Ir al contenido

Ir al índice

8 YACHAQANA

Mana envidiakuspaqa tukuywan allinta kausakusun

Mana envidiakuspaqa tukuywan allinta kausakusun

“Tukuy imata ruwana wajkunawan allinpi kausakunapaj, jinallataj purajmanta kallpachanakunapajpis” (ROM. 14:19).

113 TAKIY Diospa llajtanqa sonqo tiyasqa kausakunchej

¿IMATÁ KAYPI YACHAKUSUN? *

1. Hermanosnin Joseta envidiakusqankurayku, ¿imastaj karqa?

JACOBQA tukuynin wawasninta munakorqa. Jinapis 17 watasniyoj wawan Joseta astawan munakorqa. Chayrayku hermanosnenqa Josemanta envidiakorqanku, chejnikorqankutaj. Joseqa mana imatapis ruwarqachu ajinata chejnikunankupaj. Jinapis hermanosnenqa esclavo kananpaj venderparqanku. Tatankumantaj llullakuspa nerqanku, munasqa wawanta uj sajra animal wañuchisqanta. Josej hermanosnenqa, envidiakusqankurayku familiankupi llakiykunata rikhuricherqanku, tatankutapis sinchʼita llakicherqanku (Gén. 37:3, 4, 27-34).

2. Gálatas 5:19-21 nisqanman jina, ¿imaraykutaj envidiakuy mana allinchu?

2 Bibliaqa niwanchej, ‘runaj sajra munayninpa ruwasqasninmanta’ ujqa, envidia * kasqanta. Envidiakoj runasqa, mana Diospa Gobiernonta herenciata jina japʼenqankuchu (Gálatas 5:19-21 leey). Envidiaqa chejninakuyta, churanakuyta, phiñanakuyta ima rikhurichin.

3. ¿Imatataj kay yachaqanapi yachakusun?

3 Josej familianpi rikunchej jina, envidiakoyqa familia ukhupi llakiykunata, phiñanakuyta ima rikhurichin. Noqanchejqa ichá ni jaykʼaj Josej hermanosnin jina kasunchu. Jinapis juchasapas kasqanchejrayku, sonqonchej chʼaukiyawasunman (Jer. 17:9). Wakin kutistaj ichá wajkunamanta envidiakusunman. Chayrayku kay yachaqanapi, ñaupa tiempopi wakin envidiakoj runasmanta parlarisun. Chaytaj reparachiwasun, imaschus wajkunamanta envidiakunapaj tanqawasqanchejta. Chantá yachakusun, imatachus ruwananchej kasqanta mana envidiakunapaj, tukuywan allinta kausakunapaj ima.

¿IMASTAJ ENVIDIATA JATARICHIN?

4. ¿Imaraykutaj filisteos Isaacmanta envidiakorqanku?

4 Tukuy imayoj kay. Isaacqa may qhapaj karqa. Chayrayku filisteosqa paymanta envidiakorqanku (Gén. 26:12-14). Envidiakusqankuraykutaj yaku pujyusta jallpʼawan juntʼaykucherqanku. Ajinamanta Isaac wakasninman, ovejasninmanwan mana yakuta ujyachinanpaj (Gén. 26:15, 16, 27). Kay tiempomanta wakin runasqa, filisteos jinallataj tukuy imayoj kajkunamanta envidiakunku. Paykunaqa mana chay runaspa kapuynillankutachu munapayanku, manaqa chay kapuyninkutapis pierdenankuta munanku.

5. ¿Imaraykutaj fariseoswan leymanta yachachejkunawan Jesusmanta envidiakorqanku?

5 Wajkunapaj munasqa kay. Runasqa Jesusta sumajpaj qhawaj kanku. Chayrayku fariseoswan leymanta yachachejkunawanqa, paymanta envidiakorqanku (Mat. 7:28, 29). Jesusqa Diospa sutinpi parlaj, cheqa kajtataj yachachej. Jinapis fariseoswan leymanta yachachejkunawanqa, Jesusmanta sajrata parlarqanku, payta mana allinpaj qhawachinankupaj (Mar. 15:10; Juan 11:47, 48; 12:12, 13, 19). ¿Imatá ruwasunman mana paykuna jina kanapaj? Wajkunamanta mana envidiakunapaj kallpachakuna tiyan. Ichapis wakin hermanos kʼachas kasqankurayku, hermanospaj may munasqas kanku. Paykunata envidiakunamantaqa, paykuna jina kanapaj kallpachakuna (1 Cor. 11:1; 3 Juan 11).

6. ¿Imatá Diótrefes ruwarqa envidiakusqanrayku?

6 Congregacionpi ruwanasta japʼiy. Ñaupa tiempomanta Diótrefes sutiyoj cristianoqa, congregacionta ñaupajman apajkunamanta envidiakorqa. Payqa “hermanos ukhupi ñaupajpipuni kayta” munarqa. Chayrayku apóstol Juanpaj, ñaupajman pusaj hermanospajwan sajrata parlarqa. Ajinamanta hermanos paykunata mana respetanankupaj (3 Juan 9, 10). Noqanchejqa mana Diótrefes jina kayta munasunmanchu. Jinapis ichá uj hermano, congregacionpi japʼiyta munanchej chay ruwayta japʼejtin, envidiakusunman. Astawanraj envidiakusunman, chay ruwayta pay jina chayri aswan sumajta ruwayta atisqanchejta yuyanchej chayqa.

Sonqonchejqa jallpʼa jina. Munakuyniyoj, khuyakuyniyoj, kʼachataj kasqanchejqa, tʼikasniyoj plantita jina. Envidiarí chay plantitata wañuchej qhora jina. Envidiaqa mana saqewanchejchu munakuyniyoj, khuyakuyniyoj, kʼachataj kayta (7 parrafota qhawariy).

7. ¿Imaraykutaj envidiata sonqonchejmanta chay rato tʼirana tiyan?

7 Envidiaqa plantitata wañuchej qhora jina. Sonqonchejpi envidia saphichakun chayqa, mana tʼirayta atillasunmanchu. Wajkunata sajra ñawiwan qhawajtinchej, jatunchakojtinchej, chayri noqallanchejpi yuyajtinchej, envidiaqa sonqonchejpi saphichakunman. Imaynatachus qhora plantitata mana wiñajta saqenchu, ajinallatataj envidiapis mana saqewanchejchu munakuyniyoj, khuyakuyniyoj, kʼachataj kanata. Chayrayku envidiakuy sonqonchejpi pʼutumusqantawan tʼirana tiyan. Qhepan parrafospi yachakusun, mana envidiakunapaj imatachus ruwanata.

KʼUMUYKUKOJ SONQO KANA, KAPUWASQANCHEJWANTAJ KUSIKUNA

Diospa atiynenqa envidiata sonqonchejmanta tʼiranapaj yanapawasun. Chay ateyqa yanapallawanchejtaj kʼumuykukoj sonqo kanapaj, kapuwasqanchejwan kusisqa kausakunapaj ima (8, 9 parrafosta qhawariy).

8. ¿Imataj yanapawasun envidiakuyta chinkachinapaj?

8 Envidiakuyta chinkachinapajqa, kʼumuykukoj sonqo kana, kapuwasqanchejwantaj kusisqa kausakuna. Kʼumuykukoj sonqo runaqa, mana may kasqanta yuyakunchu. Nillataj yuyanchu imatapis astawan ashkhata japʼinan kasqanta (Gál. 6:3, 4). Kapusqanwan kusisqa kajtaj, sonqo juntʼasqa kausakun, nitaj wajkunawan kikinchakunchu (1 Tim. 6:7, 8). Kʼumuykukoj sonqo kasun, kapuwasqanchejwantaj kusisqa kasun chayqa, wajkuna imatapis japʼejtinku kusikusun.

9. Gálatas 5:16, chanta Filipenses 2:3, 4 nisqanman jina, ¿imasta ruwanapajtaj Diospa atiynin yanapawanchej?

9 Jehová Diospa atiynenqa, yanapawanchej mana envidiakunapaj, kʼumuykukoj sonqo kanapaj, kapuwasqanchejwan kusisqa kanapaj ima (Gálatas 5:16; Filipenses 2:3, 4 leey). Chantapis Jehová Diospa atiynenqa, sonqonchejta yuyayninchejtawan qhawarikunapaj yanapawanchej. Diospa yanapayninwanqa, envidiata sonqonchejmanta orqhosun, sumaj yuyaykunawantaj juntʼachisun (Sal. 26:2; 51:10). Qhepan parrafospi, Moisesmanta Pablomantawan parlarisun. Paykunaqa mana saqerqankuchu envidia sonqonkupi saphichakunanta.

Uj joven israelitaqa Moisesman Josueman ima willasqa, iskay runas profetas jina jarasninkupi parlashasqankuta. Josuetaj Moisesta nishan: “Niy ari, ama jinata ruwanankuta”, nispa. Moisestajrí payman nishan: ‘Allin kanman, Jehová Diosqa tukuynin israelitasman atiyninta qonan’, nispa (10 parrafota qhawariy).

10. ¿Imamantataj Moisés envidiakuyta atinman karqa? (Kay revistaj tapanpi dibujota qhawariy).

10 Moisesqa Diospa llajtanta kamachinanpaj atiyta japʼerqa. Jinapis mana yuyarqachu, paylla chayta ruwananpaj jina kasqanta. Uj kuti imachus kasqanmanta parlarina. Jehová Diosqa Moisesman qorqa chay atiymanta, waj israelitasmanpis qollarqataj. Chay israelitasqa kurajkuna karqanku, Diosta yupaychana toldoj ñaupaqenpitaj kasharqanku. Chaywanpis paykunamanta iskayqa, jarallankupi qhepakorqanku. Jinapis paykunaqa Diospa atiyninta japʼillarqankutaj, profetas jinataj parlayta qallarerqanku. Chaytataj Moisesman willamorqanku. Josuetaj Moisesta nerqa: “Niy ari, ama jinata ruwanankuta”, nispa. ¿Imatá Moisés ruwarqa? Payqa mana chay israelitasmanta envidiakorqachu. Astawanpis kʼumuykukoj sonqo kasqanrayku, Diospa atiyninta japʼisqankumanta kusikorqa (Núm. 11:24-29). ¿Imatá Moisesmanta yachakusunman? Qhepan parrafospi chayta qhawarisun.

¿Imaynatataj ancianos Moisés jina kʼumuykukoj sonqo kankuman? (11, 12 parrafosta qhawariy). *

11. ¿Imatataj ancianos Moisesmanta yachakunkuman?

11 Uj ancianomanta parlarina. Paymanqa Torremanta Qhawaj revistamanta congregacionpi yachachiy, mayta gustan. Jinapis payman kamachinku, waj hermanoman chay ruwayta yachachinanta. Ajinamanta chay hermano, paypa cuentanmanta yachachinanpaj. Chay anciano Moisés jina kʼumuykukoj sonqo kanqa chayqa, mana phiñakonqachu. Astawanpis chay hermanoman kusiywan yachachenqa.

12. Ashkha hermanos, ¿imata ruwaspataj kʼumuykukoj sonqo kasqankuta rikuchinku?

12 Wakin hermanosninchejmanta parlarina. Wakin ancianosqa coordinadores jina unayta llankʼarqanku. Chaywanpis 80 watasninkuta juntʼaspaqa, tukuy sonqo chay llankʼayta saqeporqanku. Congregacionesta waturej hermanospis, 70 watasninkuta juntʼaytawan, chay llankʼayninkuta saqepunku, waj asignaciontataj japʼinku. Chayta ruwaspaqa kʼumuykukoj sonqo kasqankuta rikuchinku. Kay qhepa watasllapi, jallpʼantinmanta ashkha betelitasta astawan predicamunankupaj Betelmanta kachapunku. Tukuy chay cheqa sonqo hermanosqa, ñaupajta ruwarqanku chay llankʼayta, waj hermanosñataj ruwashasqankumanta mana envidiakunkuchu.

13. ¿Imaraykutaj apóstol Pablo 12 apostolesmanta envidiakuyta atinman karqa?

13 Apóstol Pablomanta mayta yachakullasunmantaj. Payqa kʼumuykukoj sonqo karqa, kapusqallanwantaj kusisqa kausakorqa, nitaj envidia sonqonpi saphichakunanta saqerqachu. Pabloqa Diospaj mayta llankʼaspapis, kʼumuykukoj sonqowan nerqa: “Noqaqa apóstoles ukhupi aswan juchʼuypaj qhawakuni. Manataj apóstol nisqa kanaypaj jinachu kani”, nispa (1 Cor. 15:9, 10). Jesuspa 12 apostolesnenqa, paywan khuska kay jallpʼapi willashajtin purerqanku. Pablotaj Jesús kausarimusqanmanta qhepamanraj cristianoman tukorqa. “Mana judío kajkunaman kachasqa” apóstol kajtinpis, payqa mana 12 apostolesmantachu karqa (Rom. 11:13; Hech. 1:21-26). Jinapis Pabloqa, Diospaj llankʼaspa kusisqa karqa. Payqa mana 12 apostolesmanta, nitaj paykuna Jesuswan amigos kasqankumanta envidiakorqachu.

14. Kʼumuykukoj sonqo kasun, kapuwasqanchejwantaj kusisqa kausakusun chay, ¿imatataj ruwasun?

14 Jehová Diosqa wakin hermanosta uj llankʼayta ruwanankupaj churan. Kʼumuykukoj sonqo kasun, kapuwasqanchejwantaj kusisqa kausakusun chayqa, apóstol Pablo jina kasun, chay hermanostataj respetasun (Hech. 21:20-26). Jehová Diosqa congregacionta ñaupajman pusanankupaj ancianosta churan. Paykunaqa pantaj runas kaspapis, Jehová Diosmanta ‘regalos jina’ kanku (Efe. 4:8, 11). Ancianosta respetasun, kamachiwasqanchejtataj tukuy sonqo kasukusun chayqa, Jehová Diospa qayllallanpipuni kasun, hermanosninchejwantaj allinpi kausakusun.

“TUKUY IMATA RUWANA WAJKUNAWAN ALLINPI KAUSAKUNAPAJ”

15. ¿Ima iskay imastataj ruwananchej kasqa?

15 Envidiakuy kan chaypeqa, mana allin kausay kanchu. Chayrayku envidiata sonqonchejmanta orqhona, amataj imatapis ruwanachu wajkuna noqanchejmanta envidiakunankupaj. Chay iskay imastaqa ruwanapuni tiyan. Ajinamanta Jehová Diospa kay kamachisqanta kasukusun: ‘Tukuy imata ruwaychej wajkunawan allinpi kausakunaykichejpaj, jinallataj purajmanta kallpachanakunaykichejpaj’ (Rom. 14:19). ¿Imatá ruwasunman wajkuna mana envidiakunawanchejpaj? Chanta, ¿imatá ruwasunman tukuywan allinta kausakunapaj? Chayta qhepan parrafospi yachakusun.

16. ¿Imatá ruwasunman wajkuna mana envidiakunawanchejpaj?

16 Imatachus yuyasqanchej, ruwasqanchejpis, wajkunata tanqanman envidiakunawanchejpaj. Kay mundomanta runasqa, ‘kapuyninchejmanta runaykachanapaj’ tanqawanchej (1 Juan 2:16). ¿Imatá ruwasunman wajkuna mana envidiakunawanchejpaj? Ama sapa kuti parlanachu imaschus kapuwasqanchejmanta, chayri imastachus rantiyta munasqanchejmanta. Chantapis noqanchejmanta maychus kajllata yuyana, nitaj congregacionpi ruwanasninchejmanta alabakunachu. Alabakusunman chayqa, wajkunata envidiakunawanchejpaj tanqasunman. Astawanpis wajkunaj allinninkuta maskʼana, allin ruwasqasninkutataj reparana. Chayta ruwaspaqa, kusisqa kanankupaj yanapasun. Chantapis hermanospura allinpi kausakusun, ujchasqastaj kasun.

17. ¿Imatataj Josej hermanosnin sonqonkumanta orqhorqanku, chaytaj paykunata yanaparqachu?

17 Tukuypis envidiata sonqonchejmanta orqhoyta atinchej. Josej hermanosninmanta watejmanta parlarina. Paykunaqa Joseta vendesqankumanta allin unayninman, paywan Egiptopi tinkorqanku. Josetaj mana chay ratochu paykunawan rejsichikorqa. Hermanosnin cambiasqankutachus manachus yachayta munaspa, paykunata wasinman wajyacherqa. Chaypitaj Joseqa, sullkʼa hermanon Benjaminman aswan yapasqata mikhunata jaywacherqa (Gén. 43:33, 34). Hermanosnintaj Benjaminmanta mana envidiakorqankuchu. Astawanpis payta, tatankutawan munakusqankuta rikucherqanku. Ajinapi Joseqa hermanosnin cambiasqankuta yacharqa (Gén. 44:30-34). Paykunaqa envidiata sonqonkumanta orqhorqanku. Ajinamantataj familiankuta yanaparqanku watejmanta kusisqa kausakunankupaj (Gén. 45:4, 15). Envidiakuyta Josej hermanosnin jina sonqonchejmanta orqhosun chayqa, familianchejwan, congregacionmanta hermanoswanpis, allinta kausakusun.

18. Santiago 3:17, 18 nisqanman jina, ¿imataj kanqa wajkunawan allinta kausakojtinchej?

18 Jehová Diosqa mana munanchu wajkunamanta envidiakunanchejta. Astawanpis tukuywan allinta kausakunanchejta munan. Chayta ruwanapajtaj mayta kallpachakuna. Imaraykuchus yachakorqanchej jina, envidiaqa ima ratollapis sonqonchejman yaykunman (Sant. 4:5). Kay mundomanta runasqa, wajkunamanta envidiakunapaj tanqawanchej. Jinapis kʼumuykukoj sonqo kasun, agradecekuyta yachasun, kapuwasqanchejwantaj kusisqa kausakusun chayqa, mana wajkunamanta envidiakusunchu. Astawanpis paykunawan allinta kausakusun. Chantapis astawan munakuyniyoj, khuyakuyniyoj, kʼachastaj kasun (Santiago 3:17, 18 leey).

130 TAKIY Perdonayta yachanachej

^ párr. 5 Jehová Diospa llajtanpeqa tukuywan allinpi kausakunchej. Envidia kajtinrí, niña chay allin kausay kanmanchu. Kay yachaqanapi yachakusun, wajkunamanta envidiakunapaj imaschus tanqawasqanchejta. Yachakullasuntaj mana envidiakunapaj, wajkunawan allinpi kausakunapajpis, imatachus ruwananchej kasqanta.

^ párr. 2 MANA QONQANAPAJ: Biblia nisqanman jina, envidiakoj runaqa mana wajpa kapuynillantachu munapayan, manaqa chay kapuynintapis pierdenanta munan.

^ párr. 61 FOTOS: Ancianospura tantakuspa, Torremanta Qhawaj revistamanta yachachej ancianota nishanku, waj joven ancianoman chay llankʼayta yachachinanta. Kuraj hermanomanqa reunionpi yachachiy mayta gustan. Jinapis ancianospa nisqankuta kasukuspa, joven ancianoman tukuy sonqo yachachishan, allinta ruwashasqantataj nishan.