacunek, ale musimy też być śmiali. Jeśli życzliwie udzielimy komuś rady, udowodnimy, że jesteśmy prawdziwymi przyjaciółmi (Prz. 27:17).

9, 10. O czym powinni pamiętać starsi, kiedy udzielają komuś rady?

⁹ Szczególnie starsi potrzebują odwagi, żeby porozmawiać z kimś, kto zmierza w niewłaściwym kierunku (Gal. 6:1). Starsi pokornie zdają sobie sprawę, że są niedoskonali i że sami też mogą kiedyś potrzebować rady. Ale nie pozwalają, żeby powstrzymywało ich to od upomnienia kogoś, kto tego potrzebuje (2 Tym. 4:2; Tyt. 1:9). Kiedy udzielają komuś rady, starają się korzystać z daru mowy umiejętnie i cierpliwie. Kochają braci i siostry i ta miłość pobudza ich do działania (Prz. 13:24). Ale przede wszystkim chcą przynosić chwałę Jehowie przez trzymanie się Jego zasad i chronienie zboru (Dzieje 20:28).

¹⁰ Omówiliśmy już, kiedy musimy mówić. Jednak czasami najlepiej jest milczeć. Z jakimi wyzwaniami może się to wiązać?

11. Jakiego przykładu użył Jakub i dlaczego jest on trafny?

¹¹ Kontrolowanie mowy może być bardzo trudne. Pisarz biblijny Jakub podał przykład, który to pokazuje. Powiedział: „Jeśli ktoś nie grzeszy w mowie, to jest człowiekiem doskonałym, zdolnym zapanować nad całym swoim ciałem. Kiedy wkładamy koniom wędzidła w pyski, żeby konie były nam posłuszne, wtedy kierujemy również całym ich ciałem” (Jak. 3:2, 3). Dzięki pociąganiu za wodze, które są przymocowane do wędzidła, jeździec może kierować koniem albo go zatrzymać. Jeśli wypuści wodze z ręki, zwierzę może wymknąć się spod kontroli i zrobić krzywdę sobie i jeźdźcowi. Podobnie jeśli my nie będziemy kontrolować swojego języka, może to spowodować wiele szkód. Rozważmy teraz, w jakich sytuacjach musimy trzymać język na wodzy i milczeć.

12. Kiedy powinniśmy trzymać język na wodzy?

¹² Jak się zachowasz, kiedy jakiś brat albo siostra wie o czymś poufnym? Na przykład co, jeśli spotkasz kogoś, kto działa w kraju, w którym jest zakaz? Czy będziesz go wypytywać o różne szczegóły naszej działalności? Bez wątpienia masz dobre pobudki. Kochamy naszych braci i siostry i interesuje nas to, co się u nich dzieje. Chcemy też, żeby nasze modlitwy za nich były konkretne. Jednak jest to sytuacja, w której powinniśmy trzymać język na wodzy i powstrzymać się od mówienia. Jeśli naciskamy kogoś, kto zna poufne szczegóły, pokazujemy, że brakuje nam miłości — zarówno do tej osoby, jak i do braci, którzy jej zaufali. Na pewno nie chcemy stwarzać dodatkowych problemów naszym braciom mieszkającym w krajach, gdzie nasza działalność jest zakazana. Na pewno też nikt, kto tam usługuje, nie będzie ujawniać szczegółów dotyczących tego, jak bracia głoszą i wielbią Jehowę.

13. Czego zgodnie z Przysłów 11:13 muszą unikać starsi i dlaczego?

¹³ Przede wszystkim starsi powinni stosować się do zasady z Księgi Przysłów 11:13 i nie wyjawiać poufnych informacji (odczytaj). Może to być wyzwanie, szczególnie jeśli starszy jest żonaty. Mąż i żona często rozmawiają i dzielą się ze sobą najgłębszymi myślami, uczuciami i zmartwieniami. Ale starsi wiedzą, że nie mogą ujawniać pewnych informacji dotyczących braci ze zboru. Gdyby to zrobili, straciliby zaufanie innych i zepsuli sobie opinię. Ci, którzy mają w zborze odpowiedzialne zadania, nie mogą być „dwoistego języka” (1 Tym. 3:8, przypis). To znaczy, że nie mogą oszukiwać innych ani plotkować. Jeśli starszy kocha żonę, nie będzie jej obciążał informacjami, które nie są jej do niczego potrzebne.

14. Jak żona starszego pomaga mu dbać o dobrą opinię?

¹⁴ Żona pomaga mężowi dbać o dobrą opinię, jeśli nie wypytuje go o poufne sprawy. W ten sposób nie tylko go wspiera, ale też okazuje szacunek tym, którzy mu zaufali. A co najważniejsze, żona sprawia tym radość Jehowie, bo przyczynia się do pokoju i jedności w zborze (Rzym. 14:19).

15. Co Jehowa myślał o trzech znajomych Hioba i dlaczego?

¹⁵ O tym, jak i kiedy mówić, wiele dowiadujemy się z Księgi Hioba. Po tym, jak na Hioba spadła seria strasznych nieszczęść, odwiedzili go czterej mężczyźni, żeby go pocieszyć i mu coś doradzić. Przez długi czas w ogóle się nie odzywali. Ale kiedy trzej z nich — Elifaz, Bildad i Cofar — w końcu się odezwali, było jasne, że nie poświęcili tego czasu na zastanowienie się, jak pomóc Hiobowi. Myśleli raczej, w jaki sposób udowodnić, że Hiob musiał zrobić coś bardzo złego. Niektóre ich wypowiedzi były trafne. Jednak większość tego, co powiedzieli o Jehowie i Hiobie, było albo nieprawdziwe, albo nieżyczliwe. Ocenili Hioba bardzo surowo (Hioba 32:1-3). Co o tym myślał Jehowa? Bardzo się rozgniewał na tych mężczyzn. Powiedział, że zachowali się głupio, i kazał im prosić Hioba, żeby się za nich modlił (Hioba 42:7-9).

16. Jakie wnioski możemy wyciągnąć z negatywnego przykładu Elifaza, Bildada i Cofara?

¹⁶ Jakie wnioski możemy wyciągnąć z negatywnego przykładu Elifaza, Bildada i Cofara? Po pierwsze, nie powinniśmy oceniać naszych braci (Mat. 7:1-5). Zanim się odezwiemy, musimy uważnie ich wysłuchać. Tylko wtedy będziemy w stanie zrozumieć ich sytuację (1 Piotra 3:8). Po drugie, kiedy już zaczniemy mówić, nasze słowa powinny być życzliwe i zgodne z prawdą (Efez. 4:25). I po trzecie, Jehowa bardzo interesuje się tym, jak ze sobą rozmawiamy.

17. Czego się uczymy od Elihu?

¹⁷ Czwartym mężczyzną, który odwiedził Hioba, był krewny Abrahama — Elihu. Wysłuchał on Hioba i trzech pozostałych mężczyzn. Słuchał bardzo uważnie, bo później mógł udzielić Hiobowi życzliwej, ale bezpośredniej rady, która pomogła mu zmienić sposób myślenia (Hioba 33:1, 6, 17). Elihu przede wszystkim chciał wywyższać Jehowę, a nie siebie czy jakiegoś innego człowieka (Hioba 32:21, 22; 37:23, 24). Od Elihu uczymy się, że jest czas i na milczenie, i na mówienie (Jak. 1:19). Uczymy się też, jaki powinien być nasz cel, kiedy udzielamy rady — wysławianie Jehowy, a nie zwracanie uwagi na siebie.

18. Jak pokażemy, że cenimy dar mowy?

¹⁸ Pokazujemy, że cenimy dar mowy, jeśli stosujemy się do rad biblijnych dotyczących tego, kiedy i jak mówić. Mądry król Salomon napisał pod natchnieniem: „Słowo wypowiedziane we właściwym czasie jest jak złote jabłka w srebrnych ornamentach” (Prz. 25:11). Jeśli uważnie słuchamy i pomyślimy, zanim się odezwiemy, nasze słowa będą przypominać złote jabłka — będą cenne i piękne. Wtedy bez względu na to, ile mówimy, będziemy zachęcać innych i przynosić chwałę Jehowie (Prz. 23:15; Efez. 4:29). Nie ma lepszego sposobu, żeby wyrażać Bogu wdzięczność za dar mowy!