Wyobraź sobie następującą sytuację: Bartek widzi, że w jego kierunku idą Rafał z Wojtkiem, i czuje ucisk w żołądku. W tym tygodniu już dwa razy namawiali go do palenia. Znowu będą próbować.

Rafał mówi:

Puszcza do Bartka oko i sięga do kieszeni, po czym wyciąga rękę w jego stronę.

W palcach trzyma papierosa. Bartka jeszcze bardziej ściska w żołądku.

Gdybyś był na miejscu Bartka, jak byś się zachował?

Czy koledzy Bartka palą, bo dokładnie to przemyśleli i podjęli osobistą decyzję? Mało prawdopodobne. Raczej ulegli czyjemuś wpływowi. Zależy im na akceptacji otoczenia, więc pozwalają, żeby inni kształtowali ich sposób postępowania.

Gdybyś stanął przed takim wyzwaniem, to co pomogłoby ci obrać inną drogę i oprzeć się presji rówieśników?

1. PRZEWIDUJ

   Biblia mówi: „Roztropny, ujrzawszy nieszczęście, kryje się, lecz niedoświadczeni idą dalej i muszą ponieść karę” (Przysłów 22:3).

   Często można się już wcześniej zorientować, że zanosi się na kłopoty. Przypuśćmy, że dostrzegasz grupę kolegów, którzy palą papierosy. Gdy przewidzisz problem, będziesz gotowy stawić mu czoła.

2. ZASTANÓW SIĘ

   Biblia mówi: „Zachowujcie dobre sumienie” (1 Piotra 3:16).

   Zadaj sobie pytanie: „Jeżeli ulegnę presji, to jak będę się z tym później czuł?”. To prawda, że możesz chwilowo uniknąć krytyki rówieśników. Ale jak ocenisz swoje zachowanie z perspektywy czasu? Czy chcesz zyskać akceptację kolegów kosztem własnej tożsamości? (Wyjścia 23:2).

3. ZDECYDUJ

   Biblia mówi: „Mądry jest ostrożny” (Przysłów 14:16, Biblia Warszawsko-Praska).

   Prędzej czy później musimy podjąć decyzję i żyć z jej konsekwencjami. Biblia wspomina o ludziach takich jak Józef, Hiob czy Jezus, którzy dokonali słusznych wyborów. Z kolei Kain, Ezaw i Judasz dokonali złych. A co ty zrobisz?

Biblia mówi: „Postępuj wiernie” (Psalm 37:3). Jeżeli już zastanowiłeś się nad konsekwencjami i podjąłeś decyzję, wyrażenie swojego zdania może być zaskakująco proste — i dać powód do satysfakcji.

Nie martw się, nie musisz prawić kolegom kazań. Zwykle wystarczy krótkie, stanowcze NIE. Chcąc pokazać, że twoje stanowisko nie podlega dyskusji, mógłbyś też powiedzieć:

• „Na mnie nie liczcie!”

• „Ja takich rzeczy nie robię!”

• „Dajcie spokój, przecież wiecie, że to nie w moim stylu!”

Najważniejsze jest to, żeby odpowiedzieć od razu i zdecydowanie. Jeżeli tak właśnie zrobisz, możesz być zaskoczony, jak szybko koledzy dadzą za wygraną.

A co, jeśli koledzy zaczynają się z ciebie naśmiewać? Na przykład mówią: „Co z tobą? Pękasz?”. Pamiętaj, że takie drwiny to nic innego jak presja otoczenia. Jak na nią zareagować? Masz co najmniej dwie możliwości.

• Chwyć piłeczkę. („Tak, macie rację, boję się”. A potem krótko wyjaśnij, dlaczego).

• Odbij piłeczkę. Powiedz, dlaczego czegoś nie robisz, a następnie odwołaj się do rozsądku kolegów. („Myślałem, że jesteście mądrzejsi!”)

Jeżeli koledzy nie dają za wygraną, po prostu odejdź! Pamiętaj: Im dłużej z nimi zostaniesz, tym silniejsza będzie presja. Odchodząc, pokazujesz, że nie pozwalasz, by tobą manipulowali.

Realistycznie patrząc, nie da się uniknąć presji otoczenia. Ale możesz podjąć decyzję, otwarcie określić swoje stanowisko i przejąć kontrolę nad sytuacją. W końcu wybór należy do ciebie! (Jozuego 24:15).