Ir al contenido

Ir al índice

CAPÍTULO 4

¿Pikunataj kanku ‘chay tawa uyasniyoj kausajkuna’?

¿Pikunataj kanku ‘chay tawa uyasniyoj kausajkuna’?

EZEQUIEL 1:15

KAYTA YACHAKUSUN: Tawa kausajkunamanta, imatachus paykunamanta yachakusqanchejtawan.

1, 2. ¿Imajtintaj Jehová kamachisninman dibujitoswan jina yachachiwanchej?

 KAYPI piensarina, uj tatamama wawitasninkuwan Bibliata estudiashanku. Wawas Bibliaj nisqanta sumajta entiendenankupajtaj tataqa dibujitosta ruwaspa paykunata entiendechishan. Wawitasnintaj asirishanku, kusisqas kashanku sumajta entiendesqankurayku. Tataqa parlasqanwan, dibujitosta ruwaspa ima sumajta wawitasninman entiendechin Jehovamanta wakin imasta, chay imas mana entiendenapaj jinalla kajtinpis.

2 Jehovaqa chay tata jina, noqanchejtaj chay wawitas jina kanchej. Payqa cielopi kaj imasta entiendenanchejpaj dibujitoswan jina yachachiwanchej. Imaynachus pay kasqanta profeta Ezequielman entiendechinanpajqa, mosqoypi jina payman tʼukuna imasta rikucherqa. Pasaj capitulopi yachakorqanchejña chay rikusqanmanta. Kunantaj astawan yachakusun kausajkunata rikusqanmanta, imachus niyta munasqanmanta, imaynatachus Jehovaman astawan qayllaykuchinawanchejmanta ima.

“Tawa kausajkunaman rijchʼakojkuna

3. 1) Ezequiel 1:4, 5 nisqanman jina, ¿imatataj profeta Ezequiel rikorqa? (Qallariypi kaj dibujota qhawariy). 2) ¿Imajtintaj Ezequiel “rijchʼakorqanku” chanta “jina” palabrasta oqharerqa?

3 (Ezequiel 1:4, 5 leey). Ezequielqa ‘tawa kausajkunaman rijchʼakojkunata’ rikorqa. Chay kausajkunaqa angelman, runaman, wakin animalesmanwan rijchʼakorqanku. Ezequielqa imatachus rikusqanmanta niwanchej kausajkunaman rijchʼakusqanta. Pay imatachus rikusqanmanta Ezequiel capítulo 1 nisqanta leeshaspaqa, sutʼita reparanchej “rijchʼakorqanku”, “jina”, “rijchʼakojtaj”, “rijchʼakoj” palabrasta oqharisqanta (Eze. 1:13, 24, 26). Ezequielqa sutʼita yacharqa cielopi imachus kasqanmanta dibujosta jinalla rikushasqanta.

4. 1) ¿Imaynataj Ezequiel kasharqa mosqoypi jina rikusqanmanta? 2) ¿Imatataj Ezequiel yacharqa querubinesmanta?

4 Ezequielqa tʼukullachá kasharqa mosqoypi jina rikusqanmanta, uyarisqanmanta ima. Chay tawa kausajkunaqa “kʼajashaj nina brasasman rijchʼakorqanku” “rayos jinapuni rejtaj jamojtaj kanku”. Lijrasninkoj “sonasqanqa karqa ashkha yakuspa sonasqan jina”, “purejtinkutaj may chhika soldadospis purishankuman jina uyarikorqa” (Eze. 1:13, 14, 24-28; “Ezequielqa kausajkunata rikun”, nisqa recuadrota leeriy). Chaymanta aswan qhepata Ezequiel chay tawa kausajkuna “querubines” kasqankuta nerqa. Chay laya angelesqa manchay atiyniyoj kanku (Eze. 10:2). Ezequielqa sacerdotej wawan kasqanrayku yacharqa querubinesqa maypichus Jehová kashan chaypi kashasqankuta, Diostataj sirvishasqankuta (1 Cró. 28:18; Sal. 18:10).

“Sapa ujninkoqa karqanku tawa uyasniyoj”

5. 1) ¿Imaynatataj querubinespa tawa uyasninku Jehová Diospa jatun atiyninta, jatun kaynintawan rikuchin? 2) Ezequielpa rikusqan, ¿imatataj yuyarichiwanchej Diospa sutinmanta? (Sutʼinchayninta qhawariy).

5 (Ezequiel 1:6, 10 leey). Ezequiel rikorqa chay tawa querubinesqa tawa uyasniyoj karqanku: ujnenqa runa uya karqa, ujnintaj león uya, ujnintaj toro uya, ujnintaj águila uya. Ezequielqa chay tawa uyasta rikuspa maytachá yachakorqa Jehovaj jatun atiyninmanta, jatun kayninmantawan. ¿Imajtín chayta ninchej? Imajtinchus chay tawa uyasqa ninakunku jatun kaywan, kallpawan, atiywan ima. Leonqa mancharinapaj jina, torotaj manchay kallpasapa, aguilatajrí tʼukunapaj, runaqa Diospaj ruwasqasninmanta aswan sumaj, kay jallpʼapi tukuy kausajkunataj paypa atiyninpi kashanku (Sal. 8:4-6). Diosqa chaykunata atiyniyojta ruwarqa, chay uyastaj sapa querubinpi kasharqanku. Chay querubinestaj Tukuyta Kamachej Jehová Diospa kamachina tiyananpa uranpi kasharqanku. Chaypi sutʼita reparanchej Jehovaqa ruwasqasninwan munayninta juntʼachisqanta. a Chaymanta parlaspa uj salmista nerqa: “Paymin jallpʼatawan cielotawan gobernashan”, nispa (Sal. 148:13).

¿Imatá yachachiwanchej tawa kausajkunaj uyasninku Jehová Diospa jatun kayninmanta, jatun atiyninmanta, kʼacha kaykunasninmanta ima? (5, 13 parrafosta qhawariy).

6. ¿Imataj Ezequielta yanapanman karqa imawanchus chay querubinespa uyasninku ninakusqanta yachananpaj?

6 Uj tiemponman ichapis Ezequielqa imatachus mosqoypi jina rikusqanpi tʼukurispa, yuyarikorqa ñaupa tiempomanta Diospa kamachisnin runasta animaleswan kikinchasqankuta. Jacobqa wawan Judata uj leonwan kikincharqa, Benjamintataj uj atojwan (Gén. 49:9, 27). Paykunaqa uj león jina, uj atoj jina karqanku, jinallataj paykunamanta mirajkunapis. Ezequielqa Moisespa qhelqasqanmanta yachaspa, repararqachá imayna uyasniyojchus chay querubines kasqankoqa, imaynachus Jehová kasqanwan ninakusqanta. ¿Imaynataj Jehová?

¿Imaynataj Jehová chanta imaynataj familian?

7, 8. Querubinespa tawa uyasninku, ¿imawantaj ninakun?

7 Ezequielmanta aswan ñaupajta qhelqajkuna, ¿leonwan, aguilawan, torowan imayna kasqankutataj nerqanku? Bibliaqa nin ‘león jina aswan wapu soldado’ (2 Sam. 17:10; Pro. 28:1). Aguilaqa “pata patasta” phawan, “ñawisnenqa karusta rikun” (Job 39:27, 29). “Toros sumajta llankʼajtinkutaj sumajta poqon” (Pro. 14:4, sutʼinchaynin). Kay versículos nisqanman jina, león uyaqa cheqan kaywan chayri justiciawan ninakun, águila uyaqa yachayniyoj kaywan, mana reparay atinata reparaywan, toro uyataj manchay kallpayoj kaywan chayri atiywan. Publicacionesninchejpitaj chayta ashkha kutista sutʼinchakun.

8 Chanta, ¿imawantaj ninakun “runa uya”? (Eze. 10:14). Chayqa ninakun munakuywan. Chaytaqa runaslla rikuchiyta atinku Diospa rijchʼayninman jina ruwasqa kasqankurayku, manataj animalesqa (Gén. 1:27). Runaslla munakuyta rikuchiyta atisqanchejrayku, Diosqa kay kamachiykunata churarqa: “Jehová Diosniykichejtaqa munakuychej tukuy sonqoykichejwan”. “Runa masiykitaqa munakunki qan kikiykita jina” nispa (Deu. 6:5; Lev. 19:18). Chay kamachiykunata kasukuspa tukuy sonqo munakunchej chayqa, Jehová jina munakushanchej. Apóstol Juan qhelqarqa: “Noqanchejqa munakunchej, Dios ñaupajta munakuwasqanchejrayku”, nispa (1 Juan 4:8, 19).

9. ¿Pikunataj justiciaman jina ruwanku, yachayniyoj kanku, atiyniyoj kanku, munakuyniyoj kanku?

9 Chanta, ¿pikunataj cheqan kajman jina chayri justiciaman jina ruwanku, yachayniyoj kanku, manchay kallpayoj chayri atiyniyoj kanku, munakuyniyoj kanku? Chay uyas querubinespata kasqankurayku, Jehová Diospa tukuy familian cielopi ajina kasqankuta nisunman (Apo. 5:11). Querubinespa kausayninkoqa Jehovamanta jamun, paykuna imaynachus kasqankupis payllamantataj jamun (Sal. 36:9). Chayrayku querubinespa uyasninkoqa imaynachus pay kasqanta rikuchin (Job 37:23; Sal. 99:4; Pro. 2:6; Miq. 7:18). Kunan yachakunachej imaynatachus Jehová justicianta, yachayninta, atiyninta, munakuyninta rikuchisqanta.

10, 11. ¿Imaynatataj yanapawanchej Jehová Diospa justician, yachaynin, atiynin, munakuynin ima?

10 Justicia. “Jehová Diosqa justiciata munakun”. Chayrayku “tukuyta uj rejllata qhawan” (Sal. 37:28; Deu. 10:17). Wajchapis qhapajpis chayri maymanta kajtinchejpis, paypa kamachisninman tukuyta atinchej, payta sirvillaytapuni atinchej. Chantapis wiñay kausayta japʼiyta atinchej. Yachay. “Diosqa sonqomantapacha may yachayniyoj”. Chayraykutaj Bibliata qowanchej ‘sumaj yachaywan’ juntʼata (Job 9:4; Pro. 2:7). Bibliaj sumaj yuyaychaykunasninta kasukoyqa sapa día kausayninchejpi yanapawanchej. Aswan kusisqa kanapajpis yanapallawanchejtaj. Atiy. Jehovaqa ‘manchay atiyniyoj’, espíritu santonnejtataj ‘sumaj atiyta’ qowanchej. Espíritu santontaj kallpata, atiyta qowanchej llakiykunata aguantanapaj, may jina sinchʼi kajtinpis, may jinata llakichiwajtinchejpis (Nah. 1:3; 2 Cor. 4:7; Sal. 46:1).

11 Munakuy. Jehovaqa ‘may jina munakuyniyoj’ kasqanrayku, ni jaykʼaj kamachisninta saqerparinchu (Sal. 103:8; 2 Sam. 22:26). Onqosqa kaspa chayri machuyapojtinchej imanchejpis nanawajtinchej, ichapis llakikusunman manaña ñaupajta jinachu Jehovapaj ruwashasqanchejmanta. Jinata llakikojtinchejqa Jehová imatachus paypaj ruwasqanchejmanta mana qonqapusqanta yuyarikoyqa mayta kallpachawanchej (Heb. 6:10). Yachakushanchej jina, Jehová Diospa justician, yachaynin, atiynin, munakuyninpis kay tiempo mayta yanapashawanchejña, aswan qhepamanpis yanapallawasunpuni.

12. ¿Imaynachus Jehová kasqanmanta tukuy imatachu yachayta atisunman? Sutʼinchay.

12 Diosninchej imaynachus kasqanmantaqa pisillata yachanchej, ‘kantitullanta’ yachanchej (Job 26:14). “Tukuy Atiyniyoj Diospa jatun kaynintaqa mana rejsiyta atisunmanchu”. “Jatun kaynenqa mana yachay atina” (Job 37:23; Sal. 145:3). Imaynachus Jehová kasqanmanta yachakoyqa may chhikapuni, mana tukukuyniyoj, tukuy kʼacha kaykunasnintaj ujchasqa kashanku (Romanos 11:33, 34 leey). Profeta Ezequielpa rikusqantaj, chayqa ajinapuni kasqanta rikuchin (Sal. 139:17, 18). Chaymanta yachakuna.

Tawa uyas, tawa lijras, tawa lados

13, 14. 1) ¿Imawantaj ninakunku querubinespa tawa uyasninku? 2) ¿Imaraykutaj chayta ninchej?

13 Ezequiel rikorqa chay querubinesqa mana uj uyayojllachu karqanku, manachayqa tawa uyasniyoj. ¿Ima niyta munan chay? Diospa Palabranqa tawa palabrata oqharin imapis tukuynin kasqanmanta, cabal kasqanmanta parlanapaj (Isa. 11:12; Mat. 24:31; Apo. 7:1). Ezequieltaj mosqoypi jina rikusqanmanta parlaspa, chunka kutistapuni tawa palabrata oqharerqa (Eze. 1:5-18). Chayrayku tawantin querubinesqa cielopi tukuy kausajkunawan ninakun. Querubinespa tawantin uyasninkutaj, tukuyninku ninakunku imaynachus Dios kasqanwan, nisunman Diospa tukuy kʼacha kaykunasninwan. b

14 Querubinespa tawa uyasninku mana Jehová Diospa tawa kʼacha kaykunasnillanwanchu ninakusqanta entiendenapaj, Jehová Diospa carretanpa tawa ruedasninmanta yuyarikuna. Sapa rueda tʼukunapaj jina kajtinpis, chay ruedasqa Diospa carretanmanta uj partella kanku, nisunman Diospa tukuynin carretanmanta. Ajinallataj Jehová Diospa tawa kʼacha kaykunasninwanpis. Chay tawa kʼacha kaykunasnenqa Diospa tukuynin kʼacha kaykunasninmanta uj partella kanku. Chaykunataj kashanku Diospa tukuynin waj kʼacha kaykunasninpi.

Jehovaqa kasukoj kamachisninpa qayllankupi kashan

15. Ezequiel ñaupaj kutirayku mosqoypi jina rikuspa, ¿imatataj yachakorqa?

15 Ezequieltaqa mayta sonqocharqa ñaupaj kutirayku mosqoypi jina imatachus rikusqan. Imatachus yachakusqantataj Ezequiel libroj qallariyninpi tarisunman. Ezequielqa nerqa “caldeospa jallpʼankupi” kashasqanta. Chantá paymanta parlaspa nerqa: “Chaypi payqa Jehová Diospa atiyninta japʼerqa” (Eze. 1:3). Ezequielqa mana Jerusalenpichu mosqoypi jina rikorqa, manachayqa chaypi nisunman Babiloniapi. c Ezequielqa preso apasqa kaspapis, Jerusalenmanta karupi kaspapis, mana templopichu kaspapis Jehová Diospa qayllallanpipuni kasharqa, paytataj yupaychasharqa. Jehová Dios Ezequielman Babiloniapi rikhurisqanqa payman yachacherqa Jehová Diosta yupaychanapajqa mana uj lugarpipunichu kana kasqanta, nitaj uj cargoyojpunichu kana kasqanta, astawanqa Jehová Diosta tukuy sonqo yupaychana kasqanta payllata sirviyta munaspa.

16. 1) ¿Imatataj yachakunchej Ezequielpa rikusqanmanta? 2) ¿Imajtintaj tukuy sonqo Jehová Diosta sirviyta munanki?

16 Ezequiel imatachus yachakusqanmantaqa noqanchejpis yachakullanchejtaj. Sichus Jehová Diosta sirvisunchej tukuy sonqonchejwan chayqa, payqa qayllallanchejpipuni kanqa, maypi tiyakojtinchejpis, imayna llakiypi kajtinchejpis (Sal. 25:14; Hech. 17:27). Jehovaqa sapa uj kamachinta may jinata munakun, chayraykutaj mana saqerpariwanchejchu (Éxo. 34:6). Jehová Diosqa mana tukukoj munakuyninwan wiñaypaj munakullawasunpuni, manataj imapis chay munakuyninmanta tʼaqayta atiwasunchu (Sal. 100:5; Rom. 8:35-39). Chantapis Ezequiel mosqoypi jina rikusqanmantaqa yachakunchej Jehovaqa santo kasqanta, may jina atiyniyoj kasqanta, payllatataj yupaychana kasqanta (Apo. 4:9-11). Mayta agradecekunchej Jehová ajinata paymanta, imaynachus pay kasqanmanta yachachiwasqanchejmanta. Imaynachus Jehová kasqanmanta astawan yachakuspaqa astawan payman qayllaykunchej. Payman astawan qayllaykuspataj, payllata yupaychayta munanchej, tukuy sonqonchejwan, tukuy kallpanchejwantaj payllata sirviyta munanchej (Luc. 10:27).

Mana imapis Diospa munakuyninmanta tʼaqayta atiwasunchu (16 parrafota qhawariy).

17. ¿Imamantataj qhepan capitulospi yachakusunchej?

17 Ezequielpa tiemponpeqa Jehovallata yupaychay chʼichichasqa kasharqa. ¿Imaynapitaj chay pasarqa? ¿Imatataj Jehová ruwarqa? ¿Imatataj chaymanta yachakusunman? Chayta yachakusunchej qhepan capitulospi.

a Ezequielpa rikusqan kausajkuna imaynachus kasqankumanta yachakuspaqa, Jehová Diospa sutinmanta yuyarikunchej. Yachanchej Diospa sutenqa “pay imamanpis tukuchin” niyta munasqanta. Chaytaj niyta munallantaj Diosqa ima ruwasqantapis imachus necesitakusqanman tukuchiyta atisqanta munayninta juntʼananpaj (Diospa Palabran Bibliapi Yanapa A4 nisqata leeriy).

b Unaymantaña publicacionesninchejpi imaynachus Jehová Dios kasqanmanta 50 imasta sutʼinchakun. Chayta yachanaykipajqa Jehovaj testigosnin yachaqanasta maskʼanankupaj nisqa libropi, “Jehová Dios” nisqa yachaqanata maskʼay. Chaypitaj “Imaynachus Jehová Dios kasqanmanta” nisqa subtitulota maskʼay.

c Bibliamanta uj yachaj runa chaypi palabramanta nerqa: “Chay palabrallawan tʼukuna imas pasashasqanta willawanchej”, nispa. Chantá nillarqataj: “¡Diosqa chaypi kasharqa, Babiloniapi kasharqa! ¡Chaymá sumajqa!”.