Jesusqa yachachisqasninman nerqa kapuyninkuwan allin imasta ruwanankuta. Chaytataj “qolqemanta wañurej” wakin fariseospis uyarillarqankutaj. Paykunaqa Jesuspa yachachisqanta sumajta japʼikunanku karqa. Jinapis “chay tukuy imasta uyarispa Jesusta leqhopayarqanku” (Lucas 15:2; 16:13, 14).

Jesustajrí mana manchachikorqachu. Astawanpis nerqa: “Qankunaqa runaspa ñaupaqenpi cheqan runasman tukunkichej, Diostajrí sonqoykichejta rejsin. Diosqa manchay millaypaj qhawan imatachus runas jatunpaj qhawanku, chayta”, nispa (Lucas 16:15).

Fariseostaqa autoridades, religionninkumanta runas ima “jatunpaj” qhawaj kanku, jinapis manaña jatunpaj qhawasqachu kananku karqa. Waj runastajrí, Diosmanta yachakuyta necesitasqankuta reparakusqankurayku jatunchasqa kananku karqa.

Jesusqa chay imasmanta nerqa: “Leypis, Profetaspa qhelqasqankupis Juankamalla karqanku. Chaymantapachataj willakushan Diospa Gobiernonmanta sumaj willaykuna. Tukuy laya runastaj chayman yaykunankupaj mayta kallpachakushanku. Cheqamanta cielopis jallpʼapis chinkarinman, Leymantarí mana uj chʼiñi letrallapis chinkarenqachu manaraj juntʼakuspaqa”, nispa (Lucas 3:18; 16:16, 17). Imamantachus Jesús parlashasqanta qhawarina.

Judiospa religionninkuta ñaupajman apajkunaqa, “Diospa Leyninta juntʼayku” nispa mayta jatunchakoj kanku. Chayrayku uj kuti, Jesús uj ciego runata Jerusalenpi sanoyachisqantawan, fariseosqa mayta jatunchakuspa nerqanku: “Moisespa yachachisqasnin kayku. Noqayku yachayku Moisesman Dios parlasqanta”, nispa (Juan 9:13, 28, 29). Diospa Leynenpeqa, willasharqa pichus Mesías kananta, ajinamanta llampʼu sonqo runas Jesusta rejsiyta atinankupaj. Chayraykutaj Juan Bautista yacharqa Jesús “Diospa Corderon” kasqanta (Juan 1:29-34). Pay willayta qallarisqanmantapacha, llampʼu sonqo judiosqa “Diospa Gobiernonmanta” willakushasqanta uyarerqanku. Chay willaytaqa astawan sumajta uyarerqanku wajcha judíos kajkuna. Chay willaykunaqa may sumajpuni karqa Diospa Gobiernowan yanapachikuyta munajkunapaj.

Diospa Leynenqa Jesuspa tiemponpi juntʼakusharqaña, imajtinchus runasta yanapasharqa Mesiasta rejsinankupaj, paypa yanapanta necesitasqankutataj reparakunankupaj. Diospa Leynin juntʼakojtenqa, Diospa llajtanmanta kajkuna manaña chay Leyman jinachu kausakunanku karqa. Diospa leynenqa mana saqerqachu runas imallamantapis divorciakunankuta, astawanpis ima kutispichus divorciakuyta atisqankuta willarqa. Jesustajrí nerqa: “Pillapis warminmanta divorciakuspa wajwan casarakojqa  qhenchachakun. Qosanmanta divorciasqa warmiwan casarakojpis qhenchachakullantaj”, nispa (Lucas 16:18). Fariseosqa, chayta uyarispa rabiamanta wañurerqanku. Imajtinchus paykuna leyesta munasqankuman jina churayta yachaj kanku.

Chantá Jesusqa uj kikinchayta paykunaman willarerqa. Fariseosqa qolqemanta wañurishaj runas karqanku, jatunpaj qhawachikuytataj munaj kanku. Chayrayku Jesusqa iskay runasmanta parlarqa, imaynatachus kausayninku cambiasqanmantapis. Chay kikinchaywantaj wakin imas manaña ñaupajta jinachu ruwakunanta rikucherqa. Chaymanta astawan yachakuna.

Jesús nerqa: “Uj qhapaj runa kasqa, paytaj sumaj kulli ropata, linomanta ruwasqa ropatawan churakoj. Sapa diataj kusisqa kausakoj tukuy ima patapi. Punkunmantaj Lázaro sutiyoj wajcha runata churaj kanku. Lazaroqa sarnaj tukusqan kasqa. Payqa mikhuyta munaj chay qhapaj runaj mesanmanta tʼakakamoj imasta. Alqospis jamuspa sarnasninta llajwaraj kanku”, nispa (Lucas 16:19-21).

Jesusqa qolqemanta wañurej fariseosta ‘qhapaj runawan’ kikinchasharqa. Paykunaqa may valesqa sumaj ropasta churakoj kanku. Chantapis waj runasmanta nisqa, paykunatapis Dios astawan bendecishanman jina karqa. Chayrayku Jesusqa paykunata sumaj kulli ropayoj qhapaj runawan kikincharqa. Chay jina ropastaqa reyeslla churakoj kanku. Chaywan kikinchaspaqa, jatunpaj qhawasqa kasqankumanta Jesús parlasharqa. Yuraj lino ropayoj kasqankuta nispataj, paykuna cheqan runas kasqankuta yuyakusqankumanta parlasharqa (Daniel 5:7).

 Judiospa religionninkuta ñaupajman apajkunaqa, wajcha runasta Leyta mana rejsisqankurayku millay runasta jina qhawaj kanku, nitaj munarqankuchu Diospa Leyninmanta yachakunankuta. Chayrayku hebreo parlaypi “‛am haʼárets” nispa nej kanku (Juan 7:49). Paykunapajqa, waj runas ‘wajcha runa’ Lázaro jina karqanku, pichus sarnaj tukusqan karqa, qhapaj runaj mesanmanta tʼakakamoj imastataj mikhuyta munarqa. Paykuna yuyasqankuman jinaqa, waj runas Diospa ñaupaqenpi mana allinpaj qhawasqachu karqanku.

Wajcha runasqa unay tiempopi ashkha watasta pisipaj qhawasqa karqanku. Jinapis Jesusqa nerqa, qhapaj runaspa kausaynin, wajcha runaspa kausayninkupis cambiananta.

Jesús kikinchayninmanta sutʼinchallarqapuni: “Tiemponmantaj chay wajcha runa wañupusqa, angelestaj Abrahanpa ladonman apasqanku. Qhapaj runapis wañupullasqataj, chantá pʼampamusqanku. Chay runataj Sepulturapi ñakʼarishaspa, karumanta Lazarota rikusqa Abrahanpa ladonpi”, nispa (Lucas 16:22, 23).

Jesusta uyarejkunaqa yacharqanku Abrahán unayña wañupusqanta, Sepulturapitaj kashasqanta. Bibliaqa sutʼita willawanchej Sepulturapi wañusqas mana qhawasqankuta, mana parlasqankuta, nitaj ñakʼarisqankuta (Eclesiastés 9:5, 10). Judiospa religionninkuta ñaupajman apajkuna, ¿entienderqankuchu Jesuspa kikinchayninta? ¿Imatataj Jesús paykunamanta, waj runasmanta ima nisharqa? Chayta qhawarina.

Jesús nerqa: “Leypis, Profetaspa qhelqasqankupis Juankamalla karqanku. Chaymantapachataj willakushan Diospa Gobiernonmanta sumaj willaykuna”, nispa. Juan Bautistaj willasqanwan, Jesuspa willasqanwan ima, chay qhapaj runawan ninakoj runaspa kausayninku, jinallataj Lazarowan ninakoj runaspa kausayninpis cambiarqanku.

Llampʼu sonqo runaswan, wajcha runaswanqa, unay tiempopi ashkha watasta Diosman mana qayllaykuyta atillarqankuchu. Judiospa religionninkuta ñaupajman apajkunaqa, runasman Diosmanta pisillata yachacherqanku. Jinapis Jesuspa tiemponpeqa, Diosman qayllaykuyta aterqanku Juan Bautistawan, Jesuswan Diospa Gobiernonmanta willasqankuta japʼikusqankurayku. Chantapis Diospa Palabranmanta astawan yachakuyta aterqanku, Jesuspa yachachiynintapis uyarerqanku. Ajinamantataj paykunaqa Diospa ñaupaqenpi allinpaj qhawasqa karqanku.

Chantá Jesús nisqanman jina, qhapaj runaqa Sepulturapi kashaspa nisqa: “Tatáy Abrahán, khuyarikuway ari. Lazarota kachamuway dedo puntallantapis yakupi joqʼocharispa qalluyta thasnurinawanpaj, kay nina lauraypeqa anchata ñakʼarishani”, nispa (Lucas 16:24). Jesusqa qhapaj runamanta  parlaspa, judiospa religionninkuta ñaupajman apajkunamanta parlasharqa. Paykunaqa mana Juanta uyarerqankuchu. Chantapis nillataj uyarerqankuchu Jesús Diospa Gobiernonmanta Israel nacionpi willasqanta (Mateo 3:1, 2; 4:17). Chantá, ¿imaynamantataj chay qhapaj runa jina ñakʼarisharqanku? Paykunataqa Jesuspa chantá yachachisqasninpa willasqanku nina jina ñakʼarichisharqa. Chayrayku imatachus kusikunkumanpis karqa, Jesuswan yachachisqasninwan manaña willajtinku. Jinapis paykunaqa willallarqankupuni, chayrayku judiospa religionninkuta ñaupajman apajkunaqa Diospa “kʼajaj phiñakuyninmanta” mana ayqeyta atenqankuchu (Mateo 3:7-12).

Judiospa religionninkuta ñaupajman apajkunaqa ñakʼarillarqankupuni. Imaraykuchus paykunaqa manapuni cambiarqankuchu. Chantapis mana kasukurqankuchu “Moisespa qhelqasqanta, Profetaspa qhelqasqankutapis”. Chay qhelqasqankoqa, paykunata yanapayta aterqa Jesús Mesías kasqanta, Diospa ajllakusqan reytaj kasqanta yachanankupaj (Lucas 16:29, 31; Gálatas 3:24). Paykunaqa jatunchakoj runas karqanku. Chayrayku Diospa ñaupaqenpi allinpaj qhawasqa runaspa willasqankuta mana japʼikorqankuchu. Jinapis Jesuspa yachachisqasnenqa willallarqankupuni, manataj paykunata kusichiyta munarqankuchu. Chantá Jesusqa, imatachus Abrahán qhapaj runaman nisqanta willarqa.

Pay nerqa: “Abrahantaj kutichisqa: ‘Yuyarikuy wawáy, kausashaspaqa imaymana allin imaswan kusikorqanki, Lazarotajrí mayta ñakʼarerqa. Kunanrí payqa kaypi sonqochasqa kashan, qantaj ñakʼarishanki. Chantapis, manchay ukhu wayqʼo chaupinchejpi churasqa kashan, chayrayku kaymanta qankunaman chimpamuyta munajkunaqa mana atinkuchu, nillataj chaymanta noqaykuman chimpamuyta atinkuchu’, nispa” (Lucas 16:25, 26).

Wajcha runa Lazaroj llakiynenqa tukukorqa, qhapaj runataj llakiypi rikhurerqa. Wajcha runa jina karqanku chay llampʼu sonqo runasqa, Jesuspa yugonman churakuspa sonqochasqa karqanku (Mateo 11:28-30). Llampʼu sonqo runas allinpaj qhawasqa kasqankoqa, aswan sutʼi karqa mosoj trato, Leypa tratonpa cuentanmanta qallarejtin (Jeremías 31:31-33; Colosenses 2:14; Hebreos 8:7-13). Chaytaj qallarerqa Pentecostés 33 watapi, maypachachus Diosninchej atiyninta qorqa Jesuspa yachachisqasninman, chaypacha. Ajinamanta Diosninchejqa, sutʼita rikucherqa fariseostawan, judiospa religionninkuta ñaupajman apajkunatawan manaña allinpajchu qhawasqanta.