Ir al contenido

Ir al índice

Diospa Palabranqa mana chinkanqachu

Diospa Palabranqa mana chinkanqachu

“Qhora chʼakipun, tʼikapis qawipun; Diosninchejpa palabranrí wiñaypa wiñaynintimpaj sayallanqapuni” (ISA. 40:8).

95, 97 TAKIYKUNA

1, 2. 1) Biblia mana kanmanchu karqa chayqa, ¿imaynataj kausay kanman karqa? 2) ¿Imatataj ruwasunman Bibliawan yanapachikunapaj?

BIBLIA mana kanmanchu karqa chayqa, kausay llakiy kanman karqa. Diostapis mana rejsisunmanchu karqa, nillataj yachasunmanchu karqa imapajchus kausashasqanchejta, imachus aswan qhepaman kananmantapis. Manallataj yachasunmanchu karqa, imatachus Dios noqanchejrayku ruwasqanta.

2 Chaywanpis Jehová Dios Palabranta qowasqanchejrayku, chay tukuy imasta yachanchej. Jehová Diostaj nerqa, Palabran ni jaykʼaj chinkananta. Apóstol Pedroqa Isaías 40:8 versiculomanta parlarerqa. Chay versiculoqa Jehová Diospa nisqasnin wiñaypaj kananta nin (1 Pedro 1:24, 25 leey). Diospa Palabranwan yanapachikusunman, parlaynillanchejpi leerejtinchej. Chaytaqa ashkha runas repararqanku Diospa Palabranta jatunpaj qhawasqankurayku. Chayrayku paykunaqa Bibliata tijracherqanku, ashkha runas parlayninkupi leenankupaj. Jinapis Bibliata tijracheyqa may trabajo karqa. Chantapis runasqa Bibliata tijrachejkunata qhatiykacharqanku. Jinapis Jehová Diosqa “munan tukuy laya runas salvasqa kanankuta, cheqa kajtataj allinta rejsinankuta” (1 Tim. 2:3, 4).

3. ¿Imatataj qhepan parrafospi yachakusun? (18 paginapi dibujota qhawariy).

3 Bibliaqa kunankama kashallanpuni. Runas unay tiempopi jina manaña parlajtinkupis, gobiernos waj parlayta parlakunanta nejtinkupis, Bibliata tijrachikunanta mana munajtinkupis. Qhepan parrafospi chaykunamanta astawan yachakusun. Chaykunamanta yachakojtinchejqa, Bibliata jatunpaj qhawasunchej, Jehovatataj astawan munakusunchej (Miq. 4:2; Rom. 15:4).

RUNASQA MANAÑA ÑAUPAJTA JINACHU PARLANKU

4. 1) ¿Unaymantapacha kikillantapunichu parlakun? 2) Jehová, ¿uj parlayllatachu allinpaj qhawan? 3) Chayta yachaspa, ¿imatataj Jehovamanta nisunman?

4 Tiempo pasasqanman jina, runasqa mana kikillantapunichu parlanku. Wakin palabrasqa manaña ñaupa tiempopi jinachu entiendekun. Ichapis ñaupajta uj palabrata oqharej kanchej, uj imamanta parlanapaj, kunantaj chay palabraqa manaña kikinchu entiendekun. Kikillantaj karqa hebreo parlaywan, griego parlaywanpis. Bibliataqa hebreopi, griegopi qhelqakorqa. Jinapis runasqa hebreota, griegotapis manaña unay tiempopi jinachu parlanku. Chantapis may chhika runasqa mana entiendenkuchu hebreo parlayta, griego parlaytapis. Chayrayku Biblia waj parlaykunaman tijrachikunanta necesitakorqa. Jinapis wakin runas yuyanku griegota yachajtillanku Bibliata sumajta entiendenankuta. Chaywanpis ichá Bibliata mana chaykamachu entiendenqanku. * Jinapis Bibliaqa, tukuynin chayri wakin librosnillanpis casi 3.000 parlaykunaman tijrachisqa kashan. Chaymanta Jehovaman may agradecesqa kashanchej. Jehovataj munan ‘tukuy nacionesmanta, tukuy ayllusmanta, tukuy laya parlayniyojkunamantapis’, Palabranmanta yachakunankuta (Apocalipsis 14:6 leey). Chayta yachayqa yanapawanchej Jehová Diosman astawan qayllaykunapaj. Imajtinchus payqa kʼacha, tukuytataj uj rejllata qhawan (Hech. 10:34).

5. ¿Imaraykutaj Versión del Rey Jacobo nisqa Biblia may rejsisqa kasqa?

5 Uj Biblia waj parlaypi ruwakojtenqa, uj tiempota sumajta entiendekunman. Unayninmantajrí manaña entiendekunmanchu. Imaraykuchus uj parlayqa watas pasasqanman jina cambian. Uj Bibliamanta parlarina. Inglés parlaypi Versión del Rey Jacobo nisqa Biblia, 1611 watapi ruwakorqa. Chay Bibliaqa tiemponpi inglesta parlajkunapaj may rejsisqa karqa, entiendekunanpaj jina ruwasqa kasqanrayku. Jinapis chay Bibliapeqa wakin lugaresllapi Diospa sutin rikhurerqa. Ñaupa Testamentopeqa Jehová sutita churanankumantaqa, jatuchej letraspi “SEÑOR”, nisqa palabrata churarqanku. Chantá Mosoj Testamentopipis, Jehová sutita churanankumantaqa, jatuchej letraspi “SEÑOR”, nisqa palabrata churallarqankutaj. Chaywanqa rikucherqa Mosoj Testamentopipis Diospa sutin kasqantapuni.

6. Diospa Palabran Biblia, ¿imayna ruwasqataj kashan?

6 Inglés parlaypi Versión del Rey Jacobo nisqa Bibliaqa, chay tiempopi entiendenapaj jina karqa. Kunanqa manaña sutʼita entiendekunchu. Imaraykuchus chay Bibliapi rikhurej wakin palabrasta, runasqa manaña parlankuchu. Ajinallataj karqa waj parlaykunaman tijrachisqa Bibliaswanpis. Chayrayku noqanchejqa Jehová Diosman mayta agradecekunchej, Diospa Palabran Biblia kapuwasqanchejmanta. Kay Bibliaqa may sumajpuni, chʼuwitataj kashan, parlasqanchejman jinataj. Kunankama Diospa Palabran Bibliaqa tukuynin chayri wakin librosnillan 150 parlaykunamanta astawan tiyan. Chayrayku casi tukuy runas parlayninkupi leeyta atinku. Kay Biblia chʼuwita, runaj parlayninman jinataj kasqanrayku, runaj sonqonmanpuni chayan (Sal. 119:97). Chantapis Diospa Palabran Bibliapeqa, Diospa sutin Jehová maychus kananpi churasqa kashan.

RUNAJ PARLAYNINPI

7, 8. 1) ¿Imajtintaj israelitas Ñaupa Testamentota manaña entienderqankuchu? 2) ¿Imatataj Septuaginta nisqa sutiwan rejsikusqa?

7 Sapa gobierno waj jinata gobernasqankurayku, wakin parlaykunata chinkacherqanku. Wakintaj uj parlayllata runas parlanankupaj tanqarqanku. Jinapis Jehová Diosqa Palabran entiendekunanpaj, runaspa parlayninkuman tijrachikunanta saqerqa. Israelitasmanta parlarina. Paykunaqa hebreo parlaypi chantá arameo parlaypi Ñaupa Testamentota qhelqarqanku. Arí, “ñaupajtaqa, paykunaman Diospa palabran qosqa karqa” (Rom. 3:1, 2). Jinapis Jesús niraj jamushajtin, 300 watamanta 201 watakama, israelitasqa manaña hebreo parlayta entienderqankuchu. Imaraykuchus chay lugaresmanta runasqa griegollataña parlarqanku. Alejandro Magno Greciata gobernashajtin, may chhika jallpʼasta japʼikapusqanrayku (Dan. 8:5-7, 20, 21). Chayrayku israelitaspis griego parlayllataña parlarqanku. Ñaupa Testamentotataj manaña entienderqankuchu, hebreo parlaypi kasqanrayku. Chantá imachus kasqanmanta yachakuna.

8 Jesús kay jallpʼaman jamunanpaj 250 watas jina faltashajtin, Bibliata Genesismanta Deuteronomiokama griego parlayman tijrachikorqa. Tiemponmantaj Ñaupa Testamentota tukuyninta griego parlayman tijrachikullarqataj. Chay Bibliatataj Septuaginta nisqa sutiwan rejsikorqa. Chaytaqa ñaupajta tijracherqanku.

9. 1) ¿Bibliaj wakin librosnin waj parlaykunaman tijrachikusqan runasta yanaparqachu? 2) ¿Ñaupa Testamentomanta ima versiculostaj sonqoykiman chayasunki?

9 Israelitasqa Ñaupa Testamento griegopi kasqanrayku, leeyta aterqanku. Paykunaqa maytachá kusikorqanku, Diospa Palabranta parlayninkupi leespa, uyarispa ima. Tiemponmanqa Bibliaj wakin librosninta siríaco parlayman, gótico parlayman, latín parlaymanwan tijrachikorqa. Runasqa Bibliata parlayninkupi leesqankurayku, entiendesqankuraykutaj Jehová Diosman qayllaykorqanku. Chantá paykunaqa noqanchej jinachá ninkuman karqa, “kay virsiculosqa sonqoymanpuni chayawan”, nispa (Salmo 119:162-165 leey). Wakin gobiernos uj parlayllata runas parlanankupaj tanqajtinkupis, chayrí uj parlay watas pasasqanman jina cambiajtinpis, Diosninchejpa Palabranqa mana chinkarqachu.

BIBLIA MANA TIJRACHIKUNANTA MUNARQANKUCHU

10. John Wyclefpa tiemponpi, ¿imaraykú runas Bibliata mana leeyta aterqankuchu?

10 Ashkha gobiernos, curas ima mana munajchu kanku runas parlayninkupi Bibliata leenankuta. Jinapis Diosta munakoj runasqa, Bibliata tijrachillarqankupuni. John Wyclefmanta parlarina. Payqa Inglaterra suyumanta karqa. Kay 1330 watamanta 1384 watakamataj kausakorqa. Payqa munarqa tukuy runas Bibliata parlayninkupi leenankuta. Jinapis Bibliaqa mana karqachu inglés parlaypi. Manaqa waj parlaykunallapi. Chay Bibliastaj may valesqa kaj, makiwan copiasqataj karqa. Chayrayku Bibliaqa pisi runasllapata kapoj. Chantapis chay tiempomanta runasqa mana letrayojchu karqanku. Iglesiaspitaj curasqa Diospa Palabranta latín parlayllapi leej kanku. Chayrayku runasqa mana entiendejchu kanku. Kunantaj qhawarina, imatachus Jehová ruwasqanta Biblia runaj parlayninpi kananpaj (Pro. 2:1-5).

John Wyclef, yachachisqasnin ima, munarqanku runas Bibliata parlayninkupi leenankuta. (11 parrafota qhawariy).

11. ¿Imaynatataj John Wyclef tijrachisqan Biblia runasta yanaparqa?

11 Kay 1382 watapi John Wyclef, waj runas ima Bibliata inglés parlayman tijracherqanku. John Wyclef tijrachisqan Bibliata, uj grupo runas mayta apaykachaj kanku. Chay runastaj Lolardos nisqa sutiwan rejsisqa karqanku. Paykunaqa Bibliata jatunpaj qhawaj kanku. Chayrayku Inglaterra suyupi ranchomanta rancho rej kanku, runasman Bibliata leepunankupaj. Chantá runasman Bibliamanta wakin partesitusta makiwan copiaspa jaywaj kanku. Chayta Lolardos ruwasqankurayku, ashkha runas Bibliata rejserqanku.

12. John Wyclef Bibliata tijrachisqanrayku, ¿imatataj curas ruwarqanku?

12 Curasqa mayta chejnikoj kanku John Wyclefta, tijrachisqan Bibliata, yachachisqasnintapis. Curasqa John Wyclefpa yachachisqasninta, mayta qhatiykacharqanku. John Wyclef ruwasqan Bibliatapis ruphaykucherqanku. Chantá curasqa wañupojtinñapis, iglesiaj contranpi churanakusqanta nerqanku. Chayrayku tullusninta pʼamparaytawan ruphaykucherqanku, chay ushphatataj Swift mayuman qhalliykamorqanku. Curasqa Bibliata runas mana leenankupaj tukuy imata ruwajtinkupis, runasqa Bibliata leeytapuni, entiendeytapunitaj munarqanku. Kunankamaqa mundontinpi Bibliata waj parlaykunaman tijrachikun, imprimikuntaj runas parlayninkupi entiendenankupaj.

JEHOVAQA ALLINNINCHEJTA MUNAN

13. Biblia mana chinkasqanta yachaspa, ¿imatataj Jehovamanta nisunman?

13 Bibliaqa Diospa yuyaychasqan. Jinapis kay Septuaginta Biblia, John Wyclefpa ruwasqan Biblia, Versión del Rey Jacobo nisqa Biblia, chayri waj parlaykunapi tijrachisqa Bibliaspis, mana Diospa yuyaychasqanpunichu kanku. Chantapis reparanchej jina, Bibliata tijrachikusqanrayku Jehovaj Palabranqa mana chinkarqachu. Chayta yachayqa, yanapawanchej Jehová nisqasninta juntʼananpi atienekunapaj (Jos. 23:14).

14. Jehová Palabranta jarkʼasqanta yachaspa, ¿imata ruwanapajtaj yanapawanchej?

14 Jehová Palabranta jarkʼasqanta yachaspaqa, payman astawan qayllaykunchej, paypitaj astawan atienekunchej. * Jehová mayta munakuwasqanchejrayku, allinninchejta munasqanraykutaj Palabranta qowarqanchej, chaytataj jarkʼarqa (Isaías 48:17, 18 leey). Chayrayku Jehovata munakuna, kamachiykunasnintataj juntʼana (1 Juan 4:19; 5:3).

15. ¿Imasmantataj qhepan yachaqanapi yachakusunchej?

15 Jehovaj Palabranta may jatunpaj qhawanchej. Chayrayku qhepan yachaqanapi yachakusunchej imaynatachus Bibliawan yanapachikunata. Predicashaspapis imaynatachus Bibliawan runasta yanapanata. Yachakullasuntaj imaynatachus discursota qojkuna, Bibliawanpuni yachachinanku kasqanta.

^ párr. 4 La Atalaya del 1 de noviembre de 2009 watamanta, “¿Me convendría aprender hebreo y griego?”, nisqa yachaqanata leeriy.

^ párr. 14 Centralniykuman jamuriy”, nisqata leeriy.