Ir al contenido

Ir al índice

CRISTIANOSPA KAUSAYNINKUMANTA

Ruwasqaytaqa ruwanaypuni karqa

Ruwasqaytaqa ruwanaypuni karqa

HERMANO Donald Ridleyqa, 30 watasmanta astawan abogado jina Jehovaj testigosninta juiciospi yanaparqa. Doctoresman, juecesman, waj runasman ima entiendecherqa, mana yawarta churachikuspalla jampichikunapaj derechoyoj kasqanchejta. Chantapis Estados Unidosmanta ashkha juzgadospi, Jehovaj testigosnin demandaspi atipanankupaj yanapakullarqataj. Paytaqa amigosnin “Don” nispa nej kanku. Payqa may trabajador, kʼumuykukoj sonqotaj karqa. Wajkunaj allinninkutapis maskʼaj.

2019 watapi doctoresqa, hermano Donaldta ñojtunpi mana rejsisqa onqoyniyoj kasqanta nerqanku. Chay onqoyninpajqa mana jampi kanchu. Hermanoj onqoynenqa rato sinchʼiyarqa. Chay watamanta 16 de agostopitaj wañuporqa. Kay yachaqanapeqa, niraj wañupushaspa kausayninmanta escribisqanta yachakusun.

1954 watapi nacekorqani, Estados Unidos suyupi, Saint Paul (Minnesota) llajtapi. Familiaypeqa tukuyniyku católicos karqayku. Tatasneyqa mana qhapajchu, nitaj chaykama wajchaschu karqanku. Noqaqa phishqa hermanosmanta iskay kaj kani. Wawa kashaspa católico escuelapi estudiarqani, chaypitaj monaguillo karqani. Jinapis Bibliamantaqa pisisitullata yacharqani. Tukuy imata ruwaj Dios kasqanpi creespapis, piensarqani qhasillata chay iglesiaman risqayta.

BIBLIAMANTA YACHAKUNI

William Mitchell nisqa universidadpi abogadopaj estudiashajtiy, uj qhariwarmi testigos punkuyta takaykamorqanku. Ropayta tʼajsakushasqayraykutaj, mana paykunata atienderqanichu. Jinapis paykunaqa waj rato kutimunankuta niwarqanku. Kutimojtinkutaj nerqani: “¿Imajtintaj sajra runasta allin rin, kʼacha runastataj mana? Chanta, ¿imatá ruwayman kusisqa kausakunaypajri?”, nispa. Paykunaqa La verdad que lleva a vida eterna nisqa librota qowarqanku, qʼomer tapayoj Traducción del Nuevo Mundo de las Santas Escrituras nisqa Bibliatawan. Ajinapi Bibliata paykunawan estudiayta qallarerqani. Imatachus yachakusqayqa, mayta tʼukuchiwarqa. Mayta kusikorqani Diospa Gobiernon kay jallpʼata kamachimunanta yachakuspa. Repararqani gobiernosqa, mana allin kausayta apamuyta atisqankuta, astawanpis llakiykunata, ñakʼariykunallata rikhurichisqankuta.

1982 wata qallariypi Jehová Diosman kausayniyta qoporqani. Chay watallapitaj, “Verdad del Reino” nisqa jatun tantakuypi bautizakorqani. Chay jatun tantakoyqa, St. Paul Civic Center nisqa estadionpi ruwakorqa. Semananmantaj chayman kutillarqanitaj, abogado jina trabajanaypaj uj examenta qoj. Chay examenta pasasqaytataj octubre killa qallariyta willawarqanku.

“Verdad del Reino” nisqa jatun tantakuypeqa, hermano Mike Richardsonta rejserqani. Payqa Brooklyn llajtapi kaj Betelpi yanapakusharqa. Willariwarqataj chaypi Departamento de Asuntos Legales nisqata kichashasqankuta. Chaypeqa abogados Diospa llajtanta yanapakunku. Chayta willariwajtin, Hechos 8:36 versiculopi Etiopiamanta runa imatachus nisqanta yuyarikorqani. Chantá piensarerqani: “¿Imajtintaj mana Departamento Legalpi yanapakuymanchuri?”, nispa. Chayrayku Betelman rinaypaj uj solicitudta juntʼacherqani.

Tatasneyqa testigoman tukusqaymanta mana kusisqachu kasharqanku. Tatay niwarqa: “Watchtowerpaj llankʼaspa, ¿aswan sumaj abogadomanchu tukunki?”, nispa. Noqataj nerqani: “Chaymanqa yanapakullaj rishani. Tukuy betelitasman jina, sapa killa 75 dolaresta qowanqanku”, nispa.

Juzgadopi trabajosniyta tukuytawanraj, 1984 watapi Brooklyn llajtamanta Betelman rerqani. Chay juzgadopi trabajasqayqa Betelpi mayta yanapawarqa. Imaraykuchus Departamento de Asuntos Legalespi yanapakunayta niwarqanku.

TEATRO STANLEYTA ALLINCHAKUN

Teatro Stanleyta rantishajtinku.

Noviembre de 1983 watapi, hermanosqa Jersey City (Nueva Jersey) llajtapi Stanley nisqa teatrota rantisqanku. Chay teatropi luzpaj cablesta, yakupaj cañeriasta allinchanankupajtaj, alcaldiamanta permisota mañakoj risqanku. Autoridadesmantaj nisqanku: “Chay teatropi jatun tantakuykunata ruwanaykupaj allinchayta munayku”, nispa. Autoridadestaj mana permisota qoyta munasqankuchu, nisqankutaj: “Kay lugarmanta leyesman jina, iglesiasqa maypichus ashkha wasis tiyan chayllapi kayta atin”, nispa. Chayta nerqanku, teatro Stanleyqa maypichus negocios tiyan chaypi kasqanrayku. Chaymanta qhepaman, hermanosqa watejmanta permisota mañakullasqankutaj. Chaypipis autoridadesqa, nillataj permisota qosqankuchu.

Chayrayku hermanosqa, chay llajtamanta juzgadoman uj demandata churamorqanku. Chaypachaqa Betelpi uj semanallataraj kasharqani. Jinapis chay jina demandasmanta yacharqaniña. Imaraykuchus Saint Paul (Minnesota) llajtamanta juzgadopi iskay watata trabajarqani. Ujnin abogadoykoqa chay demandapi nerqa: “Chay Stanley teatropeqa, ashkha runas tantakojpuni kanku peliculasta qhawanankupaj, takejkunata uyarinankupaj, waj imasta ruwanankupaj ima. Noqaykurí, ¿imaraykutaj mana chaypi tantakuyta atiykumanchuri?”, nispa. Juzgadopi kajkunaqa, demandaykuta qhawaykorqanku, nerqankutaj: “Jersey City llajtamanta autoridadesqa, testigos Diosta yupaychanapaj derechoyoj kasqankuta mana valechishankuchu”, nispa. Chantá chay llajtamanta autoridadesta kamacherqanku, chay teatrota allinchanaykupaj permisota qonawaykuta. Chaypi sutʼita repararqani, Jehová Diosqa runaspa leyesninkumanta valekuspa llajtanta yanapasqanta. Chaypi yanapakuspataj mayta kusikorqani.

Permisota qowasqaykutawan, hermanosqa chay teatrota allinchayta qallarerqankupacha. Casi uj watapitaj tukorqanku. Chantá 8 de septiembre de 1985 watapi, Galaad Escuelamanta graduación chay teatropi ruwakorqa. Chaytaj karqa clase 79. Chaymantapacha chay teatroqa, Jersey Citymanta Jatun Tantakuna Wasi nisqa sutiwan rejsikun. Mayta kusikuni Diospa llajtanpi abogado jina yanapakusqaymanta. Niraj Betelman rishaspaqa, mana ni mayqen llankʼaypipis ajinata kusikorqanichu. Mana yuyallarqanipischu Jehová Dios abogado jina yanapakojta saqenallawantapuni.

MANA YAWARTA CHURACHIKUNAPAJ DERECHONCHEJTA VALECHINI

Kay 1980 watas chaynejpi, doctoresqa Jehovaj testigosnin mana yawarllawan jampichikuyta munajtinku, mana kasojchu kanku. Astawanqa onqoj hermanas chay problemapi rikukoj kanku. Juecesqa nej kanku: “Onqoj warmisqa mana derechoyojchu kanku yawarta qhesachanankupaj. Imajtinchus wañupojtinkoqa, wawitanku mana mamayoj qhepakunman”, nispa.

Kay 29 de diciembre de 1988 watapi, hermana Denise Nicoleau wawitanta nacechikusqantawan ashkha yawarta pierderqa. Hermanaj kausaynenqa wañuy patapiña kasharqa. Chayrayku doctorqa yawarta churaykuyta munarqa. Hermanarí mana munarqachu. Jinapis hospitalqa, qʼayantin paqarin juezmanta ordenta mañakorqa hermanaman yawarta churaykunankupaj. Jueztajrí mana hermanata, nitaj qosantapis tapurispalla ordenta qorqa. Nillataj paykunaman imatapis willarerqachu.

Viernes 30 de diciembrepitaj, doctoresqa hermanaman yawarta churarqanku, qosan, familiaresnin ima mana munashajtinku. Chantá doctoreswan enfermeraswanqa, hermanaj familiaresninta, wakin ancianostawan ajinata tumparqanku: “Yawarta churayta munashajtiyku jarkʼaykuwayku”, nispa. Chay chʼisipachataj paykunata presochacherqanku. Chaytaj sábado paqarin, Nueva Yorkpi, muyuynintinpiwan noticiaspi llojserqa.

Philip Brumleywan jóvenes kashajtiyku.

Lunes paqarenqa, aswan atiyniyoj juzgadomanta Milton Mollen sutiyoj juezwan parlaj rerqani. Payman willarqani, uj juez mana hermanata tapurispalla doctoresman ordenta qosqanta yawarta churanankupaj. Mollen sutiyoj jueztaj, chay tarde oficinanman rinayta niwarqa, hermanaj problemanmanta, chaymanta parlaj leyesmantawan parlarinaykupaj. Rerqanitaj Departamento Legalmanta Philip Brumley sutiyoj encargado hermanowan. Chay juezqa, hospitalmanta abogadota chayman wajyachillasqataj. Chaypitaj chay abogadowan mayta chʼajwaykorqayku. Hermano Brumleytaj uj hojapi qhelqaspa niwarqa: “Calmallawan parlay”, nispa. Walejtachá chayta niwarqa. Imaraykuchus chay abogadota atipayta munaspa qhapariykusharqaniña.

Lloqʼemanta paña ladoman: Richard Moake, Gregory Olds, Paul Polidoro, Philip Brumley, noqa, Mario Moreno ima. Estados Unidosmanta aswan atiyniyoj juzgadopi kashayku. Chay diaqa Diospa llajtanpa demandan chʼuwachakunanpaj juicioman rerqayku. Chay demandaqa sutikorqa: Watchtower Stratton llajtitaj contranpi (8 de enero de 2003 watamanta ¡Despertad! revistata leeriy).

Casi uj horata jina chʼajwaykorqayku. Jueztajrí niwarqayku, qʼayantin demandaykutaraj atiendenanta. Oficinanmanta llojsimushajtiykutaj niwarqayku: “Chay abogadoqa imanakonqachus”, nispa. Chaywantaj kaytapis nishawaykuman jina karqa: “Chay abogadoqa ni imaynamanta rikuchiyta atenqachu, doctores kay señoraman yawarta churaykuspa allinta ruwasqankutaqa”, nispa. Sutʼita repararqani, Jehová Dios chay demandapi atipanaykupaj yanapashawasqaykuta. Mayta kusikorqani, Jehová Dios munayninta noqaykunejta juntʼashasqanmanta.

Chay chʼiseqa, qʼayantin imatachus juzgadopi ninaykupaj tutakama wakichikorqayku. Aswan atiyniyoj juzgadoqa, Brooklyn llajtapi kaj Betelmanta uj mashkha cuadrasllapi kasharqa. Chayrayku Betelmanta casi tukuy abogado hermanos chakillapi rerqayku. Chay juzgadopeqa, demandaykuta tawa jueces atienderqanku. Problemaykuta uyariytawantaj, tukuyninku nerqanku chay ñaupaj juezpa ordennin niña valesqanta. Paykunaqa chay demandapi Denise Nicoleau atipasqanta nerqanku. Nillarqankutaj: “Ni mayqen juezpis, onqosqata mana tapurispalla ima ordentapis qoyta atinmanchu. Imaraykuchus chayta ruwaspaqa, chay runaj derechosninta mana respetashanchu”, nispa.

Chaymanta pisi tiemponman, Nueva Yorkpi aswan atiyniyoj juzgadomanta kajkunaqa, chay jueces jinallataj nerqanku: “Denise Nicoleauqa mana yawarta churachikuspalla jampichikunanpaj derechoyoj”, nispa. Estados Unidosmanta aswan atiyniyoj juzgadospeqa, chayman rijchʼakoj kinsa demandaspiwan atiparqayku (“ Aswan atiyniyoj juzgadospi atipasqanchej” nisqa recuadrota leeriy). Betelpi kashaspaqa, waj abogado hermanoswan khuska, piwanchus wawas qhepakunankumanta, divorciosmanta, jallpʼasmanta, wasismanta ima demandaspi yanapakullarqanitaj.

CASARAKAPUNI

Señoray Denise Dawnwan.

Hermana Denise Dawnta rejsishajtiy, divorciada, kinsa wawasniyojtaj karqa. Payqa wawasninta uywananpaj mayta trabajaj, precursorataj karqa. Kausaynin llakiylla kajtinpis, Jehová Diosta kusiywan sirvej. Chaytaj mayta tʼukuchiwarqa. 1992 watapi, Nueva Yorkpi “Portadores de Luz” nisqa jatun tantakuy ruwakorqa. Chaypitaj payman rejsinakunaykuta nerqani. Watanmantaj casarakorqayku. Jinapis Betelpi yanapakullarqanipuni. Señorayqa Jehová Diosta yupaychayta ñaupajman churan, kusisqallapunitaj kayta yachan. Noqapajqa Jehová Diosmanta uj sumaj regalopuni. Payqa casarakusqaykumantapacha, Proverbios 31:12 nisqanman jina sumajta yanapawan.

Casarakushajtiykoqa, ujnin wawan 16 watasniyoj, ujnin 13 watasniyoj, ujnintaj 11 watasniyoj karqa. Paykunapajqa sumaj tata kayta munarqani. Chayrayku wawasta sumajta uywanapaj publicacionesta leerqani, chayman jina ruwanaypajtaj kallpachakorqani. Kausayniykupeqa problemas kajpuni. Jinapis kusikuni, wawas munakuyniyoj tatankuta, amigonkuta jinataj qhawawasqankumanta. Paykunaj amigosninkoqa, wasiykuman jamullajpuni kanku. Tukuyninkuta kusisqasta rikuspaqa, noqaykupis kusikoj kayku.

2013 watapi, Wisconsin llajtaman riporqayku tatasniykuta cuidanaykupaj. Jinapis Betelmanta hermanosqa, Departamento Legalpi wakin diasta yanapakunallaytapuni niwarqanku.

KAUSAYNIY CAMBIAN

Septiembre de 2018 watapi, kunkay chʼajayawarqa. Doctorniytaj mana yacharqachu imajtinchus chʼajayashasqayta. Waj doctortaj ñojtumanta yachaj doctorman kachawarqa. Enero de 2019 watapitaj, chay doctorqa ñojtuypi mana rejsisqa onqoyniyoj kasqayta niwarqa. Chay onqoyqa, parálisis supranuclear progresiva (PSP) sutikusqa.

Chaymanta kinsa dianman, gustawasqan pujllaypi pujllashaspa urmarqani, paña makiytataj pʼakikorqani. Chay pujllaytaqa wawamantapacha pujllaj kani. Chayrayku urmakusqaymanta mancharikorqani. Imaraykuchus niña aterqanichu sapaymanta sayayta. Ajinapi repararqani cuerpoyta niña kamachiyta atisqayta. Onqoyneyqa astawan usqhayta sinchʼiyarqa, niña parlayta, kuyuriyta, nitaj mikhuytapis aterqanichu.

Mayta kusikuni Jehová Diospa llajtanpi abogado jina yanapakusqaymanta. Kusikullanitaj doctores, abogados, jueces leenku chay revistaspaj qhelqasqaymanta. Chantapis ashkha lugaresman rerqani, jatuchaj reunionespi doctoreswan abogadoswan parlarinaypaj. Chaypitaj sutʼincharej kani, Jehovaj testigosnin mana yawarllawan operachikunanchejpaj chayri jampichikunanchejpaj derechoyoj kasqanchejta. Ajinata yanapakuspapis, Lucas 17:10 versiculopi jina nini: “Ni imapaj valej kamachi kani. Ruwasqaytaqa ruwanaypuni karqa”, nispa.