1, 2. Dlaczego Jehowa się cieszy, gdy widzi, że staramy się być uczciwi? Wyjaśnij to na przykładzie.

MAŁY chłopiec wychodzi z mamą ze sklepu. Nagle staje, a po jego minie widać, że bardzo się czymś przejął. W rączce ściska niewielką zabawkę, którą zdjął z półki sklepowej, a potem zapomniał odłożyć na miejsce albo spytać mamę, czy mogłaby mu ją kupić. Zrozpaczony, głośno płacze. Mama pociesza go i wraca z nim do sklepu. Kiedy chłopczyk oddaje zabraną rzecz i przeprasza za to, co zrobił, serce matki wzbiera dumą i radością. Dlaczego?

² Rodzice są szczęśliwi, gdy ich dzieci rozumieją, jak ważna jest uczciwość. Podobnie reaguje nasz niebiański Ojciec, „Bóg prawdy” (Psalm 31:5). Śledząc nasz rozwój duchowy, cieszy się, kiedy widzi, że staramy się być uczciwi — że podzielamy odczucia apostoła Pawła, który napisał: „We wszystkim pragniemy postępować uczciwie” (Hebrajczyków 13:18). Czynimy tak dlatego, że chcemy podobać się Jehowie i ‛trwać w Jego miłości’. Skoncentrujmy się teraz na czterech ważnych dziedzinach życia, w których trzymanie się zasad uczciwości bywa szczególnie trudne. Potem omówimy niektóre korzyści wynikające z uczciwego postępowania.

3-5. (a) Jak Słowo Boże ostrzega nas przed oszukiwaniem samych siebie? (b) Co pomoże nam zachowywać uczciwość wobec samych siebie?

³ Przede wszystkim trzeba się nauczyć uczciwości wobec własnej osoby. Niedoskonały człowiek ma silną skłonność do oszukiwania samego siebie. Na przykład ze słów Jezusa skierowanych do chrześcijan w Laodycei wynika, że wmawiali sobie, iż są bogaci, podczas gdy w rzeczywistości byli duchowo ‛biedni i ślepi, i nadzy’ — naprawdę godni politowania (Objawienie 3:17). Zwodząc siebie, jeszcze pogarszali swoją sytuację.

⁴ Zapewne pamiętamy też ostrzeżenie zanotowane przez ucznia Jakuba: „Jeżeli komuś się wydaje, że formalnie jest czcicielem, a jednak nie kiełzna swego języka, lecz ciągle zwodzi swoje serce, to jego forma oddawania czci jest daremna” (Jakuba 1:26). Gdybyśmy myśleli, że możemy niewłaściwie używać języka i dalej cieszyć się uznaniem Jehowy, zwodzilibyśmy tylko swoje serce. Oddawalibyśmy Bogu cześć całkowicie na próżno. Jak się czegoś takiego ustrzec?

⁵ Nieco wcześniej w swym liście Jakub przyrównał Słowo Boże do lustra. Radził, by niejako przeglądać się w doskonałym prawie Bożym i wprowadzać u siebie niezbędne zmiany (Jakuba 1:23-25). Z pomocą Biblii na pewno łatwiej nam będzie dokonać uczciwej samooceny i dostrzec, w czym jeszcze powinniśmy zrobić postępy (Lamentacje 3:40; Aggeusza 1:5). Poza tym możemy prosić Jehowę w modlitwie, żeby zbadał nasze wnętrze i pomógł nam zauważyć i skorygować wszelkie poważne nieprawidłowości (Psalm 139:23, 24). Nieuczciwość to podstępna słabość. Musimy zapatrywać się na nią tak jak nasz niebiański Ojciec. W Księdze Przysłów 3:32 czytamy: „Przewrotny jest obrzydliwością dla Jehowy, lecz zażyłą więź utrzymuje On z prostolinijnymi”. Jehowa może nam pomóc patrzeć na nieuczciwość i na samych siebie tak jak On. Nie zapominajmy, co powiedział Paweł: „Pragniemy postępować uczciwie”. Nie jesteśmy doskonali, ale szczerze pragniemy i bardzo się staramy być uczciwi.

6. Dlaczego współmałżonkowie muszą być wobec siebie uczciwi i jakich niebezpieczeństw wtedy unikają?

⁶ Uczciwość powinna też wyróżniać rodziny chrześcijańskie. Mąż i żona muszą być wobec siebie nawzajem otwarci i szczerzy. W małżeństwie prawdziwych chrześcijan nie ma miejsca na szkodliwe, nieczyste zwyczaje, jak flirtowanie z innymi, romansowanie przez Internet czy sięganie po pornografię w jakiejkolwiek formie. Niestety, niektórzy chrześcijanie wdają się w tego rodzaju praktyki i ukrywają to przed partnerem małżeńskim. Takie postępowanie jest nieuczciwe. Zwróćmy uwagę na słowa wiernego króla Dawida: „Nie zasiadam z mężami nieprawdy; a z tymi, którzy ukrywają, kim są, nie wchodzę” (Psalm 26:4). Nigdy nie rób niczego, co wystawiałoby cię na pokusę ukrywania przed współmałżonkiem, kim naprawdę jesteś!

7, 8. Na jakich przykładach biblijnych dzieci mogą się uczyć uczciwości?

⁷ Rodzice, ucząc dzieci uczciwości, mogą korzystać z przykładów biblijnych. Negatywne postacie to chociażby Achan, który dopuścił się kradzieży, a potem próbował to ukryć, Gechazi, który dla zysku uciekł się do kłamstwa, czy Judasz, który okazał się złodziejem i zdrajcą (Jozuego 6:17-19; 7:11-25; 2 Królów 5:14-16, 20-27; Mateusza 26:14, 15; Jana 12:6).

⁸ Ale są również pozytywne postacie. Należał do nich patriarcha Jakub, który polecił synom zwrócić pieniądze odkryte w workach, sądząc, że mogły się tam znaleźć przez pomyłkę, Jefte oraz jego córka, która zdobyła się na wielkie wyrzeczenia, by spełnić ślub złożony przez ojca, czy Jezus, który chcąc wypełnić proroctwo i chronić przyjaciół, odważnie ujawnił swoją tożsamość groźnemu motłochowi (Rodzaju 43:12; Sędziów 11:30-40; Jana 18:3-11). To tylko nieliczne z mnóstwa przykładów zawartych w Słowie Bożym, które pomogą rodzicom zaszczepiać w dzieciach zamiłowanie do uczciwości.

9. Czego muszą się wystrzegać rodzice i dlaczego tak ważne jest dawanie dzieciom dobrego przykładu?

⁹ Pouczanie dzieci nakłada na rodziców pewien ważny obowiązek. Apostoł Paweł zapytał: „Ty zatem, który uczysz drugiego, nie uczysz samego siebie? Ty, który głosisz: ‚Nie kradnij’, kradniesz?” (Rzymian 2:21). Niektórzy rodzice nie są konsekwentni — swoim dzieciom usiłują wpoić uczciwość, ale sami postępują nieuczciwie. Na przykład przywłaszczają sobie drobne przedmioty i mówią na usprawiedliwienie: „To normalne, w firmach specjalnie kupuje się tego więcej”. Albo naciągają jakieś fakty, a potem tłumaczą się: „To tylko takie niewinne kłamstewko”. Ale kradzież jest kradzieżą bez względu na wartość zabranej rzeczy, a kłamstwo — kłamstwem bez względu na temat rozmowy czy stopień wypaczenia prawdy (Łukasza 16:10) *. Dzieci, które przecież łatwo dostrzegają obłudę, mogą przez takie postępowanie rodziców ponieść wielką szkodę (Efezjan 6:4). Natomiast jeśli rodzice dają dobry przykład, ich pociechy w dorosłym życiu najprawdopodobniej będą wyróżniać się uczciwością i przynosić tym chwałę Jehowie (Przysłów 22:6).

10. O jakich przestrogach powinniśmy pamiętać, jeśli chcemy być uczciwi w rozmowach ze współwyznawcami?

¹⁰ Mnóstwo sposobności, by postępować uczciwie, nastręczają nam kontakty ze współwyznawcami. W rozdziale 12 tej książki poświęciliśmy sporo uwagi rozważnemu korzystaniu z daru mowy, zwłaszcza wśród duchowych braci i sióstr. Pamiętajmy, że zwykła pogawędka łatwo może się przerodzić w krzywdzące plotkowanie czy wręcz rzucanie oszczerstw. Gdybyśmy powtarzali historię pochodzącą z nieznanego źródła, moglibyśmy się przyczynić do rozpowszechnienia kłamstwa. Dlatego zrobimy o wiele lepiej, ‛trzymając swe wargi w ryzach’ (Przysłów 10:19). Ale nawet jeśli wiemy, że coś jest zgodne z prawdą, nie oznacza to jeszcze, iż warto o tym mówić. Może na przykład wtrącalibyśmy się w nie swoje sprawy albo bylibyśmy nieuprzejmi (1 Piotra 4:15). Niektórzy nietaktowni ludzie próbują się usprawiedliwiać, twierdząc, że są po prostu szczerzy i uczciwi. Nasze słowa jednak zawsze powinny być ‛wdzięczne’ i przepełnione życzliwością (Kolosan 4:6).

11, 12. (a) Jak niektórzy grzesznicy pogarszają swoją sytuację? (b) Jakie kłamstwa szerzy Szatan i jak możemy z nimi walczyć? (c) Jak jeszcze możemy dowodzić uczciwości wobec organizacji Jehowy?

¹¹ Szczególne znaczenie ma uczciwość wobec osób sprawujących w zborze przewodnictwo. Czasem ktoś, kto uwikła się w poważny grzech, na domiar złego usiłuje go ukryć. Zapytany, okłamuje nadzorców. Niekiedy zaczyna wręcz prowadzić podwójne życie — stwarza pozory, że służy Jehowie, a jednocześnie trwa w grzechu. W rezultacie żyje w zakłamaniu (Psalm 12:2). Są też tacy, którzy mówią starszym tylko część prawdy, pomijając istotne fakty (Dzieje 5:1-11). Taka nieuczciwość nierzadko wynika z wiary w pewne kłamstwa szerzone przez Szatana (zobacz ramkę „ Szatańskie kłamstwa dotyczące ciężkich grzechów”).

¹² Uczciwi wobec organizacji Jehowy musimy być także wtedy, gdy odpowiadamy na jakieś pytania pisemnie. Kiedy na przykład składamy sprawozdanie z działalności kaznodziejskiej, nie możemy przekręcać faktów. Podobnie gdy ubiegamy się o jakiś przywilej służby i wypełniamy odpowiedni kwestionariusz, nigdy nie powinniśmy wpisywać niezgodnie z prawdą żadnych danych, chociażby dotyczących stanu zdrowia (Przysłów 6:16-19).

13. Czego wymaga uczciwość w kontaktach zawodowych ze współwyznawcami?

¹³ Uczciwość wobec współwyznawców obejmuje również kontakty zawodowe. Zdarza się, że chrześcijanie wspólnie prowadzą jakąś działalność gospodarczą. Powinni wystrzegać się łączenia takich spraw z oddawaniem czci Bogu — czy to na zebraniach, czy w służbie kaznodziejskiej. Wśród nas mogą być pracodawcy i pracownicy. Jeśli zatrudniasz braci lub siostry, dokładaj starań, żeby postępować wobec nich uczciwie — wypłacać im pensję na czas i w ustalonej wysokości wraz z wszelkimi świadczeniami, które zostały przez was uzgodnione bądź są wymagane przez prawo (1 Tymoteusza 5:18; Jakuba 5:1-4). I na odwrót: Jeśli znalazłeś zatrudnienie u brata lub siostry, skrupulatnie przestrzegaj godzin pracy, za które pobierasz wynagrodzenie (2 Tesaloniczan 3:10). Nie oczekuj, że ze względu na łączące was duchowe więzi będziesz traktowany w sposób wyjątkowy — jak gdyby pracodawca miał obowiązek przyznawać ci dodatkowe wolne, specjalne świadczenia czy inne przywileje, których nie otrzymują pozostali zatrudnieni (Efezjan 6:5-8).

14. Jakiej zasady powinni trzymać się chrześcijanie podejmujący wspólnie jakieś przedsięwzięcie finansowe i dlaczego?

¹⁴ A co wtedy, gdy współwyznawcy podejmują razem jakieś bardziej ryzykowne przedsięwzięcie finansowe, polegające na przykład na zainwestowaniu albo pożyczeniu pieniędzy? Biblia zawiera ważną i praktyczną zasadę — należy spisać dokładną umowę! Kiedy Jeremiasz kupował pole, zadbał o to, żeby został sporządzony odpowiedni akt prawny i jego kopia, żeby wszystko odbyło się przy świadkach oraz żeby dokument był przechowywany w bezpiecznym miejscu — na wypadek gdyby w przyszłości okazał się potrzebny (Jeremiasza 32:9-12; zobacz też Rodzaju 23:16-20). Podpisanie przy świadkach starannie opracowanej umowy nie dowodzi braku zaufania. Chodzi o uniknięcie rozczarowań, niedomówień czy nawet konfliktów i podziałów. Chrześcijanie prowadzący wspólnie interesy powinni pamiętać, że żadne przedsięwzięcie finansowe nie jest tego warte, by z jego powodu naruszać jedność i pokój w zborze (1 Koryntian 6:1-8) *.

15. Co Jehowa sądzi o nieuczciwości w interesach i jak chrześcijanie zapatrują się na nagminne formy nieuczciwości w tej dziedzinie?

¹⁵ Chrześcijanie wyróżniają się uczciwością nie tylko w obrębie zboru. Apostoł Paweł oświadczył przecież: „We wszystkim pragniemy postępować uczciwie” (Hebrajczyków 13:18). Stwórca niewątpliwie zwraca uwagę również na to, czy jesteśmy uczciwi w kontaktach z ludźmi ze świata, na przykład w interesach. W samej Księdze Przysłów czterokrotnie podkreślono, jak ważne jest posługiwanie się dokładną wagą (Przysłów 11:1; 16:11; 20:10, 23). W starożytności waga szalkowa i odważniki były powszechnie używane podczas transakcji handlowych — za ich pomocą odważano zarówno towar, jak i pieniądze. Nieuczciwi kupcy oszukiwali klientów, posługując się dwoma kompletami odważników oraz niedokładną wagą *. Jehowa nienawidzi czegoś takiego! Aby ‛trwać w Jego miłości’, musimy starannie się wystrzegać wszelkiej nieuczciwości w interesach.

16, 17. Jakie formy nieuczciwości są rozpowszechnione w dzisiejszym świecie i jak chcą postępować prawdziwi chrześcijanie?

¹⁶ Ponieważ władcą teraźniejszego świata jest Szatan, nie czujemy się zaskoczeni, że wszędzie otacza nas nieuczciwość. Każdego dnia możemy być narażeni na związane z tym pokusy. Ludzie ubiegający się o pracę nierzadko fałszują referencje albo wyolbrzymiają swoje doświadczenie zawodowe. Inni dla osiągnięcia swych celów podają nieprawdziwe informacje w dokumentach imigracyjnych, podatkowych lub ubezpieczeniowych. Uczniowie i studenci często ściągają na klasówkach czy egzaminach bądź przedstawiają prace znalezione w Internecie jako własne. Jeszcze inni, chcąc coś załatwić, dają skorumpowanym urzędnikom łapówki. W gruncie rzeczy właśnie tego się spodziewamy po świecie, w którym tylu ludzi jest „rozmiłowanych w samych sobie, rozmiłowanych w pieniądzach, (...) nie miłujących dobroci” (2 Tymoteusza 3:1-5).

¹⁷ Prawdziwi chrześcijanie są zdecydowani nie mieć nic wspólnego z takimi praktykami. Bywa to nieraz bardzo trudne, bo nieuczciwi zdają się nie ponosić żadnych konsekwencji, a nawet osiągać sukcesy (Psalm 73:1-8). Chrześcijanie zaś — ponieważ chcą być uczciwi „we wszystkim” — niekiedy ponoszą straty finansowe. Czy warto zdobywać się na takie ofiary? Oczywiście! Ale dlaczego? Jakie zapewnia to korzyści?

18. Dlaczego warto mieć opinię człowieka uczciwego?

¹⁸ Opinia człowieka uczciwego i godnego zaufania to coś niezwykle cennego (zobacz ramkę „ Czy naprawdę jestem uczciwy?”). Co ciekawe, może ją sobie wyrobić każdy z nas! Nie zależy ona od zdolności, zamożności, atrakcyjnego wyglądu, pozycji społecznej i tym podobnych czynników, na które rzadko mamy wpływ. Mimo to wyrabiają ją sobie tylko nieliczni (Micheasza 7:2). Choćby niektórzy kpili z twojej uczciwości, inni ją docenią i obdarzą cię zaufaniem i szacunkiem. Wielu Świadków Jehowy przekonało się, że dzięki uczciwemu postępowaniu zyskali pod względem materialnym. Na przykład nie stracili posady, gdy zwalniano niesumiennych pracowników, albo znaleźli zatrudnienie tam, gdzie pilnie poszukiwano kogoś rzetelnego.

19. Jaki wpływ ma uczciwość na nasze sumienie i na więź z Jehową?

¹⁹ Niezależnie od tego, czy coś takiego nas spotka, czy nie, doświadczymy znacznie większego błogosławieństwa. Jest nim czyste sumienie. Paweł napisał: „Ufamy, że mamy uczciwe sumienie” (Hebrajczyków 13:18). Poza tym naszą postawę na pewno dostrzeże niebiański Ojciec, który kocha uczciwych ludzi (Psalm 15:1, 2; Przysłów 22:1). Tak więc uczciwość pomoże nam ‛trwać w miłości Bożej’ — a nie ma wspanialszej nagrody, jaką moglibyśmy zdobyć. Rozwińmy teraz pokrewny temat: pogląd Jehowy na pracę.