1. ¿Pikunataj layqeriospi creenku?

UJ LIBRO nin: “África suyupeqa casi tukuy runas yatirispi, jampirispiwan creenku. Chaypeqa pobrepis qhapajpis layqeriosta mayta valechinku”, nispa (African Traditional Religion). Layqeriospi creejkunamanta wakenqa profesionales kanku, wakintaj mana leeyta yachajkuna kanku. Wakin pastorespis, curaspis, waj religionesta ñaupajman apajkunapis, layqeriospi creellankutaj.

2. Runas creesqankuman jina, ¿maymantataj yatiris, aysiris, jampirispis atiyta japʼinku?

² Ashkha runasqa, yatiris, aysiris, jampirispis atiyniyoj kasqankuta creenku. Paykuna piensasqankuman jina, chay runasqa wañusqaspa almankuta aysanku, runasta layqachinku, jampinku, layqasqatapis phaskaranku chayri kacharichinku. Yatiriswan jampiriswanqa ninku, rayo paykunaman chayasqanrayku chay atiyta Diosmanta japʼisqankuta.

3. 1) ¿Imaynatá yatiris, aysiris chayri layqas runasta layqanku? 2) ¿Imapajtaj runas runa masinkuta layqachinku?

³ Ashkha runasqa enemigonkuta layqachinankupaj yatirisman, aysirisman chayri layqasman rinku. Paykunataj runasta layqanankupaj muñecosta, jampʼatusta, jukusta, waj imasta ima apaykachanku. Ajinamanta runasta maqanachinku, phiñanachinku, onqochinku, hasta wañuchinku. Manachayrí uj warmita mana wawayoj kananpaj layqanku.

4. 1) Runas yuyasqankuman jina, ¿imatataj aysiris, yatiris, jampirispis ruwayta atinku? 2) ¿Imatataj wakin runas ninku?

⁴ Wakin runasqa layqasqa kasqankuta piensaspa, yatirista, jampirista chayri aysirista tapukamunku. Paykuna yuyasqankuman jina, chay runasqa wañusqaspa almankuta aysarinku, kausashaj runaspa animonta wajyanku chayri sajra espiritusta parlachinku. Manachayrí paykunawan cocata qhawachikamunku. Aysirisman rejkunaqa niyta yachanku: “Noqaqa uyarinipuni wañusqa familiaypaj parlasqanta, paypuni karqa”, nispa. Wakintaj ninku: “Chay runaj animonpuni karqa. Imawanchus layqachiwasqanta, maypichus chay kashasqantapis sutʼita niwarqa. Chaypipunitaj tariparqani”, nispa.

5. ¿Imastataj wakin runas ruwanku sajramanta jarkʼakunankupaj chayri kausayninkupi allin rinanpaj?

⁵ Wakin runasqa sajramanta jarkʼakunankupaj, milluchikunku, qʼowakunku chayri imaswanpis phiskurachikunku. Wakintajrí waka wajrasta wasinkuman churakunku, Bibliata apaykachakunku chayri waj imasta ruwanku. Wakin runastaj ni ima llakiypi rikhurinankupaj, tukuy imapi allin rinanpaj ima, wasinkuta, autonkuta, jallpʼasninkuta ima chʼallanku. Wakintaj suertepaj nispa imaymana cositasta apaykachakunku.

6. 1) ¿Imatataj Diablowan supaykunawan ñaupa tiempopi ruwarqanku? 2) ¿Paykuna tukuy imatapunichu ruwayta atinku?

⁶ Diablowan supaykunasninwanqa, enemigosninchejpuni kanku. Paykunaqa runasta ñakʼarichiyta atinku, munasqankutataj ruwachiyta atinku. Ñaupa tiempopipis runaspa, animalespa cuerponkuman yaykuykorqanku (Mateo 12:43-45). Satanaswan demonioswan atiyniyoj kajtinkupis, mana tukuy imatapunichu ruwayta atinku.

7. 1) ¿Imatataj Satanás creechiyta munawanchej? 2) Satanaspa ruwasqan, ¿imamantaj rijchʼakun?

⁷ Satanasqa engañananpaj churasqa, manchay pʼajpakutaj. Payqa creechiyta munawanchej tukuy atiyniyoj kasqanta. Diabloj ruwasqanqa, imatachus Africamanta uj grupo soldados ruwasqankuman rijchʼakun. Paykunaqa enemigosninkuman creechiyta munarqanku ashkha armasniyoj kasqankuta. Chaypajtaj uj jatun parlantepi armasmanta, bombasta t’ojyachisqankumanta ima grabacionta churaykorqanku. Satanaspis ajinallatataj ruwan. Payqa mancharichinawanchejpaj manchay atiyniyoj kasqanta creechiyta munawanchej. Ajinamanta paypa munayninta ruwananchejpaj, manataj Jehová Diospatachu. Qhepan parrafospeqa, ima kinsa imastachus creechiyta munawasqanchejta yachakusun.

8. ¿Imatataj Satanás creechiyta munawanchej?

⁸ Satanasqa creechiyta munawanchej, ima llakiypis mana qhasillamantachu qhatiriwasqanchejta. Payqa nin, uj runapuni sajra imasta ruwawasqanchejrayku ima llakiypipis rikhurisqanchejta, chayri layqasqa kasqanchejrayku chay llakiypi kasqanchejta. Por ejemplo, uj wawita malariawan wañupojtin, mamanqa ichapis yachan uj chʼuspirayku wawitan chay onqoyta japʼikusqanta. Jinapis ichá piensallantaj, layqasqa kasqanrayku chay chʼuspi wawitanta wañuchisqanta.

9. Biblia nisqanman jina, ¿Satanaspunichu tukuy problemas​­ninchejmanta juchayoj kasqa?

⁹ Wakin llakiykunataqa Satanaspuni rikhurichej​­tinpis, mana paychu tukuy problemas​­ninchejmanta juchayoj. Bibliaqa nin: “Kaytapis rikullanitaj kay jallpʼapi: Usqhayta correjkunaqa mana carrerapi atipankuchu. Kallpasapaspis mana maqanakupi atipankuchu. Yachayniyojkunapis mana mikhunayojpunichu kanku. Yachaysapaspis mana qhapajyankupunichu. Sumajta yachajkunatapis mana allinpunichu rin. Desgracia tiempopis, mana yuyasqallamanta ima llakiypis tukuyninkuman chayan”, nispa (Eclesiastés 9:11). Uj runaqa usqhaysituta correyta atinman. Jinapis urmakusqanrayku, iman nanarpasqanrayku, chayri chakinta qʼewikusqanrayku, mana carrerapi ganayta atinmanchu. Tukuy runaspis ajina llakiypi rikhurinkuman. Chaymantataj mana Satanaspunichu juchayoj, nitaj layqasqa kasqankuraykuchu jinapi rikhurinkuman.

10. 1) ¿Imatataj Satanás aysirismanta, yatirismanta, jampirismantawan creechiyta munawanchej? 2) ¿Imaynapí yachanchej chayqa llulla kasqanta?

¹⁰ Satanasqa creechiyta munallawanchejtaj, aysiris, yatiris, jampirispis wañusqaspa almankuta chayri kausashaj runaspa animonkuta wajyaspa parlachisqankuta. Jinapis wañupojtinchej, ¿imapis cuerponchejmanta llojsinpunichu? Animonchej chayri espiritunchej, ¿maypipis purimunmanchu? Bibliapi yachakorqanchej jina, wañupojtinchejqa mana ni imapis cuerponchejmanta llojsinchu. Almaqa noqallanchejtaj kanchej, espiritutaj Dios qowasqanchej kausanapaj samay. Chay espíritu cuerponchejmanta llojsinman chayqa wañupusunman. Chayrayku animonchejqa mana maypipis purikamunmanchu.

11. 1) ¿Imaynapi yachanchej yatiris, jampirirs, aysirispis mana almata, nitaj animostapis wajyayta atisqankuta? 2) ¿Qan chayta creenkichu?

¹¹ Ni almaspis, ni espiritupis cuerponchejmanta llojsispa, waj runapis kanman jina purikamuyta atinmanchu. Chayrayku yatiris, jampiris, aysirispis, ni almatapis ni animotapis wajyayta atinkumanchu. Chayta ruwayta atisqankuta nisqankoqa engañolla.

12. ¿Imatataj Satanás ruwan, runas almata chayri animota uyarisqankutapuni yuyanankupaj?

¹² ¿Imaraykutaj runas ninku almata chayri animota parlajta uyarisqankutapuni? Imaraykuchus Diablolla paykunaman creechin. Satanasqa wañusqaspa almanpis kanman jina parlayta atinman. Chantapis runasman mosqoypi jina imatapis rikuchinman chayri uyarichinman. Payqa chayta ruwaspa runasta Jehovamanta karunchachiyta munan. Astawanqa yuyachiyta munawanchej, Bibliaj yachachisqan pantasqa kasqanta.

13. 1) ¿Allillanchu kasqa sajramanta jarkʼakunapaj imatapis ruwanaqa, chayri layqasqata watarachinaqa? 2) ¿Imatataj Biblia nin layqeriosman chhapukunamanta?

¹³ Satanasqa creechiyta munawanchej, layqasqata phaskarachinaqa allillan kasqanta. Payqa creechiyta munallawanchejtaj, sajramanta jarkʼakunapaj chayri allin rinawanchejpaj imatapis ruwanaqa, mana juchachu kasqanta. Jinapis tukuy chaykunaqa layqeríos kanku, Bibliataj chay ruwaykunata juchachan. Jehová Diosqa israelitasman leyesta qoshaspa kayta nerqa:

• “Amallataj layqaspis kaychejchu” (Levítico 19:26).

• “Sichus pi qharipis, chayri pi warmipis aysiri kanman, chayri adivino kanman chayqa, wañuchisqapuni kanqa” (Levítico 20:27).

• “Ama magiata ruwankichejchu, ama suerteta qhawankichejchu, nitaj layqaspis kankichejchu. Amallataj wajkunata layqachinkichejchu, ama aysirista tapukunkichejchu” (Deuteronomio 18:10-14).

14. ¿Imaraykutaj Jehová Dios llajtanman kamacherqa layqeriosman mana chhapukunankuta?

¹⁴ Jehová Diosqa llajtanta munakusqanrayku, chay leyesta paykunaman qorqa. Payqa mana munarqachu llajtanmanta kajkuna, llulla creenciasman watasqa kanankuta. Nillataj munarqachu supaykunamanta chayri waj imasmanta mancharisqalla kausakunankuta. Chayrayku llajtanman sut’ita nerqa, mana layqeriosman chhapukunankuta.

15. Biblia nisqanman jina, ¿Jehová Dios Satanasmanta aswan atiyniyojchu?

¹⁵ Bibliaqa mana willawanchejchu, supaykuna imastachus ruwayta atisqankuta, chayri imastachus mana ruwayta atisqankuta. Pero niwanchej, Jehová Diosqa Satanasmanta supaykunasninmanta nisqa, aswan atiyniyoj kasqanta. Jehovaqa Diablota cielomanta wijchʼumorqa (Apocalipsis 12:9). Uj kuti, Satanasqa Jehová Diosmanta permisota mañakorqa Jobta pruebaman churananpaj. Jehová Diostaj nerqa: “Jobqa makiykipi kashan. Chaywanpis amapuni paytaqa wañuchinkichu”, nispa. Satanastaj Diosta kasukorqa (Job 2:4-6).

16. ¿Pillataj sajramanta jarkʼayta atiwasunman?

¹⁶Proverbios 18:10 nin: “Jehová Diospa sutenqa sumaj ruwasqa torre jina. Chayman cheqan runaqa ayqekun, chaypitaj pakakun”, nispa. Leerinchej jina, Jehová Dioslla ima sajramantapis jarkʼayta atiwasunman. Chayrayku Diospa kamachisnenqa, mana layqasqa kayta manchachikunkuchu. Nitaj Satanasmanta supaykunasninmantawan jarkʼakunankupaj imallatapis apaykachankuchu, nillataj millukunkuchu, qʼowakunkuchu chayri chʼallakunkuchu. Paykunaqa Bibliaj kay nisqanta creenku: “Jehová Diospa ñawisnenqa jallpʼantinta qhawamushan, payta tukuy sonqo sirvejkunata yanapananpaj” (2 Crónicas 16:9).

17. ¿Imatataj Santiago 4:7 nin, jinapis chaypaj imatá ruwananchej tiyan?

¹⁷ Qanpis Jehová Diosta kasukunki, sirvinkitaj chayqa, payqa jarkʼasonqapuni. Imaraykuchus Santiago 4:7 nin: “Diosta kasukuychej. Diabloj contranpitaj sayaykuychej, paytaj qankunamanta ayqenqa”, nispa.