1, 2. ¿Maypitaq pakakuyta atisunman?

CAMPOPI purichkaptiyki cielopi phuyus yanayarichkasqanpi tʼukuriy. Jinallamanta lliwq lliwq nirin, manchaytataq para jichʼakamun. Qamtaq mana juqʼuchikunaykirayku, usqhayllata pakakuq ayqinki. Juk chʼukllata tarispataq, chaypi pakakunki. Chayta tarispa, ¿maytacharí kusikunki?

² Kunanqa, manchachikunapaqjina saqra pʼunchaykunapi kawsachkanchik, llakiymanta juntʼa, chaytaq astawan yapakuchkan. Kunan jina llakiypis kawsayninchik kachun, tukuy llakiykunamanta jarkʼakusunman. ¿Imapitaq jarkʼakusunman? Biblia nin: “[Jehová] Tata Diosman nisaj: Qan kanki pakakunay, jarkʼachasqa wasiy, Diosniytaj; qampi atienekusaj”, nispa (Salmo 91:2).

3. ¿Imaynatá Jehovapi jarkʼakusunman?

³ Jehovaqa, tukuy imata Ruwaq, tukuy atiyniyuq Dios, paytaq jarkʼayta atiwasunman. ¿Manachu chay may jatun tʼinka kasqanta nisunman? Payqa tukuy imamanta astawan atiyniyuq. Pipis ñakʼarichiwanchik chayqa, Jehová tukuy llakiyninchikta chinkachiyta  atin. ¿Imaynatá Jehovapi jarkʼakusunman? Paypi atienekuspa. Astawanpis Bibliaqa jinata waqyawanchik: “Diospa munakuynimpi kallaychejpuni”, nispa (Judas 21). Arí, Diospa munakuyninpi kanallanchikpuni tiyan, manataq jaykʼaq paymanta karunchakunanchikchu tiyan. Jinata ruwasunchik chayqa, Diosninchik jarkʼallawasunchikpuni. Chaywanpis, ¿imaynatá Ruwawaqninchikman astawan qayllaykusunman?

4, 5. ¿Imaynatá Diosninchik munakuwasqanchikta rikuchiwanchik?

⁴ Jehovaqa, imaymanamanta munakuyninta rikuchiwanchik. Yuyarina imaynatachus munakuwasqanchikta, jinamanta munakuyninpi kanallanchikpaqpuni. Kay libropi Bibliamanta imastachus yachakusqaykipi tʼukuriy. Diosqa, juk kʼacha wasita kusisqa tiyakunanchikpaq quwarqanchik, chay wasitaq, kay Jallpʼa, chʼuwa yakusniyuq, achkha mikhunayuq ima, chantá may chhika kʼachitu animales kallantaq. Chantá, Biblia Diospa yuyaychasqan kasqanta yachanchik, chaypitaq Payqa imaynachus pay kasqanta, sutinta ima willawanchik. Biblia ninjina, Jehová munasqa Churinta kay pachaman kachamurqa, ñuqanchikrayku ñakʼarinanpaq, wañunanpaq ima (Juan 3:16). Jinamanta Diosqa, juk jatun regalota quwarqanchik, chayrayku qhipapaq juk sumaq kawsayta suyachkanchik.

⁵ Qhipaman sumaqta kawsananchikpaq Jehovaqa, Jesusniqta janaqpachamanta kamachimunanpaq, juk Reinota churarqa. Kay Reinoqa tumpamantawan tukuy llakiykunata chinkachinqa, Jallpʼatataq juk paraisoman tukuchinqa. ¡Chaypimá sunqu tiyasqa, wiñaypaq kusisqa kawsakusunchik! (Salmo 37:29.) Kunanqa, chay pʼunchaykuna chayamunankama, Diospa kamachiykunasnin kusisqa kawsakunapaq yanapawanchik. Jehová wak regalota qullawarqanchiktaq, chay regaloqa: Diosmanta mañakuy, mañakuyniqta  tukuy imamanta paywan parlayta atinchik. Kaykunaqa, Diosninchik tukuyta munakuwasqanchikta rikuchiwanchik.

6. ¿Imaynatá Diospa munakuyninman kutichiwaq?

⁶ Kunan, kayta tapukunayki tiyan: “¿Imaynatá Jehová munakuwasqanman kutichiyman?”, nispa. Ichá wakinkuna, “Jehovata munakuspa”, nispa ninkuman. ¿Kikillantataqchu qampis ninki? Jesusqa, astawan jatun kamachiymanta parlaspa nirqa: “[Jehová] Diosniykitaqa munakunki tukuy sonqoykiwan, tukuy almaykiwan, tukuy yuyayniykiwantaj”, nispa (Mateo 22:37). Ichá qampis Jehovata munakunki, chaywanpis, ¿imatataq astawan ruwanayki tiyan, Diosta tukuy sunquykiwan, tukuy almaykiwan, tukuy yuyayniykiwantaq munakunaykipaq?

7. ¿Imaynatá Diosta munakusqaykita rikuchinki?

⁷ Biblia yachachisqanmanjina Diosta munakuyqa mana Diosta munakuni niyllachu manaqa astawanraq niyta munan. Allinta japʼiqanapaq juk manzanawan kikinchana: Qam juk manzanata munaptiyki, manzanap mujullanta mikhuspa, ¿mujullanwan saksawaqchu? Mana, ¿icharí? Imaraykuchus mujuqa tarpunapaq, mana mikhunapaqchu. Jinallataq Diosta munakuyninchikqa, mujitujinalla; puqunanpaqqa, wiñananraq tiyan. Chayrayku Biblia nin: “Diosta munakoyqa kamachisqasninta juntʼaymin, kamachisqasninta juntʼaytaj atina jinalla”, nispa (1 Juan 5:3). Arí, chiqamanta Diosta munakuyqa, ruwasqanchikpi rikukunan tiyan (Mateo 7:16-20).

8, 9. ¿Imaynatá Diosta munakusqanchikta, agradecesqas kasqanchikta ima rikuchinchik?

⁸ Diosta munakusqanchikta rikuchinchik, kamachisqanta kasukuspa. Jehovap kamachisqanqa juntʼayta atinajinalla, mana llasa qʼipijinachu. Chantá, tukuy imata Diosninchik kusisqa kawsakunanchikpaq kamachiwanchik (Isaías  48:17, 18). Jehová munasqanmanjina ñanninpi pusanawanchikta saqispaqa, tukuy imamanta agradecekusqanchikta rikuchinchik. Llakikunapaqjina kunan tiempopi, wakin runaslla Diosman agradecekunku. Ñuqanchik mana Jesuspa pʼunchayninpi runasjinachu kananchik tiyan. Juk kutiqa, Jesús lepra unquyniyuq chunka runasta jampirqa, chay chunkamantataq juklla graciasta quq kutimurqa (Lucas 17:12-17). Tukuypis chay runajina kayta munanchik, manataq chay jisqʼun runasjinachu, ¿icharí?

⁹ Jina kaptinqa, ¿Jehovap ima kamachiykunasnintataq kasukunanchik tiyan? Wakin kamachiykunata kay libropi yachanchikña. Chaywanpis, Diospa wakin kamachiykunasninmanta parlarina, chaykunata kasukuspaqa Diospa munakuyninpi kallasunchikpuni.

10. ¿Imaraykutaq Jehovamanta yachakunallanchikpuni tiyan?

¹⁰ Jehovaman qayllaykunapaq payta sumaqta riqsinanchik tiyan. Chayrayku Diosmanta yachakullaypuni.  Juk urqupi kachkasqaykipi tʼukuriy, manchaytataq chirimuchkan, qamtaq, qʼuñikunaykipaq ninata japʼichinki. ¿Nina wañupunanta saqiwaqchu? Mana, ¿icharí? Nina mana wañupunanpaq inqhanallaykipuni tiyan, nina wañupunanta saqinki chayqa, chirimanta qampis wañupuwaq. Imaynatachus llamtʼa nina mana wañunanpaq yanapan, jinallatataq Diosmanta astawan yachakusqanchikqa, Diosta munakuyninchik mana chiriyapunanpaq yanapan (Proverbios 2:1-5).

11. ¿Jesuspa parlasqan discipulosninpa sunqunkuta kʼajarichirqachu?

¹¹ Jesusqa, discipulosnin Jehovata, chiqa kaq Palabranta ima munakunankuta munarqa. Wañuymanta kawsarimuytawan Jesús iskay discipulosninman Hebreopi Qillqasqasmanta ima profeciaschus paypi juntʼakusqanta sutʼincharqa. ¿Imaynataq discipulosnin sientekurqanku? Paykuna nirqanku: “Manachu sonqonchej kʼajarerqa ñampi parlashawajtinchej, Diospa Palabrantataj sutʼinchashawajtinchej?”, nispa (Lucas 24:32).

12, 13. a) Kunan tiempopi runaqa, ¿Diosta, Bibliatapis munakunchu? b) ¿Imatataq ruwasunman mana munakuyninchik chiriyapunanpaq?

¹² ¿Manachu Bibliamanta yachakuchkaptiyki, sunquykipis kʼajarirqa, kusirikurqa, Diostataq astawan munakunaykipaq tanqasurqa ima? Jinachá karqa. Achkha runaspata sunqunku kikillantataq kʼajarirqa. Kunanqa Diosta munakuyninchik, mana wañunanchu tiyan, manaqa wiñanan tiyan. Mana kunan tiempopi saqra runasjinachu kananchik tiyan, Jesús paykunamanta parlaspa nirqa: “Ashkhaspa munakuyninku chiriyaponqa”, nispa (Mateo 24:12). Jehovata munakusqayki, Biblia yachachisqanta munakusqayki ima, mana chiriyapunanpaq, ¿imatá ruwawaq?

¹³ Jehovamanta, Jesucristomantawan yachakullaypuni (Juan 17:3). Bibliamanta ñawirisqaykipi allinta tʼukuriy, tapukuytaq: “¿Imatataq kay ñawirisqay Jehovamanta yachachiwan? ¿Astawan Diosta tukuy sunquywan, almaywan, yuyayniywan ima munakunaypaq yanapawanchu?”, nispa  (1 Timoteo 4:15). Jinata tʼukurinki chayqa, Jehovata munakuyniyki mana chiriyapunqachu.

14. ¿Imaraykutaq Jehovawan parlananchik tiyan mana munakuyninchik chiriyapunanpaq?

¹⁴ Jehovata munakusqanchik mana chiriyapunanpaq, mañakunallanchikpuni tiyan (1 Tesalonicenses 5:17). Chunka qanchisniyuq yachaqanapi, mañakuy Diospa jatun regalon kasqanta rikurqanchik. Imaynatachus runa masinchikwan astawan parlaspa astawan payman qayllaykunchik, kikillantataq Jehovawan parlaspa astawan payman qayllaykunchik. Mana kikillantapunichu parlaspa Diosmanta mañakunanchik tiyan; allinta tʼukurispa paywan parlananchik tiyan. Jehovawanqa, imaynatachus juk munasqa wawa tatanwan parlan, kikillantataq parlananchik tiyan. Paywan sunqunchikmantapacha jatunpaq qhawaspa llampʼu sunquwan parlananchik tiyan (Salmo 62:8). Arí, Diosta yupaychananchikpaq sapitanchik Bibliata ukhunchananchik tiyan, chantapis llampʼu sunquwan mañakunanchik tiyan. Jinamanta Diospa munakuyninpi kallasunchikpuni.

15, 16. ¿Imaptintaq Diospa Reinonmanta willayta sumaqpaq qhawananchik tiyan?

¹⁵ Tukuypis sapallanchik Bibliamanta yachakuspa, Diosmanta mañakuspa, Diosta yupaychanchik. Kunanqa, wak runaswan kachkaspa ruwasqanchikmanta parlarina, chay ruwayqa: yachakusqanchikmanta willariy. ¿Pillamanpis Bibliamanta parlarqankiñachu? Jina kaptinqa allinta ruwanki (Lucas 1:73-75). Jehovamanta yachakusqanchikta wakkunaman willaptinchik, Jesús chiqa cristianosman kamachisqanta juntʼachkanchik, chay kamachiytaq: Diospa Reinonmanta tukuy runasman willay (Mateo 24:14; 28:19, 20).

¹⁶ Apóstol Pabloqa, runasman willaytaqa sumaqpaq qhawarqa (2 Corintios 4:7). Jehovamanta, munayninmanta ima parlayqa, astawan sumaq ima llamkʼaymantapis. Chayta  ruwaspaqa Diospaq llamkʼachkanchik, chaytaq yanapawanchik. Runasman willamuspaqa, llampʼu sunqu runasta Jehovaman qayllaykunankupaq yanapanchik, chantá wiñaypaq kawsanankupaq yanapallanchiktaq. ¿Ima ruwaytaq astawan kusichiwasunman? Astawanpis, Jehovamanta, Palabranmanta  parlaspaqa, iñiyninchik, Diosta munakuyninchikpis wiñan. Jehovataq ruwasqanchikta sumaqpaq qhawan (Hebreos 6:10). Rikunchikjina, runasman willamuyqa Diospa munakuyninpi kanallanchikpaqpuni yanapawanchik (1 Corintios 15:58).

17. ¿Imaptintaq usqhayta runaman willananchik tiyan?

¹⁷ Usqhayta Diospa Reinonmanta willakunan tiyan. Biblia nin: “Diospa Palabranta willaraypuni tutapis, pʼunchaypis, ima ratollapis”, nispa (2 Timoteo 4:2). ¿Imaptintaq usqhayta willananchik tiyan? Jinata Biblia nisqanrayku: “[Jehová] Diospa jatun pʼunchaynenqa qayllamushanña. Qayllapiña kashan, usqhayllatataj chayamushan”, nispa (Sofonías 1:14). Arí, saqra runasta chinkachinanpaq Jehovap pʼunchayninqa, usqhayta qayllamuchkan. ¡Runastaq chayta yachananku tiyan! Runasqa, kunanmantapacha Jehovata Kamachiqninkutajina qhawayta yachananku tiyan, imaraykuchus Diospa pʼunchayninqa “chayamonqapuni” (Habacuc 2:3).

18. ¿Imaraykutaq hermanosninchikwan tantakuspa Jehovata yupaychananchik tiyan?

¹⁸ Jehovaqa, chiqa yupaychaqkunawan khuska yupaychananchikta munan. Chayrayku Palabran jinata nin: “Purajmanta kallpachanakuspa yanaparinakunachej, munanakuypi kawsananchejpaj, allin ruwaykunata ruwananchejpajtaj. Chaypajqa Diosta yupaychana tantakuytaqa ama saqeychejchu, imaynatachus wakin saqenku, ajinata. Astawanqa kallpachanakuspa ujkuna ujkunata sonqosninchejta oqharinakuna, astawampis [...] [Diospa] pʼunchay[nin] qayllapiña kasqanta reparaspa” (Hebreos 10:24, 25). Hermanosninchikwan tantakuspa, munasqa Diosninchik Jehovata astawan yupaychanchik. Chantá, puraqmanta yanapanakunchik, kallpachanakunchik ima.

19. ¿Imaynatá hermanosninchikta munakusqanchikta astawan kallpachasunman?

¹⁹ Jehová Diosninchikta yupaychaqkunawan tantakuspaqa, qutuchakuypi astawan paykunawan masichakunchik,  munanakunchik ima. Jehovajina ñuqanchikpis kʼacha kaykunasninkuta qhawananchik tiyan. Mana suyanachu cristianos mana pantanankuta. Tukuypis juchasapa kasqanchikta yuyarikunanchik tiyan, chantapis yachakusqanchikmanjina mana tukuychu kikinta ruwanchik (Colosenses 3:13). Tukuy sunqunkuwan Jehovata munakuqkunawan amigosta ruwakuy, jinamanta imaynatachus munakuyniyki wiñasqanta rikunki. Hermanoswan khuska Jehovata yupaychaspaqa, Diospa munakuyninpi kallankipuni. Kunan qhawarina imaynatachus Jehová paypa munakuyninpi kaqkunata tʼinkasqanta.

20, 21. ¿Imataq ‘chiqa kaq kawsay’ niyta munan, imaraykutaq may kʼacha chay kanqa?

²⁰ Jehovaqa, chiqa sunqu runasta kawsaywan tʼinkanqa, ¿imayna kawsaywantaq? Wakinkuna ichá ninkuman: “¿Manachu kawsachkanchikña, chayrayku mikhunchik, ukyanchik, samanchik ima?”, nispa. Wakin kutiqa ichá “¡kaymin kawsayqa!”, nispa ninchik. Chaywanpis Bibliaqa, chiqa kaq kawsaymanta parlawanchik.

²¹ Bibliaqa, “cheqa kaj kawsaymanta” chʼipakunanchikta niwanchik. Chayri Qheshwa Biblia ninjina, “wiñay kawsaymanta mana” kacharikunanchikta (1 Timoteo 6:19). Kay “cheqa kaj kawsay[qa]”, wiñay kawsay niyta munan. Mana juchayuq juntʼa runa kaspaqa, chiqamanta kawsasunchik qallariypi Dios munasqanmanjina. Chaypacha, Paraisopi mana unquspa, kusisqa, tukuywan allinpi kaspa ima, wiñaypaq ‘chiqa kawsayta’ kawsasunchik (1 Timoteo 6:12). Arí, may kʼacha kawsay suyawanchik, ¿icharí?

22. ¿Imaynatá ‘chiqa kaq kawsayta’ tariyta atiwaq?

²² ¿Imaynatá chay ‘chiqa kaq kawsayta’ tarisunman? Manaraq chayta nichkaspa apóstol Pablo cristianosta “allin kajta ruwanankuta, allin ruwanaspitaj qhapaj kanankuta”, nirqa (1 Timoteo 6:18). Arí, wiñaypaq kawsananchikpaq, Bibliamanta  yachakusqanchikmanjina ruwananchik tiyan. Chay ‘chiqa kaq kawsay’, ¿pagojina kasqantachu nisunman? Mana; wiñay kawsayqa “Diospa qhasilla kʼacha yanapay[nin]”, mana pagochu (Romanos 5:15). Jehovaqa, payta kasukuqkunata yanapayta munan. Payqa, kusisqa, ‘chiqa kaq kawsayta’ tarinaykita munan. Jehová chayjina kawsayta, Paypa munakuyninpi kaqkunaman qunqa.

23. ¿Imaraykutaq Diospa munayninpi kanallanchikpuni tiyan?

²³ Sapa juk tapukunanchik tiyan: “¿Biblia nisqanmanjinachu Diosta yupaychachkani?”, nispa. Sapa pʼunchay “arí” nispa kutichinchik chayqa, allinta ruwachkanchik. Arí, Jehovaqa, jarkʼawaqninchik. Payqa llaqtanta kay qhipa saqra pʼunchaykunapi waqaychachkan. Astawanpis, tumpamantawan juk musuq pachaman pusaykuwasunchik. ¡May sumaq chay kanqa! ¡Maytachá kusikusunchik kay qhipa saqra pʼunchaykunapi allin kaqta ruwasqanchikmanta! Kunan allin kaqmanjina kawsanki chayqa, ‘chiqa kaq kawsayta’ japʼikuspa wiñaypaq kawsakuyta atinki, qallariypi Diosninchik munasqanmanjina.