1. ¿Imatá ruwananchej tiyan creeyniyoj kasqanchejrayku?

MANA tukuy runaschu Diospi creeyniyoj kanku (2 Tes. 3:2). Chaywanpis Jehová Diosqa ‘sapa uj kamachinman creeyta qon’ (Rom. 12:3; Gál. 5:22, MT, 1956). Chayrayku tukuy creeyniyoj kajkuna Jehová Diosman mayta agradecekunanchej tiyan.

2, 3. 1) ¿Ima bendicionestataj japʼinchej creeyniyoj kasqanchejrayku? 2) ¿Ima tapuykunaman kutichisunchej?

² Jehovaqa Wawanta qorqa, Jesuspi tukuy creejkunaj juchasninku perdonasqa kananpaj. Chayraykutaj Jehovawan amigos kayta, wiñaypaj kausakuyta ima atinchej (Juan 6:44, 65; Rom. 6:23). Jehovaqa may kʼachapuni noqanchejwan. Juchasapas kajtinchejpis, wañuchisqas kananchejpaj jina kajtinchejpis, kʼacha imasta ruwananchejta yachan (Sal. 103:10). Chayrayku Jesusmanta, runasrayku Jesús wañusqanmanta ima yachachiwanchej. Jesuspi creeyta qallarisqanchejmanta, yachachisqasninman tukusqanchejmanta imataj, wiñaypaj  kausakuyta suyakunchej (1 Juan 4:9, 10 leey).

³ Chaywanpis, ¿imatawan creeymanta yachakusunman? Creeyniyoj kayta munanchej chay, ¿imatachus Dios noqanchejrayku ruwasqallantachu, imatachus aswan qhepaman ruwanallantachu yachananchej tiyan? Mana. Qhawarina imatawanchus ruwananchej kasqanta.

4. ¿Imatá ruwayta munasunchej creeyniyoj kasunchej chay?

⁴ Jehovapi, Jesuspi ima creenchej chayqa, mana imatachus ruwasqankuta, imatachus noqanchejrayku aswan qhepaman ruwanankuta ima yachallasunchu. Manaqa imatachus yachachiwasqanchejman jina tukuy sonqo kausakuyta, waj runastapis noqanchej jina kausakunankupaj yanapayta munasun. Apóstol Pablo nerqa: “Sichus simiykiwan runaspa uyarinanta ninki Jesusqa Señor kasqanta, creenkitaj sonqoykipi Dios wañusqakunamanta payta kausarichimusqanta chayqa, salvasqa kanki. Runaqa sonqowan creen Diospa ñaupaqempi cheqampaj qhawasqa kanampaj, simiwantajrí sutʼinchan salvasqa kasqanta”, nispa (Rom. 10:9, 10; 2 Cor. 4:13).

5. ¿Imaraykú creeyniyoj kananchej tiyan? Uj kikinchaywan sutʼinchay.

⁵ Paraisopi wiñaypaj kausakuyta munanchej chayqa, creeyniyoj kananchej tiyan, creeyninchejtataj sinchʼiyachinanchej tiyan. Creeyninchejqa uj plantita jina. Uj plantita mana chʼakipunanpaj, wiñanallanpajpuni imaqa, sapa kuti qarpananchej tiyan. Chayta mana ruwajtinchejqa plantita chʼakiponqa. Kikillantaj creeyninchejwanpis, kallpachasqa kananpaj, wiñanallanpajpuni imaqa sumajta qhawarikunanchej tiyan (Tito 2:2; 2 Tes. 1:3; Luc. 22:32; Heb. 3:12).

6. ¿Imatá Hebreos 11:1 versículo sutʼinchan creeymanta?

⁶ Bibliaqa Hebreos 11:1 (leey) versiculopi, creeyta iskaynejmanta sutʼinchan. Uj kaj, “creespaqa yachanchej, imapichus suyakushanchej, chayta japʼinanchejtapuni”. Imastachus suyasqanchejqa aswan qhepaman imatachus Dios ruwanan kashan chaykuna kanku. Sutʼincharinapaj, yachanchej tukuy sajra ruwaykuna chinkananta, paraíso kananta ima. Iskay kaj, “creespaqa yachallanchejtaj, imatachus mana rikuyta atinchejchu, chaypis cheqapuni kasqanta”. Mana rikuyta atisqanchej imasmanta wakenqa kanku: Jehová, Jesucristo, ángeles, Diospa Gobiernon ima (Heb. 11:3). ¿Imaynatá rikuchinchej Diospa nisqasninpi, mana rikusqanchej imaspi ima creeyniyoj kasqanchejta? Imaynatachus kausakusqanchejwan, imatachus nisqanchejwan, imatachus ruwasqanchejwan ima.

7. ¿Imaynatá yanapawanchej Noej kausaynin imachus creeyniyoj kay ninayasqanta entiendenanchejpaj? (26 paginapi dibujota qhawariy).

⁷ Noej kausaynenqa yanapawanchej entiendenanchejpaj imachus creeyniyoj kay niyta munasqanta. Apóstol Pabloqa Noemanta nerqa: “Willarqa mana paypa rikusqan imasmanta”, nispa. Diosta kusichiyta munasqanrayku, Noeqa “arcata ruwarqa familian[wan] salvasqa kanankupaj” (Heb. 11:7). Noeqa imatachus Jehová nisqanpi creerqa. Chayrayku uj jatun arcata ruwarqa. Ichapis vecinosnenqa taporqanku imaraykuchus chayta ruwashasqanta. Cheqamanta nisunman Noé mana chʼinllachu qhepakusqanta, imajtinchus Bibliaqa “cheqan kajta willaj” kasqanta nin (2 Ped. 2:5). Payqa runasman willarqa Dios Jatun Parata apamunanta, sajra ruwaykunata chinkachinanpaj. Jehovaqa  payman nerqa: “Noqa tukuchisaj kay runasta. Paykunaj juchallikusqankurayku imaymana jucha kay pachaman juntʼan”, nispa. Ichapis Noeqa Jehová payman nisqanta, kikisitunta runasman willarqa. Chantapis Jehovaqa Noeman nillarqataj: “Jatun parata parachimusaj [...] kay pachata pʼampanankama, kay pachapi tukuy kawsajkunata chinkachinampaj. Jallpʼa patapi tukuy ima kawsajkuna wañonqanku”, nispa. Noetaj runasman sutʼincharqachá imatachus ruwananku kasqanta salvakunankupaj. Jehová payman nisqa: “Qan yaykunki arcaman”, nispa (Gén. 6:13, 17, 18).

8. ¿Imatá Santiago creeymanta nerqa?

⁸ Jesuspa yachachisqan Santiagopis creeymanta qhelqallarqataj. Payqa qhelqarqa Pablo hebreo cristianosman qhelqasqanmanta pisi tiemponman. Santiago nerqa: “Rikuchiway creesqaykita mana imata ruwaspalla, noqataj rikuchisqayki creesqayta ruwasqasniywan”, nispa (Sant. 2:18). Payqa sutʼincharqa creeyniyoj kanapajqa, mana Diospi creeyllachu kasqanta. Imaraykuchus supaykunapis Dios kasqanta creenku, jinapis supaykunaqa Diospi creesqankuta mana rikuchinkuchu ruwasqasninkuwan. Astawanpis Jehovawan sinchʼita churanakunku (Sant. 2:19, 20).  Creeyniyoj runaqa Diosta kusichiyta munan sumaj imasta ruwaspa. Abrahampis allin imasta ruwarqa. Santiago qhelqarqa: “Manachu ñawpa tatanchej Abrahamqa cheqan runapaj qhawasqa karqa ruwasqasninrayku, maypachachus churin Isaacta jaywarqa altar patapi chaypacha? Rikunki jina, Abrahampa creesqanqa ruwasqanwan khuska rikuchikorqa, chay ruwasqanwantaj creesqanqa juntʼasqa karqa”, nispa. Chantá Santiagoqa sutʼincharqa creeyninchejta ruwasqasninchejwan mana rikuchejtinchejqa qhasi manakajlla kasqanta. Pay nerqa: “Imaynatachus mana almayoj cuerpopis wañusqa kashan, ajinallatataj mana ruwasqasniyoj creeypis wañusqallataj kashan”, nispa (Sant. 2:21-23, 26).

9, 10. ¿Imaynatá apóstol Juan yanapawarqanchej entiendenapaj imachus creey kasqanta?

⁹ Chaymanta 30 watas qhepaman apóstol Juan evangelionta, kinsa cartastawan qhelqarqa. Bibliata waj qhelqajkuna jina, Juanqa entienderqa imachus creey kasqanta. Payqa ashkha kutispi griego parlaypi uj palabrata oqharerqa, ichapis chay palabraqa quechuapi kanman: “Creejqa”.

¹⁰ Sutʼincharinapaj, Juan nerqa: “Churipi creejqa wiñay kawsayniyoj; Churipi mana creejtajrí kawsaytaqa mana rikonqachu, astawanqa Diospa phiñakuynin paypa patampi kashan”, nispa (Juan 3:36). Churipi creenapajqa kamachiykunasninta kasukunanchej tiyan. Juanpa qhelqasqasninta leespaqa, reparanchej Jesús yachachisqanta wiñay kausayta japʼinapajqa paypi, Tatanpi ima creena kasqanta (Juan 3:16; 6:29, 40; 11:25, 26; 14:1, 12).

11. ¿Imaynatá Jehovaman agradecekusunman cheqa kajta entiendenapaj yanapawasqanchejmanta?

¹¹ Jehovaqa atiyninwan yanapawanchej Paymanta, Wawanmanta cheqa kajta entiendenapaj, paykunapi creenapaj ima (Lucas 10:21 leey). Chayrayku Jehovaman agradecekunallanchejpuni tiyan, Jesusnejta amigosnin kasqanchejta saqewasqanchejmanta, “pimantachus creesqanchej jamun, pitajchus creesqanchejta wiñachin juntʼasqa kanankama, chayta” (Heb. 12:2). Chantapis creeyninchejta kallpachanallanchejtaj tiyan Diosmanta mañakuspa, Bibliata estudiaspa ima (Efe. 6:18; 1 Ped. 2:2, 3).

12. ¿Imatataj ruwasun creeyniyoj kasun chay?

¹² Jehovaj nisqasninpi sinchʼita creenchej chayqa, ruwasqasninchejwan chayta rikuchisun. Sutʼincharinapaj, Diospa gobiernonmanta runasman willallasunpuni, Jesuspa qhepanta rinankupajtaj yanapasunchej. Chantapis tukuypaj allin kajta “ruwana[llapuni], astawanqa creeypi hermanosninchejpaj” (Gál. 6:10). Kallpachakunallapunitaj “mawkʼa runa jina kawsayta” saqepunapaj, imaraykuchus mana ni ima Jehovamanta karunchanawanchejta munanchejchu (Col. 3:5, 8-10).

13. 1) ¿Imaraykú Jehová Diospi creey may sumaj? 2) ¿Imatá Biblia creeymanta nin, imaraykutaj?

¹³ Biblia nin: “Mana creespaqa, mana atinchejchu Diospa ñawpaqempi allimpaj qhawasqa kayta. Imaraykuchus Diosman qayllaykojqa creenan tiyan Diosqa kasqantapuni. Creenallantaj tiyan, pikunachus Diosta tukuy sonqo maskʼanku, chaykunaman sumaj tʼinkata qonanta”, nispa (Heb. 11:6). Bibliaqa yachachin Diospi creeyninchej uj ‘cimiento’ jina kasqanta. Imaraykuchus tukuy cristianos ñaupajtaqa Diospi creenanchejpuni tiyan (Heb. 6:1, Mosoj Testamento 1956). Cheqa cristianosqa ‘creesqanchejman yapananchej’ tiyan, waj kʼacha kaykunatawan Diospa munakuyninpi kanallanchejpajpuni (2 Pedro 1:5-7 leey; Judas 20, 21).

14, 15. ¿Imaraykú munakuyta rikuchiy aswan sumaj creeyniyoj kanamanta nisqa?

 ¹⁴ Bibliata qhelqajkunaqa creeymanta astawan parlarqanku, waj kʼacha kaymanta nisqaqa. ¿Chay ninayanchu uj cristiano tukuy imamanta nisqa creeyta ñaupajta rikuchinan kasqanta?

¹⁵ Pabloqa creeymanta, munakuymantawan parlaspa, nerqa: “Sitajchus sinchʼita creeyta atiyman orqosta ithirichinaypaj jina, manataj munakuyniyoj[chu] kayman chayqa, mana imachu kayman”, nispa (1 Cor. 13:2). Jesustaj nerqa Jehovata munakuy “leypa kamachisqasninmanta aswan kuraj” kasqanta (Mat. 22:35-40). Munakuyniyoj kayqa yanapawanchej waj kʼacha kaykunata rikuchinapaj, chaykunataj Jehovata kusichin. Sutʼincharinapaj, Biblia nin munakuyniyoj runaqa tukuy imata ‘creesqanta’. Chayrayku munakuyniyoj kayqa yanapawanchej Jehová Biblianejta tukuy ima niwasqanchejta creenapaj (1 Cor. 13:4, 7).

16, 17. 1) ¿Imaynatá Biblia rikuchin creey, munakuy ima may sumaj kasqanta? 2) ¿Mayqentaj aswan kuraj, imaraykutaj?

¹⁶ Creeyniyoj, munakuyniyoj kayqa may sumaj. Chayrayku Bibliata qhelqajkunaqa ashkha kutispi chay iskay kʼacha kaykunata khuskata oqharerqanku. Sutʼincharinapaj, Pablo cristiano compañerosninman nerqa: “Creeywan, munakuywantaj pʼachallikuna kachun jarkʼakuna fierro pecherawan jina”, nispa (1 Tes. 5:8). Pedro nerqa: “Jesucristotaqa munakunkichej mana rikuspalla. Kunampis mana payta rikuspalla, paypi creellankichejtaj”, nispa (1 Ped. 1:8). Apóstol Santiagopis ajllasqa cristianosman nerqa: “Manachu Diosqa wajchasta ajllakun creeypi qhapaj kanankupaj? Manachu paykunata ajllakun reinompi herenciayoj kanankupaj, mayqentachus qonanta nerqa payta munakojkunaman, chay reinopi?”, nispa (Sant. 2:5). Apóstol Juantaj nerqa: “Diospa kamachisqanqa: Diospa Churin Jesucristoj sutimpi creenanchej, jinataj ujkuna ujkunawan munanakunanchej”, nispa (1 Juan 3:23).

¹⁷ Chaywanpis Pablo nillarqataj kay tiemponchejpi “creey, suyakuy, munakuy ima [wiñaypaj kananta]; chay kinsa kajkunamanta aswan kurajqa munakuymin” (1 Cor. 13:13). ¿Imaraykú Pablo munakuy aswan kuraj kasqanta nerqa? Imaraykuchus aswan qhepamanqa mosoj pachapi imastachus Dios ruwananpi manaña creeyta necesitasunchu. Imajtinchus Biblia nin jina paraisopiña sumajta kausakushasun. Jinapis Diosta, runa masinchejta ima munakuyta necesitallasunpuni. Paykunata munakusqanchejtaj wiñallanqapuni.

18, 19. Diospa kamachisnin creeyniyoj kasqankurayku, ¿imataj rikukun, chayrayku pitataj jatunchananchej tiyan?

¹⁸ Kay tiempomanta Diospa kamachisninpis, Diospa atiynin kausayninkupi yanapananta saqenku. Chayrayku Diospa Gobiernonpi creenku, chay gobierno ñauparinanpajtaj yanapakunku. Chantapis purajmanta munanakunku (Gál. 5:22, 23). Chayraykutaj Jallpʼantinpi 8 millonesmanta astawan testigos kanku, congregacionespitaj ujchasqas, sonqo tiyaykusqas ima kashanku. Sutʼita rikunchej munakuyniyoj kay, creeyniyoj kay may sumaj kasqanta.

¹⁹ Ajina ujchasqas kanku Jehovaj yanapaynillanwan. Chayraykutaj Jehovalla jatunchanapaj jina (Isa. 55:13). Jehová Diosman mayta agradecekunchej “creeyrayku salvasqa ka[sqanchejmanta]” (Efe. 2:8). Jehovaqa runasta yanapallanqapuni paypi creenankupaj. Uj diataj kay Jallpʼaqa mana juchayoj runasmanta, cheqan runasmanta ima juntʼa kanqa, kusiywantaj Jehová Diosta wiñaypaj yupaychanqanku.