Ir al contenido

Ir al índice

29 YACHAQANA

Manchay ñakʼariy tiempopaj, ¿wakichisqachu kashanchej?

Manchay ñakʼariy tiempopaj, ¿wakichisqachu kashanchej?

“Wakichisqa kaychej” (MAT. 24:44).

150 TAKIY Jehová Diosta maskʼay

¿IMATÁ KAYPI YACHAKUSUN? a

1. ¿Imajtín wakichikunanchej tiyan manaraj uj desastre natural kashajtin?

 WAKICHISQA kaspaqa salvakusunman. Kaypi piensarina: Uj desastre natural kajtenqa, sumaj wakichisqa kajkuna salvakuyta atinkuman, wajkunatapis yanapariyta atinkuman. Europamanta runasta yanapaj uj organización nerqa: “Wakichikojtinchejqa imapis allinpuni llojsin”, nispa.

2. ¿Imajtintaj manchay ñakʼariy tiempopaj wakichikunanchej tiyan? (Mateo 24:44).

2 “Manchay ñakʼariy” tiempoqa kaymanta jinalla qallarenqa (Mat. 24:21). Kay tiempopi desastres naturalesqa mana yuyashajtillanchej chayarpamun, pero manchay ñakʼariy tiempowantajrí mana ajinachu, yachanchejña chayamunanta. 2.000 watas ñaupajta jina Jesusqa discipulosninman nerqa chay diapaj wakichisqa kanankuta (Mateo 24:44 leey). Jesuspa nisqanta kasukusun chayqa, chay tiempo chamojtin salvakuyta atillasun, wajkunatapis salvakunankupaj yanapayta atisun (Luc. 21:36).

3. Manchay ñakʼariy tiempopaj wakichisqa kanapaj, ¿imajtintaj necesitanchej aguantayta, khuyakuyta, munakuyta ima?

3 Manchay ñakʼariy tiempopaj wakichikunapajqa, yachakunanchej tiyan aguantayta, khuyakuyta, munakuyta ima. ¿Imanasuntaj juchachana willayta willananchejta niwajtinchej, runastaj contranchejpi oqharikojtinku? (Apo. 16:21). Chay kutipi necesitasun aguantayta Jehovata kasukunapaj, pay jarkʼanawanchejpitaj confianapaj. ¿Imatá ruwasunchej hermanosninchej cosasninkuta pierdejtinku chayri ni imayoj qhepakojtinku? (Hab. 3:17, 18). Chay kutipi paykunata yanapanapaj, necesitasqankutataj jaywarinapaj khuyakunanchej kanqa. Uj qotu naciones contranchejpi oqharikonqanku chaypacha, ¿imatá ruwasun hermanosninchejwan uj tiempota ashkha ukhu tiyakunanchej kanqa chay? (Eze. 38:10-12). Tukuy hermanosninchejta mayta munakusqanchejta rikuchinanchej kanqa.

4. ¿Imaynatá Biblia rikuchin aguantanapaj, khuyakunapaj, munakunapaj ima siga kallpachakunanchej kasqanta?

4 Diospa Palabranqa niwanchej aguantayta, khuyakuyta, munakuyta ima astawan yachakunanchejta. Lucas 21:19 nin: “Aguantasqaykichejrayku salvakunkichej”, nispa. Colosenses 3:12 nillantaj: “Pʼachawan jina pʼachallikuychej: tukuy sonqo khuyakuywan”, nispa. 1 Tesalonicenses 4:9, 10 versiculostaj nin: “Diosqa purajmanta munanakunaykichejta yachachisorqachej. […] Chaywanpis hermanosníy, mañakuyku astawanraj munakuypi wiñanaykichejta”, nispa. Tukuy chay yuyaychaykunaqa karqa pikunachus aguantayta, khuyakuyta, munakuyta rikuchisharqankuña chaykunapaj, jinapis kallpachakunallankupuni karqa. Noqanchejpis kikillantataj ruwananchej tiyan. ¿Imataj yanapawasunchej chaypaj? Kay yachaqanapi yachakusun imaynatachus chay kinsa imasta ñaupa tiempomanta cristianos rikuchisqankuta, imaynatachus noqanchejpis paykuna jina ruwanata. Chaytaj yanapawasun manchay ñakʼariy tiempopaj wakichisqa kanapaj.

ASTAWAN AGUANTAYTA YACHAKUNA

5. ¿Imatataj ñaupa tiempomanta cristianos ruwarqanku aguantanankupaj?

5 Ñaupa tiempomanta cristianosqa aguantayta yachakunanku karqa (Heb. 10:36). Paykunaqa tukuy runas jinallataj llakiykunasniyoj kaspapis, creeyninkurayku waj problemaspiwan rikukorqanku. Paykunamanta ashkhastaqa judiospa religionninkuta kamachejkuna, Romamanta kamachejkunapis qhatiykacharqanku. Familiasninkupis paykunaman churanakullajtaj kanku (Mat. 10:21). Wakin kutistaj Diosta wasanchaj runasmanta qhawarikunanku karqa. Paykunaqa llulla yachachiyninkuwan congregacionta tʼaqanachiyta munaj kanku (Hech. 20:29, 30). Chay imaspi rikukuspapis chay cristianosqa aguantarqanku (Apo. 2:3). ¿Imataj paykunata yanaparqa? Paykunaqa imaynatachus Diospa kamachisnin aguantasqankupi tʼukurerqanku, Jobpi jina. Paykunamantataj leeyta aterqanku Hebreo Qhelqasqaspi (Sant. 5:10, 11). Jehovamantataj kallpata mañakoj kanku (Hech. 4:29-31). Nitaj qonqakorqankuchu aguantasqankurayku Jehová bendecinanta (Hech. 5:41).

6. ¿Imatá Meritamanta yachakunchej?

6 Diospa kamachisnin aguantasqankumanta Bibliapi, publicacionespipis leena, tʼukurinataj. Chayta ruwayman yachasqa kasun chayqa, paykuna jina noqanchejpis aguantayta atisun. Chayta ruwarqa Albaniamanta hermana Merita. Ajinamanta familian mayta churanakojtin ñaupajllamanpuni rerqa. Pay nin: “Bibliapi Jobmanta estudiasqayqa sonqoymanpuni chayarqa. Jobqa maytapuni sufrerqa, nitaj yacharqachu pichus ajinata sufrichishasqanta. Jinapis Job 27:5 versiculopi pay nerqa. ‘Kausanaykamaqa nillasajpuni mana juchayoj kasqayta’, nispa. Chaytaj reparachiwarqa problemasneyqa mana imapischu kasqanta Jobpa problemasninmanta nisqaqa. Chantapis noqaqa yachani pichus juchayoj kasqanta”, nispa.

7. Manaraj sinchʼi problemasniyojchu kaspapis, ¿imatataj kunanmantapachaña yachakunanchej tiyan?

7 Chantapis astawan aguantanapajqa Jehovaman tukuy llakiyninchejta willakunapuni (Fili. 4:6; 1 Tes. 5:17). Ichapis kunitanqa mana sinchʼi problemasniyojchu kashanchej. Pero, ¿imatá ruwayta yachanchej phiñasqa kaspa, imatachus ruwananchejta mana yachaspa, chayri saykʼusqa kaspa? ¿Jehovaj yuyaychaynintachu maskʼayta yachanchej? Kunanmantapachaña llakiykunapi rikukuspa Jehovaj yanapayninta maskʼanchej chayqa, aswan qhepaman jatuchaj llakiykunapi rikukojtinchejpis, paypa yanapayninta maskʼayta atillasuntaj. Nitaj iskayrayasunchu Jehová yanapanawanchejmanta. Payqa sutʼita yachan maykʼajchus, imaynatatajchus yanapanawanchejta (Sal. 27:1, 3).

AGUANTAY

Sapa pruebata aguantaspa kallpata japʼinchej waj pruebasta aguantanapaj (8 parrafota qhawariy).

8. ¿Imatá yachakunchej Miramanta? (Santiago 1:2-4; fototawan qhawariy).

8 Kay tiempopi pruebasta aguantayta atisun chayqa, manchay ñakʼariy tiempopipis aguantayta atillasuntaj (Rom. 5:3). ¿Imajtintaj ajinata ninchej? Ashkha hermanos ninku uj pruebata aguantajtinku, astawan kallpata japʼisqankuta jamoj pruebasta aguantanankupaj. Jehovaj yanapayninwan uj pruebata aguantajtinku, Jehová yanapaytapuni munasqanpi astawan creenku. Ajina creeyniyoj kasqankurayku, waj pruebas jamojtinpis aguantayta atillanku (Santiago 1:2-4 leey). Ajinata yuyan Albaniamanta Mira sutiyoj precursora. Pay nin: “Wakin kutisqa yuyani ‘nichá pipis kanmanchu noqa jina may chhika problemasniyojqa’ nispa”. Ajinata yuyashaspa pay piensarin imaynatachus 20 watastaña Jehová yanapasqanpi. Chantá pay kikin nikun: “Ima kajtinpis nipuni Jehovataqa saqenaychu tiyan. Payta sirvinallaypuni tiyan. Chay chhika unaytaña Jehovaqa sinchʼi llakiykunata aguantanaypaj yanapawan”, nispa. Noqanchejpis piensarisunman imaynasmantachus Jehová aguantanapaj yanapawasqanchejpi. Jehovaqa qhawamushan ima llakiykunatachus aguantashasqanchejta, chayraykutaj bendeciwasunchej (Mat. 5:10-12). Chaymanta mana iskayrayasunchu chayqa, manchay ñakʼariy tiempo chayamojtin wakichisqaña kasun aguantanapaj, aguantallaytapunitaj munasun.

KHUYAKUNA

9. Antioquiamanta hermanos, ¿imatataj ruwarqanku khuyakusqankurayku?

9 Judeamanta cristianosqa uj tiempota manchay yarqhaypi kasharqanku. Siriapi kaj Antioquiamanta hermanostaj chayta yachaspa paykunamanta mayta khuyakorqanku. Chay khuyakusqankutataj ruwasqasninkuwan rikucherqanku. Chayrayku “parlarikorqanku sapa uj atisqankuman jina yanapata apachinankupaj Judeapi tiyakoj hermanosman” (Hech. 11:27-30). Yarqhaypi kaj hermanos may karupi tiyakojtinkupis, Antioquiamanta kaj hermanosqa paykunata yanapariytapuni munarqanku (1 Juan 3:17, 18).

KHUYAKUY

Uj desastre natural kajtin wajkunamanta khuyakusunman (10 parrafota qhawariy).

10. ¿Imaynatá hermanosninchejta khuyakusunman llakiykunapi rikhurejtinku? (Fototawan qhawariy).

10 Noqanchejpis hermanosninchejmanta khuyakusunman llakiypi rikhurejtinku. Kay imasta usqhayllata ruwasunman: ancianosta tapurisunman imapichus yanapakuyta atisqanchejta, qolqesitunchejta churasunman jallpʼantinpi willakunanpaj, chay llakiypi tarikoj hermanospajtaj orapusunman (Pro. 17:17). b 2020 watapi, mundo enteropi 950 kuraj Comités de Socorro rikhurerqa, coronavirus onqoyrayku llakiypi tarikoj hermanosta yanapanapaj. Maytapuni agradecekunchej chaypi yanapakoj hermanosta. Paykunaqa hermanosninkuta khuyakusqankurayku, tukuy ima necesitasqankuta apaporqanku, Jehovata sirvinallankupajpuni yanaparqanku, wakinpatataj wasisninkuta sayarichiporqanku, Tantakuna Wasistapis (2 Corintios 8:1-4, kikinchay).

11. Hermanosninchejmanta khuyakuspa, ¿imaynatá Tatanchej Jehovata jatunchanchej?

11 Uj desastre natural kajtin hermanosninchejta khuyakusqanchejrayku yanaparejtinchejqa, chayta rikuspa waj runasqa tʼukunku. 2019 watapi, sinchʼi muyoj wayra uj Tantakuna Wasita qʼalata Bahamaspi thuñirpasqa. Chay salonta watejmanta sayarichishajtinkutaj, hermanosqa uj contratistata taporqanku mashkhamantachus wakin trabajosta ruwananta. Paytaj nerqa: “Noqapis yanapakuyta munani maquinasniywan, trabajoywan, materialeswan ima. Ajinallamantapis qankunata yanapariykichejman. Qankunaqa amigosniykichejta sumajta yanaparinkichej. Chaytaj sonqoyman chayawan”, nispa. Ashkha runasqa mana Jehovata rejsinkuchu, pero imatachus testigosnin ruwasqankuta sumajta reparanku. Hermanosninchejta khuyakusqanchejqa, waj runasta yanapan Diosta rejsiyta munanankupaj, chaytaj mayta kusichiwanchej. Payqa “khuyakuyninpi may qhapaj” (Efe. 2:4).

12. Hermanosninchejta kay tiempopi khuyakuy, ¿imaynatataj manchay ñakʼariy tiempopaj wakichiwanchej? (Apocalipsis 13:16, 17).

12 ¿Imajtintaj manchay ñakʼariy tiempopi khuyakuyta yachananchej kanqa? Imajtinchus Bibliaqa nin mana gobiernosta apoyajkuna kunanpis, manchay ñakʼariy tiempopipis problemasniyoj kanankuta (Apocalipsis 13:16, 17 leey). Hermanosninchejqa necesitasqanku imaswan yanaparinanchejta necesitankuman. ¿Maytacharí munasunman Reyninchej Jesucristo runasta juzgaj jamushajtin wajkunata khuyakushajta taripanawanchejta? Ajina kajtin payqa niwasun: ‘Herenciata jina japʼiychej Gobiernota’, nispa (Mat. 25:34-40).

HERMANOSNINCHEJTA ASTAWAN MUNAKUNA

13. Ñaupa tiempomanta cristianos, ¿imatataj ruwarqanku astawan munanakunankupaj? (Romanos 15:7).

13 Ñaupa tiempopeqa tukuy runas yacharqanku cristianos munanakusqankuta. Pero, ¿atillarqankuchu ajinata purajmanta munanakuyta? Romapi kaj congregacionpi piensarina: Chay congregacionpeqa tukuy ladomanta karqanku. Wakinkunaqa judíos karqanku, Moisespa Leyninman jina uywasqas. Waj nacionesmanta hermanospis kallarqankutaj, paykunaqa waj jina costumbreswan uywasqa karqanku. Wakenqa ichapis esclavos karqanku, wakintaj mana. Wakintaj ichapis esclavosniyoj karqanku. Paykunata, ¿imataj yanaparqa sumajta kausakunankupaj, sapa kutitaj astawan munanakunankupaj? Apóstol Pabloj yuyaychasqan. Pay nerqa: “Ujkuna ujkunata tukuy sonqo japʼikuychej”, nispa (Romanos 15:7 leey). ¿Imatá chaywan niyta munarqa? “Tukuy sonqo japʼikuychej” nispaqa, niyta munarqa wajkunata kʼachamanta japʼikuyta chayri wajyarikuyta, imaynatachus uj runa wasinman invitarikun ajinata, chayri pitapis amigonpaj qhawakun ajinata. Pabloqa Filemonman nerqa imaynatachus japʼikapunanta wasinmanta ayqekoj esclavonta. Chay esclavontaj sutikorqa Onésimo. Pablo nerqa: “Payta munakuywan japʼikapuy”, nispa (File. 17). Priscilawan Aquilawantaj Apolosta tukuy sonqo “wasinkuman pusarqanku”, Cristoj yachachisqasninmanta pisillata yachashajtinpis (Hech. 18:26). Tukuy chay cristianos mana kikinchu kaspapis ujchasqa karqanku, nitaj tʼaqanakorqankuchu. Astawanpis tukuy sonqo munanakorqanku.

MUNAKUY

Tukuy hermanos munakunawanchejta necesitanchej (15 parrafota qhawariy).

14. ¿Imatá Annawan qosanwan ruwarqanku hermanosta munakusqankurayku?

14 Noqanchejpis hermanosninchejta munakusqanchejta rikuchisunman paykunata tukuy sonqo japʼikuspa, amigosninchej kanankutataj saqespa. Ajinata ruwasun chayqa, paykunapis munakuywan japʼikuwasun (2 Cor. 6:11-13). Annamantawan qosanmantawan parlarina. Paykunaqa África Occidentalpi misioneros karqanku. Waj lugarman kachasqa kasqankumanta pisi tiemponman coronavirus onqoy qallarerqa, niñataj reunionespi khuska tantakuyta aterqankuchu. ¿Imatá ruwarqanku hermanosta munakusqankurayku? Paykunawan videollamadanejta parlarerqanku, nerqankutaj paykunata astawan rejsiyta munashasqankuta. Chay ruwasqanku sonqonkuta mayta kuyurichisqanrayku, congregacionmanta hermanosqa wajyarerqanku, mensajitostapis apacherqanku. ¿Imajtintaj chay misioneros mayta kallpachakorqanku hermanosta astawan rejsinankupaj? Anna nin: “Yuyarikunipuni hermanosqa noqata, familiaytapis mayta munakuwasqaykuta llakiypipis kusiypipis. Chaytaj yanapawan noqapis hermanosniyta munakunaypaj”.

15. ¿Imatá yachakunchej Vanessamanta? (Fototawan qhawariy).

15 Congregacionespeqa imaymana hermanos tiyan, nitaj tukuychu kikin uywasqa karqanku. ¿Imatá ruwasunman tukuyta astawan munakunapaj? Allin imasta ruwasqasninkuta qhawayta yachana. Nueva Zelandapi tiyakoj hermananchej Vanessamanta parlarina. Payqa congregacionninmanta wakin hermanoswan mana allinta apanakuyta atillajchu, uj jina caracterniyoj kasqanku phiñachisqanrayku. Pero paykunamanta karunchakunanmantaqa, paykunawan kananpaj astawan tiempochakorqa. Ajinamanta repararqa imaraykuchus Jehová paykunata munakusqanta. Pay nin: “Qosay congregacionesta waturiyta qallarisqanrayku, aswan ashkha hermanoswan tantakuyku. Sapa uj hermanotaj uj jina caracterniyoj. Jinapis kunanqa wajkunawan allinta apanakuyta atillaniña. May sumajpuni mana kikinchu kasqanchejqa, Jehovapis maytachá kusikun tukuy laya kasqanchejmanta. Imajtinchus payllataj llajtanman tukuy laya runasta apamun”, nispa. ¿Imaynatá hermanosninchejta munakusqanchejta rikuchisunman? Jehová jina paykunata qhawanapaj kallpachakuspa (2 Cor. 8:24).

Manchay ñakʼariy tiempopi hermanosninchejwan ujchasqasllapuni kasunchej chayqa, Jehovaqa nisqanman jina jarkʼawasunpuni (16 parrafota qhawariy).

16. ¿Imaraykutaj manchay ñakʼariy tiempopi hermanosninchejta munakunanchejpuni kanqa? (Fototawan qhawariy).

16 Manchay ñakʼariy tiempopeqa hermanosninchejta munakunanchejpuni kanqa. Chay tiempo qallarejtin, ¿imaynatá Jehová jarkʼawasun? Ñaupa tiempopi Jehovaqa llajtanman kamacherqa Babiloniata thuñejtinku salvakunankupaj imatachus ruwanankuta. Pay nerqa: “Nacionníy, ukhu cuartosniykiman yaykuy, punkutataj wisqʼaykakamuy. Uj rato pakakuy Diospa phiñakuynin thasnukunankama”, nispa (Isa. 26:20). Ichá noqanchejpis chay kamachiyllatataj kasukunanchej kanqa manchay ñakʼariy tiempopi. Chay ‘ukhu cuartosqa’ ichapis congregacioneswan ninakun. Sichus chay tiempopi hermanosninchejwan ujchasqasllapuni kasunchej chayqa, Jehovaqa nisqanman jina jarkʼawasunpuni. Chayrayku mana hermanosninchejta aguantanallachu, manaqa paykunata tukuy sonqo munakuna. Mana ajinata munakojtinchejqa ichapis mana salvakuyta atisunchu.

KUNANÑA WAKICHIKUNA

17. ¿Imatataj manchay ñakʼariy tiempopi ruwayta atisun sichus kunanña wakichikusun chay?

17 Jehová Diospa pʼunchaynenqa manchay llakiypuni kanqa tukuy runaspaj (Sof. 1:14, 15). Jehovaj kamachisninpis llakiykunapi rikukullasuntaj. Jinapis kunanmantapachaña wakichikusun chayqa, sonqo tiyasqa kayta atisun, wajkunatapis yanapasun. Aguantayta yachakusunña chayqa ima kajtinpis aguantallasunpuni. Khuyakuyta yachakusunña chaytaj tukuy atisqanchejta ruwasun hermanosninchejta yanaparinapaj, necesitasqankutapis jaywarinapaj. Hermanosninchejta kunanmantapachaña munakuspataj paykunawan ujchasqasllapuni kasun. Jehovaqa paraisopi wiñay kausayta qowasunchej. Chaypeqa niña yuyarikusunchu desastres naturalesmanta, nitaj waj llakiykunamantapis (Isa. 65:17).

144 TAKIY Wiñay kausaypi tʼukuriy

a Tumpamantawan manchay ñakʼariy tiempo qallarenqaña, chay jina llakiy tiempoqa manaraj karqarajchu. Chaypaj wakichikunapajqa yachakunanchej tiyan aguantayta, khuyakuyta, munakuyta ima. Kay yachaqanapi yachakusun imatachus ñaupa tiempomanta cristianos ruwasqankuta chay kinsa imasta yachakunankupaj, imaynatatajchus noqanchejpis paykuna jina ruwanata. Yachakullasuntaj imaynatachus chay kinsa imas yanapawasqanchejta manchay ñakʼariy tiempopaj wakichisqa kanapaj.

b Labores de socorropi yanapakuyta munajkunaqa juntʼachinanku tiyan Solicitud de voluntario local de diseño y construcción (DC-50) chayri Solicitud para el programa de voluntarios (A-19). Chantá suyarikunankuraj tiyan chaypi yanapakunankupaj wajyarinankuta.