1. Z kim może nam się kojarzyć osoba miłosierna?

 OSOBA miłosierna może nam się kojarzyć z kimś życzliwym, serdecznym, współczującym i szlachetnym. Taki właśnie był miłosierny Samarytanin z przypowieści Jezusa. Ten człowiek z innego narodu ‛postąpił miłosiernie’ wobec Żyda, który został pobity i obrabowany. „Zrobiło mu się go żal” i życzliwie się nim zaopiekował (Łuk. 10:29-37, przypis). Przypowieść ta rzeczywiście wiele nas uczy o miłosierdziu. Jest to piękny przymiot naszego Boga — jeden z przejawów Jego miłości, którego na różne sposoby doświadczamy każdego dnia.

2. Jaki jest inny aspekt miłosierdzia?

² Jest jeszcze inny aspekt miłosierdzia, który może nam przyjść na myśl. Chodzi o powstrzymanie się od wymierzenia kary, kiedy tylko są do tego podstawy. Pod tym względem Jehowa jest wobec nas bardzo miłosierny. Psalmista mówi: „Nie potraktował nas stosownie do naszych grzechów” (Ps. 103:10). Czasem jednak komuś, kto zgrzeszy, Jehowa udziela stanowczego skarcenia.

3. Na jakich sprawach skupimy się w tym artykule?

³ W tym artykule skupimy się na trzech sprawach: Dlaczego Jehowa okazuje miłosierdzie? Jaki jest związek między miłosierdziem a stanowczym skarceniem? I co pomoże nam przejawiać tę cechę? Zobaczmy, jak na te pytania odpowiada Słowo Boże.

4. Dlaczego Jehowa okazuje nam miłosierdzie?

⁴ Jehowa kocha okazywać miłosierdzie. Apostoł Paweł pod natchnieniem napisał, że On jest „bogaty w miłosierdzie”. W tym kontekście mówił o miłosierdziu, które pozwala niedoskonałym, namaszczonym duchem chrześcijanom mieć nadzieję na życie w niebie (Efez. 2:4-7). Ale Boże miłosierdzie nie ogranicza się tylko do tego. Dawid napisał: „Jehowa jest dobry dla każdego, a Jego miłosierdzie widać we wszystkich Jego dziełach” (Ps. 145:9). Jehowa kocha ludzi, dlatego okazuje im miłosierdzie zawsze, gdy tylko jest to uzasadnione.

5. Skąd Jezus wiedział, że Jehowa jest miłosierny?

⁵ Jezus lepiej niż ktokolwiek inny wie, że Jehowa kocha okazywać miłosierdzie. Zanim przyszedł na ziemię, przez długi czas przebywał ze swoim Ojcem w niebie (Prz. 8:30, 31). Wielokrotnie widział, jak miłosierny jest On wobec grzesznych ludzi (Ps. 78:37-42). Ten piękny przymiot Ojca często podkreślał w swoich naukach.

6. Jak Jezus zilustrował to, że jego Ojciec chętnie okazuje miłosierdzie?

⁶ W poprzednim artykule omówiliśmy chwytającą za serce przypowieść Jezusa o zagubionym synu. Ilustruje ona, jak bardzo Jehowa jest miłosierny. Syn z tej przypowieści opuścił dom i „roztrwonił swój majątek, bo prowadził rozwiązłe życie” (Łuk. 15:13). Później zaczął żałować tego, co zrobił, okazał pokorę i wrócił do domu. Jak zareagował ojciec? Syn nie musiał długo czekać, żeby się o tym przekonać. Jezus powiedział: „Gdy był jeszcze daleko, ojciec go zobaczył i przepełniony litością pobiegł, rzucił mu się na szyję i czule go ucałował”. Ojciec go nie upokorzył. Przeciwnie, okazał mu miłosierdzie i życzliwie przyjął go z powrotem. Był świadomy, że jego syn bardzo zgrzeszył, ale widział też jego skruchę i na tej podstawie mu przebaczył. Miłosierny ojciec z tej przypowieści wyobraża Jehowę. W ten poruszający sposób Jezus pokazał, że jego Ojciec chętnie przebacza grzesznikom, którzy okazują szczerą skruchę (Łuk. 15:17-24).

7. Jaki związek z miłosierdziem Jehowy ma Jego mądrość?

⁷ Jehowa okazuje nam miłosierdzie, ponieważ jest nieskończenie mądry. Jego mądrość nie jest chłodna, czysto rozumowa. Biblia mówi, że „mądrość pochodząca z góry” jest „pełna miłosierdzia i dobrych owoców” (Jak. 3:17). Podobnie jak kochający rodzic, Jehowa przejawia miłosierdzie, bo wie, że wyjdzie nam to na dobre (Ps. 103:13; Izaj. 49:15). Chociaż jesteśmy niedoskonali, dzięki Jego miłosierdziu możemy mieć nadzieję na lepszą przyszłość. Dlatego w swojej wielkiej mądrości okazuje nam je zawsze, gdy widzi ku temu podstawy. Zarazem jednak wie, kiedy nie byłoby to uzasadnione. Kierując się mądrością, nigdy nie myli miłosierdzia z akceptowaniem zła.

8. Co czasami jest niezbędne i dlaczego?

⁸ Przypuśćmy, że jakiś sługa Boży rozmyślnie zaczyna dopuszczać się grzechu. Co wtedy? Apostoł Paweł pisze, żebyśmy „przestali utrzymywać kontakty” z taką osobą (1 Kor. 5:11). Nieokazujący skruchy grzesznicy są wykluczani ze zboru. Jest to niezbędne, bo służy ochronie wiernych braci i sióstr i pozostaje w zgodzie ze świętością Jehowy. Niektórym jednak może być trudno patrzeć na wykluczenie jak na wyraz Bożego miłosierdzia. Czy rzeczywiście świadczy ono o miłosierdziu? Zobaczmy.

9, 10. Dlaczego w myśl Hebrajczyków 12:5, 6 można powiedzieć, że wykluczenie jest przejawem miłosierdzia?

⁹ Gdy na zebraniu podawane jest ogłoszenie, że ktoś, kogo znamy i kochamy, „nie jest już Świadkiem Jehowy”, bardzo nas to smuci. Możemy się zastanawiać, czy wykluczenie było konieczne. Czy naprawdę jest ono przejawem miłosierdzia? Tak. Powstrzymywanie się od skarcenia kogoś, kto tego potrzebuje, nie jest ani mądre, ani miłosierne, ani nie świadczy o miłości (Prz. 13:24). Z kolei wykluczenie może bardzo pomóc grzesznikowi. Wiele takich osób przyznało, że to właśnie stanowcza postawa starszych uświadomiła im, jak poważnie zgrzeszyły, i pomogła im zmienić postępowanie i wrócić do Jehowy (odczytaj Hebrajczyków 12:5, 6).

¹⁰ Wykluczenie jest też przejawem miłosierdzia wobec zboru. Posłużmy się przykładem. Pasterz zauważa, że jedna z jego owiec choruje. Wie, że leczenie tej choroby wymaga odizolowania owcy od pozostałych. Ale owce są zwierzętami stadnymi. Lubią przebywać razem i z dala od reszty stada mogą być niespokojne. Czy to znaczy, że pasterz, który decyduje się na takie leczenie owcy, jest surowy albo bezduszny? Oczywiście, że nie. Rozumie, że jeśli pozostawi owcę w stadzie, choroba się rozprzestrzeni. Dlatego dla dobra całej trzody postanawia ją odizolować (por. Kapł. 13:3, 4).

11. (a) Pod jakim względem osoba wykluczona przypomina chorą owcę? (b) Jaka pomoc jest dostępna dla wykluczonych?

¹¹ Kiedy jakiś chrześcijanin zostanie wykluczony, możemy myśleć o nim jak o takiej chorej owcy. Jest chory pod względem duchowym (Jak. 5:14). A taka choroba, podobnie jak fizyczna, może być zaraźliwa. Dlatego w niektórych wypadkach trzeba odizolować osobę chorą duchowo od reszty zboru. Takie skarcenie jest wyrazem miłości Jehowy do Jego pozostałych owiec. Poza tym może poruszyć serce wykluczonego i skłonić go do okazania skruchy. Na ogół może on korzystać z zebrań i dzięki temu karmić się i budować pod względem duchowym. Może też otrzymywać publikacje biblijne na własny użytek i oglądać audycje JW Broadcasting^®. A starsi, obserwując jego postępy, mogą od czasu do czasu udzielić mu jakiejś rady, która pomoże mu odzyskać zdrowie duchowe i wrócić do zboru *.

12. Jak starsi mogą dać wyraz miłości i miłosierdziu wobec tych, którzy nie okazują skruchy?

¹² Warto pamiętać, że wykluczani są tylko ci, którzy nie okazują skruchy. Starsi rozumieją, że jest to poważna sprawa, i nie podchodzą do tego lekko. Wiedzą, że Jehowa karci „w odpowiedniej mierze” (Jer. 30:11). Kochają wszystkich braci i nie chcą zrobić niczego, co wyrządziłoby im duchową szkodę. Niekiedy jednak wyrazem miłości i miłosierdzia jest oddzielenie na jakiś czas grzesznika od zboru.

13. Dlaczego pewien chrześcijanin z Koryntu musiał zostać wykluczony?

¹³ Zobaczmy, jak nieokazującego skruchy grzesznika potraktował apostoł Paweł. Pewien chrześcijanin z Koryntu żył w niemoralnym związku z żoną swojego ojca. Coś szokującego! W przeszłości Jehowa nakazał Izraelitom: „Jeśli mężczyzna współżyje z żoną swojego ojca, to ściąga na ojca hańbę. Oboje mają być bezwarunkowo uśmierceni” (Kapł. 20:11). Oczywiście Paweł nie mógł skazać tego człowieka na śmierć. Ale polecił Koryntianom wykluczyć go ze zboru. Jego skandaliczne, niemoralne postępowanie miało zły wpływ na inne osoby w zborze. Niektóre z nich nawet nie uważały tego za powód do wstydu! (1 Kor. 5:1, 2, 13).

14. Jak Paweł okazał miłosierdzie wykluczonemu grzesznikowi z Koryntu i dlaczego? (2 Koryntian 2:5-8, 11).

¹⁴ Jakiś czas później Paweł dowiedział się, że ten człowiek bardzo się zmienił. Okazał szczerą skruchę! Chociaż ściągnął na zbór hańbę, Paweł nie chciał, żeby starsi byli wobec niego zbyt surowi. Polecił im ‛życzliwie mu przebaczyć i go pocieszyć’. Dlaczego? Wyjaśnił: „Żeby go nie przytłoczył nadmierny smutek”. Paweł mu współczuł. Nie chciał, żeby poczuł się tak przybity, że przestałby zabiegać o przebaczenie (odczytaj 2 Koryntian 2:5-8, 11).

15. Jak starsi zachowują równowagę w okazywaniu miłosierdzia i stanowczości?

¹⁵ Starsi, tak samo jak Jehowa, kochają okazywać miłosierdzie. Kiedy to tylko możliwe — kiedy mają do tego uzasadnione podstawy — są wobec grzesznika miłosierni. Ale kiedy to konieczne, są wobec niego stanowczy. W przeciwnym razie nie byliby miłosierni, tylko pobłażliwi. Czy jednak tylko starsi powinni okazywać miłosierdzie?

16. Jak zgodnie z Przysłów 21:13 Jehowa traktuje tych, którzy nie okazują innym miłosierdzia?

¹⁶ Miłosierdzie Jehowy starają się naśladować wszyscy chrześcijanie. Dlaczego? Między innymi dlatego, że Jehowa nie wysłuchuje tych, którzy nie są wobec innych miłosierni (odczytaj Przysłów 21:13). Na pewno nie chcielibyśmy, żeby Jehowa nie wysłuchiwał naszych modlitw. Nie możemy więc być niewrażliwi na cierpienie naszych współwyznawców. Nie ‛zatykamy ucha na krzyk kogoś mało znaczącego’. Bierzemy też sobie do serca natchnione słowa: „Ten, kto nie okazuje miłosierdzia, będzie osądzony bez miłosierdzia” (Jak. 2:13). Jeśli jesteśmy pokorni i pamiętamy, jak bardzo sami potrzebujemy miłosierdzia, chętniej okazujemy je innym. Chcemy być miłosierni zwłaszcza wobec skruszonego grzesznika, który wraca do zboru.

17. Jak Dawid okazywał płynące z serca miłosierdzie?

¹⁷ W miłosiernym traktowaniu innych i unikaniu surowości mogą nam pomóc relacje biblijne. Weźmy pod uwagę króla Dawida. Często okazywał on płynące z serca miłosierdzie. Na przykład chociaż Saul chciał go zabić, Dawid wiedział, że jest to król namaszczony przez Jehowę, i nigdy nie próbował się na nim mścić (1 Sam. 24:9-12, 18, 19).

18, 19. W jakich dwóch sytuacjach Dawidowi zabrakło miłosierdzia?

¹⁸ Ale były też sytuacje, w których Dawidowi zabrakło miłosierdzia. Pewnego razu Nabal, człowiek z natury szorstki, obraził Dawida i jego ludzi i odmówił podzielenia się z nimi żywnością. Dawid wpadł w taki gniew, że postanowił zabić zarówno jego, jak i wszystkich mężczyzn w jego domu. Na szczęście Abigail, życzliwa i rozsądna żona Nabala, szybko podjęła odpowiednie działania, dzięki czemu Dawid uniknął obciążenia się winą krwi (1 Sam. 25:9-22, 32-35).

¹⁹ Kiedy indziej prorok Natan opowiedział Dawidowi o bogatym człowieku, który zabrał ubogiemu sąsiadowi ukochaną owieczkę. Rozzłoszczony Dawid zawołał: „Przysięgam na Jehowę, żywego Boga — człowiek, który to zrobił, zasługuje na śmierć!” (2 Sam. 12:1-6). Dawid znał Prawo Mojżeszowe i wiedział, że złodziej, który ukradł owcę, musi dać za nią poczwórne odszkodowanie (Wyjścia 22:1). Ale skazanie na śmierć? To naprawdę surowy wyrok! W gruncie rzeczy Natan jedynie posłużył się przykładem, żeby zilustrować o wiele gorsze przestępstwo, którego dopuścił się sam Dawid. A Jehowa okazał się wobec Dawida o wiele bardziej miłosierny niż on wobec człowieka z przykładu Natana (2 Sam. 12:7-13).

20. Czego się uczymy z przeżyć Dawida?

²⁰ Jeśli chodzi o pierwszą sytuację, Dawid uznał, że Nabal i jego ludzie zasługują na śmierć, bo pozwolił, żeby opanował go gniew. A co powiedzieć o drugiej sytuacji? Dlaczego ten na ogół serdeczny człowiek był gotowy skazać na śmierć mężczyznę z przykładu podanego przez Natana? Czemu wydał tak surowy osąd? Z kontekstu wynika, że w tym czasie miał nieczyste sumienie. Surowe traktowanie innych nie świadczy o dobrych relacjach z Jehową. Jezus przestrzegł swoich naśladowców: „Przestańcie osądzać, żebyście sami nie byli osądzeni. Bo jak osądzacie innych, tak i wy będziecie osądzeni” (Mat. 7:1, 2). Dlatego z całych sił unikajmy surowości, a bądźmy ‛bogaci w miłosierdzie’ tak jak nasz Bóg.

21, 22. Na jakie sposoby możemy okazywać innym miłosierdzie?

²¹ Miłosierdzie to coś więcej niż uczucie. Można je nazwać „współczuciem wyrażonym w czynach”. Bądźmy więc wyczuleni na potrzeby członków naszych rodzin, współwyznawców i innych osób z naszego otoczenia. Z pewnością mamy wiele okazji do przejawiania miłosierdzia! Czy możemy pocieszyć kogoś, kto tego potrzebuje? Czy możemy zaproponować komuś praktyczną pomoc, na przykład przygotować mu posiłek? Czy możemy zapewnić osobie przyłączonej do zboru budujące towarzystwo? I czy możemy pokrzepić kogoś dobrą nowiną z Biblii? Głoszenie to jeden z najlepszych sposobów okazywania miłosierdzia każdemu, kogo spotkamy (Hioba 29:12, 13; Rzym. 10:14, 15; Jak. 1:27).

²² Jeśli bierzemy pod uwagę potrzeby innych, dostrzeżemy wiele okazji do przejawiania miłosierdzia. A kiedy je przejawiamy, sprawiamy wielką radość naszemu niebiańskiemu Ojcu — Bogu, który jest „bogaty w miłosierdzie”!