Ir al contenido

Ir al índice

CAPÍTULO 18

“Sinchʼi phiñakuyniy phatanqa”

“Sinchʼi phiñakuyniy phatanqa”

EZEQUIEL 38:18

KAYTA YACHAKUSUN: Gog Diospa llajtanpa contranta oqharikusqan Jehovaj phiñakuyninta phatachinanta, Jehová Armagedón guerrapi llajtanta jarkʼakunanta.

1-3. 1) ¿Imataj kanqa Jehovaj phiñakuynin phatajtin? 2) ¿Ima tapuymantaj kutichisun?

 UJ CUARTOPI qharis, warmis, wawas Jehovaman takinku. Chaymantataj uj anciano sonqomantapacha mayta mañakun Jehová paykunata jarkʼakunanta. Paykunaqa allinta yachanku Jehovaqa congregacionta cuidananta. Jinapis necesitanku kallpachasqa kayta, yanapatapis. Chay ukhumantapacha uyarinku jawapi sinchʼi maqanakuy kashasqanta. Armagedonqa qallarinña (Apo. 16:14, 16).

2 Jehovaqa Armagedón guerrapi runasta wañuchenqa ‘sinchʼi phiñakuyninpi’ (Ezequiel 38:18 leey). Jehovaj phiñakuynenqa mana uj ejercitoj contrallantachu, nitaj uj nacionpa contrallantachu phatanqa, manachayqa jallpʼantinmanta may chhika runaspa contranta. “Pikunatachus Jehová Dios chay pʼunchay wañurachenqa chaykunaqa, jallpʼaj ujnin kʼuchunmantapacha ujnin kʼuchunkama mastʼalla wijchʼurayanqanku” (Jer. 25:29, 33).

3 Bibliaqa nin Jehová Diosqa munakuyniyoj, khuyakuyniyoj, kʼacha sonqoyoj, pacienciayojtaj kasqanta. Chanta, ¿imajtintaj sinchʼita phiñakuspa chay jinata ruwanqa? (Éxo. 34:6; 1 Juan 4:16). Kunanqa chay tapuyta kutichisun. Chaytaj mayta sonqochawasun, kallpachawasun, runasman willanapajpis kallpata qowasun.

¿Imaraykutaj Jehovaj ‘sinchʼi phiñakuynin’ phatanqa?

4, 5. ¿Imajtintaj mana kikinchu Jehová Diospa phiñakuyninwan runaspa phiñakuyninkuwan?

4 Yuyarikuna, Jehovaj phiñakuynenqa mana runaspa phiñakuynin jinachu. Uj runa phiñakuspa rabiamanta phatajtenqa mana yuyayninpichu kaspa jinan, imatapis ruwarpallanman. Adanpa kuraj wawan Cainqa rabiamanta phatarqa Jehová ofrendanta mana japʼikusqanrayku, hermanon Abelpa ofrendantataj japʼikusqanrayku. Chayrayku “cheqan runapaj” qhawasqa hermanonta wañucherqa (Gén. 4:3-8; Heb. 11:4). Davidmantañataj parlarina. Payqa Jehová Diospa sonqonta kusichej (Hech. 13:22). Ajina kʼacha runa kaspapis, Nabal paypa contranta, paywan kaj runaspa contrantapis millay imasta nisqanta uyarispa may chhika runasta wañuchiyta munarqa. Davidpata, soldadosninpatapis yawarninku tʼimpurerqa. ‘Espadasninkuta chumpisninkuman churaykukuspataj’ Nabalta wañuchej rerqanku, wasinpi kaj tukuy runastapis. Nabalpa warmin Abigailtaj Davidtawan paywan kaj runastawan jarkʼarqa mana chayta ruwanankupaj (1 Sam. 25:9-14, 32, 33). Chayraykuchá Jehovaqa Santiagoj cartanpi kayta qhelqacherqa: “Phiñakojqa mana Diospa cheqan kayninman jinachu ruwan” (Sant. 1:20).

Jehovaqa mana ima ratopis phiñakullanchu. Phiñakuspaqa sutʼita nin imajtinchus phiñakusqanta

5 Jehová Diosqa mana runas jina ima ratopis phiñakullanchu. Phiñakuspaqa sutʼita nin imajtinchus phiñakusqanta. Sinchʼita phiñakuspapis, cheqan kajman jinapuni imatapis ruwan. Enemigosninpa contranta oqharikuspa mana “cheqan runataqa juchayoj runatawan khuskachu” chinkachin (Gén. 18:22-25). Jehová Diosqa mana qhasillachu phiñakun. Imajtinchus phiñakusqanmanta iskay imasta qhawarina, imastachus chaymanta yachakusqanchejtapis.

6. ¿Imatá ruwan Jehová sutinta chʼichichajtinku?

6 ¿Imajtín phiñakun? Sutinta chʼichichajtinku. Pikunachus Jehovaj sutinpi purisqankuta nishaspa sajra kajta ruwajkunaqa sutinta chʼichichanku, phiñachinkutaj (Eze. 36:23). Ñaupaj capitulospi yachakorqanchej jina, Israel nacionqa Jehovaj sutinta mayta chʼichicharqa. Chayraykuchá Israel nacionpa ruwasqasnenqa Jehová Diosta mayta phiñachej. Jinapis ni jaykʼaj rabiamanta phataspa imatapis ruwarparillajchu, llajtantaqa ‘maychus kajllata’ castigaj (Jer. 30:11). Llajtanta wanachinanpaj castigaytawantaj mana phiñasqallapunichu qhepakoj (Sal. 103:9).

7, 8. ¿Imastá yachakunchej Jehová israelitaspaj phiñakusqanmanta?

7 ¿Imastá yachakunchej? Jehová Dios israelitaspaj phiñakusqanqa uj kʼamiy jina noqanchejpaj. Noqanchejpis israelitas jinallataj Jehovaj sutinta apanchej, Jehovaj testigosnin kanchej (Isa. 43:10). Imastachus parlasqanchejwan, imastachus ruwasqanchejwanpis runasta allinta chayri mana allinta Diosninchejmanta piensachisunman. Chayrayku ni jaykʼaj yachashaspaqa sajra kajta ruwaspa Jehovaj sutinta chʼichichayta munasunmanchu. Chayta ruwaspaqa puraj uyas kasunman, Diosninchejtataj phiñachisunman. Jehovataj mana qhawakullawasunmanchu, ima ratopis sutinta chʼichichasqanchejta llimphuchanmanpuni (Heb. 3:13, 15; 2 Ped. 2:1, 2).

8 Jehová sinchʼita phiñakusqanta yachaspa, ¿paymanta karunchakunachu kanman? Mana. Payqa pacienciayoj, perdonanapajtaj wakichisqa kashan (Isa. 55:7; Rom. 2:4). Jinapis mana kʼacha kasqanraykuchu qhawakullawasun. Yachanchej Jehovaqa sajra kajta ruwajkunapaj phiñakunanta, nitaj llajtanpi kanankuta saqenanta (1 Cor. 5:11-13). Chayrayku payta respetowan qhawanchej. Jehovaqa willawanchejña imaschus phiñachisqanta, noqanchejtaj kallpachakunanchej tiyan mana chay imasta ruwananchejpaj (Juan 3:36; Rom. 1:26-32; Sant. 4:8).

9, 10. ¿Imatá Jehová ruwayta yachan kamachisninta chinkachiyta munajtinku?

9 ¿Imajtín phiñakun? Kamachisninta imanayta munajtinku. Jehovaqa mayta phiñakun payta kasukoj kamachisninta, paypi pakakoj kamachisninta chinkachiyta munajtinku. Israelitas Egiptomanta llojsimusqankutawan faraonqa may chhika soldadosninwan israelitasta kʼuchunchaykorqanku Puka mar qocha kantupi. Israelitas mar chaupinta chakipi pasashajtinku chay soldadosqa qhepankuta kachaykukorqanku. Jehová Diostaj carretasninkoj ruedasninkuta phawaracherqa, egipciostataj mar qochapi yakuwan pʼampaykorqa, “ni ujpis salvakorqachu” (Éxo. 14:25-28). Jehovaqa llajtanta mayta ‘khuyakusqanrayku’ egipciosman phiñakuyninta chayacherqa (Éxodo 15:9-13 leey).

Ezequiaspa tiemponpi uj ángel Diospa llajtanta asiriosmanta jarkʼakorqa. Tumpamantawan angelesqa noqanchejta jarkʼakuwasunchej (10, 23 parrafosta qhawariy).

10 Rey Ezequiaspa tiemponpipis Jehovaqa llajtanta jarkʼakorqa mayta khuyakusqanrayku. May chhika asirio soldadosqa Jerusalén llajtaj jawanpi kasharqanku. Jehovaj kasukoj kamachisnenqa chay llajtapi wisqʼaykusqa kankuman karqa, may llakiytataj wañunkuman karqa (2 Rey. 18:27). Jehová Diostajrí uj angelninta kachamorqa. Chay angeltaj uj tutalla 185.000 soldadosta wañuracherqa (2 Rey. 19:34, 35). ¿Imaynataj qʼayantin asiriospa campamentonku kashanman karqa? Tukuy imapis pachanpichá churariyasharqa: lanzasninku, escudosninku, espadasninkupis. Nichá pipis cornetata waqachisharqachu, nitaj pipis kamachiykunata qosharqachu. Campamentonkoqa chʼinpachachá kasharqa, wañusqasllañachá kaypi jaqaypi wijchʼurayasharqanku.

11. ¿Imajtintaj Jehová llajtanta jarkʼakusqanta yachay sonqochawanchej, kallpachawanchejtaj?

11 ¿Imastá yachakunchej? Imaynatachus Jehová llajtanta jarkʼakusqanpi reparanchej imaschus enemigosninchejta qhatirinanta. “Kausaj Diospa makisninman urmayqa manchariywan kharkatitinapaj” (Heb. 10:31). Imatachus Jehová chay enemigosninta ruwasqanqa noqanchejta sonqochawanchej, kallpachawanchejtaj. Enemigonchej Satanás atipachikunanta yachayqa mayta sonqochawanchej. “Paypaj pisi tiempollaña” kasqanqa tumpamantawan tukukaponqa (Apo. 12:12). Chaykamataj mana manchachikuspa Jehová Diosta sirvishanchej. Yachanchej ni pi runapis, ni mayqen organizacionpis, ni mayqen autoridadpis Jehovaj munayninta ruwanapaj jarkʼanawanchejta (Salmo 118:6-9 leey). Apóstol Pablopis chayta yacharqa, chayrayku kay jinata qhelqarqa: “Sichus Dios noqanchejwan kashan chayqa, ¿pitaj contranchejpi kayta atinmanri?”, nispa (Rom. 8:31).

12. ¿Imajtín Jehovaj sinchʼi phiñakuynin phatanqa manchay ñakʼariy tiempopi?

12 Jehovaqa jatun ñakʼariypi jarkʼakuwasun, imaynatachus israelitasta egipciosmanta jarkʼakorqa, imaynatachus judiostapis asiriosmanta jarkʼakorqa kikinta. Jehovaqa mayta munakuwanchej, chayrayku enemigosninchej tukuchiyta munawajtinchejqa sinchʼi phiñakuynin phatanqa. Pikunachus tukuchiyta munawasun chaykunaqa Jehová Diospa ñawi papantapis llankhaykushankuman jina kanqa. Paykunataqa mana qhawakullanqachu, wiñaypaj tukuchenqa (Zac. 2:8, 9). Jehová Diospa phiñakuynin enemigosninpa contranta phatajtenqa mana niyta atenqankuchu mana yachasqankutaqa. Qhawarina imajtinchus.

¿Imastá Jehová willachinña?

13. ¿Imastá Jehová willachinña?

13 Jehovaqa pacienciayoj, ashkha kutistataj willacherqa paypa contranta oqharikojkuna, llajtanta tukuchiyta munajkunapis imapichus tukunankuta (Éxo. 34:6, 7). Jehovaqa willacherqaña uj jatun guerra kananta. Chaytaqa willacherqa profeta Jeremiasnejta, Ezequielnejta, Danielnejta, Jesucristonejta, apóstol Pedronejta, Pablonejta, Juannejtapis (“Jatun guerramanta Jehovaj willachisqan” nisqa recuadrota leeriy).

14, 15. ¿Imastá Jehová ruwachishan, chanta imaraykutaj?

14 Jehovaqa chay willachisqanta Bibliapi qhelqacherqa. Palabrantaqa may chhika parlaykunaman traducichin, ashkha runasmantaj chayachin. Chantapis jallpʼantinmanta may chhika runasta tantan, paykunataj runa masisninkuta yanapashanku Dioswan allinyakunankupaj. ‘Jehová Diospa jatun pʼunchaynin’ qayllitapiña kashasqantapis willashanku (Sof. 1:14; Sal. 2:10-12; 110:3). Llajtanwan may chhika parlaykunaman traducichishan Bibliamanta yachakunapaj publicacionesta. Llajtanta kallpachallantaj may chhika horasta runasman willanankupaj Palabranpi imastachus ruwasaj nisqanmanta, kamachisqanmantapis.

15 Tukuy chaytaqa Jehová ruwachishan. Payqa “mana munanchu ni pi chinkachisqa kananta. Astawanqa munan tukuy arrepientekunankuta” (2 Ped. 3:9). May jatunpaj qhawanchej pacienciayoj kʼacha Diosninchejpa sutinpi willasqanchejta. Jinapis willasqanchejta mana kasukojkunapajqa tiempo tukukapushanña.

¿Maykʼajtaj Jehovaj phiñakuynin “phatanqa”?

16, 17. ¿Imaynapí Jehová yachayta atin enemigosnin llajtanpa contranta oqharikunankuta?

16 Jehovaqa ninña maykʼajchus Armagedón kananta. Payqa yachanña maykʼajchus enemigosnin llajtanpa contranta oqharikunankuta (Mat. 24:36). ¿Imaynapí chayta yachan?

17 Ñaupaj capitulopi yachakorqanchej jina, Jehovaqa Gogta nin: “Simiykimanta ganchoswan japʼisqayki”. Payqa nacionesta qhepa kaj guerraman aysanqa (Eze. 38:4). Chayqa mana niyta munanchu Jehová maqanakuta qallarichinanta, nitaj enemigosninta munajta mana munajta chayta ruwachinanta. Astawanpis Jehovaqa yachan imachus sonqonkupi kasqanta, yachallantaj enemigosnin imatachus ruwanankutapis (Sal. 94:11; Isa. 46:9, 10; Jer. 17:10).

18. ¿Imaynapí runas Tukuy Atiyniyoj Dioswan maqanakoj churakonqanku?

18 Chanta, ¿imaynapí runas Tukuy Atiyniyoj Dioswan maqanakoj churakonqanku? Chay enemigosnenqa ichapis yuyanqanku Dios mana kasqanta, nitaj runastapis yanapasqanta. Ichapis chayta yuyanqanku tukuynin llulla religionesta paykuna chinkarparichisqankurayku. Ichapis kay jinata yuyanqanku: “Sichus Dios kanmanpuni chayqa, sutinpi purejkunata jarkʼakunmanchá karqa”, nispa. Nitaj reparanqankuchu Diospuni paykunaman yuyayta qosqanta chay llulla religionesta chinkarpachinankupaj (Apo. 17:16, 17).

19. ¿Imataj pasanqa llulla religiones tukuchisqa kasqankutawan?

19 Llulla religiones tukuchisqa kasqankutawan, ichapis Jehovaqa llajtanta kamachenqa nanachej willayta willanankuta. Apocalipsis nin chay willayqa 20 kilosniyoj jatuchaj granizos jina kananta (Apo. 16:21, sutʼinchaynin). Ichapis willananchej kanqa politicapis negociospis chinkananpajña kashasqanta. Chaytaj runasta mayta nanachenqa, chayraykutaj Diospa contranta rimayta qallarenqanku. Ichapis chay willayrayku nacionesqa Diospa llajtanpa contranta oqharikonqanku, chʼinyachiyta munaspa. Yuyanqankutaj niraj imapi chinkarpachinawanchejta, nitaj jinachu kanqa.

¿Imaynatá Jehová phiñakuyninta rikuchenqa?

20, 21. ¿Pitaj Gog, chanta imataj paywan kanqa?

20 Ñaupaj capitulopi yachakorqanchej jina, uj qotu ujchasqa naciones contranchejta oqharikonqanku. Chaytataj Ezequielqa ‘Magog jallpʼamanta Gog’ nerqa (Eze. 38:2). Chay nacionesqa mana allin ujchasqaspunichu kanqanku. Yanapanakunankupaj ujchasqa kasqankuta nejtinkupis nacionninkuman kutisqallapuni kanqanku, chejninakonqanku, jatunchakonqankutaj. Jehovapajqa mana imapischu kanqa ‘sapa ujpa espadanta kikin hermanonpa contranpi’ oqharichinanqa (Eze. 38:21). Jinapis nacionestaqa mana runaschu chinkarparichenqanku.

21 Niraj chinkarparichisqa kashaspa enemigosninchejqa Jesuspa ‘señalninta’ rikonqanku, ichapis uj milagropi jina Jehovaj atiyninta, Jesuspa atiynintawan rikonqanku (Mat. 24:30). Enemigosninchej imatachus rikonqanku chay imasqa paykunata llakichenqa, nitaj ni imanakuyta atenqankuchu. Jesús nerqa jina “runasqa manchariywan wijchʼukonqanku, imaschus kay mundoman jamunanta yachaspa” (Luc. 21:25-27). Jehovaj llajtanpa contranta oqharikuspa má allintachu ruwasqankuta reparakuspa mayta mancharikonqanku. Chaypiraj reparanqanku Jehovaqa angelespa kamachejnin kasqanta (Sal. 46:6-11; Eze. 38:23). Jehovaqa kasukoj kamachisninta jarkʼakunanpaj, enemigosnintataj chinkarparichinanpaj cielomanta ejercitosninta kachamonqa (2 Pedro 2:9 leey).

Jehovaqa llajtanpa contranta sayaykushajtinku, cielomanta ejercitosninta kachamonqa (21 parrafota qhawariy).

22, 23. 1) ¿Pikunataj Jehovaj llajtanta jarkʼakonqanku? 2) ¿Imajtintaj chay ruwasqanku paykunapaj sumaj kanqa?

Jehová Diospa pʼunchayninmanta yachaspa, ¿imatá ruwananchej tiyan?

22 Jesusqa mayta suyakushan Diospa enemigosninwan maqanakuyta, Diosta sirvejkunata jarkʼakuytapis. Ajllasqa cristianospis maytachá kusikonqanku chay maqanakupi kaspa. Niraj Armagedón qallarishajtin kay jallpʼallapiraj kashaj ajllasqa cristianosqa cieloman riponqanku. Ajinamanta 144.000 ajllasqas tukuyninku Jesuswan khuska maqanakuman yaykunankupaj (Apo. 17:12-14). Kay qhepa pʼunchaykunapi ashkha ajllasqa cristianosqa, waj ovejasmanta kajkunawan khuska llankʼasqankurayku sumajta paykunawan apanakunku. Armagedonpitaj ajllasqa cristianosqa atiyniyoj kanqanku, llakiy tiempospi paykunaman sayasqa karqanku chay cristianosta jarkʼakunankupaj (Mat. 25:31-40).

23 Angelespis Jesuswan khuska maqanakuman yaykullanqankutaj (2 Tes. 1:7; Apo. 19:14). Paykunaqa Jesusta yanaparqankuña Satanasta, demoniosnintawan cielomanta wijchʼumushajtin (Apo. 12:7-9). Chantapis angelesqa kay jallpʼapi Jehovata yupaychayta munaj runasta tantaspa yanapakushanku (Apo. 14:6, 7). Chayrayku may sumaj kanqa Jehová angelesninwan kasukoj kamachisninta jarkʼachinanqa. Jehovaj ejercitonmanta kajkunaqa, enemigosninta chinkarparichispa sutinta jatunchanqanku, llimphuchanqankutaj, chaytaj aswan sumajraj kanqa (Mat. 6:9, 10).

24. ¿Imatá waj ovejasmanta kajkuna ruwanqanku salvasqa kanankuta yachaspa?

24 Chay jina atiyniyoj ejército paykunata jarkʼakusqanrayku waj ovejasmanta may chhika runasqa, mana manchachikunankuchu kanqa. Astawanpis ‘kacharichisqa kananku qayllaykamushasqanta’ yachasqa cheqanta sayaykonqanku, umankuta oqharispa (Luc. 21:28). Chayrayku manaraj Jehová Diospa vengakunan pʼunchaynin chayamushajtin, tukuy atisqanchejta runasta yanapana paypata kajkunata jarkʼakoj Diosninchejta rejsinankupaj, munakunankupajpis (Sofonías 2:2, 3 leey).

Jehovaj llajtanqa Armagedonpi mana maqanakunanchu kanqa. Paykunataqa ángeles jarkʼakonqanku, enemigosninkoqa paykunapura wañuchinakonqanku (Eze. 38:21) (22-24 parrafosta qhawariy).

25. ¿Imatá qhepan capitulopi yachakusun?

25 Runaspa guerrasninku tukukapojtin kausayqa llakiylla, wajchayaytaj tiyan. Armagedón pasasqantawantaj mana jinachu kanqa, astawanpis kusiy kausay kanqa. ¿Imataj kanqa Jehovaj phiñakuynin thasnukojtin, soldadosninpis espadasninkuta jallchʼaykakapojtinku, manañataj guerraj sonasqan uyarikojtin? Qhepan capitulopi yachakusun imayna sumajchus kausay kananta.