Kay 1949 watapi, tatayqa Alemania suyumanta Australia suyuman ripusqa, minapi, producción de energía eléctrica nisqapitaj trabajota maskʼakoj. Victoria nisqa llajtapitaj tiyakoj qhepakapusqa, maypichus mamaywan casarakusqa. Noqataj 1953 watapi nacekorqani.

Pisi tiemponmantaj, mamayqa Bibliamanta yachakuyta qallarerqa Jehovaj testigosninwan. Chayrayku noqaqa yachachiwasqanta yuyarikullanipuni. Chaywanpis tatayqa ni mayqen religionmanta yachayta munajchu. May sajra runaman tukorqa. Mamayqa mayta manchachikoj. Jinapis pakaymanta yachakullarqapuni, chaytaj mayta gustaj. Tatay mana wasipi kanankamantaj yachakusqanta hermanayman, noqaman ima yachachiwaj kayku. Payqa niwaj kayku Jallpʼa paraisoman tukunanta, chaypitaj Bibliaj nisqanman jina kausaspaqa kusisqas kausakunaykuta (Salmo 37:10, 29; Isaías 48:17).

Tatay may sajra runa kasqanrayku, 18 watasniyoj kashaspa wasiymanta riporqani. Mamay Bibliamanta yachachiwasqanta creespapis, yachakusqayta pisipaj qhawaspa mana chayman jinachu kausarqani. Electricistamanta trabajarqani carbón minaspi, casarakorqanitaj 20 watasniyoj. Kinsa watasninmantaj nacekorqa ñaupaj warmi wawayku. Chaytaj yanapawarqa imachus kausayniypi aswan valorniyoj kasqanta reparanaypaj. Yacharqanitaj Bibliaj nisqan familiaypi yanapanawanta, chayrayku Jehovaj testigosninwan Bibliamanta yachakuyta qallarerqani. Chaywanpis warmeyqa, Testigoswan yachakunayta mana munarqachu. Uj kuti tantakuyninkuman rejtiytaj, ajllanayta niwarqa Bibliamanta yachakuytachus chayri wasimanta ripunaytachus. Ni imata ruwayta atispataj paypa munasqanta ajllarqani, nitaj Testigoswan yachakorqaniñachu. Yachashaspa mana allinta ajllasqaymanta mayta pesachikorqani.

Uj diataj, trabajoymanta compañerosniy, khuchichakuymanta millay imasta qhawachiwayta qallarerqanku. Sumajman rijchʼakojtinpis millaypuni karqa, sonqoytaj juchachawarqa. Bibliapi yachakusqayta yuyarikorqani, chayrayku Dios castiganawanta yuyaj kani. Sapa kuti millay imasmanta fotosta qhawaspataj chayta allillanpajña qhawarqani, yachaykukorqanitaj.

Iskay chunka watasta saqeporqani mamay Bibliaj nisqanman jina kausakuyta yachachiwasqanta. Yuyayniypi imachus kasqanman  jina imatapis ruwaj kani. Millay imasta parlaj kani, khuchichakuymanta chanzasta ruwaj kani. Qhariwarmi kausakuytaqa uj jinataña qhawarqani, warmiyoj kaspapis, waj warmiswan khuchichakuyta qallarerqani. Uj día espejopi qhawarikuspa nerqani: “Millachikunapaj jina kani”, nispa. Allinpaj qhawakunaymantaqa noqa kikin millachikorqani.

Divorciakorqani, kausayniytaj llakiy karqa. Chayrayku Jehovamanta tukuy sonqo mañakorqani. Watejmanta Bibliamanta yachakuyta qallarerqani 20 watasña pasajtinpis. Chay kutipajqa tatay wañuporqaña, mamaytaj Jehovaj testigonña karqa.

Kausayneyqa mana Bibliaj kamachiykunasninman jinachu karqa. Kunantajrí Dios, Palabrannejta sonqo tiyaykuyta qosqanta tariyta munarqani. Niña millay palabrasta parlay munarqanichu, nitaj usqhayllata phiñakuyta. Chantapis saqeporqani khuchi kausayniyta, qolqerayku pujllayta, machayta, trabajoypipis niña suwakojchu kani.

Trabajoymanta compañerosniytaj mana entienderqankuchu imajtinchus chay ruwaykunata saqeshasqayta. Paykunaqa, kinsa watata tukuy imata niwaj kanku chay millay imasta ruwanallaypajpuni. Watejmanta chay millay imasta qhawajtiy, phiñakuyniywan atipachikojtiy, millayta parlajtiy, asikuspa qhaparej kanku: “¡Qhawariychej, Joeqa ñaupa kausayninta yuyarikun!”, nispa. Chaytaj mayta sonqoyta nanachiwarqa. Ni imapaj valesqaytataj yuyaj kani.

Trabajoypeqa tukuy runas khuchichakuymanta millay imasta qhawaj kanku. Sapa ratotaj compañerosneyqa pasanakoj kanku, papelpi, computadorapi ima khuchichakuymanta millay fotosta, noqapis ñaupajtaqa chaykunata qhawaj kani. Mayta kallpachakoj kani chay millay imasta saqenaypaj, paykunataj urmachiyta munawarqanku. Bibliamanta yachachishawasqan hermanowan parlarerqani yanaparinawanpaj, kallpacharinawanpajtaj, payqa llakiyniyta willakushasqayta sumajta uyariwarqa. Sumaj ajllasqa textosta leeripuwaspa rikuchiwarqa chay millay imasta imaynatachus saqenaypaj. Chantá Jehovamanta yanapata mañakunallaytapuni niwarqa (Salmo 119:37).

Uj día trabajoymanta compañerosniyta tantaykorqani, tukuyña kajtinkutaj nerqani, alcoholta ujyayman yachasqa iskay runasman cervezata qonankuta. Tukuytaj may phiñasqas qhapariykuwarqanku: “¡¿Imaynatá chayta ruwasqaykuri?! ¡Kay runasqa mayta kallpachakushanku manaña ujyanankupaj!”, nispa. Noqataj nerqani: “Noqapis”, nispa. Chay diamantapacha entienderqanku khuchichakuymanta millay imasta manaña qhawanaypaj kallpachakushasqayta. Niñataj chaykunata ruwanaypaj tanqawarqankuchu.

Tiemponwantaj Jehová yanapawasqanrayku, chay millay imasta qhawayta saqeporqani. Kay 1999 watapi Jehovaj testigon jina bautizakorqani. May agradecesqa kashani llimphu kausayniyoj kasqaymanta, kusisqataj kausakuyta atisqaymanta.

Kunanraj yachani imaraykuchus Jehová chay gustawasqan millay imasta chejnikusqanta. Uj kʼacha tata jinataj chay millay imasmanta jarkʼawayta munasqanta. Proverbios 3:5, 6 nisqanqa cheqapuni, chaypi nin: “Tukuy sonqoykiwan Tata Diospi atienekuy; ama qampa yachasqallaykipeqa atienekuychu. Tukuy ima ruwasqaykipi Tata Diosmantaqa yuyarikuy. Paymin cheqan ñanta pusasonqa”, nispa. Bibliaj kamachiykunasnenqa jarkʼawanchej, kausayninchejpi allin rinawanchejpajtaj yanapawanchej (Salmo 1:1-3).

Unayqa kausayniyta millachikoj kani, kunanqa allinpaj qhawakuni, sonqo tiyasqataj kani. Llimphu kausayniyoj kani, Jehová perdonawasqanta yachani, yanapawasqanta ima. Kay 2000 watapi Karolin sutiyoj hermanawan casarakorqani. Payqa noqa jinallataj Jehovata mayta munakun. Kʼachata kausakuyku. Mayta kusikuyku Jehovaj llajtanpi kasqaykumanta, maypichus llimphu kausayniyoj kanku, munakuyniyojtaj.