Pytania czytelników
Czy na pustkowiu Izraelici mieli coś do jedzenia oprócz manny i przepiórek?
Podczas 40-letniej wędrówki po pustkowiu Izraelici jedli głównie mannę (Wyjścia 16:35). Dwukrotnie Jehowa zapewnił im także przepiórki (Wyjścia 16:12, 13; Liczb 11:31). Jednak mieli też niewielką ilość innej żywności.
Na przykład Jehowa czasami prowadził Izraelitów do „miejsca na odpoczynek”, w którym znajdowały się zasoby naturalne mogące im służyć za pokarm (Liczb 10:33). Do takich miejsc zaliczała się oaza w Elim, „gdzie było 12 źródeł i 70 palm” — niewątpliwie palm daktylowych (Wyjścia 15:27). W pewnej książce zauważono, że palma daktylowa, która „ma rozległy zasięg geograficzny, (...) jest najważniejszą rośliną jadalną na pustyni, zapewniającą żywność, olej i schronienie milionom ludzi” (Plants of the Bible).
Izraelici mogli się również zatrzymać w jednej z większych oaz, znanej dzisiaj jako Feiran, która jest częścią Wadi Feiran a. W pewnej książce czytamy, że ta wadi, czyli dolina, „ciągnie się 81 mil [130 km] i jest jedną z najdłuższych, najpiękniejszych i najbardziej znanych wadi na Synaju”. Czytamy w niej także: „Około 28 mil [45 km] od ujścia tej wadi znajduje się piękna, długa na 3 mile [4,8 km], pełna palm oaza Feiran, położona jakieś 2 000 stóp [610 m] nad poziomem morza. Jest to Eden Synaju. Już od czasów starożytnych tysiące palm daktylowych przyciąga tu osadników” (Discovering the World of the Bible).
Opuszczając Egipt, Izraelici wzięli ze sobą ciasto, misy do jego wyrabiania i prawdopodobnie trochę zboża i oleju. Ale z pewnością nie starczyło im to na długo. Poza tym „zabrali ze sobą wielkie stada owiec, kóz i bydła” (Wyjścia 12:34-39). Ze względu na trudne warunki panujące na pustkowiu sporo zwierząt prawdopodobnie zdechło. Izraelici mogli też przeznaczyć część zwierząt na pokarm, a inne złożyć w ofierze, być może nawet fałszywym bogom (Dzieje 7:39-43) b. Najwyraźniej jednak dalej hodowali jakieś zwierzęta. Wynika to ze słów, które Jehowa wypowiedział, gdy okazali rażący brak wiary: „Wasi synowie przez 40 lat będą na pustkowiu pasterzami” (Liczb 14:33). Możliwe, że stada zapewniały Izraelitom mleko i czasami też mięso, ale z pewnością nie tyle, żeby wyżywić trzy miliony osób przez 40 lat c.
Skąd brała się woda i pożywienie dla zwierząt? d W tamtych czasach na pustkowiu mogła występować większa ilość opadów i dzięki temu więcej roślinności. W leksykonie Wnikliwe poznawanie Pism, pod hasłem „Arabia”, czytamy, że 3500 lat temu wody było tam „trochę więcej niż obecnie. Istnienie wielu głębokich suchych dolin rzecznych (wadi) poświadcza, iż w przeszłości padały tam wystarczająco obfite deszcze, by dolinami tymi płynęła woda”. Mimo wszystko pustkowie było jałowym i przerażającym miejscem (Powt. Pr. 8:14-16). Bez wody, którą cudownie zapewnił Jehowa, Izraelici i ich zwierzęta z pewnością by poumierali (Wyjścia 15:22-25; 17:1-6; Liczb 20:2, 11).
Mojżesz powiedział Izraelitom, że Jehowa żywił ich manną, żeby dać im „poznać, że człowiek żyje nie samym chlebem, ale każdym słowem wychodzącym z ust Jehowy” (Powt. Pr. 8:3).
a Zobacz Strażnicę z 1 maja 1992 roku, strony 24 i 25.
b Biblia wspomina o dwóch sytuacjach, kiedy na pustkowiu ofiarowano Jehowie zwierzęta. Pierwsza z nich była związana z wprowadzeniem na urząd kapłanów, a druga ze świętem Paschy. Oba te wydarzenia miały miejsce w roku 1512 p.n.e., jakiś rok po wyjściu Izraelitów z Egiptu (Kapł. 8:14 do 9:24; Liczb 9:1-5).
c Pod koniec 40-letniej wędrówki po pustkowiu Izraelici zdobyli setki tysięcy zwierząt jako łupy wojenne (Liczb 31:32-34). Mimo to dalej jedli mannę, dopóki nie weszli do Ziemi Obiecanej (Joz. 5:10-12).
d Nic nie wskazuje na to, że manną żywiły się zwierzęta. Ludzie mieli ją zbierać tylko dla siebie, stosownie do tego, ile każdy mógł zjeść (Wyjścia 16:15, 16).
STRAŻNICA (WYDANIE DO STUDIUM)