Ir al contenido

Ir al índice

YAPA

¿Raymista ruwananchikchu tiyan?

¿Raymista ruwananchikchu tiyan?

BIBLIAQA, llulla religionpa raymisninta, mana ruwananchikta nin. Jina kaptinqa, ¿maymantá jamunku? Juk bibliotecaman riyta atinki chayqa, kay pachamanta wakin raymis maymantachus jamusqanmanta wakin librospi ñawirispaqa, tʼukuchkaq qhipakunki. Imatachus wakin libros nisqanta qhawarina.

Semana Santa. Runasqa, semana santapi Jesús wañupusqanta, kawsarimusqanta ima yuyarikusqanta ninku, chaywanpis, may chhika millay ruwayniyuq chay raymiqa. Chay procesiones nisqamanta qhawarina. Las Grandes Religiones Ilustradas [Atiyniyuq jatun religiones], libro nisqanmanjina, babiloniosqa, Cristomanta may ñawpaqta “yupaychana lantisninkupaq tukuy imata ruwaq kanku [...]. May sumaq pʼachawan lantista pʼachalliq kanku, kunkanman wallqakunata churaq kanku, makinmantaq brazaletesta; may kʼachachasqa puñunaman siriykuchiq kanku, chantapis chay lantita procesión nisqapi urqhuq kanku”.

Año Nuevo. Año Nuevo nisqata chayri Musuq Watata, mana tukuy llaqtaspichu runas kikinta ruwanku; chantapis mana kikin pʼunchaypichu ruwanku. Maymantachus chay raymi jamusqanmanta ñawirina: “Roma llaqtamanta jatun kamachiq Julio Cesarqa, 46 watapi manaraq Cristo jamuchkaptin, enero killapi, 1 kaq pʼunchayta ‘Musuq Wata’ nispa suticharqa. Romanosqa, chay pʼunchayta dios Janopaq akllarqanku, Janoqa punkusmanta chantapis qallariykunamanta dios karqa. Enero killaqa [latín simipi, Januarius] Jano sutimanta jamun, kay Janoqa iskay uyasniyuq karqa: juknin uyanqa ñawpaqman qhawachkarqa, juknintaq qhipaman” (The World Book Encyclopedia). Jinamanta Año Nuevo raymiqa, mana Diosta yupaychaq runamanta jamusqanta rikunchik.

Todos Santos. “Unay tiempo llaqtaspa ususninqa, diluviomantapacha qallarirqa, [...] imaraykuchus tukuyniqpi, chay Diluviopi wañuqkunata yuyarinankupaq, jatun raymita ruwaq kanku. Astawanpis yaqha tukuyninku kikin Diluvio pʼunchaypi ruwaq kanku [...] chaytaq noviembre killap qallariyninpi urman.” (The Worship of the Dead Londres, 1904, Colonel J. Garnier, pág. 4.) Jinamanta runasqa, Diluviopi saqra runasta Dios wañuchisqanta yupaychanankupaq, Todos Santosta ruwayta qallarirqanku (Génesis 6:5-7; 7:11).

Wak raymikuna. Mana tukuy raymismanta parlayta atisunmanchu. Chaywanpis Jehovaqa, mana munanchu runata jatunchanapaq raymita ruwananchikta (Jeremías 17:5-7; Hechos 10:25, 26). Astawanpis, ima raymipis allinchus manachus kasqanta yachanapaq, maypichus qallarikusqanta yachananchik tiyan (Isaías 52:11; Apocalipsis 18:4). Chunka suqtayuq yachaqanapi Bibliap kamachiyninta yachakusqaykiqa, imaynatachus Dios raymikunata qhawasqanta yachanaykipaq yanapasunqa.