Jeremías 51:1-64

  • Babiloniaj contranpi willay (1-64)

    • Babiloniaqa ujllata urmanqa medospa makinpi (8-12)

    • Kʼuyuna libroqa Éufrates mayuman wijchʼuykusqa kanqa (59-64)

51  Jehová Diosqa kayta nin: “Noqaqa uj tukuchej wayrata jatarichisajBabiloniaj contranta,+ Leb-Camaipi* tiyakojkunaj contranta ima.  2  Babiloniamanqa erapi* wayrachejkunata kachamusaj. Paykunaqa Babiloniata wayrachispa chʼusajta saqerparenqanku. Ñakʼariy pʼunchaypeqa Babiloniaj contranta tukuy ladosmanta jamonqanku.+  3  Babiloniamanta flechana arcoyoj* soldadoqa mana flechana arconta matʼirenqachu.* Manataj pipis pecherayoj sayarenqachu. Babiloniaj jovenesninmantaqa ama khuyakuychejchu.+ Tukuynin soldadosninta wañurachiychej.  4  Paykunaqa caldeospa jallpʼankupi wañusqas wijchʼukonqanku,Babiloniaj callesninpi flechaswan tʼojsisqas wijchʼukonqanku.+  5  Israelwan Judawanqa mana viuda warmischu kanku. Paykunaj Diosninkoqa angelesta kamachej Jehová.+ Chaywanpis paykunaj* jallpʼankoqa juchawan juntʼa kashan Israelpa Santo Diosninpa ñaupaqenpi.  6  Babiloniamanta ayqekuychej,ama wañunaykichejpaj.+ Ama paypa juchanraykoqa wañuychejchu. Imaraykuchus Jehová Diospa vengakunan tiempo chayamun. Diosqa ruwasqanman jina payman qoponqa.+  7  Babiloniaqa Jehová Diospa makinpi qori copa jina. Paymin tukuy jallpʼantinta machaykuchin. Nacionesqa vinonta tomaykunku.+ Nacionesqa vinonta tomaykuspa locoyapunku.+  8  Babiloniaqa ujllata urmaykun, qʼala phirisqataj kashan.+ Chayrayku paymanta waqaychej.+ Nanayninpaj balsamota* maskʼanpuychej, ichapis sanoyapunmanraj”, nispa.  9  “Babiloniata sanoyachiyta munarqayku, manataj sanoyayta aterqachu. Jina kachun, jaku ripunachej sapa uj jallpʼanchejman.+ Paypa juchanqa cielokamapuni chayan,juchanqa phuyuskamapuni chayan.+ 10  Jehová Diosqa justiciata ruwapuwanchej.+ Jamuychej, Sionpi parlarinachej Jehová Diosninchejpa ruwasqasninmanta”.+ 11  “Flechasta afilaychej,+ muyu escudosta oqhariychej.* Jehová Diosqa medospa reyesninkuta guerraman kachan.+ Payqa Babiloniata chinkachiyta munan. Jehová Diosqa vengakonqa, payqa templonrayku vengakonqa. 12  Uj señalta* churaychej+ Babiloniaj perqasninpa contranpi. Guardiasta yapaychej. Qhawajkunata puestosninkuman churaychej. Pakaymanta wateqaj soldadosta wakichiychej. Jehová Diosqa nin imaynatachus maqanakoj rinata. Payqa juntʼanqapuni, Babiloniapi tiyakojkunaj contranpi imatachus ruwasaj nisqanta”.+ 13  “Ashkha yakus patapi tiyakoj warmi,+ashkha qhapaj kapuyniyoj warmi,+tukukuyniyki chayamun, sumajta gananayki tiempoqa tukukapun.+ 14  Angelesta kamachej Jehová Diosqa sutinrayku jurarqa: ‘May chhika runaswan juntʼaykuchimusqayki, langostaswan jinapuni. Paykunaqa atipaykususpa pataykipi qhaparenqanku’,+ nispa. 15  Paymin kay jallpʼataqa ruwarqa, paymin atiyninwan ruwarqa. Paymin kay jallpʼata yachayninwan sayacherqa.+ Paymin cielotapis allin yuyaywan mastʼarqa.+ 16  Pay parlajtenqacielomanta yakus sonarinku. Payqa jallpʼaj kʼuchusninmantapacha phuyusta rikhurichin.* Paratawan khuska rayosta kachaykamun. Wayratapis waqaychasninmanta orqhomun.+ 17  Tukuy runasqa mana entiendespalla imatapis ruwanku, mana yachaspalla imatapis ruwanku. Metalwan trabajaj runasqa tukuyninku pʼenqaypi rikhurenqanku, santosta ruwasqankurayku.+ Metalmanta* ruwasqanku santosninkoqa qhasi manakajlla kanku,mana kausayniyojchu kanku.+ 18  Chay santosqa qhasi manakajlla kanku,+ asikunapaj jina ruwasqas. Cuentata qonanku pʼunchay chayamojtin, paykunaqa chinkaponqanku. 19  Pichus Jacobpa herencian kajqa mana chay santos jinachu. Astawanpis payqa tukuy imata ruwarqa,herencianpa tojnuntapis.+ Sutenqa angelesta kamachej Jehová”.+ 20  “Qanqa* maqanakupaj garrotey kanki, wañuchinaku maqanakupaj armay kanki. Qanwan nacionesta phirisaj. Qanwan gobiernosta phirisaj. 21  Qanwan chinkachisaj caballosta, caballospi purej soldadostawan. Qanwan chinkachisaj maqanakuna carretasta, chay carretaspi purej soldadostawan. 22  Qanwan chinkachisaj qharista, warmistawan. Qanwan chinkachisaj viejitusta, jovenestawan. Qanwan chinkachisaj waynuchusta, sipaskunatawan. 23  Qanwan chinkachisaj ovejerosta, oveja tropastawan. Qanwan chinkachisaj tarpojkunata, yuntastawan. Qanwan chinkachisaj kamachejkunata, kamachiyninkupi kaj autoridadestawan. 24  Babiloniamanwan Caldeapi tukuy tiyakojkunamanwan ruwasqankuman jina qopusaj,Sionpi sajra imasta ruwasqankurayku. Chaytaqa ruwarqanku qankunaj rikunaykichejta”,+ nispa nin Jehová Diosqa. 25  Jehová Diosqa nin: “Tukuchej orqo, noqaqa qanpa contraykipi kashani.+ Qanmin kanki tukuynin jallpʼata tukuchej.+ Noqaqa qanpa contraykita makiyta aysarisaj, qaqa patamanta bolalachimusqayki,*qʼolasqa* orqomantaj tukuchisqayki”, nispa. 26  Jehová Diosqa nin: “Babilonia, qanmantaqa ni pipis orqhonqachu aswan patapi kaj esquina rumita, nitaj cimientoman churanapaj rumitapis,imaraykuchus qanqa wiñaypaj chʼinpacha kanki”.+ 27  “Nacionpi uj señalta* churaychej.+ Naciones ukhupi putututa waqachiychej. Nacionesta ajllaychej paywan maqanakunankupaj. Araratmanta,+ Minimanta, Askenazmanta+ gobiernosta wajyachiychej paypa contranpi jamunankupaj. Paypa contranpi uj capitanta churaychej runasta tantaspa guerraman pusananpaj. Caballosta wicharichiychej may chhika uña langostasta jinapuni. 28  Nacionesta ajllaychej paywan maqanakunankupaj. Ajllaychej Mediamanta reyesta,+ kamachejkunasninta, kamachiyninkupi kaj tukuy autoridadesninkuta,jinallataj ima jallpʼastachus kamachinku chaymanta runastapis. 29  Jallpʼaqa kuyurenqa, kharkatitenqataj. Jehová Dios imatachus Babiloniaj contranta yuyaychakusqanqa juntʼakonqapuni,Babilonia jallpʼa mancharinaman tukunanpaj, ni uj runayojtaj qhepakunanpaj.+ 30  Babiloniamanta soldadosqa niña maqanakunkuchu. Paykunaqa jarkʼachasqa lugaresninkupi chukukushanku. Manaña kallpanku kanchu.+ Paykunaqa warmisman jina tukupunku.+ Babiloniaj wasisnenqa ninawan ruphaykuchisqa. Punku trancanasninpis pʼakirasqa.+ 31  Qhepanpi qhepanpi chaskis chayamonqanku. Qhepanpi qhepanpi willajkuna chayamonqanku. Paykunaqa Babiloniamanta reyman willanqanku, llajtanman tukuy ladosmanta yaykuykamusqankuta,+ 32  maynintachus mayuta chimpayta atikun chay lugaresta japʼikapusqankuta,+papiro nisqa totoramanta barcosninkuta ninawan ruphaykuchisqankuta,soldadostaj may mancharisqas kashasqankuta”. 33  Angelesta kamachej Israelpa Diosnin Jehovaqa kayta nin: “Babiloniaqa* eraman rijchʼakun. Kunanqa tiempoña kashan sumajta saruspa pampachaykunapaj. Paypajqa tumpamantawan cosecha tiempo chayamonqaña”, nispa. 34  “Babiloniamanta rey Nabucodonosorqa* oqoykuwan.+ Payqa noqata musphaykachachiwan. Chʼusaj yuruta jina saqewan. Jatun kataripis kanman jina enterituta pasaykuchiwan.+ Aswan sumaj imasniywan wijsanta juntʼaykuchin. Chantataj noqata wijchʼurpariwan.* 35  Sionpi tiyakoj runaqa nin: ‘Mana khuyakuspa imatachus noqata ruwawasqankoqa Babiloniaman chayachun’,+ nispa. Jerusalentaj nin: ‘Yawarniyta jichʼasqankoqa Caldeapi tiyakojkunaj patankuman chayachun’, nispa”. 36  Chayrayku Jehová Diosqa kayta nin: “Noqa qanpaj justiciata ruwapusqayki.+ Noqa qanrayku vengakusaj.+ Noqaqa mar qochata chʼakichisaj, jinallataj Babiloniaj pozosnintapis.+ 37  Babiloniaqa rumi montonllaña kanqa,+kʼita alqospa wasintaj.+ Babiloniaqa mancharinaman tukonqa, runastaj silbarispa paymanta burlakonqanku. Babiloniaqa ni uj runayoj qhepakonqa.+ 38  Paykunaqa tukuyninku maltón leones jina qhaparenqanku. Uña leones jina phiñarikonqanku”, nispa. 39  Jehová Diosqa nin: “Munayninku sinchʼi karishajtin, paykunaman sumaj mikhunata qaraykusaj, machaykuchisajtaj,ajinamanta kusisqas kanankupaj.+ Chantá wañusqata puñurparenqanku,niñataj ujtawan rijchʼarenqankuchu”,+ nispa. 40  “Noqaqa paykunata ñakʼana wasiman uraykuchisaj corderosta jina,*carnerosta,* cabrasta jinataj”. 41  “Chay jinata Sesactaqa* atipaykusqanku a ver.+ Chay jinata japʼichikun jallpʼantinmanta tukuy runaswan alabachikoj llajtaqa.+ Babiloniaqa chay jina mancharinaman tukun naciones ukhupi. 42  Mar qochaqa Babiloniaman wasaykamun,mayta qhollchoqeyasqanqa Babiloniata pʼampaykun. 43  Babiloniaj llajtasnenqa mancharinaman tukunku, mana yakuyoj jallpʼaman, tʼajra jallpʼamantaj. Chay jallpʼapeqa niña pipis tiyakonqachu, nitaj pi runapis chayninta pasanqachu.+ 44  Noqaqa Babiloniapi kaj Belta+ qhawarimusaj,imatachus oqoykusqantataj siminmanta orqhosaj.+ Nacionesqa manaña payman renqankuchu,Babiloniaj perqasnintaj urmaykonqa.+ 45  Llajtaymanta runas, Babiloniamanta llojsinpuychej.+ Ayqekuychej mana wañunaykichejpaj,+ ayqekuychej Jehová Diospa kʼajaj phiñakuyninmanta.+ 46  Ama qʼewakunkichejchu, nitaj mancharikunkichejchu, imastachus nacionnintinpi willakonqa chaymanta. Uj wata uj willay chayamonqa,qhepan watataj waj willayñataj chayamonqa. Chay willaytaj kanqa nación ukhupi maqanakuykuna kasqanmanta, kamachejkunapura tinkusqankumanta ima. 47  Chayrayku pʼunchaykuna qayllamushan,chaypachataj noqaqa Babiloniapi kaj ruwasqa santosta qhawarimusaj. Chaypacha tukuy Babilonia jallpʼa pʼenqaypi rikhurenqa. Chay llajtamanta wañojkunataj chay llajta chaupipi wijchʼurayanqanku.+ 48  Cielospis jallpʼapis, chaykunapi tukuy ima kajpis,kusiywan qhaparenqanku imachus Babiloniata qhatirisqanmanta.+ Babiloniaj contrantaqa norte ladomanta* tukuchej enemigos jamonqanku”,+ nispa nin Jehová Diosqa. 49  “Babiloniaqa mana Israelmanta kajkunallatachu wañucherqa,+manachayqa jallpʼantinmanta ashkha runas Babiloniapi wañorqanku. 50  Qankuna, espadamanta ayqekojkuna, ayqekullaychejpuni. Ama sayaychejchu.+ Karupi kashaspaqa Jehová Diosmanta yuyarikuychej,Jerusalentataj sonqoykichejpi apaychej”.+ 51  “Pʼenqaypi rikhuriyku runas insultawasqaykurayku. Chay jinata kʼumuykachachisqa kasqaykurayku niña imapajpis uyayku kanchu. Waj llajtayoj runasqa Jehová Diospa wasinpi kaj santo lugaresman yaykuykunku”.+ 52  Jehová Diosqa nin: “Chayrayku pʼunchaykuna qayllamushan,chaypachataj Babiloniapi kaj ruwasqa santosta qhawarimusaj. Chaypacha parti wañusqa runasqa tukuynin Babilonia jallpʼapi khuyayta ay, ay nenqanku”,+ nispa. 53  Jehová Diosqa nin: “Babilonia cielokama wicharejtinpis,+ sumaj jarkʼachasqa lugaresninta astawan jarkʼachaykojtinpis,noqaj kachamusqay tukuchej enemigoqa chayamonqapuni”,+ nispa. 54  “Uyariychej, Babiloniamantapacha qhapariykuna uyarikun.+ Caldeospa jallpʼankumantapacha phirisqa kasqankumanta sonay uyarikun.+ 55  Jehová Diosmin Babiloniata chinkachishan. Paymin Babiloniaj sinchʼi parlayninta chʼinyachenqa. Enemigosninpa chʼajwasqankoqa mar qochaj qhollchoqeyarisqan jinapuni sonarenqa. Paykunaj parlasqallankuña uyarikonqa. 56  Tukuchej enemigoqa Babiloniaj contranta jamonqa.+ Babiloniaj soldadosnenqa japʼisqa kanqanku.+ Paykunaj flechana arcosninkoqa tʼunasqa kanqanku. Imaraykuchus Jehovaqa imatachus ruwasqankuman jina qopoj Dios,+payqa pagaponqapuni.+ 57  Angelesta kamachej Jehová sutiyoj Reyqa nin: Noqa machaykuchisaj Babiloniaj kuraj kamachejkunasninta, yachayniyoj runasninta,+kamachejkunasninta, kamachiyninpi kaj autoridadesninta, soldadosninta ima. Paykunaqa wañusqata puñurparenqanku,niñataj ujtawan rijchʼarenqankuchu”,+ nispa. 58  Angelesta kamachej Jehová Diosqa kayta nin: “Babiloniaj perqasnin manchay ancho kajtinpis, qʼalitun phirisqa kanqa.+ Jatuchaj punkusninpis ninawan japʼiykuchisqa kanqa. Runasqa qhasillapaj sinchʼita trabajanqanku. Nacionesqa trabajaspa saykʼonqanku, chay trabajasqankutaj ninallapi tukonqa”,+ nispa. 59  Judamanta rey Sedequías tawa watastaña kamachisharqa. Chaypacha rey Sedequiasqa uj autoridadwan khuska Babiloniaman rerqa. Chay autoridadqa karqa Neriaspa+ wawan Seraya, Mahseyaj allchhin. Jeremiastaj Seraya Babiloniaman rishajtin uj kamachiyta payman qorqa. 60  Jeremiasqa uj libropi qhelqarqa ima ñakʼariykunachus Babiloniaman chayamunanta. Payqa chay tukuy imasta qhelqarqa Babiloniaj contranta. 61  Chantá Jeremiasqa Serayata nerqa: “Babiloniaman chayaytawankama, kay qhelqasqayta jatunmanta leenki. 62  Chantá ninki: ‘Jehová Diosníy, qanqa nerqanki kay lugar chinkachisqa kananta, ni uj runayojtaj rikhurinanta, runaspis animalespis chinkachisqa kanankuta, wiñaypajtaj chʼinpacha kananta’,+ nispa. 63  Kay librota leeyta tukuytawantaj, uj rumiman wataykuspa Éufrates mayu chaupiman wijchʼuykunki. 64  Chantá ninki: ‘Ajinallatataj Babiloniaqa chinkaykonqa, nitaj jaykʼajpis jatarenqañachu,+ manchay llakiyta payman apachimusqayrayku. Babiloniapi tiyakojkunaqa niña kallpayojchu kanqanku’,+ nispa”. Kaypi tukukun Jeremiaspa parlasqan.

Sutʼinchaykunasnin

Leb-Camái suteqa ichapis ajinata qhelqakorqa Caldeaj sutin kasqanta mana yachakunanpaj.
Glosariopi era nisqata leeriy.
Flechana arco: waj lugarespi ninku camba flecha.
Hebreo parlaypeqa nin, “saronqachu”.
Paykuna nispaqa caldeosmanta parlashan.
Balsamoqa sumaj qʼapayniyoj aceite karqa, chaytataj wakin plantasmanta, wakin sachʼasmanta orqhoj kanku, may valesqa karqa.
Ichá nillanmantaj “flecha apaykachanasta juntʼachiychej”.
Chayri “Uj poste señalta”.
Chayri “yaku vausita oqharichin”.
Chayri “Unuyachisqa metalmanta”.
Qanqa nispaqa ichapis parlashanman Babiloniamanta manachayrí Nabucodonosormanta.
Bolalachimuy: waj lugarespi ninku tulichimuy.
Chayri “ruphasqa”.
Chayri “uj poste señalta”.
Hebreo parlaypeqa nin, “Babiloniaj warmi wawanqa”.
Hebreo parlaypeqa nin, “Nabucodorosor”. Kay suteqa ajinatapis escribikullantaj.
Chayri “yakuwan jawaman wijchʼuwan”.
Cordero nispaqa parlashan uj watayojmanta chayri aswan uñitamanta.
Carnero: waj lugarespi ninku mocho, oveja toro.
Sesac suteqa ichapis ajinata qhelqakorqa Babelpa, nisunman Babiloniaj sutin kasqanta mana yachakunanpaj.
Chayri “pata ladomanta”.