1-3. ¿Imaraykutaj wakin kutis waqarikusunman?

 ICHÁ kunallanraj mayta waqarikorqanchej. Wakin kutisqa kusiymanta waqarikunchej. Jinapis astawanqa llakiypi rikukuspa waqanchej. Ichá mayqen familiarninchej wañupusqanrayku mayta waqarikorqanchej. Estados Unidosmanta hermananchej Lorena * nin: “Wakin kutisqa warmi waway wañupusqanmanta maytapuni llakikorqani. Nitaj imapis sonqochayta atiwarqachu. Sonqo pʼakisqa kasqayrayku, yuyarqani llakiyniy mana pasananta”, nispa.

² Ichá waj imaspis waqachillawasunmantaj. Japonmanta uj precursora Hiromi sutiyoj nin: “Runas predicacionpi mana uyariwajtinkoqa wakin kutis llakikuni. Wakin kutistaj waqarikuspa Jehovamanta mañakuni, pillatapis Bibliamanta yachakuyta munajta tarinaypaj yanapanawanta”, nispa.

³ Wakin kutisqa ichá noqanchejpis hermanasninchej Lorena jina, Hiromi jinataj waqarikunchej (1 Ped. 5:9). ‘Jehovataqa kusiywan sirviyta’ munanchej. Jinapis ujnin familiarninchej wañupusqanrayku, desanimakusqanchejrayku, chayri Jehovamanta karunchanawanchejpaj jina sinchʼi llakiykunapi rikukusqanchejrayku, payta waqarikuspa sirvinchej (Sal. 6:6; 100:2). Ajina llakiykunapi kashaspa ñaupajman rinallapajpuni, ¿imatataj ruwasunman?

4. ¿Imasmantataj kay yachaqanapi parlarisun?

⁴ Jesusmanta mayta yachakusunman. Jesusqa mayta llakikusqanrayku wakin kutis waqarikorqa (Juan 11:35; Luc. 19:41; 22:44; Heb. 5:7). Kay yachaqanapeqa ima kutispichus waqarikusqanmanta parlarisun. Parlarillasuntaj Jesuspa waqarikusqan imatachus paymanta, Tatan Jehovamantawan yachachiwasqanchejmanta. Chantá parlarillasuntaj sinchʼi llakiykunapi kashaspa imastachus ruwananchejmanta.

5. ¿Imatá Juan 11:32-36 yachachiwanchej Jesusmanta?

⁵ Jesuspa munasqa amigon Lazaroqa 32 wata tukukuyta onqoykorqa, wañuporqataj (Juan 11:3, 14). Jesusqa Lazarota, hermanasnin Mariata, Martata ima mayta munakorqa. Mariawan Martawanqa sonqo pʼakisqas kasharqanku hermanonku wañupusqanmanta. Paykunaqa Betaniapi tiyakorqanku. Jesustaj Lázaro wañupusqanta yachaytawan chayman rerqa. Martataj Jesús rishasqanta yachaspa usqhayllata payta taripamoj rerqa. Payqa sinchʼi llakisqapuni kasharqa. Chayrayku Jesusta nerqa: “Señor, kaypichus kawaj karqa chayqa, hermanoyqa mana wañupunmanchu karqa”, nispa (Juan 11:21). Chaymantataj Jesusqa Mariata, paywan jamoj runasta waqajta rikuspa, ‘sonqon wawayarqa waqarikorqataj’ (Juan 11:32-36 leey).

6. ¿Imajtintaj Jesús waqarikorqa?

⁶ ¿Imajtintaj Jesús chay pacha waqarikorqa? Perspicacia para comprender las Escrituras nisqa libropi sutʼinchan: “Jesusqa munasqa amigon Lázaro wañupusqanta yachaspa, hermanasnintataj sonqo pʼakisqasta rikuspa ‘sonqon wawayarqa, waqarikorqataj’”, nispa. * Ichapis Jesusqa amigon Lázaro onqosqa kashajtin sinchʼita sufrisqanpi piensarerqa. Chantapis piensarillarqatajchá wañuy patapiña kashaspa imaynachus sientekusqanpi. Jesusqa waqarikullarqatajchá Mariawan Martawan hermanonku wañupusqanrayku sinchʼi llakisqas kashasqankumanta. Ichá noqanchejpis ajina llakisqallataj sientekorqanchej, uj familiarninchej chayri munasqa amigonchej wañupusqanrayku. Jesús chay kutipi waqarikusqanmantaqa kinsa imasta yachakusunman.

7. Jesús amigosninmanta waqarikusqan, ¿imatataj Jehovamanta yachachiwanchej?

⁷ Jehovaqa yachan imayna llakisqachus kashasqanchejta. Jesusqa Diospa ‘kikin rijchʼaynin’ (Heb. 1:3). Chayrayku Jesuspa waqarikusqanqa, rikuchiwanchej munasqa familiarninchej chayri amigonchej wañupojtin  imaynachus Jehová sientekusqanta (Juan 14:9). Ujnin familiarninchej wañupusqanrayku sinchʼi llakisqa kashanchej chayqa, Jehovaqa imayna llakisqapunichus kashasqanchejta sumajta yachan, noqanchej jinataj mayta llakikun. Payqa sonqo pʼakisqa kashajtinchej sanoyachiyta munawanchej (Sal. 34:18; 147:3).

8. ¿Imajtintaj nisunman wañupoj familiaresninchej chayri amigosninchej kausarimunankutapuni?

⁸ Jesusqa wañupoj familiaresninchejta chayri amigosninchejta kausarichiyta munan. Payqa niraj waqarikushaspa Martaman nerqa: “Hermanoykeqa kausarinponqa”, nispa. Martataj payta creerqa (Juan 11:23-27). Martaqa Jehovata yupaycharqa. Chayrayku yacharqa profeta Eliaswan profeta Eliseowan ñaupajpiña runasta kausarichisqankuta (1 Rey. 17:17-24; 2 Rey. 4:32-37). Chantapis uyarerqachá Jesús runasta kausarichisqanta (Luc. 7:11-15; 8:41, 42, 49-56). Noqanchejpis wañupoj familiaresninchejta chayrí amigosninchejta kausarinpojtinku rikukapusunpuni. Imajtinchus Jesús amigosninta sonqochashaspa waqarikusqanqa, sutʼita rikuchiwanchej wañusqasta kausarichimuytapuni munasqanta.

9. ¿Imaynatataj Jesús jina yanaparisunman wajkunata llakiypi kashajtinku? Sutʼinchariy.

⁹ Wañupoj familiarninkumanta llakisqa kajkunata yanaparina. Jesusqa Martawan Mariawan khuska waqarikorqa. Chantapis paykunata uyarerqa, sonqocharqa ima. Noqanchejpis kikillantataj ruwasunman munasqa familiarninku wañupusqanrayku llakisqa kajkunawan. Hermano Danmanta parlarina. Payqa anciano, Australiapitaj tiyakun. Pay nin: “Señoray wañupusqantawan maytapuni yanapata necesitarqani. Ashkha qhariwarmistaj tiempochakorqanku ima horallapis uyarinawankupaj. Paykunaqa llakiyniyta willarikojtiy uyariwarqanku, anchata waqajtiypis uyarillawarqankupuni. Llakisqa kasqayrayku ni imata ruwayta atejtiytaj, paykunaqa mayta yanapawarqanku. Autoyta mayllapuwaj kanku, wakin imasta rantinpuwaj kanku, waykʼupuwajtaj kanku. Sapa kutitaj noqawan khuska Jehová Diosmanta mañakoj kanku. Paykunaqa llakiypi kashajtiy sutʼita rikuchiwarqanku amigosniy, hermanosniytaj kasqankuta”, nispa (Pro. 17:17).

10. ¿Imamantataj parlan Lucas 19:36-40?

¹⁰ Jesusqa 33 watapi, 9 de nisán pʼunchaypi Jerusalenman rerqa. Jesús Jerusalenman qayllaykusqanman jina, ashkha runas tantakorqanku, ropasninkutataj ñanman mastʼararqanku. Chaytataj ruwarqanku Reyninkuta jina qhawasqankurayku. Chay kuteqa mayta kusikunapaj jinapuni karqa (Lucas 19:36-40 leey). Jinapis Jesusqa ‘Jerusalenman qayllaykushaspa llajtata qhawarispa waqarikorqa’. Payqa waqarikuspa nerqa imachus Jerusalenpi kajkunata aswan qhepaman qhatirinanta. Discipulosnintaj chayta rikuspa maytachá tʼukorqanku (Luc. 19:41-44).

11. ¿Imaraykutaj Jesús waqarikorqa Jerusalenpi tiyakoj runasmanta?

¹¹ Jesusqa llakisqa kasharqa. Imaraykuchus yacharqa ashkha judiosqa Diospa Gobiernonmanta willayta mana japʼikunankuta. Chayrayku Jerusalenqa thuñisqa kanan karqa. Mana wañuchisqa kaj judiospis, presos apasqa kananku karqa (Luc. 21:20-24). Jesuspa nisqanman jinapunitaj ashkha judiosqa, Diospa Gobiernonmanta willayta mana japʼikorqankuchu. Tiyakunchej chaynejpi, ¿Diospa Gobiernonmanta willasqanchejta runas uyariyta munallankuchu? Willanapaj tukuy atisqanchejta kallpachakojtinchejpis, ichá pisi runaslla uyariwanchej. Jina kajtenqa kinsa imasta Jesuspa waqarikusqanmanta yachakusunman.

12. Jesús runa masisninmanta waqarikusqan, ¿imatataj Jehovamanta yachachiwanchej?

 ¹² Jehovaqa runasta mayta munakun. Jesuspa waqarikusqanpeqa sutʼita reparanchej, Jehová mayta runasmanta llakikusqanta. Payqa “mana munanchu ni pi chinkachisqa kananta. Astawanqa munan tukuy arrepientekunankuta” (2 Ped. 3:9). Noqanchejpis runa masinchejta mayta munakunchej. Chayrayku kallpachakullanchejpuni paykunaman sumaj willaykunata willamunapaj (Mat. 22:39).

13, 14. 1) ¿Imaynatataj Jesús runasmanta khuyakusqanta rikucherqa? 2) ¿Imaynatá Jesús jina khuyakoj kasqanchejta rikuchisunman?

¹³ Jesusqa mayta kallpachakorqa Diosmanta runasman willananpaj. Payqa runasta munakusqanrayku, ima ratollapis Diosmanta yachachejpuni (Luc. 19:47, 48). Jesusqa chayta ruwaj runasta khuyakusqanrayku. Wakin kutisqa yachachisqanta ashkhas uyariyta munasqankurayku, “Jesuswan discipulosninwanqa mana mikhuyllatapis aterqankuchu” (Mar. 3:20). Chantapis uj runa chʼisinpi Jesuswan parlaj rejtin, Jesusqa paywan parlarillarqa (Juan 3:1, 2). Jesuspa willayninta uyarejkunamanta ashkhasqa, mana discipulosninman tukorqankuchu. Jinapis imastachus Jesús willasqanta yacharqankuña. Noqanchejpis munanchej tukuy runas sumaj willaykunata uyarinankuta (Hech. 10:42). Chaypajqa ichapis waj jinasmanta predicananchej kanqa.

¹⁴ Waj jinasmanta predicanapaj wakichisqa kana. Kikin horasllapipuni predicaspaqa, ichapis sumaj willaykunata uyariyta munajkunata mana taripasunchu. Matilde sutiyoj precursora nin: “Qosaywan noqawanqa mana kikin horasllapipunichu predicayku. Tutamantaqa negocios tiyan chay lugarespi predicayku. Khuskan diatataj ashkha runas callespi kajtinkoqa carritoswan predicayku. Tardeyaytataj ashkha runasta wasisninkupi taripayku”, nispa. Atisqanchej horasllapi predicanamantaqa, ima horaschá runasta tariyta atinchej chay horaspi predicana. Chayta ruwajtinchejtaj Jehovaqa maytapuni kusikonqa.

15. Lucas 22:39-44 nisqanman jina, ¿imatataj Jesús ruwarqa 14 de nisán chʼisipi?

¹⁵ Jesusqa 33 watapi 14 de nisán chʼisipi, Getsemaní huertaman rerqa. Chaypitaj tukuy  sonqo Jehovamanta mañakorqa (Lucas 22:39-44 leey). Payqa chay jina llakiypi kashaspa mañakorqa “sinchʼita qhaparikuspa, waqaspataj” (Heb. 5:7). ¿Imatataj Jesús chay chʼisi mañakorqa? Payqa Jehovamanta kallpata mañakorqa sinchʼillatapuni sayananpaj, munaynintataj ruwananpaj. Jehová Diosqa Wawanpa sinchʼi mañakusqanta uyarerqa, uj angeltataj kachamorqa kallpachananpaj.

16. ¿Imamantataj mayta llakikorqa Jesús Getsemaní huertapi orakushaspa?

¹⁶ Jesusqa Getsemaní huertapi orakushaspa waqarikorqa. Imaraykuchus mayta llakikorqa, Diospa contranpi kashasqanta runas ninankumanta. Payqa yacharqa Tatanpa sutinta llimphuchanan kasqanta, chayri allinpaj qhawachinan kasqanta. Noqanchejpis ichá Jehovamanta karunchanawanchejpaj jina llakiykunapi kashanchej. Jina kajtin, Jesuspa waqarikusqanmanta kinsa imasta yachakusunman.

17. Jehová Jesuspa mañakusqanta uyarisqan, ¿imatataj Jehovamanta yachachiwanchej?

¹⁷ Jehovaqa mañakusqanchejta uyariwanchejpuni. Payqa Wawanpa sinchʼita mañakusqanta uyarerqa. Imajtinchus Jesusqa Tatanta tukuy imapi kasukuyta munarqa, sutintapis allinpaj qhawachiyta munarqa. Noqanchejpis Jehovata tukuy imapi kasukusun, sutintataj allinpaj qhawachisun chayqa, mañakusqanchejta uyariwasunpuni (Sal. 145:18, 19).

18. ¿Imaraykutaj ninchej Jesús uj sumaj amigo kasqanta?

¹⁸ Jesusqa yachan imayna llakisqachus kashasqanchejta. Uj amigonchej llakisqa kashajtinchej sonqochawasqanchejqa may allinpuni. Astawanraj noqanchej jina problemasniyoj karqa chayqa. Jesusqa ajina llakiykunapi rikukoj amigonchej. Payqa sutʼita yachan llakiykunapi kashaspa imaynachus sientekusqanchejta, yanapatataj necesitasqanchejta. Yachallantaj pantaj runas kasqanchejta. Chayrayku “yanapata necesitashajtinchejpuni” yanapawasun (Heb. 4:15, 16). Jesusqa Getsemaní huertapi uj angelwan yanapachikorqa. Noqanchejpis Jehovawan yanapachikuna. Payqa yanapawanchej uj publicacionnejta, uj videonejta, uj discursonejta chayrí uj ancianonejta, manachayrí creeypi sinchʼi sayasqa amigonchejnejta.

19. ¿Imaynatataj llakisqa kashajtinchej Jehová kallpachawanchej? Sutʼinchariy.

¹⁹ Jehovaqa sonqo tiyaykuyta qowasun. ¿Imaynatá Jehová kallpachawanchej? Orakojtinchejqa  Dios ‘sonqo tiyaykuyta qowanchej, mayqentachus runas mana entiendeyta atinkuchu chayta’ (Fili. 4:6, 7). Jehová sonqo tiyaykuyta qowasqanchejqa yanapawanchej mana anchata llakikunapaj, sumajtataj piensarinapaj. Hermananchej Luciaqa ajinapuni sientekorqa. Pay nin: “Wakin kuteqa sapayakuni. Chayrayku yuyani Jehová mana munakuwasqanta. Chay kutispitaj Jehovamanta mañakuni, willarinitaj imaynachus kashasqayta. Jehovamanta mañakoyqa yanapawan mana anchata llakikunaypaj”, nispa. Hermanaj experiencianmantaqa yachakunchej, orakojtinchej sonqonchej tiyaykunantapuni.

20. ¿Imastataj yachakunchej Jesús waqarikusqanmanta?

²⁰ Jesuspa waqarikusqanmanta imastachus yachakusqanchejqa sonqochawanchej, maytataj yanapawanchej. Jesuspa waqarikusqanqa yuyarichiwanchej amigosninchejta yanaparinata, ujnin familiarnin wañupusqanrayku llakiypi kashajtinku. Chantapis yuyarichillawanchejtaj ujnin familiarninchej wañupojtin Jehovawan Jesuswan yanapanawanchejpipuni atienekunanchejta. Jesuspa waqarikusqanqa kallpachawanchej, runasta khuyakusqanchejrayku predicanapaj, yachachinapaj ima. Imaraykuchus Jehovawan Jesuswanqa, mayta runasta khuyakunku. Chantapis Jesuspa waqarikusqanqa mayta sonqochawanchej. Imaraykuchus sutʼita rikuchiwanchej, Jehovawan munasqa Wawan Jesuswanqa, imaynachus kashasqanchejta sumajta entiendewasqanchejta. Rikuchillawanchejtaj pantaj runas kasqanchejta yachasqankuta, llakiykunapi kashajtinchejtaj aguantanapaj yanapayta munawasqanchejta. Jehovaqa tumpamantawan runaspa “ñawisninkumanta tukuy waqayta pichanqa” (Apo. 21:4). Chay juntʼakunankamataj kay yachaqanapi imatachus yachakusqanchejman jina ruwanallapuni.