Ir al contenido

Ir al índice

Gobiernopaj llankʼajkunawan parlaspaqa, Bibliaman jina yachachisqa conciencianchejwan yanapachikuna tiyan

Leejkunaj tapuyninku

Leejkunaj tapuyninku

¿Imaynatá yachanchej uj cristiano gobiernopaj llankʼajkunaman qolqeta jaywanan allinchus manachus kasqanta?

Chaypajqa ashkha imaspi tʼukurinanchej tiyan. Allin kajta ruwayta munasqanchejrayku, Jehovaj leyesninwan mana churanakojtin suyoj leyesninta kasukunchej (Mat. 22:21; Rom. 13:1, 2; Heb. 13:18). Kallpachakunchejtaj suyoj costumbresninta respetanapaj, runaj sonqonta mana nanachinapaj ima. Runa masinchejta noqanchejta jina munakunapajpis (Mat. 22:39; Rom. 12:17, 18; 1 Tes. 4:11, 12). Kay yuyaychaykunaqa Jallpʼantinmanta cristianosta yanapawasunchej imallatapis gobiernopaj llankʼajkunaman jayway chayri qolqeta jayway allinchus manachus kasqanta yachanapaj.

Ashkha lugarespi runasqa gobiernopaj llankʼajkunaman mana ni imata qonankuchu tiyan, paykunapaj imata ruwapojtinkupis. Imajtinchus gobiernopaj llankʼajkunaqa runasta sirvinankupaj kashanku. Gobiernotaj pagan, chayrayku paykunaqa ni imata mañankuchu, nitaj runas ni imata qonanta suyankuchu. Ashkha suyuspeqa gobiernopaj llankʼajkuna ruwayninkuta juntʼasqankumanta valorniyoj imasta mañajtinku chayri japʼikojtinku, suyoj leyninta pʼakishanku, llankʼayninkuta leyesman jina ruwajtinkupis. Gobiernopaj llankʼajkuna ruwaynillankuta juntʼashajtinkupis, paykunaman imatapis qoyqa llukʼiykuy jina kanman. Chay lugaresmanta cristianosqa ni yuyallankupischu gobiernopaj llankʼajkunaman qolqeta chayri uj regalota jaywayta. Imaraykuchus imatapis jaywayqa mana allinchu kanman.

Wakin suyuspi gobiernopaj llankʼajkunaqa, runas imallatapis paykunapaj ruwasqankumanta qolqeta jaywajtinku allillanpaj qhawanku. Ichá suyunkupeqa mana waj suyuspi jinachu chay leyes tiyan, kajtinpis mana chay leyman jinapunichu ruwakun. Waj suyuspitaj gobiernopaj llankʼajkunaqa runamanta qolqeta orqhonku, yanapanankumantataj paykuna yanapachikunku. Qolqeraykullataj imatapis ruwanku. Gobiernopaj wakin llankʼajkunaqa, qolqellata orqhonku runas casarakunankupaj papelesta ruwachejtinku, impuestosta pagajtinku, wasita ruwachinankupaj permisota orqhojtinku ima. Mana qolqeta qojtinkutaj, chay papelesta mana ruwankuchu chayri mana tiemponpichu orqhonku, leyman jina ruwanankupuni kajtinpis. Uj suyupipis bomberosqa ninata mana wañuchiyta munarqankuchu, imaraykuchus qolqetaraj japʼiyta munarqanku.

Wakin kuti imallatapis qosunman, agradecekusqanchejta rikuchinapaj

Chay jina ruwaykuna rikukun chay lugarespeqa, wakin runas yuyanku qolqeta jaywanapuni kasqanta. Ajinapi rikukuspa uj cristianoqa ichá yuyanman qolqeta jaywarisqan maychus kajlla kasqanta, leyman jina chayta ruwapunankupuni kajtinpis. Jinapis ima lugarespichus sajra ruwaykuna rikukunpuni chaykunapi, uj cristianoqa sutʼita yachanan tiyan, imatachus Dios allinpaj qhawasqanta imatatajchus mana allinpajchu qhawasqanta. Chantapis gobiernopaj llankʼaj runaman imallatapis leyesman jina ruwapuwasqanchejrayku qolqeta qoyqa, mana kikinchu leyesta pʼakispa imallatapis ruwapunawanchejpaj qolqeta jaywaywanqa. Sajra ruwaykuna sapa día rikukun chaypi, wakin runasqa qolqeta jaywanku policiaman mana multata paganankurayku, chayri imallatapis tarinankurayku. Chantapis mana allinchu kanman wajkunaman imatapis llukʼiykunanchej chayri imatapis llukʼiykuchikunanchej (Éxo. 23:8; Deu. 16:19; Pro. 17:23).

Creeypi sinchʼi sayasqa cristianosqa, gobiernopaj llankʼajkuna qolqeta sikʼisqankuta, mana allinpajchu qhawanku. Conciencianku Bibliaman jina yachachisqa kasqanrayku chayta mana ruwankuchu. Imajtinchus chayta ruwajtinku sajra ruway yapakunanpaj yanapakushasqankuta yuyanku. Chayrayku imatapis mañajtinku ni qonkuchu.

Creeypi sinchʼita sayaj cristianosqa, imallatapis leyesta pʼakispa ruwachikunankupaj gobiernopaj llankʼajkunaman qolqeta qoyqa, llukʼiywan ninakusqanta reparanku. Suyunkupi qolqeta qoyman yachasqa kanku chayqa, ichapis chay cristianosqa gobiernopaj llankʼajkunaman imallatapis qoyta atinkuman ruwapusqankumanta chayri ruwapushasqanku maychus tiemponpi llojsinanpaj. Waj kutispitaj wakin cristianosqa uj hospitalpi mana pagaspalla jampichikusqankumanta doctoresman chayri enfermerasman imallatapis qonku, agradecekusqankuta rikuchinankupaj. Jampichikusqankumantaraj imallatapis qonku chayqa, mana rikuchishankuchu llukʼiykuyta munasqankuta chayri sumajta jampichikuyta munasqankuta.

Kay yachaqanapeqa tukuy suyuspi imaynapunichus ruwakusqanta mana sutʼinchayta atillasunchu. Chaywanpis uj suyupi imayna costumbres kajtinpis, cristianosqa allinta ajllananku tiyan conciencianku mana juchachananpaj jina (Rom. 14:1-6). Cristianosqa wistʼu ruwaykunata mana ruwankuchu (Rom. 13:1-7). Chantapis Diospa sutinta chʼichichanankupaj jina chayri wajkunata miskʼachinankupaj jina imasta mana ruwankuchu (Mat. 6:9; 1 Cor. 10:32). Ima ruwaytapis ajllasqankoqa runa masinkuta munakusqanta rikuchinan tiyan (Mar. 12:31).

Qharqochikoj congregacionman kutinpusqanta willakojtin, ¿tʼajllarikunanchej allinchu?

Jesusqa Lucas 15 capitulopi, pachaj ovejasniyoj runamanta parlarqa. Ujnin ovejan chinkajtintaj, chay runaqa jisqʼon chunka jisqʼonniyojta campopi saqespa maskʼaj rerqa, chinkasqata tarinankama. Chay runamanta Jesús nillarqapuni: “Tariytawantaj, lijrariykukun may kusisqa. Wasinman chayaytawantaj, tantaykun kawsaqesninta, qayllampi kajkunata ima, nintaj: Noqawan kusikuychej, imaraykuchus tarikapuni chinkasqa ovejayta, nispa. Kayta niykichej: Ajinallataj aswan kusiy tiyan janaj pachapi uj juchasapa runaqa Diosman kutirikojtin, chay jisqʼon chunka jisqʼonniyoj mana juchayojkunamanta nisqaqa, pikunachus Diosman mana kutirikunankuchu kashan, chaykunamanta”, nispa (Luc. 15:​4-7).

Jesusqa chayta parlarqa, fariseosta, leymanta yachachejkunata kʼaminanpaj, imaraykuchus paykunaqa impuestota cobrajkuna, juchasapas ima payman qayllaykusqankumanta thutusharqanku (Luc. 15:​1-3). Jesús nerqa: “Aswan kusiy tiyan janaj pachapi uj juchasapa runaqa Diosman kutirikojtin”, nispa. Chayrayku tapurikusunman: ¿Janaj pachapi kusiy kajtin, mana kay Jallpʼapipis kusikusunman uj juchasapa pesachikojtin, sajra kausayninta saqejtin, ‘chaki ñankunanta cheqanchajtin’ ima? (Heb. 12:​13.)

Qharqochikoj congregacionman kutinpojtin mayta kusikunchej. Jinapis kutinpojqa Jehovaman cheqa sonqollapuni kanan tiyan. Chaywanpis pesachikusqanta rikuchin chayraykutaj congregacionman kutinpun. Kutinpusqanmantataj mayta kusikunchej. Ancianos congregacionman kutinpusqanta willajtinkutaj, kusiymanta tʼajllarikunanchejqa mana juchachu.

¿Imataj Jerusalenpi kaj Betesda estanquepi yakuta kuyurichej?

Jesuspa pʼunchayninpi, Jerusalenmanta wakin runasqa yuyaj kanku Betesda estanquepi yaku kuyurejtin, ima onqoyllamantapis sanoyapunankuta (Juan 5:​1-7). Chayrayku runasqa onqoyninkumanta sanoyakuyta munaspa, chay estanqueman rej kanku.

Judiosqa chay estanqueman rej kanku juchasninkumanta llimphuchakunankupaj. Chay estanquemanta yakoqa mana pisiyajchu, ladonpi kaj estanquemanta yaku yaykusqanrayku. Yachakusqanman jinataj chay iskay estanquestaqa uj perqalla tʼaqarqa. Chay perqapitaj uj punkitu jina kaj, kichakojtintaj yaku uj canaletitapi jina chay estanquej pampankama yaykoj, sapa yaykojtintaj yakoqa kuyurej.

Juan 5: 4 versiculopi uj ángel yakuta kuyurichisqanta nisqanqa, mana rikhurinchu griego qallupi unay qhelqasqaspi, 301-400 watamanta Códice Sinaítico nisqapi jina. Imayna kajtinpis, kinsa chunka pusajniyoj watataña onqosqa runaqa, sanoyakunanpaj mana Betesda estanqueman yaykorqachu. Imaraykuchus Jesús payta chay ratopacha sanoyacherqa.