Ir al contenido

Ir al índice

19 YACHAQANA

Jehovata munakojkunaqa payta sirvillankupuni

Jehovata munakojkunaqa payta sirvillankupuni

“Yachachisqasniykita munakojkunaqa sonqo tiyaykusqallapuni kanku, nitaj imapis paykunata miskʼachiyta atinchu” (SAL. 119:165).

122 TAKIY Sinchʼita sayana tukukuykama

¿IMATÁ KAYPI YACHAKUSUN? *

1, 2. 1) ¿Imatataj uj qhelqaj runa nerqa? 2) ¿Imastataj kay yachaqanapi yachakusun?

KAY tiempomanta may chhika runasqa, Jesuspi creesqankuta ninku. Jinapis mana yachachisqanman jinachu kausakunku (2 Tim. 4:3, 4). Librosta qhelqaj runa nerqa: ‘Kay tiempopi Jesús kay jallpʼapi kashanman chay, ñaupa tiempopi jinataj yachachinman chayqa, runasqa qhesachallankumantaj’, nispa.

2 Jesuspa tiemponmanta ashkhasqa, paypa yachachisqanta uyarerqanku, milagrosta ruwasqantapis rikorqanku. Jinapis mana paypi creerqankuchu. Ñaupaj yachaqanapi yachakorqanchej, tawa imasrayku Jesuspi mana creesqankuta, chayri paymanta karunchakapusqankuta. Kay yachaqanapitaj tawa imastawan yachakusun. Yachakullasuntaj, imaraykuchus kay tiempomanta runas Diosmanta willajtinchej mana uyariwasqanchejta. Chantá qhawarillasuntaj, Jehovata sirvinallapajpuni imatachus ruwanata.

1) JESUSQA TUKUYTA UJ REJLLATA QHAWAJ

Ashkha runasqa Jesusmanta karunchakorqanku pikunawanchus masichakusqanrayku. Kay tiempomanta runaspis chayraykullataj Jesuspa nisqanta mana japʼikunkuchu (3 parrafota qhawariy). *

3. ¿Imaraykutaj wakin runas Jesusmanta karunchakorqanku?

3 Jesusqa kay jallpʼapi kashaspa tukuy laya runaswan masichakorqa. Payqa qhapajkunawan, judiospa religionninkuta kamachejkunamanta wakinwan ima mikhorqa. Jinapis astawanqa pobreswan, yanapata necesitajkunawan ima karqa. Chantapis khuyakorqa juchasapasta jina qhawaj kanku, chay runasta. Wakin jatunchakoj runastaj, Jesús imatachus ruwasqanmanta mayta phiñakorqanku. Chayrayku Jesuspa discipulosninta taporqanku: “¿Imaraykutaj mikhunkichej, ujyankichejtaj impuesteroswan juchasapaswan khuskari?”, nispa. Jesustaj paykunaman kuticherqa: “Sano runasqa mana doctorta necesitankuchu, manachayqa onqosqaslla. Mana cheqan runastachu wajyaj jamuni, manachayqa juchasapasta, juchasninkumanta pesachikunankupaj”, nispa (Luc. 5:29-32).

4. Profeta Isaías nisqanman jina, ¿imatataj judíos Mesiasmanta yachananku karqa?

4 Diosmanta Qhelqasqaspi, ¿imatataj Mesiasmanta nerqa? Manaraj Mesías jamushajtin, profeta Isaiasqa nerqaña kay mundomanta runas Mesiasta qhesachanankuta. Pay nerqa: “Runasqa payta qhesacharqanku, pisipaj qhawarqanku. [...] Paymanta uyanchejta pakaykorqanchej; payta qhesacharqanchej, manataj paytaqa munakuywan qhawarqanchejchu”, nispa (Isa. 53:3). Profeciaspeqa sutʼita nerqa ‘runas’ Mesiasta qhesachanankuta. Chayrayku judiosqa, yachananku karqa Mesiasta runas qhesachanankupuni kasqanta.

5. ¿Imaynatataj Jehovaj testigosninta ashkha runas qhawawanchej?

5 Kay tiempopipis runasqa Jesuspa tiemponpi jinallataj yuyanku. Iglesiasta kamachejkunamanta ashkhasqa, mayta munanku qhapajkuna, may rejsisqas, yachayniyojkuna ima iglesiankumanta kanankuta. Chay runasmanta ashkhasqa, mana Jehovaj munayninman jinachu kausakunku, millay imastataj ruwanku. Jinapis iglesiasta kamachejkunaqa, saqellanku chay jina runas religionninkupi kanankuta. Jehovaj testigosnintatajrí pisipaj qhawawanchej. Imajtinchus noqanchejqa mana kay mundopi qhapajkunachu, nitaj may rejsisqaschu kanchej. Astawanpis Jehovaj munayninman jina kausakunchej. Apóstol Pablo nerqa Diosqa kay mundopi pisipaj qhawasqa kajkunata ajllasqanta (1 Cor. 1:26-29). Jinapis Jehová Diospajqa, tukuy kamachisnin may valorniyoj kanchej.

6. ¿Imatataj Jesús Mateo 11:25, 26 versiculospi nerqa, chanta imatá paymanta yachakusunman?

6 ¿Imatá ruwasunman mana Jesusmanta karunchakunapaj? (Mateo 11:25, 26 leey). Jehovaj llajtanmanta, ama kay mundomanta runas jina yuyanapaj kallpachakuna. Chantapis amapuni kayta qonqanachu: Jehovaqa llampʼu sonqo runasnejta munayninta juntʼashan (Sal. 138:6). Kay mundomanta runasqa, mana yachayniyoj runasta jina qhawawanchej. Jinapis Jehová Diosqa noqanchejnejta tʼukuna imasta ruwashan.

2) JESUSQA LLULLA YACHACHIYKUNATA SUTʼIMAN ORQHORQA

7. ¿Imaraykutaj Jesús fariseosta puraj uyas kasqankuta nerqa, chanta imaynataj fariseos kasharqanku?

7 Jesusqa judiospa religionninkuta kamachejkunaman nerqa, Diosta yupaychaspa puraj uyas kasqankuta. Fariseosqa tatasninkuta cuidanankumanta, makisninkuta mayllakunankumanta astawan llakikorqanku. Jesustaj chayta rikuspa puraj uyas kasqankuta nerqa (Mat. 15:1-11). Jesuspa discipulosnintaj, chayta nisqanmanta maytachá tʼukorqanku. Chayraykutaj Jesusta taporqanku: “¿Reparankichu fariseosqa nisqaykita uyarispa phiñarikusqankuta?”, nispa. Jesustaj kuticherqa: “Ima yurallapis, cielopi kaj Tataypa mana plantasqanqa, tʼirasqa kanqa. Paykunata saqeychej. Imaraykuchus ciegos kaspapis, wajkunata pusaykachanku. Sichus uj ciego waj ciegota pusaykachan chayqa, iskayninku tʼoqoman urmaykonqanku”, nispa (Mat. 15:12-14). Jesusqa judiospa religionninkuta kamachejkuna mayta phiñakojtinkupis, sutʼita niporqa imastachus mana allintachu ruwashasqankuta.

8. ¿Imasta nispataj Jesús rikucherqa Diosqa mana tukuy religionestachu allinpaj qhawasqanta?

8 Jesusqa llulla yachachiykunatapis sutʼiman orqhorqa. Pay nerqa, Diosqa mana tukuy religionestachu allinpaj qhawasqanta. Chantá nillarqataj, wañuyman pusaj ancho ñantaqa ashkhas rinankuta, kausayman pusaj kʼullku ñantataj pisilla rinankuta (Mat. 7:13, 14). Payqa sutʼita nerqa wakenqa Diosta sirvejkunaman rijchʼakunankuta, manataj Diostapunichu sirvinankuta. Chayrayku Paykunaman nerqa: “Llulla profetasmanta allinta qhawakuychej, paykunaqa ovejasman tukuspa qankunaman jamunku, ukhunkupitaj yarqhasqa atojkuna kanku. Paykunataqa ruwasqasninkunejta allinta rejsinkichej”, nispa (Mat. 7:15-20).

Ashkha runasqa Jesusmanta karunchakorqanku llulla yachachiykunata sutʼiman orqhosqanrayku. Kay tiempomanta runaspis chayraykullataj Jesuspa nisqanta mana japʼikunkuchu (9 parrafota qhawariy). *

9. ¿Ima llulla yachachiykunatataj Jesús sutʼiman orqhorqa?

9 Diosmanta Qhelqasqaspi, ¿imatataj Mesiasmanta nerqa? Profeciaqa nerqa, Mesiaspa sonqon sinchʼita kʼajarinanta, Jehová Diospa wasinta sinchʼita munakusqanrayku (Sal. 69:9; Juan 2:14-17). Jesusqa Jehovata mayta munakusqanrayku, llulla yachachiykunata, costumbresta ima sutʼiman orqhorqa. Fariseosqa nej kanku, uj runa wañupojtin imallanpis kausashallasqantapuni. Jesustaj yachacherqa, wañusqasqa puñushallasqankuta (Juan 11:11). Saduceosqa mana creerqankuchu wañusqas kausarimunankuta. Jesustajrí amigon Lazarota kausaricherqa (Juan 11:43, 44; Hech. 23:8). Fariseosqa nej kanku, runas imaynachus kananchejta, imatachus ruwananchejtapis Dios ajllapuwasqanchejtaña. Jesustajrí yachacherqa, sapa ujninchej Diosta yupaychaytachus manachus ajllayta atisqanchejta (Mat. 11:28).

10. ¿Imaraykutaj ashkhas noqanchejpaj phiñakunku?

10 Kay tiempopipis runasqa Jesuspa tiemponpi jinallataj yuyanku. Bibliamanta yachachisqanchejwanqa, religionespa llulla yachachiyninkuta sutʼiman orqhonchej. Chayraykutaj ashkha runas noqanchejpaj mayta phiñakunku. Iglesiasta kamachejkunaqa yachachinku, sajra runasta Dios infiernopi ñakʼarichisqanta. Paykunaqa chayta yachachinku runasta manchachinankurayku. Noqanchejqa munakuyniyoj Tatanchej Jehovata sirvinchej. Chayraykutaj chay llulla yachachiykunata sutʼiman orqhonchej. Chantapis iglesiasta kamachejkunaqa yachachillankutaj, runa wañupojtin imallanpis kausashallasqantapuni. Noqanchejtaj yachachinchej chayqa llulla kasqanta, nitaj Bibliaj yachachisqanman jinachu kasqanta. Imaraykuchus runa wañupojtin imallanpis kausashallanmanpuni chayqa, mana kausarimuy kananta necesitasunmanchu. Chantapis ashkha iglesiaspi yachachillankutaj, Diosqa imaynachus kananchejta, imatachus ruwananchejtapis ajllapuwasqanchejtaña. Jinapis noqanchejqa yachachinchej, sapa ujninchej Jehovata sirviytachus manachus ajllakuyta atisqanchejta. Chay llulla yachachiykunata sutʼiman orqhosqanchejraykutaj, iglesiasta kamachejkunaqa mayta noqanchejpaj phiñakunku.

11. Juan 8:45-47 versiculospi nisqanman jina, ¿imatataj Jehová Dios ruwananchejta munan?

11 ¿Imatá ruwasunman mana Jesusmanta karunchakunapaj? Diosmanta yachakusqanchejman jina kausakuna (Juan 8:45-47 leey). Cheqa kajpi sinchʼita sayana, Diosmanta yachakusqanchejman jinapunitaj tukuy imata ruwana. Ajinamanta mana Satanás jinachu ruwasun (Juan 8:44). Jehová Diosqa munan, Jesús jina ‘sajra kajta chejnisqata chejnikunanchejta, allin kajmantaj kʼaskakunanchejta’ (Rom. 12:9; Heb. 1:9).

3) JESUSQA QHATIYKACHASQA KARQA

Ashkha runasqa Jesusmanta karunchakorqanku kʼaspipi clavasqa wañusqanrayku. Kay tiempomanta runaspis chayraykullataj Jesuspa nisqanta mana japʼikunkuchu (12 parrafota qhawariy). *

12. ¿Imajtintaj ashkha judíos mana creerqankuchu Jesús Mesías kasqanta?

12 ¿Imaraykutaj judíos Jesusmanta karunchakullarqankutaj? Pablo nerqa: “Noqanchejtajrí kʼaspipi wañuchisqa Cristomanta willanchej. Chaytaj judiospajqa urmachej rumi jina”, nispa (1 Cor. 1:23). Ashkha judiosqa Jesusta kʼaspipi clavasqata rikuspa, paymanta karunchakaporqanku. Paykunaqa Jesusta ajinata rikuspa, nipuni creerqankuchu Mesías kasqanta. Imajtinchus millay juchasapa runasllata ajinata wañuchej kanku (Deu. 21:22, 23).

13. Jesusta qhesachaj judíos, ¿imatataj mana entienderqankuchu?

13 Jesusqa mana juchayoj karqa. Paytaqa qhasillamanta juchacharqanku, sufricherqanku ima. Jesusta qhesachaj judiostaj mana chayta entienderqankuchu. Payta juzgasharqanku chay runasqa, mana maychus kasqanman jinachu juzgarqanku. Judiospa Jatun Juntankumanta kajkunapis, Jesusta juzganankupaj usqhayllata tantakorqanku, nitaj leyesninkuman jinachu ruwarqanku (Luc. 22:54; Juan 18:24). Chantapis juzgajkunaqa, runas Jesuspa contranpi imastachus nisqankuta, ni piman kutikuspa uyarinanku karqa. Chayta ruwanankumantaqa, ‘llulla testigosta maskʼarqanku Jesuspa contranta parlanankupaj. Ajinamantataj payta wañuchinankupaj’. Jesusta wañuchinankupaj jina manapuni imatapis tarispataj, kuraj kaj sacerdoteqa Jesusta tapuykacharqa pantachiyta munaspa. Chayta ruwasqantaj mana leyesninkuman jinachu karqa (Mat. 26:59; Mar. 14:55-64). Jesús kausarimusqantawantaj, payta juzgarqanku chay runasqa, Jesuspa sepulturanta qhawaj soldadosman ashkha qolqeta qorqanku llullakunankupaj. Paykunaman yachaykucherqanku: “Qankunaqa ninaykichej tiyan: ‘Yachachisqasnin tuta jamuspa ayanta suwasqanku, puñunaykukama’”, nispa (Mat. 28:11-15).

14. Diosmanta Qhelqasqaspi, ¿imatataj Mesiasmanta nerqaña?

14 Diosmanta Qhelqasqaspi, ¿imatataj Mesiasmanta nerqa? Jesuspa tiemponmanta ashkha judiosqa, mana yuyallarqankupischu Mesías wañuchisqapuni kanan kasqanta. Jinapis profeciaqa nerqaña: ‘Pay kikin wañuyman jaywaykukorqa. Payqa juchasapaswan khuska yupasqa karqa. Payqa tukuypa juchasninkuta aparqa, Diosmantataj chay juchasapaspaj mañaporqa’, nispa (Isa. 53:12). Chayrayku judiosqa mana Jesusmanta karunchakunankuchu karqa, Jesusta qhasimanta juchachajtinkupis, kʼaspipi wañuchejtinkupis. Imaraykuchus profeciasqa, chayta nerqaña.

15. ¿Imastataj autoridades ruwarqanku Diospa llajtanwan?

15 Kay tiempopipis runasqa Jesuspa tiemponpi jinallataj yuyanku. Jesustaqa qhasimanta juchacharqanku. Kay tiempopipis testigostaqa kikillantataj ruwawanchej. Qhawarina 1930 watamanta 1950 watakama, imachus Estados Unidospi kasqanta. Chay wataspeqa mana Diosta yupaychajta saqenawanchejpaj, autoridades sapa kuti demandawarqanchej. Wakin juecestaj contranchejpi tukuy imata nerqanku. Chantapis Canadá suyupi Quebec llajtapi, Gobierno, Iglesia catolicata kamachejkuna ima, hermanosta mana predicajta saqerqankuchu. Paykunaqa ashkha hermanosta Diospa Gobiernonmanta willasqankurayku carcelman wisqʼaracherqanku. Alemaniapipis Nazi partidomanta gobierno, ashkha joven hermanosta wañuchicherqa Diosta mana wasanchasqankurayku. Kay qhepa wataspitaj Rusiamanta hermanosninchej, Bibliamanta yachachisqankurayku juchachasqas, carcelman wisqʼasqastaj kashanku. Imaraykuchus autoridades ninku, hermanosninchej Bibliamanta yachachisqankoqa gobiernoj contranpi kashasqanta. Chantapis Ruso parlaypi La Traducción del Nuevo Mundo de la Santas Escrituras nisqa Bibliata, niña apaykachajta saqenkuchu. Paykunaqa ninku, chay Bibliapi Jehová suti rikhurisqanrayku gobiernoj leyesninpa contranpi kashasqanta.

16. Kay 1 Juan 4:1 nisqanman jina, ¿imatataj ruwananchej tiyan llulla imasta mana creenapaj?

16 ¿Imatá ruwasunman mana Jesusmanta karunchakunapaj? Qhawarina imatachus Jesús nisqanta. Payqa orqopi yachachishaspa discipulosninman nerqa, runas llullakuspa imaymana sajrata contrankupi parlanankuta (Mat. 5:11). Chay llulleriosqa Satanasmanta jamun. Payqa noqanchejman churanakoj runasta tanqan, contranchejpi imaymana sajrata parlanankupaj (Apo. 12:9, 10). Enemigosninchej llulla imasta contranchejpi parlasqankutaqa, mana uyarinanchejchu tiyan. Manallataj saqenachu tiyan, chay llulla imasta parlasqanku manchachinawanchejta chayri creeyninchejta pisiyachinanta (1 Juan 4:1 leey).

4) JESUSTAQA WASANCHARQANKU SAQERPARQANKUTAJ

Ashkha runasqa Jesusmanta karunchakorqanku Judas wasanchasqanrayku. Kay tiempomanta runaspis chayraykullataj Jesuspa nisqanta mana japʼikunkumanchu (17, 18 parrafosta qhawariy). *

17. ¿Imata yachaspataj wakin runas Jesusmanta karunchakuyta atinkuman karqa?

17 Jesús niraj wañuchisqa kashajtin, 12 apostolesninmanta ujnin payta wasancharqa. Ujnin apostolnintaj kinsa kutita payta mana rejsisqanta nerqa. Wañuchisqa kanan karqa chay diaj ñaupaj chʼisintaj, tukuynin apostolesnin payta saqerparqanku (Mat. 26:14-16, 47, 56, 75). Jesustaj apostolesnin chayta ruwasqankumanta mana tʼukorqachu. Payqa ñaupajmantaña nerqa ajina kananta (Juan 6:64; 13:21, 26, 38; 16:32). Chayta yachaspa wakin runasqa Jesusmanta karunchakuyta atinkuman karqa, ninkumantaj karqa: “Jesuspa apostolesnin ajina kanku chayqa, mana noqa paykuna parte kayta munaymanchu”, nispa.

18. Jesusta wañuchinanku qayllata, ¿ima profeciastaj juntʼakorqa?

18 Diosmanta Qhelqasqaspi, ¿imatataj Mesiasmanta nerqa? Jehovaqa ashkha watas ñaupajtaña nerqa, Mesiasqa kinsa chunka qolqerayku wasanchasqa kananta (Zac. 11:12, 13). Chantá nillarqataj Jesustaqa ujnin amigollantaj wasanchananta (Sal. 41:9). Jehová Diosqa profeta Zacariasnejta nillarqataj: “Wañuchiy chay michejta ovejasniytaj chʼeqeranqanku”, nispa (Zac. 13:7). Llampʼu sonqo runasqa, Jesusta amigosnin imatachus ruwasqankuta yachaspapis, mana paymanta karunchakunankuchu karqa. Astawanpis chay profecías paypi juntʼakusqanta rikuspa, astawan sinchʼi creeyniyoj kananku karqa.

19. ¿Imatataj reparanchej Jehovata tukuy sonqo sirvejkuna?

19 Kay tiempopipis runasqa Jesuspa tiemponpi jinallataj yuyanku. Wakin rejsisqa testigosqa, Diospa llajtanmanta llojsipuspa Diospa contranpi llullasta chayri tukuy imata parlanku. Jinamantataj wakin hermanosta pantachiyta munanku. Paykunaqa Jehovaj testigosninmanta llullasta parlanku noticiasnejta, Internetnejta ima. Jinapis Jehovata tukuy sonqo sirvejkunaqa, mana chaykunata creenchejchu. Imaraykuchus yachanchej, Bibliaqa chay imas kananta ñaupajmantaña nisqanta (Mat. 24:24; 2 Ped. 2:18-22).

20. ¿Imatataj ruwasunman Jehovata wasanchajkuna mana pantachinawanchejpaj? (2 Timoteo 4:4, 5).

20 ¿Imatá ruwasunman mana Jesusmanta karunchakunapaj? Sinchʼi creeyniyojllapuni kana. Chaypajqa Bibliata sumajta estudiana, mana saykʼuspa Diosmanta mañakuna, Diospajtaj tukuy atisqanchejta llankʼana (2 Timoteo 4:4, 5 leey). Sinchʼi creeyniyoj kajtinchejqa, Diospa llajtanmanta llullasta parlajtinku mana creesunchu (Isa. 28:16). Jehovata, hermanosninchejta ima mayta munakuna. Palabrantapis kasukunallapuni, chaytaj yanapawasun Jehovata wasanchajkuna mana pantachinawanchejpaj.

21. ¿Imatataj kay tiempomanta ashkha runas ruwanku?

21 Jesuspa tiemponmanta ashkha runasqa, paymanta karunchakaporqanku. Jinapis ashkhasqa paypa yachachisqanta japʼikorqanku. Chaykunamanta ujtaj karqa, judiospa Jatun Juntankumanta uj runa. Chantá “ashkha sacerdotespis creellarqankutaj” (Hech. 6:7; Mat. 27:57-60; Mar. 15:43). Kay tiempopipis ashkha runas Jesuspa yachachisqanta tukuy sonqo japʼikunku. Imaraykuchus paykunaqa, yachanku Bibliaj nisqan cheqapuni kasqanta, chayman jinataj kausakunku. Paykunamanta parlaspa Biblia nin: “Yachachisqasniykita munakojkunaqa sonqo tiyaykusqallapuni kanku, nitaj imapis paykunata miskʼachiyta atinchu”, nispa (Sal. 119:165).

124 TAKIY Tukuy sonqo Diosta kasukuna

^ párr. 5 Ñaupaj yachaqanapi yachakorqanchej, Jesuspa tiemponmanta runasqa tawa imasrayku payta mana uyarisqankuta. Yachakullarqanchejtaj kay tiempomanta runaspis, chay tawa imasraykullataj Diosmanta willajtinchej mana uyariwasqanchejta. Kay yachaqanapitaj tawa imastawan yachakusun. Chantá yachakullasuntaj Jehovata munakojkuna, paymanta imaraykuchus mana karunchakusqankuta.

^ párr. 60 DIBUJO: Jesusqa Mateowan impuestosta cobrajkunawan ima mikhushan.

^ párr. 62 DIBUJO: Jesusqa templopi vendejkunata qharqoshan.

^ párr. 64 DIBUJO: Jesusqa clavananku karqa chay kʼaspita apashan.

^ párr. 66 DIBUJO: Judasqa Jesusta muchʼaykushan wasanchananpaj.