1, 2. ¿Imajtintaj mana Bibliaj tukuynin yuyaychaykunasninpunichu noqanchejpaj jina kashan?

 NOVIOSQA casarakusqanku día Bibliaj yuyaychaykunasninta uj sumaj discursopi uyarinku. Chay discursopi imastachus yuyaychakusqantaqa, niraj casarakushaspa yacharqankuña. Jinapis casarakusqankumantapacha chay yuyaychaykunaman jina kausakunanku kanqa.

² Qhariwarmis wawitayoj kajtinkupis ajinallataj. Paykunaqa niraj wawayoj kashaspa ashkha kutispi uyarerqankuña imaynatachus wawasta uywanamanta discursosta. Jinapis wawitayoj kaytawanqa, chay discursospi yuyaychaykunata uyarisqankuman jina wawankuta uywananku kanqa. Chayta ruwaytaj may sumajpuni. Bibliaj tukuynin yuyaychaykunasninta jatunpaj qhawajtinchejpis, mana tukuynin yuyaychaykunapunichu noqanchejpaj jina kashan. Imajtinchus wakin yuyaychaykunataqa, kausayninchejpi imapis cambiajtinraj chayman jina ruwananchej kanqa. Chayrayku Jehovata yupaychajkunaqa Bibliata leenchejpuni, ‘sapa diataj’ chaypi tʼukurinchej. Israelmanta reyesmanpis kamachikorqa chayta ruwanankuta (Deu. 17:19).

3. ¿Imasmantataj kay yachaqanapi parlarisun?

³ Tatas, Jehovaqa qankunaman kamachisunkichej wawasniykichejman paymanta yachachinaykichejta. Chayta ruwaytaj may sumajpuni. Jinapis wawasniykichejmanqa mana Jehovamanta ashkha imasta yachachinallaykichejchu kanqa, manaqa yanapanaykichej kanqa Jehovata tukuy sonqo munakunankupaj. ¿Imatá ruwawajchej wawasniykichej Jehovata munakunankupaj? Kay yachaqanapeqa Bibliaj tawa yuyaychaykunasninmanta  parlarisunchej. Chaytaj yanapasonqachej wawasniykichejta yanapanaykichejpaj (2 Tim. 3:16). Qhawarillasuntaj wakin cristiano tatasta imaynatachus Bibliaj yuyaychaykunasnin yanapasqanta.

4. ¿Ima yuyaychaytaj tatasta yanapanman wawasninkuman Jehovata munakuyta yachachinankupaj? (Santiago 1:5).

⁴ Ñaupaj kaj yuyaychay: Jehovamanta yachayta mañakuychej. Tatas, wawasniykichejta Jehovata munakunankupaj yanapanaykichejpajqa, Jehovamanta yachayta mañakuychej (Santiago 1:5 leey). Jehová jinaqa ni pi sumajta yuyaychariwasunmanchu. ¿Imajtintaj chayta ninchej? Qhawarina iskay imasta. Jehovaqa tukuy tatasmanta aswan experienciayoj (Sal. 36:9). Chantapis Jehovaj yuyaychaykunasnenqa allinninchejpajpuni (Isa. 48:17).

5. 1) ¿Ima yanapastataj Jehová llajtannejta tatasman qon? 2) Videopi rikusqanchejman jina, ¿imatataj tatas yachakunkuman hermanos Amorim wawasninkuta uywasqankumanta?

⁵ Jehovaqa Palabrannejta, llajtannejta ima tatasman ashkha yanapasta qon. Chaytaj tatasta yanapan wawasninkuman Jehovata munakuyta yachachinankupaj (Mat. 24:45). Chay yanapasmanta wakenqa, “Ayuda para las familias” nisqa yachaqanas kashan. Chay yachaqanasqa ñaupaj wataspi llojserqa ¡Despertad! revistapi. Kunantaj Internetpi jw.org nisqapi kashan. Chantapis chaypeqa kallantaj tataspa experienciasninkumanta ashkha videos. Chaytaj tatasta yanapanman Jehová yuyaychasqanman jina wawasninkuta uywanankupaj (Pro. 2:4-6). *

6. ¿Imaynatá Joeta señoranta ima yanapan Jehová llajtannejta yanapasta orqhosqan?

⁶ Ashkha tatasqa, mayta agradecekunku Jehová wawasta uywanapaj ashkha yanapasta llajtannejta orqhosqanmanta. Joe sutiyoj tata nin: “Kinsa wawasta Jehovamanta yachachispa uywayqa mana atikullanchu. Señoraywanqa orakojpuni kayku Jehová yanapanawaykupaj. Yanapata necesitashajtiykupunitaj uj yachaqana chayri uj video llojsimoj. Imapajpis Jehovaj yanapaynintapuni maskʼaj kayku”, nispa. Joewan señoranwanqa sutʼita reparanku, chay yanapas maytapuni wawasninkuta  yanapashasqanta Jehovaman qayllaykunankupaj.

7. ¿Imaraykutaj tatas ruwasqankuwan wawasninkuman allinta yachachinankupaj kallpachakunanku tiyan? (Romanos 2:21).

⁷ Iskay kaj yuyaychay: Ruwasqaykiwan wawasniykiman yachachiy. Tukuy tatasqa pantaj runas kanku. Jinapis wawasqa tatas imatapis ruwasqankuta sumajta qhawanku, kikintataj ruwanku (Rom. 3:23). Chayrayku yachayniyoj tatasqa tukuy atisqankuta kallpachakunanku tiyan, imastachus ruwasqankuwan wawasninkuman sumajta yachachinankupaj (Romanos 2:21 leey). Wawasmanta parlaspa, uj tata nerqa: “Wawasqa tukuy imata rikusqankuman jina ruwanku”, nispa. Chantá nillantaj: “Imatapis mana yachachisqanchejman jinachu ruwajtinchejqa, chay rato tapuwanchej imaraykuchus noqanchej mana ruwasqanchejta”, nispa. Chayrayku wawasninchej Jehovata munakunankuta munanchej chayqa, noqanchejraj Jehovata sinchʼita munakunanchej tiyan, chaytaj sutʼi reparakunan tiyan.

8, 9. ¿Imastá yachakusunman imatachus hermanosninchej Andrewwan Emmawan nisqankumanta?

⁸ Tatasqa, ashkha imaynasmanta wawasninkuman yachachinkuman Jehovata munakuyta. Hermanitonchej Andrewmanta parlarina. Payqa 17 watasniyoj, pay nin: “Tatasneyqa orakunaypuni kasqanta yachachiwaj kanku. Tatayqa sapa chʼisi noqawan orajpuni, sapallaypi orakojtiyñapis. Tatasniykoqa niwaj kayku: ‘Mashkha kutitapis Jehovawanqa parlarikuyta atillankichej’, nispa. Chayrayku kunanqa Jehovaman orakuyta atillani, munakuyniyoj tatayta jinataj qhawani”, nispa. Tatas, amapuni kayta qonqaychejchu: Qankuna Jehovata munakusqaykichejqa, wawasniykichejtapis yanapallanmantaj payta munakunankupaj.

⁹ Hermananchej Emmamantañataj parlarina. Tatan paykunata saqerpajtin paykunaqa ashkha manupi rikhurerqanku. Chaytataj maman paganan karqa. Emma nin: “Ashkha kutispi qolqemanta pisichikoj kayku. Jinapis mamayqa sapa kuti niwaj kayku Jehová cuidawasqaykutapuni, kamachisninmantaj ni imata faltachisqanta. Imaynatachus mamay kausakusqanpitaj sutʼita repararqani pay mana chaymanta iskayrayasqanta. Mamayqa yachachiwasqaykuman jinapuni ruwaj”, nispa. Tatas, ¿imatá yachakuwajchej? Llakiy patapi kaspapis wawasniykichejmanqa ruwasqaykichejwan yachachiwajchej (Gál. 6:9).

10. ¿Ima kutispitaj israelitas wawasninkuman Jehovamanta yachachiyta atej kanku? (Deuteronomio 6:6, 7).

¹⁰ Kinsa kaj yuyaychay: Wawasniykiwan parlariypuni. Jehovaqa israelitasman kamacherqa wawasninkuman sapa día yachachinankuta (Deuteronomio 6:6, 7 leey). Chay tiempomanta tatasqa wawasninkuwan khuskapuni kasqankurayku, wawasninkuman Jehovamanta yachachiyta atillaj kanku, payta munakunankupajtaj yanapayta atej kanku. Por ejemplo uj qhari wawaqa, tatanta tarpuysispa chayri cosechaysispa diantinta yanapaj. Warmi wawataj mamanta siraysispa, awaysispa chayri wasipi waj imasta ruwaysispa diantinta yanapaj. Tatasqa wawasninkuwan khuska trabajaspa, ashkha imasmanta parlariyta atej kanku. Por ejemplo tatasqa wawasninkuwan parlariyta atej kanku, imayna kʼachachus Jehová kasqanmanta, imaynatachus familiankuta yanapashasqanmantapis.

11. ¿Maykʼajtaj cristiano tatas wawasninkuwan sumajta parlariyta atinkuman?

¹¹ Kay tiempopeqa manaña israelitaspa tiemponkupi jinachu kausakunchej. Ashkha lugarespeqa tataspis wawaspis ocupasqaslla kanku. Imajtinchus tatasqa trabajonkupi kanku, wawastaj escuelankupi kanku. Chayrayku tatasqa kallpachakunanku tiyan wawasninkuwan parlarinankupajpuni (Efe. 5:15, 16; Fili.  1:10). Familiapi Diosta yupaychanapaj tantakuytaj, wawasninkuwan parlarinankupaj mayta yanapanman. Uj joven hermanito Alexander sutiyoj nin: “Tatayqa familiapi Diosta yupaychanapaj tantakuyta ruwanpuni. Manataj saqenchu imapis chayta ruwajta jarkʼananta. Estudiaytawantaj khuska sumajta parlarikuyta yachayku”, nispa.

12. ¿Imatataj tatas mana ruwanankuchu tiyan familiapi Diosta yupaychanapaj tantakuypi?

¹² Qan tata kanki chay, ¿imatá ruwawaj wawasniyki familiapi Diosta yupaychanapaj tantakuywan gustachikunankupaj? Allin kanman wawasniykiwan estudianayki Wiñaypaj kusisqa kausakuy nisqa mosoj publicacionninchejta. Chay librota estudiaspaqa wawasniykiwan sumajta parlariyta atillanki. Wawasniyki imaynachus kashasqankuta, imachus llakichisqantapis willarisunankutaqa maytachá munanki. Chayrayku familiapi Diosta yupaychanapaj tantakuypeqa, ama wawasniykita kʼamiychu chayri rimaychu. Wawasniyki imatachus yuyasqankuta nisusqanku, mana Bibliaj nisqanman jinachu kajtenqa ama phiñakuychu. Astawanpis imatachus yuyasqankuta tukuy sonqo willarisusqankumanta kusikuy. Ajinata willarinallasunkutapunitaj niy. Tatas, imaynachus wawasniykichej kashasqankuta yachaspalla, paykunata yanapayta atinkichej.

13. ¿Ima kutispiwantaj tatas wawasninkuta yanapankuman Jehovaman qayllaykunankupaj?

¹³ Tatas, kallpachakuychej wawasniykichejta Jehovaman qayllaykunankupaj sapa día yanapanaykichejpaj. Munakuyniyoj Diosninchejmanta wawasniykichejman imallatapis yachachinaykichejpajqa, mana Bibliata estudiankichej chay diatarajpunichu suyanaykichej tiyan. Qhawarina imatachus Lisa sutiyoj mama nisqanta: “Wawasniykumanqa tukuy ima rikusqaykuwan Jehovamanta yachachej kayku. Alqetuyku pujllaspa wawasniykuta asichejtenqa, paykunaman nej kayku: ‘Jehovaqa chaypi rikuchishawanchej kusikuyniyoj Dios kasqanta. Chayrayku payqa munan chay animalitosta rikuspa kusikunallanchejtataj’”, nispa.

14. ¿Imaraykutaj tatas wawasninkuta sumaj amigosta ajllanankupaj yanapanankupuni tiyan? (Proverbios 13:20).

¹⁴ Tawa kaj yuyaychay: Wawasniykichejta yanapaychej sumaj amigosniyoj kanankupaj. Bibliaqa sutʼita nin amigosninchejqa allin kaj  ruwayman chayrí mana allin kaj ruwayman tanqawasqanchejta (Proverbios 13:20 leey). Tatas, ¿yachankichejchu pikunachus wawasniykichejpa amigosninku kasqankuta? ¿Paykunata rejsinkichejchu? ¿Paykunawan karinaykichejpaj tiempochakorqankichejchu? ¿Imatá ruwawajchej wawasniykichej Jehovata munakojkunawan amigos kanankupaj? (1 Cor. 15:33). Familiapi imata ruwanaykichejpajpis, ichá Jehovata munakoj hermanosta wajyarikuwajchej. Ajinamanta wawasniykichejta yanapankichej sumaj amigosniyoj kanankupaj (Sal. 119:63).

15. Tatas, ¿imatataj ruwawajchej wawasniykichejta sumaj amigosniyoj kanankupaj yanapanaykichejpaj?

¹⁵ Tony sutiyoj tatamanta parlarina. Paywan señoranwanqa wawasninkuta yanaparqanku sumaj amigosniyoj kanankupaj. Pay nin: “Watas pasasqanman jina señoraywanqa, ashkha hermanosta, tukuy edadniyojtataj wasiykuman wajyarikuyta yachaj kayku. Paykunawan khuska mikhurej kayku, familiapi Diosta yupaychanapaj tantakuytapis ruwaj kayku. Ajinamanta paykunata sumajta rejserqayku. Paykunaqa Jehovata mayta munakunku, kusisqataj sirvinku. Wasiykupeqa alojakoj kanku congregacionesta waturej hermanos, misioneros, waj hermanos ima. Chay hermanospa experienciasninkumanta, sonqo kʼajaywan, tukuy sonqotaj Jehovata sirvisqankumanta wawasniykoqa maytapuni yachakorqanku. Chaytaj wawasniykuta yanaparqa astawan Jehovaman qayllaykunankupaj”, nispa. Tatas, wawasniykichejta yanapaychejpuni sumaj amigosniyoj kanankupaj.

16. Tatas, ujnin wawaykichej Jehovamanta karunchakojtin, ¿imatataj mana yuyanaykichejchu tiyan?

¹⁶ Wawasniykita yanapanaykipaj mayta kallpachakojtiykipis, ichá ujnin wawayki niña Jehovata sirviyta munanmanchu. Jina kajtenqa ama yuyaychu mana allin tatachu kasqaykita. Jehovaqa tukuyta saqewanchej payta sirviytachus manachus ajllananchejta. Wawayki Jehovamanta karunchakun chayqa, ama yuyaychu ni jaykʼaj Jehovaman kutinpunanta. Yuyarikuy chinkasqa qhari wawamanta kikinchayta (Luc. 15:11-19, 22-24). Chay chinkasqa qhari wawaqa ashkha sajra imasta ruwaspapis, wasinman kutiporqa. Jinapis ichá wakenqa  ninku: “Chayqa uj kikinchaylla, ¿kay tiempopi pasanmanpunichu?”, nispa. Arí, pasanmanpuni. Elie sutiyoj joventaqa chaypuni pasarqa.

17. ¿Imatá yachakunchej Eliej kausayninmanta?

¹⁷ Elie tatasninmanta parlaspa nin: “Tatasneyqa Jehovata, Palabranta ima munakuyta yachachiwarqanku. Chaywanpis jovenyashaspaqa manaña tatasniyta kasorqanichu”, nispa. Elieqa pakayllamanta mana allin imasta ruwayta qallarerqa. Tatasnenqa mayta yanaparqanku Jehovamanta mana karunchakunanpaj, jinapis mana kasorqachu. Payqa wasinmanta ripuytawan millay imasta ruwarqa. Jinapis wakin kutisqa ujnin amigonwan Bibliamanta parlarejpuni. Elie nin: “Amigoyman Jehová Diosmanta astawan parlaspaqa, astawan Jehovapi yuyaj kani. Tatasniy Diosmanta yachachiwasqankuta, pisimanta pisi yuyarikuyta qallarisharqani. Imaraykuchus sonqoypi kasharqa”, nispa. Tiemponmantaj Elieqa Jehovaman kutinporqa. * Tatasnenqa maytachá kusikorqanku wawamantapacha Jehovata munakuyta yachachisqankumanta (2 Tim. 3:14, 15).

18. ¿Imaynatá qhawanchej tatas wawasninkuman Jehovata munakuyta yachachinankupaj kallpachakusqankuta?

¹⁸ Tatas, Jehovaqa kamachisunkichej wawasniykichejta payta sirvinankupaj yanapanaykichejta. Chay kamachiytaj may sumajpuni (Sal. 78:4-6). Chayta ruwayqa mana atikullanchu, jinapis sumajta ruwashankichej paykunata yanapanaykichejpaj tukuy atisqaykichejta kallpachakuspa. Tukuy atisqaykichejta kallpachakullaychejpuni, wawasniykichejta Jehovata munakunankupaj yanapaspa, paypa nisqanman jina cheqanchaspa, payta kasukunankupajtaj yachachispa. Chayta ruwankichej chayqa, munakuyniyoj Tatanchej Jehovaqa mayta kusikonqa (Efe. 6:4).