1, 2. 1) ¿Imataj jucha, chanta imaynatá juchata atipasunman? (“Mana qonqanapaj” nisqatawan qhawariy). 2) ¿Imatá kay yachaqanapi yachakusun, chanta kay revistaj ujnin yachaqanasninpipis? (Kay revistapi “Munasqa leerej” nisqa yachaqanatawan leeriy).

 ¿MAY JINATATAJ Jehová munakuwanchej? Chayta yachanapajqa, ukhuncharina imatachus Jehová ruwasqanta juchamanta, wañuymantawan kacharichinawanchejpaj. Juchaqa a may atiyniyoj enemigonchej, nitaj sapallanchejmanta atipayta atisunmanchu. Pantaj runas kasqanchejrayku tukuy runas sapa día juchallikunchej, chayraykutaj wañunchej (Rom. 5:12). Jinapis uj sumaj willay tiyan: Jehovaj yanapayninwanqa juchata atipayta atinchej.

² Runas juchasapas kajtinchejpis, Jehová Diosqa 6.000 watasta jinaña yanapashawanchej paypa amigosnin kananchejpaj. ¿Imajtin? Mayta munakuwasqanchejrayku. Ruwawasqanchejmantapacha maytapuni munakuwanchej. Chayrayku ashkha tʼukuna imasta ruwarqa juchallikojtinchej yanapanawanchejpaj. Diosqa yachan jucharayku wañusqanchejta, nitaj munanchu wañunanchejta, astawanpis munan wiñaypaj kausakunanchejta (Rom. 6:23). Arí, payqa munan qanpis wiñaypaj kausakunaykita. Kay yachaqanapeqa kay kinsa tapuykunaman  kutichisunchej: 1) ¿Imatá Jehová ruwarqa uj suyakuyniyoj kananchejpaj? 2) Ñaupa tiempomanta runas pantaj runas kaspapis, ¿imatá ruwarqanku Jehovata kusichinankupaj? 3) ¿Imatá Jesús ruwarqa runasta juchamanta, wañuymantawan kacharichinanpaj?

¿IMATÁ JEHOVÁ RUWARQA UJ SUYAKUYNIYOJ KANANCHEJPAJ?

 3. ¿Imaynapitaj Adanwan Evawan juchasapa runasman tukorqanku?

³ Jehová Adanta Evatawan ruwashaspa munarqa kusisqas kausakunankuta. Chayrayku uj kʼachitu lugarta ruwarqa paykuna tiyakunankupaj, paykunata casaracherqa, uj sumaj ruwaytataj paykunaman qorqa. Chay ruwaytaj karqa wawasniyoj kananku, tukuynin jallpʼatataj Edén huertaman jina tukuchinanku. Uj imallata ama ruwanankuta nerqa. Willarqataj mana kasukojtinku wañunankuta. Chantá yachanchejña imachus kasqanta. Uj sajra ángel Adanta Evatawan juchallicherqa. Chay angelqa mana Jehovata munakojchu, ni runastapis. Adanwan Evawanqa munakuyniyoj Tatankupi atienekunankumantaqa, chay angelta kasorqanku. Chaymantataj Jehovaj nisqanman jina karqa. Paykunaqa machuyapuytawan wañuporqanku (Gén. 1:28, 29; 2:8, 9, 16-18; 3:1-6, 17-19, 24; 5:5).

 4. ¿Imajtín Jehová juchata chejnikun, chanta imaraykutaj juchata atipananchejpaj yanapawanchej? (Romanos 8:20, 21).

⁴ Chay pasasqanqa may llakiypuni. Jehovataj chayta Bibliapi qhelqacherqa imajtinchus juchata mayta chejnikusqanta entiendenanchejpaj. Juchaqa Tatanchejmanta karunchawanchej, wañuymantaj apawanchej (Isa. 59:2). Satanastaj chayta yachasqanrayku juchata munakun. Chayrayku Adanta, Evatawan juchallicherqa, noqanchejtapis juchaman tanqawanchej. Adanta, Evatawan juchallichispataj, ichapis yuyarqa Jehovata atipasqanta. Jinapis mana yacharqachu may jinapunichus Jehovaj munakuynin kasqanta. Diostaj imatachus runaspaj munasqanta ni jaykʼaj cambiarqachu. Diosqa runasta munakusqanrayku, chay rato uj suyakuyta qorqa (Romanos 8:20, 21 leey). Diosqa yacharqa wakin runas payta munakunankuta, juchata atipanankupajtaj yanapayninta maskʼanankuta. Jehovaqa paykunata yanaparqa payman qayllaykunankupaj, juchamanta, wañuymantawantaj kacharichikunankupaj. ¿Imaynatá chayta ruwarqa?

 5. ¿Imaynatá Jehová runasman uj suyakuyta qorqa? (Génesis 3:15).

⁵ (Génesis 3:15 leey). Chay ratopacha Jehovaqa nerqa Satanás chinkachisqa kananta, ajinamantataj tukuy runasman uj suyakuyta qorqa. Diosqa nerqa uj ‘miray’ kananta, chay Miraytaj aswan qhepaman Satanasta pʼaltarparinanta, Satanás Edén huertapi tukuy problemasta rikhurichisqantataj allinchananta (1 Juan 3:8). Chaywanpis qhelqasqa kasqanman jina, Satanás chay Mirayta ñakʼarichispa wañucherqa. Chaytaj Jehovaj sonqonta maytapuni nanacherqa. Jinapis Jehovaqa chay nanayta aguantallarqa. Imajtinchus payqa yacharqa may chhika runas juchamanta, wañuymantawan kacharichikunankuta.

PANTAJ RUNAS KASPAPIS, ¿IMATÁ ÑAUPA TIEMPOPI RUWARQANKU JEHOVATA KUSICHINANKUPAJ?

 6. ¿Imatá ruwarqanku Abel, Noé, wajkunapis Jehovaman qayllaykunankupaj?

⁶ ¿Imaynatá pantaj runas Jehovaman qayllaykuyta atinkuman karqa? Jehovaqa chayta pisimanta pisi sutʼincharqa. Adanwan Evawan juchallikusqankumanta qhepaman, iskay kaj wawanku Abel Jehovapi creerqa. Abelqa  Jehovata munakoj, paymantaj qayllaykuyta munaj. Chayrayku Jehovaman uj jaywananta jaywarqa. Payqa ovejero kasqanrayku, wakin corderitosninta Jehovapaj qʼolachiporqa. Jehovataj “Abelta allinpaj qhawarqa, jinallataj jaywasqantapis” (Gén. 4:4). Aswan qhepamantaj Jehovaqa payta munakoj, paypi atienekoj runaspa jaywasqankutapis allinpaj qhawallarqataj, Noej jaywasqanta jina (Gén. 8:20, 21). Ajinapi yachakorqa runasqa pantaj runas kaspapis payta kusichiyta, paymantaj qayllaykuyta atisqankuta. b

 7. ¿Imatá yachakunchej Abrahán wawanta Diosman jaywayta munasqanmanta?

⁷ Abrahanpis sinchʼi creeyniyoj runa karqa. Jehovataj payta nerqa wawanta payman jaywananta, chaytaj mana ruwayta atinanpaj jinallachu karqa. Abrahanqa maytachá llakikorqa Dios chayta ruwananta nejtin. Jinapis kasukunanpaj wakichisqa kasharqa. Wawanta jaywananpajña kashajtintaj, Jehovaqa nerqa amaña chayta ruwananta. Abrahanpa ruwasqanqa sutʼita rikucherqa Jehová runasta munakusqanrayku, aswan qhepaman munasqa Wawanta runasrayku qonanta (Gén. 22:1-18).

 8. ¿Imatá rikucherqa Moisespa Leyninman jina jaywanasta jaywasqanku? (Levítico 4:27-29; 17:11).

⁸ Aswan qhepamantaj Jehovaqa israelitasman Leyta qorqa. Chay Leypitaj paykunaman nerqa, uywasta jaywanankuta juchasninku perdonasqa kananpaj (Levítico 4:27-29; 17:11 leey). Chay jaywanastaj rikucherqa Jehová aswan qhepaman aswan sumaj jaywanata qonanta, chaytaj runasta juchamanta kacharichinanta. Diosqa profetaswan uj Miraymanta qhelqacherqa, chaytaj Diospa Wawan karqa. Payqa sufrichisqa, wañuchisqataj kanan karqa, uj ovejatapis wañuchispa jaywashankuman jina (Isa. 53:1-12). Jehovaqa munasqa Wawanta uj jaywanata jina qorqa, tukuy runasta juchamanta, wañuymantawan kacharichinanpaj, qantapis kacharichisunanpaj.

¿IMATÁ JESÚS RUWARQA KACHARICHINAWANCHEJPAJ?

 9. ¿Imatá Juan Bautista nerqa Jesusmanta? (Hebreos 9:22; 10:1-4, 12).

⁹ Juan Bautistaqa 29 watapi Nazaretmanta Jesusta rikuspa nerqa: “¡Qhawaychej, kaymin Diospa Corderonqa! Payqa kay mundomanta juchata chinkachenqa”, nispa (Juan 1:29). Juanqa chaywan niyta munasharqa chay Mirayqa Jesús kasqanta. Jesusqa kausayninta jaywanata jina qorqa. Ajinamanta runaspa suyakusqankoqa atienekunapaj jina karqa. Runasqa juchamanta kacharichisqa kayta aterqanku (Hebreos 9:22; 10:1-4, 12 leey).

10. ¿Imaynatá Jesús rikucherqa “juchasapasta” wajyaj jamusqanta?

¹⁰ Jesusqa juchasapas kasqankumanta llakikojkunata khuyakoj, qhepanta rinankutataj nej. Payqa yacharqa jucharayku tukuy runas sufrisqanchejta. Chayrayku payqa juchasapas jina rejsisqa kajkunata astawan yanapaj. Jesusqa nerqa: “Sano runasqa mana doctorta necesitankuchu, onqosqaslla necesitanku”, nispa. Chantá nillarqataj: “Noqaqa mana cheqan runastachu wajyaj jamuni, manachayqa juchasapasta”, nispa (Mat. 9:12, 13). Chay nisqanman jinapuni Jesús ruwarqa. Uj pacha, uj warmi waqayninwan Jesuspa chakisninta mayllarqa, Jesustaj juchasninta may khuyakuywan perdonarqa (Luc. 7:37-50). Samaritana warmimanpis allin imasta yachacherqa, mana allin kausayniyoj kasqanta yachaspapis (Juan 4:7, 17-19, 25, 26). Diosqa Jesusman  atiyta qorqa juchamanta rikhurej wañuyta atipananpaj. ¿Imaynatá Jesús chayta ruwarqa? Qharista, warmista, wawasta kausarichispa (Mat. 11:5).

11. ¿Imaraykutaj juchasapa runas Jesusman qayllaykullaj kanku?

¹¹ Jatuchaj juchasta ruwajkunapis Jesusman qayllaykullaj kanku. Chaytaj mana tʼukunapajchu, imaraykuchus Jesusqa paykunapaj sonqoyoj kaj, maytataj khuyakoj (Luc. 15:1, 2). Chantapis Jesusqa paypi creespa sumajta ruwasqankuta nej, allin imastataj ruwapoj (Luc. 19:1-10). Payqa Tatan jinapuni runasta khuyakoj (Juan 14:9). Jesusqa parlasqanwan ruwasqanwanpis rikucherqa Jehová munakuwasqanchejta, mayta khuyakuwasqanchejta, juchata atipananchejpajtaj yanapayta munawasqanchejta. Jesusqa juchasapasta yanapaj cambiayta munanankupaj, qhepantataj riyta munanankupaj (Luc. 5:27, 28).

12. ¿Imatá Jesús yachacherqa wañuchisqa kananmanta?

¹² Jesusqa sumajta yacharqa imachus paywan kananta. Chayrayku ashkha kutispi discipulosninman nerqa wasanchasqa kananta, rakhu kʼaspipitaj wañuchisqa kananta (Mat. 17:22; 20:18, 19). Chantapis yachallarqataj wañuynenqa tukuy runaspa juchanta chinkachinanta, Juanpis profetaspis willasqankuman jina. Chantapis nerqa wañuchisqa kasqantawan ‘tukuy laya runasta payman pusamunanta’ (Juan 12:32). Juchasapa runasqa Jehovata kusichiyta atinku Jesuspi creespa, pay jinataj ruwaspa. Ajinamanta  paykunaqa “juchamanta kacharichisqa” kayta atinku (Rom. 6:14, 18, 22; Juan 8:32). Chay kananpajtaj Jesusqa mana manchachikuspa, mayta ñakʼarispataj kausayninta qorqa (Juan 10:17, 18).

13. ¿Imaynatá Jesusta wañucherqanku, chanta imatá chay Jehovamanta yachachiwanchej? (Dibujotawan qhawariy).

¹³ Jesustaqa wasancharqanku, presocharqanku, insultarqanku, qhasimanta tumpaykorqanku, wañuchisqa kananta nerqanku, maqarqanku ima. Chaymantataj soldadosqa rakhu kʼaspipi clavaykorqanku chaypi wañunanpaj. Jesusqa tukuy chayta Diosta mana wasanchaspa aguantarqa. Jesusta chay jinata sufrichisqankuta rikuspa, Jehovaj sonqonqa maytapuni nanarqa. Jehovaqa mayta Wawanta munakuspapis, may atiyniyoj kaspapis, saqellarqa Wawanta wañuchinankuta. ¿Imajtin? Mayta munakuwasqanchejrayku. Jesús nerqa: “Diosqa chay jinatapuni kay mundomanta runasta munakusqanrayku, uj kʼata Wawanta qorqa, ajinamanta pillapis paypi creejqa mana wañunanpaj, manachayqa wiñay kausayniyoj kananpaj”, nispa (Juan 3:16).

14. ¿Imatá Jesuspa wañuynin yachachisunki?

¹⁴ Jesuspa wañuynenqa rikuchiwanchej Jehovaqa maytapuni munakuwasqanchejta, Adanpata Evajtawan wawasnin kajtinchejpis. Arí, Jehovaqa qantapis mayta munakusunki. Payqa juchamanta, wañuymantawan kacharichisunanpaj munasqa Wawanta kachamorqa. Wawanta sufrichisqankuta rikuspataj maytapuni sonqonta nanachikorqa. Chay ruwasqanqa tʼukunapaj jinapuni, ¿icharí? (1 Juan 4:9, 10). Payqa sapa ujninchejta yanapayta munawanchej juchawan maqanakunapaj, atipanapajtaj.

15. ¿Imatá ruwananchej tiyan Jesuspa wañuyninwan yanapachikunapaj?

¹⁵ Dios kʼata Wawanta kachamusqanrayku juchasninchejmanta perdonasqa kayta atinchej. Chaywanpis uj imata ruwananchej tiyan. Juan Bautistapis Jesuspis nerqanku: “Juchasniykichejmanta pesachikuychej, cielopi kaj Gobiernoqa qayllapiña kashan”, nispa (Mat. 3:1, 2; 4:17). Chayrayku sichus juchawan maqanakuyta munanchej, munakuyniyoj Tatanchejmantaj qayllaykuyta munanchej chayqa, juchasninchejmanta pesachikunanchejpuni tiyan. Jinapis, ¿ima niytá munan arrepientekuy, chanta imaynatá yanapawanchej pantaj runas kaspapis Jehovata kusichinapaj? Qhepan yachaqanapi chayta yachakusun.