To imię Boga, które prawdopodobnie znaczy „On powoduje, że się staje”. Jehowa jest wszechmocnym Bogiem, który wszystko stworzył. Ma moc, żeby zawsze zrobić to, co postanowi.

W języku hebrajskim imię Boże składa się z czterech liter (JHWH). W Pismach Hebrajskich pojawia się ono blisko 7000 razy. Ludzie na całym świecie używają różnych form imienia Jehowa i wymawiają je tak, jak to jest przyjęte w ich języku.

▸ Rozdział 1, akapit 15, przypis

Chociaż Biblię spisywali ludzie, to jej Autorem jest Bóg. Przypomina to sytuację, w której dyrektor prosi asystenta, żeby napisał w jego imieniu list. Podobnie Bóg za pomocą swojego świętego ducha kierował pisarzami Biblii, żeby spisywali Jego myśli. Robił to na różne sposoby, na przykład sprawiał, że mieli wizje albo sny, które potem zapisywali.

▸ Rozdział 2, akapit 5

To podstawowe prawdy biblijne, które uczą czegoś ważnego. Na przykład zasada: „Złe towarzystwo psuje pożyteczne zwyczaje” uczy, że nasze towarzystwo ma na nas wpływ — dobry albo zły (1 Koryntian 15:33). A zasada: „Co ktoś sieje, to będzie zbierać” uczy, że zawsze poniesiemy konsekwencje tego, co robimy (Galatów 6:7).

▸ Rozdział 2, akapit 12

To wiadomość pochodząca od Boga, która dotyczy tego, co ma się stać w przyszłości. Wiele proroctw biblijnych już się spełniło, inne spełniają się teraz, a niektóre spełnią się w przyszłości.

▸ Rozdział 2, akapit 13

Wiele proroctw biblijnych dotyczyło Mesjasza. Spełniły się one na Jezusie. Zobacz tabelę „ Proroctwa dotyczące Mesjasza”.

▸ Rozdział 2, akapit 17, przypis

Jehowa stworzył ziemię, żeby była rajem zamieszkanym przez ludzi, którzy Go kochają. Jego zamierzenie się nie zmieniło. Wkrótce Bóg usunie zło i da swoim sługom życie wieczne.

▸ Rozdział 3, akapit 1

To anioł, który rozpoczął bunt przeciwko Bogu. Jest nazywany Szatanem, czyli „przeciwnikiem”, bo przeciwstawia się Jehowie. Jest też nazywany Diabłem, czyli „oszczercą”, bo mówi o Bogu kłamstwa i oszukuje ludzi.

▸ Rozdział 3, akapit 4

Jehowa stworzył aniołów dużo wcześniej niż ziemię. Zostali oni stworzeni, żeby żyć w niebie. Jest ich więcej niż 100 milionów (Daniela 7:10). Mają swoje imiona i różne osobowości. Są pokorni i nie chcą, żeby ludzie oddawali im cześć. Różnią się pozycją i zadaniami. Na przykład usługują przed tronem Jehowy, przekazują od Niego wiadomości, chronią Jego sług na ziemi, wykonują Jego wyroki i kierują głoszeniem dobrej nowiny (Psalm 34:7; Objawienie 14:6; 22:8, 9). W przyszłości aniołowie razem z Jezusem będą walczyć w Armagedonie (Objawienie 16:14, 16; 19:14, 15).

▸ Rozdział 3, akapit 5; rozdział 10, akapit 1

Grzechem jest to, co czujemy, myślimy albo robimy niezgodnie z wolą Jehowy. Grzech niszczy nasze relacje z Bogiem, dlatego dał On prawa i zasady, które pomagają nam unikać świadomego grzeszenia. Wszystko, co stworzył Jehowa, było doskonałe. Ale kiedy Adam i Ewa Go nie posłuchali, zgrzeszyli i przestali być doskonali. Z tego powodu zestarzeli się i umarli. Ponieważ przekazali nam grzech, my też się starzejemy i umieramy.

▸ Rozdział 3, akapit 7; rozdział 5, akapit 3

To wojna, w której Bóg zniszczy świat Szatana i usunie zło.

▸ Rozdział 3, akapit 13; rozdział 8, akapit 18

To rząd, który Jehowa utworzył w niebie. Królem w nim jest Jezus Chrystus. W przyszłości Jehowa posłuży się tym Królestwem, żeby usunąć zło. Królestwo Boże będzie panować nad całą ziemią.

▸ Rozdział 3, akapit 14

Jehowa stworzył Jezusa, zanim stworzył wszystko inne. Wysłał go na ziemię, żeby umarł za ludzi. Gdy Jezus został zabity, Jehowa go wskrzesił. Teraz Jezus jest Królem, który panuje w Królestwie Bożym.

▸ Rozdział 4, akapit 2

W Biblii zapowiedziano, kiedy pojawi się Mesjasz. Miało się to stać po upływie okresu nazwanego 69 tygodniami. Rozpoczął się on w roku 455 p.n.e., a zakończył w roku 29 n.e.

Skąd wiadomo, że okres ten zakończył się w roku 29 n.e.? 69 tygodni rozpoczęło się w roku 455 p.n.e., kiedy Nehemiasz przybył do Jerozolimy i zaczął ją odbudowywać (Daniela 9:25; Nehemiasza 2:1, 5-8). Tydzień składa się z 7 dni. Ale w tym proroctwie tygodnie składają się nie z 7 dni, tylko z 7 lat — zgodnie z proroczą regułą „dzień za rok” (Liczb 14:34; Ezechiela 4:6). To oznacza, że 69 „tygodni” to 483 lata (69 × 7). Jeśli do roku 455 p.n.e. dodamy 483 lata (bez roku zerowego), otrzymamy rok 29 n.e. Właśnie w tym roku Jezus został ochrzczony i stał się Mesjaszem (Łukasza 3:1, 2, 21, 22).

Proroctwo to mówiło o jeszcze jednym „tygodniu”, czyli dodatkowych 7 latach. W połowie tego okresu, w roku 33 n.e., Mesjasz miał zostać zabity, a od roku 36 n.e. dobra nowina o Królestwie Bożym miała był głoszona nie tylko Żydom, ale też ludziom ze wszystkich narodów (Daniela 9:24-27).

▸ Rozdział 4, akapit 7

Biblia uczy, że Bóg Jehowa jest Stwórcą i że stworzył Jezusa przed wszystkim innym (Kolosan 1:15, 16). Jezus nie jest Bogiem Wszechmocnym. Nigdy nie twierdził, że jest równy Bogu. Przeciwnie, powiedział: „Ojciec jest większy niż ja” (Jana 14:28; 1 Koryntian 15:28). Niektóre religie uczą o Trójcy, czyli że Ojciec, Syn i duch święty to jeden Bóg w trzech osobach. Jednak w Biblii nie ma słowa „Trójca”. Ta nauka jest fałszywa.

Duch święty to niewidzialna siła, której Bóg używa, żeby spełniać swoją wolę. Duch święty nie jest osobą. Na przykład w Biblii czytamy, że pierwsi chrześcijanie „zostali napełnieni duchem świętym” i że Jehowa powiedział: „Wyleję swojego ducha na najróżniejszych ludzi” (Dzieje 2:1-4, 17).

▸ Rozdział 4, akapit 12; rozdział 15, akapit 17

Dlaczego prawdziwi chrześcijanie nie oddają czci Bogu za pomocą krzyża?

1. Krzyż już od dawna jest używany w wielu fałszywych religiach. W starożytności posługiwano się nim w pogańskim kulcie natury oraz kulcie płodności. Przez 300 lat po śmierci Jezusa chrześcijanie nie wielbili Boga za pomocą krzyża. Ale później rzymski cesarz Konstantyn postanowił, że krzyż będzie symbolem chrześcijaństwa. W ten sposób miało się ono stać bardziej popularne. Jednak krzyż nie ma nic wspólnego z Jezusem Chrystusem. W pewnej encyklopedii wyjaśniono: „Krzyż występował w kulturach przedchrześcijańskich i niechrześcijańskich” (New Catholic Encyclopedia).

2. Jezus nie umarł na krzyżu. Podstawowe znaczenie greckiego słowa tłumaczonego na „krzyż” to „pionowy pal”, „belka” albo „drzewo”. W pewnym dziele powiedziano: „Nigdy nie oznacza ono dwóch belek, nałożonych jedna na drugą pod jakimkolwiek kątem (...) W grece N[owego] T[estamentu] nie ma niczego, co by mogło wskazywać na dwie belki” (The Companion Bible). Z tego wniosek, że Jezus umarł na pionowym palu.

3. Jehowa nie chce, żebyśmy wielbili Go za pomocą jakichkolwiek wizerunków ani symboli (Wyjścia 20:4, 5; 1 Koryntian 10:14).

▸ Rozdział 5, akapit 12

Jezus nakazał uczniom upamiętniać jego śmierć. Dlatego każdego roku obchodzimy uroczystość zwaną Pamiątką. Robimy to 14 nisan (marzec lub kwiecień), czyli tego samego dnia, kiedy Izraelici obchodzili Paschę. Podczas Pamiątki podaje się z rąk do rąk chleb i wino, które wyobrażają ciało i krew Jezusa. Ci, którzy będą rządzić z Jezusem w niebie, jedzą chleb i piją wino. Ci, którzy mają nadzieję żyć wiecznie na ziemi, nie jedzą chleba ani nie piją wina. Jednak swoją obecnością na Pamiątce pokazują, że ma ona dla nich wielkie znaczenie.

▸ Rozdział 5, akapit 21

Hebrajskie i greckie słowa tłumaczone w Biblii na „dusza” mogą odnosić się do 1) człowieka, 2) zwierzęcia albo 3) życia człowieka lub zwierzęcia. Oto przykłady:

• Człowiek. „Za czasów Noego (...) niewiele osób, to jest osiem dusz, zostało bezpiecznie przeprowadzonych przez wodę” (1 Piotra 3:20). Słowo „dusze” odnosi się tu do ludzi — Noego, jego żony, trzech synów i synowych.

• Zwierzę. „Bóg powiedział: ‚Niech wody zaroją się żywymi stworzeniami [„duszami”, przypis] i niech pod niebem latają stworzenia latające’. Następnie Bóg rzekł: ‚Niech na ziemi pojawią się żywe stworzenia [„dusze”, przypis] według swoich rodzajów: zwierzęta domowe, zwierzęta pełzające oraz dzikie zwierzęta według swoich rodzajów’. I tak się stało” (Rodzaju 1:20, 24).

• Życie człowieka albo zwierzęcia. Jehowa powiedział do Mojżesza: „Poumierali wszyscy, którzy chcieli cię zabić [„nastawali na twoją duszę”, przypis]” (Wyjścia 4:19). Kiedy Jezus był na ziemi, powiedział: „Jestem wspaniałym pasterzem. Wspaniały pasterz oddaje za owce swoje życie [„duszę”, przypis]” (Jana 10:11).

  Kiedy w Biblii czytamy, że ktoś robi coś „całą duszą”, to znaczy, że robi to chętnie i najlepiej, jak potrafi (Mateusza 22:37; Powtórzonego Prawa 6:5). Słowo „dusza” może też oznaczać czyjeś pragnienie lub apetyt (Przysłów 23:2; Izajasza 56:11). Poza tym zmarłą osobę albo zwłoki czasami nazywa się zmarłą „duszą” (Liczb 6:6; Aggeusza 2:13). Biblia wyraźnie wskazuje, że dusza jest śmiertelna, czyli umiera (Ezechiela 18:4, 20; Jakuba 5:20).

▸ Rozdział 6, akapit 5, przypis; rozdział 15, akapit 17

Hebrajskie i greckie słowa tłumaczone w Biblii na „duch” mogą mieć różne znaczenia. Zawsze jednak odnoszą się do czegoś niewidzialnego, na przykład wiatru albo siły życiowej w ludziach czy zwierzętach. Mogą się też odnosić do stworzeń duchowych oraz do ducha świętego, czyli siły Bożej w działaniu (Wyjścia 35:21; Psalm 104:29; Kaznodziei 8:8; Mateusza 12:43; Łukasza 11:13; Objawienie 13:15). Biblia nie uczy, że po śmierci jakaś cząstka człowieka dalej żyje.

▸ Rozdział 6, akapit 5, przypis; rozdział 15, akapit 17

W niektórych przekładach Biblii słowo „Gehenna” przetłumaczono na „piekło”. Ale Gehenna to nazwa doliny położonej niedaleko Jerozolimy, gdzie palono i niszczono śmieci. Nic nie wskazuje na to, żeby za czasów Jezusa w dolinie tej palono żywcem lub torturowano zwierzęta czy ludzi. Gehenna nie mogła więc wyobrażać niewidzialnego miejsca, w którym ludzie cierpią wieczne męki w ogniu. Kiedy Jezus mówił o wrzuceniu do Gehenny, miał na myśli całkowitą zagładę (Mateusza 5:22; 10:28).

▸ Rozdział 7, akapit 20

Jezus uczył jej swoich naśladowców. Jest też nazywana Modlitwą Pańską albo modlitwą wzorcową. Jezus powiedział, o co między innymi mamy się modlić:

• „Niech będzie uświęcone Twoje imię”

  Modlimy się o to, żeby Jehowa uświęcił swoje imię, czyli oczyścił je z wszelkich zarzutów. W rezultacie wszyscy w niebie i na ziemi będą je szanować.

• „Niech przyjdzie Twoje Królestwo”

  Modlimy się o to, żeby rząd Boga zniszczył świat Szatana, zaczął panować nad ziemią i zamienił ją w raj.

• „Niech się dzieje Twoja wola (...) na ziemi”

  Modlimy się o to, żeby zamierzenie Boga co do ziemi się spełniło. Wtedy posłuszni Jehowie, doskonali ludzie będą żyli wiecznie w raju, tak jak to miało być na początku.

▸ Rozdział 8, akapit 2

To zapłata za uwolnienie ludzi od grzechu i śmierci. Okup został zapłacony, żeby ludzie mogli odzyskać to, co stracił Adam — doskonałe życie i dobre relacje z Jehową. Bóg wysłał Jezusa na ziemię, żeby umarł za wszystkich grzesznych ludzi. Dzięki temu znowu mają oni możliwość doskonałego, wiecznego życia.

▸ Rozdział 8, akapit 21; rozdział 9, akapit 13

Proroctwo z 4 rozdziału Księgi Daniela wskazuje, że w roku 1914 Bóg utworzył swoje Królestwo.

Proroctwo: Jehowa dał królowi Nabuchodonozorowi proroczy sen o wielkim drzewie, które zostało ścięte. Na jego pień założono żelazną i miedzianą obręcz, żeby nie rosło przez „siedem czasów”. Jednak potem drzewo miało odrosnąć (Daniela 4:1, 10-16).

Znaczenie: Drzewo to wyobraża władzę Boga. Przez wiele lat Jehowa sprawował władzę nad Izraelem za pośrednictwem królów w Jerozolimie (1 Kronik 29:23). Ale królowie ci okazali się niewierni, więc ich panowanie zostało przerwane. Jerozolima została zniszczona w roku 607 p.n.e. Był to początek „siedmiu czasów” (2 Królów 25:1, 8-10; Ezechiela 21:25-27). Ten sam okres miał na myśli Jezus, kiedy powiedział: „Jerozolima będzie deptana przez narody, aż czasy wyznaczone narodom dobiegną końca” (Łukasza 21:24). Wynika z tego, że kiedy Jezus był na ziemi, „siedem czasów” jeszcze się nie skończyło. Jehowa obiecał, że po upływie tego okresu ustanowi nowego Króla. Panowanie tego Króla, Jezusa, będzie już wiecznie przynosić ludowi Bożemu wiele dobrego (Łukasza 1:30-33).

Ile trwało „siedem czasów”: „Siedem czasów” trwało 2520 lat. Skąd o tym wiemy? Biblia mówi, że trzy i pół czasu to 1260 dni (Objawienie 12:6, 14). A więc „siedem czasów” to dwa razy tyle, czyli 2520 dni. Zgodnie z proroczą regułą „dzień za rok” 2520 dni to 2520 lat (Liczb 14:34; Ezechiela 4:6).

Jeśli dodamy 2520 lat do roku 607 p.n.e. (bez roku zerowego), otrzymamy rok 1914. Właśnie wtedy Jehowa ustanowił Jezusa Chrystusa Królem w swoim niebiańskim Królestwie.

▸ Rozdział 8, akapit 23

Słowo „archanioł” znaczy „naczelny anioł”. Biblia mówi tylko o jednym archaniele. Ma on na imię Michał (Daniela 12:1; Judy 9).

Michał jest dowódcą armii, która składa się z wiernych Bogu aniołów. W Księdze Objawienia 12:7 czytamy, że ‛Michał ze swoimi aniołami toczył bitwę ze smokiem i jego aniołami’. Z Księgi tej wynika też, że dowódcą armii aniołów jest Jezus. Stąd wniosek, że Michał to inne imię Jezusa (Objawienie 19:14-16).

▸ Rozdział 9, akapit 4, przypis

To okres, który poprzedza zniszczenie świata Szatana przez Królestwo Boże. Na ziemi miały się wtedy dziać ważne wydarzenia. Ten sam okres Biblia nazywa też „zakończeniem systemu rzeczy” i „obecnością Syna Człowieczego” (Mateusza 24:3, 27, 37). „Dni ostatnie” zaczęły się, kiedy w roku 1914 Bóg utworzył w niebie swoje Królestwo, a skończą się, kiedy świat Szatana zostanie zniszczony w Armagedonie (2 Tymoteusza 3:1; 2 Piotra 3:3).

▸ Rozdział 9, akapit 4

To powrót zmarłej osoby do życia. W Biblii opisano dziewięć takich przypadków. Cudów tych dokonali Eliasz, Elizeusz, Jezus, Piotr i Paweł. Było to możliwe tylko dzięki mocy Boga. Jehowa obiecuje, że wskrzesi do życia na ziemi „zarówno prawych, jak i nieprawych” (Dzieje 24:15). Z Biblii wynika też, że niektórzy ludzie zmartwychwstaną do życia w niebie. Są oni wybierani przez Boga, żeby rządzić tam razem z Jezusem (Jana 5:28, 29; 11:25; Filipian 3:11; Objawienie 20:5, 6).

▸ Rozdział 9, akapit 13

To różne praktyki, które mają związek z demonami, między innymi astrologia, wróżenie, magia, czary czy przesądy. Za ich pomocą demony próbują skłonić ludzi do nieposłuszeństwa wobec Boga. Wiele książek, czasopism, horoskopów, filmów, piosenek, gier i plakatów przedstawia magię, demony czy zjawiska nadprzyrodzone jako coś nieszkodliwego i fascynującego. Inną formą okultyzmu jest spirytyzm. To kontaktowanie się z demonami bezpośrednio lub przez kogoś innego, na przykład medium. Ci, którzy uprawiają spirytyzm, wierzą, że ludzie po śmierci stają się potężnymi duchami. Żeby kontaktować się z demonami, niektórzy używają narkotyków (Galatów 5:20, 21; Objawienie 21:8). Poza tym związek z demonami mogą mieć niektóre zwyczaje pogrzebowe, takie jak nocne czuwanie przy zwłokach, huczne stypy, rocznice śmierci, składanie ofiar za zmarłych czy obrzędy związane z wdowieństwem.

▸ Rozdział 10, akapit 10; rozdział 16, akapit 4

Jehowa jest Bogiem Wszechmocnym, który stworzył cały wszechświat (Objawienie 15:3). Dlatego wszystko należy do Niego i ma On nad tym pełną władzę (Psalm 24:1; Izajasza 40:21-23; Objawienie 4:11). Jehowa może wyznaczać na władców inne osoby. Poza tym dla wszystkiego, co stworzył, ustanowił prawa. Popieramy władzę Boga, jeśli Go kochamy i jesteśmy Mu posłuszni (1 Kronik 29:11).

▸ Rozdział 11, akapit 10

To celowe spowodowanie śmierci nienarodzonego dziecka. Nie jest wynikiem wypadku ani reakcji organizmu. Od chwili poczęcia dziecko to odrębna osoba, a nie po prostu część ciała matki. Dlatego aborcja jest równoznaczna z morderstwem.

▸ Rozdział 13, akapit 5

To zabieg medyczny, podczas którego krew lub jeden z czterech jej głównych składników wprowadza się do czyjegoś organizmu. Może to być krew, którą wcześniej pobrano od tej samej osoby albo od kogoś innego. Cztery główne składniki krwi to osocze, krwinki czerwone, krwinki białe i płytki krwi.

▸ Rozdział 13, akapit 13

W Biblii słowo „karcenie” nie odnosi się tylko do karania. Chodzi raczej o pouczanie, szkolenie i korygowanie. Jehowa nigdy nie karci w sposób poniżający ani okrutny (Przysłów 4:1, 2; Hebrajczyków 12:7). Jego karcenie jest tak skuteczne, że ktoś może je nawet pokochać (Przysłów 12:1). Jehowa szkoli swoich sług z miłości. Koryguje ich błędne poglądy, dzięki czemu uczą się myśleć i postępować zgodnie z Jego wolą. Ten wspaniały przykład powinni naśladować rodzice. Kiedy karcą swoje dzieci, muszą pomóc im zrozumieć, dlaczego mają być posłuszne. Uczą je też kochać Jehowę i Jego Słowo oraz stosować Jego zasady.

▸ Rozdział 14, akapit 13

To niewidzialne istoty duchowe o nadludzkiej mocy — źli aniołowie, którzy nie chcieli słuchać Boga (Rodzaju 6:2; Judy 6). Przyłączyli się do buntu Szatana i stali się wrogami Jehowy (Powtórzonego Prawa 32:17; Łukasza 8:30; Dzieje 16:16; Jakuba 2:19).

▸ Rozdział 16, akapit 4