Jesusqa fariseosta kʼamerqa chaypacha, ichapis Capernaumpi kasharqa. Chantá Galilea qocha kantuman rerqa, ashkha runastaj chayman tantakamorqanku. Chayrayku Jesusqa uj canoaman wicharerqa. Chay canoata yaku ukhuman suchuykuchiytawantaj, Diospa Gobiernonmanta ashkha kikinchaykunawan yachachiyta qallarerqa. Payqa rejsisqa imasmanta parlaspa ashkha imasta runasman entiendecherqa.

Ñaupajtaqa tarpoj runamanta parlarqa. Chay runaqa tarpoj llojsisqa. Tarpushajtintaj wakin mujoqa ñan pataman tʼakakusqa, pʼisqostaj jamuspa mikhukapusqanku. Wakintaj rumirara jallpʼaman tʼakakusqa. Jallpʼa mana ukhu kasqanraykutaj, usqhayllata pʼutumusqanku. Mana saphiyoj kasqankuraykutaj, inti llojsimojtin qawispa chʼakipusqanku. Wakin mujutaj khishkas chaupiman tʼakakusqa, khishkastaj pʼutumoj yurasta pʼampaykusqanku. Wakin mujutajrí sumaj jallpʼaman tʼakakusqa. Chaypitaj sumajta poqosqa, wakenqa “pachajta poqosqa, wakintaj sojta chunkata, wakintajrí kinsa chunkata” (Mateo 13:8).

Chantá Jesusqa waj kikinchaytañataj willarqa: “Diospa Gobiernonqa rijchʼakun jallpʼaman mujuta tʼakaj runaman. Payqa chʼisin puñun, tutamantataj sayarin. Mujustaj pʼutumuspa jatuchajta wiñanku, mana paypa yachasqallan”, nispa (Marcos 4:27). Mujoqa sapanmanta wiñan, poqojtintaj tarpojqa ruthun.

Chaymanta Jesusqa trigomanta, cizaña qhoramantawan parlarqa, nerqataj: ‘Uj runaqa sumaj mujuta tarpusqa. Jinapis runas puñunankukama, enemigonqa jamuspa cizaña qhorata chajranman tarpuykusqa. Patronpa  kamachisnintaj jamuspa nisqanku: “¿Munankichu chay cizaña qhorata tʼiramunaykuta?”, nispa. Patrontaj kutichisqa: “Ama jinaychejchu, cizaña qhorata tʼirashaspaqa trigotawan tʼiraykuwajchej. Saqellaychej khuska wiñajta cosechakama. Cosecha tiempoña kajtintaj, ruthojkunata nisaj: Ñaupajtaqa cizaña qhorataraj tʼiraychej, marqʼa marqʼatataj wataykuychej ruphachinapaj. Chantá trigota pirwayman jallchʼaychej”, nispa’ (Mateo 13:24-30).

Jesusta uyarejkunaqa campo runas karqanku. Chayrayku Jesusqa mostaza mujitumantañataj parlarqa. Mostaza mujoqa juchʼuysitulla kaspapis, jatun sachʼaman wiñan, ramasninpitaj pʼisqospis thapachakunku. Mostaza mujumanta Jesús nerqa: “Cielopi kaj Gobiernoqa uj mostaza mujuman rijchʼakun, mayqentachus uj runa jallpʼanpi tarpusqa, chayman”, nispa (Mateo 13:31). Payqa mana mostaza mujuta tarpuytachu yachachisharqa. Payqa chay kikinchaywan rikuchisharqa, imaynatachus imapis may juchʼuysitu kaspapis, may jatunman wiñayta atisqanta.

Chantá Jesusqa levaduramantañataj parlarqa, chaytataj runasqa sumajta rejserqanku. Pay nerqa: “Cielopi kaj Gobiernoqa levaduraman rijchʼakun, mayqentachus uj warmi chunka kilos jakʼuman chajruykusqa”, nispa (Mateo 13:33). Levaduraqa masata poqochin, imaynatachus poqochisqantataj mana rikunchejchu. Masaqa mana reparayllata poqon.

Chantá Jesusqa, runasta kachapuytawan alojasqa kasharqa chayman kutiporqa. Yachachisqasnintaj payman qayllaykorqanku, chay kikinchaykunata entiendeyta munaspa.

Jesusqa chay kutipipuni ashkha kikinchaykunawan yachacherqa. Chayrayku yachachisqasnin taporqanku: “¿Imajtintaj runasman yachachinki kikincharispari?”, nispa (Mateo 13:10).

Jesusqa kikincharispa yachachej, paymanta qhelqakusqan juntʼakunanpaj. Apóstol Mateo nerqa: “Mana kikincharispaqa manapuni parlajchu. Ajinamanta uj profetaj nisqan juntʼakunanpaj, pay nerqa: ‘Kikincharispa yachachisaj, sutʼinchasajtaj qallariymantapacha pakasqa karqa chay imasta’, nispa” (Mateo 13:34, 35; Salmo 78:2).

Jesusqa kikincharispa yachachillajtaj, runaj sonqonpi imachus kasqan sutʼi yachakunanpaj. Ashkha runasqa Jesusta qhawaj kanku, cuentosta cuentaj runata jinalla chayri milagrosta ruwaj runata jinalla. Paykunaqa Jesusta mana Señorninkuta jinachu qhawarqanku, nitaj payta kasorqankuchu (Lucas 6:46, 47). Chay runasqa kausayninkuta mana cambiayta munarqankuchu, nitaj Jesuspa yachachisqanta sonqonkupi japʼikuyta munarqankuchu.

Jesusqa yachachisqasninman nerqa: “Paykunamanqa kikincharispa yachachini, imaraykuchus qhawaspapis qhasita qhawanku, uyarispapis qhasita uyarinku, nitaj entiendenkuchu. Paykunapitaj profeta Isaiaspa qhelqasqan juntʼakun. Pay qhelqarqa: ‘[...] Kay runaspa sonqonkoqa rumiyapun’, nispa” (Mateo 13:13-15; Isaías 6:9, 10).

Jinapis wakillan Jesuspa yachachisqanta japʼikorqanku. Chayrayku Jesús yachachisqasninman nerqa: “Qankunatajrí kusisqa kankichej rikusqaykichejrayku, uyarisqaykichejraykutaj. Cheqatapuni niykichej: Imastachus qankuna rikusqaykichejtaqa ashkha profetas cheqan runaspis rikuyta munarqanku, manataj rikorqankuchu. Imastachus uyarisqaykichejtapis, uyariyta munarqanku, manataj uyarerqankuchu”, nispa (Mateo 13:16, 17).

 Arí, Jesuspa 12 apostolesnin, jinallataj waj yachachisqasninpis sumaj sonqoyoj karqanku. Chayrayku Jesusqa paykunaman nerqa: “Qankunataqa Dios yanapasunkichej cielopi kaj Gobiernomanta pakasqa yachayta entiendenaykichejpaj, paykunatarí mana yanapanchu”, nispa (Mateo 13:11). Jesuspa yachachisqasnenqa, kikinchaykunasninta entiendeyta munarqanku. Chayrayku Jesusqa tarpoj runamanta kikinchayta sutʼincharqa.

Pay nerqa: “Mujoqa Diospa palabran”, nispa (Lucas 8:11). Jallpʼatajrí runaj sonqon. Chayta yachaytaj, tarpoj runamanta kikinchayta entiendenapaj yanapawanchej.

Jesusqa ajinata sutʼinchayta qallarerqa: “Ñan pataman tʼakakoj mujoqa, Diospa palabranta uyarejkuna kanku. Kuraj Supaytaj jamuspa, sonqonkumanta palabrata apakapun mana creenankupaj, nitaj salvasqa kanankupaj”, nispa (Lucas 8:12). Rumirara jallpʼaman tʼakakoj mujumantataj, Jesús sutʼincharqa: ‘Paykunaqa Diospa Palabranta kusiywan japʼikojkuna kanku. Jinapis chay palabraqa mana sonqonkupi saphichakunchu. Diospa Palabranrayku ñakʼariy, qhatiykachay ima rikhurejtintaj urmankupacha’, nispa. Arí, chay jina runasqa, ‘prueba kajtin’ nisunman familianku chayri wajkuna churanakojtinku urmanku (Mateo 13:21; Lucas 8:13).

Khiskas chaupiman tʼakakoj mujumantataj Jesús nerqa: ‘Paykunaqa kanku Diospa Palabranta uyarejkuna. Jinapis kay tiempo kausaymanta llakiykuna, qhapajyayta munapayay ima, Diospa Palabranta pʼampaykunku’, nispa (Mateo 13:22). Chay runasqa Diospa Palabranta japʼikuspapis, llakiykunawan atipachikuspa Diospa ñanninpi mana sayankuchu.

Chantá Jesusqa sumaj jallpʼapi tʼakakoj mujumantañataj sutʼincharqa. Chay sumaj jallpʼaqa ninakun Diospa Palabranta sumaj sonqowan uyarej runaswan. Paykunaqa chay palabrata japʼikunku, chaytaj sonqonkupi saphichakun. Ajinamantataj “sumajta poqonku”. Jinapis onqoyrayku chayri machitusña kasqankurayku, mana tukuychu kikinta ruwayta  atinku. Chayrayku wakenqa ruwanku 100 jinastawan, wakintaj 60 jinastawan, wakintajrí 30 jinastawan. Jehová Diosninchejqa paykunata bendecin. Imaraykuchus “Diospa palabranta uyariytawan sumaj sonqowan japʼikojkuna kanku. Paykunaqa llakiykuna kajtinpis sinchʼita sayaspa sumajta poqonku” (Lucas 8:15).

Jesuspa yachachisqasnenqa, maytachá tʼukorqanku kikinchaykunasninta astawan entiendespa. Jesusqa munarqa yachachisqasnin chayta entiendenankuta wajkunaman yachachinankupaj. Pay nerqa: “Mecherota japʼichispaqa mana pipis canastawan kʼumpuykunchu nitaj catre uraman churanchu, ¿icharí? Astawanpis, ¿manachu pataman churan?”, nispa. Chantá Jesusqa paykunaman yuyaycharqa: “Pillapis ninriyojqa uyarichun”, nispa (Marcos 4:21-23).

Jesús tarpoj runamanta sutʼinchasqantawan, yachachisqasnenqa astawan yachakuyta munarqanku. Chayrayku Jesusta nerqanku: “Trigo tarpusqapi cizaña qhora kikinchaymanta sutʼinchawayku”, nispa (Mateo 13:36).

Paykunaqa Jesuspa kikinchaykunasninta entiendeytapuni munarqanku. Qocha kantupi Jesusta uyarej runasrí, mana yachayta munarqankuchu imamantachus Jesús parlashasqanta, imatachus yachakuyta atisqankutapis. Chay runasqa Jesuspa kikinchaykunasninta uyarispalla kusisqa kasharqanku. Jesuspa yachachisqasnintajrí, astawan entiendeyta munarqanku.

Chayrayku Jesusqa paykunaman nerqa: “Imatachus uyarishasqaykichejta allinta uyariychej. Ima midinawanchus qankuna midinkichej, chayllawantaj midisqa kankichej, astawan yapasqatarajpis”, nispa (Marcos 4:24). Jesuspa yachachisqasnenqa sumajta uyarisharqanku. Jesustaj chayta reparaspa, astawan paykunaman sutʼincharqa trigomantawan cizaña qhoramantawan kikinchayta.

Jesús nerqa: “Sumaj mujuta tarpojqa, noqa kani. Jallpʼaqa kay mundo. Sumaj mujutaj Gobiernoj wawasnin. Cizaña qhoratajrí Kuraj Supaypa wawasnin. Tarpojpa enemigonqa Kuraj Supay. Cosechaqa kay mundoj imasninpa tukukuynin, ruthojkunataj ángeles kanku”, nispa (Mateo 13:37-39).

Chantá Jesusqa kay mundoj imasninpa tukukuyninpi, ángeles jamunankuta nerqa. Angelesqa cizaña qhorawan ninakoj cristianosta tʼaqanqanku ‘Gobiernoj wawasninmanta’. “Cheqanta ruwajkunaqa” tantasqa kanqanku, ‘Tatankoj Gobiernonpitaj inti jina mayta lliphipirenqanku’. ‘Kuraj Supaypa wawasnintajrí’, chinkachisqa kanqanku, chaypachataj paykunapaj kanqa “waqay, kiru kʼarurakuytaj” (Mateo 13:41-43).

 Chantá Jesusqa kinsa kikinchaykunatawan yachachisqasninman willarqa. Jesús nerqa: “Cielopi kaj Gobiernoqa, jallpʼapi pʼampasqa tapadoman rijchʼakun. Uj runaqa chayta tarispa watejmanta pʼampaykapusqa. Kusisqataj tukuy imasninta vendemusqa. Chantá chay jallpʼata rantikapusqa”, nispa (Mateo 13:44).

Chantá Jesusqa waj kikinchaytañataj willarqa. Pay nerqa: “Cielopi kaj Gobiernoqa, sumaj perlasta maskʼaj ranqheroman rijchʼakun. Payqa may valorniyoj perlata tariytawan, tukuy imasninta usqhayllata vendemusqa. Chantá chay perlata rantikapusqa”, nispa (Mateo 13:45, 46).

Jesusqa chay iskay kikinchaykunawan yachachisharqa, uj runaqa imatapis valorniyojpaj qhawaspa, chayta japʼinanpaj tukuy imata ruwasqanta. Perlasta maskʼaj ranqheroqa, may valorniyoj perlata tarispa “tukuy imasninta vendemusqa” chayta rantikapunanpaj. Tapadota tarejpis, “tukuy imasninta usqhayllata vendemusqa” tarisqan tapadota rantikapunanpaj. Iskaynin runasqa may valorniyoj imasta tarerqanku, chaytataj japʼikapuyta munarqanku. Chaytaj rijchʼakunman, imastachus uj runa Diosman chimpapunanpaj ruwasqanman (Mateo 5:3). Jesusta uyarejkunamanta wakenqa, ashkha imastaña ruwarqanku Diosmanta yachakunankupaj, Jesuspa qhepantataj rinankupaj (Mateo 4:19, 20; 19:27).

Chantá Jesusqa, cielopi kaj Gobiernota tukuy laya pescadosta japʼej chʼipawan kikincharqa (Mateo 13:47). Pescadosta japʼejqa, allin pescadosta canastasman ajllan, mana allin kajkunatataj wijchʼupun. Jesusqa nerqa, kay mundoj imasninpa tukukuyninpi ajinallataj kananta. Angelesqa cheqan runasta, sajra runasmanta tʼaqanqanku.

Jesusllataj runasta pescadosta jina japʼisharqa. Chayrayku yachachisqasninta wajyarerqa ‘runa japʼej pescadores’ kanankupaj (Marcos 1:17). Jinapis pescadosta japʼej chʼipamanta kikinchayqa, mana chaypachachu juntʼakunan karqa. Imajtinchus Jesús nerqa: “Ajina kanqa kay mundoj imasninpa tukukuynenqa”, nispa (Mateo 13:49). Jesuspa apostolesninwan yachachisqasninwanqa, repararqanku qhepamanraj chay imas kananta.

Paykunaqa Jesuspa kikinchaykunasninta entiendeyta munasqankurayku bendecisqa karqanku. Imajtinchus Jesusqa paykunaman “tukuy imasta sapallankupi” sutʼincharqa (Marcos 4:34). Jesusqa “uj wasiyoj runaman rijchʼakun, pichus waqaychanmanta mosoj imasta, maukʼa imastawan orqhomun, chayman” (Mateo 13:52). Jesusqa valorniyoj imasta yachachiyta munasqanrayku kikinchaykunawan yachacherqa. Jesusqa may sumaj ‘yachachejpuni’ karqa.