Ir al contenido

Ir al índice

37 YACHAQANA

118 TAKIY Diosníy creeyniy yapakunanpaj yanapaway

Tukukuykama aguantanapaj uj carta

Tukukuykama aguantanapaj uj carta

“Qallariypi atienekusqanchejmanta tukukuykama chʼipakullasunpuni” (HEB. 3:14).

TEMA

Hebreosman Cartamantaqa ashkha imasta yachakusunman, chaytaj yanapawasun tukukuykama aguantanapaj.

1, 2. 1) ¿Imaynatataj Judeamanta cristianos kausakusharqanku Pablo Hebreosman Cartata escribishajtin? 2) ¿Imaraykutaj chay carta maychus tiemponpi cristianosman chayarqa?

 JESÚS wañupusqantawan, hebreo cristianosqa ashkha llakiykunapi rikukorqanku. Jerusalenpi congregación rikhurisqanmanta pisi tiemponman, qhatiykachasqa kayta qallarerqanku (Hech. 8:1). 20 watasninman jinataj, Judeapi Cristoj discipulosnenqa qolqemanta pisichikorqanku, ichapis chay lugarpi manchay yarqhay kasqanrayku (Hech. 11:27-30). 61 wata chaynejtataj, cristianosqa allillantaña kausakusharqanku. Pero tumpamantawanqa sinchʼi qhatiykachasqas kankuman karqa. Allillantaraj kausakushajtinku, apóstol Pabloqa Dios yuyaychasqanman jina uj cartata paykunaman apacherqa, chaytaj maytapuni paykunata yanapanman karqa.

2 Allillanta kausakushasqankoqa mana unaypajchu kanman karqa. Chayrayku Hebreosman Cartaqa maychus tiemponpi paykunaman chayarqa. Pabloqa paykunaman sumaj yuyaychaykunata qorqa. Chaytaj llakiy tiempos chayamojtin paykunata mayta yanapanman karqa. Jesusqa ñaupajmantaña nisqa Jerusalén thuñisqa kananta, chaytaj qayllitapiña kasharqa (Luc. 21:20). Pero ni Pablopis, ni Judeamanta cristianospis yacharqankuchu ima diapunichus chay kananta. Jinapis tiempo kashajtillanraj creeyninkuta sinchʼiyachinanku karqa, sumajta aguantaytataj yachakunanku karqa. Ajinamanta chay pʼunchaypaj wakichisqa kankuman karqa (Heb. 10:25; 12:1, 2).

3. ¿Imaraykutaj Hebreosman carta mayta yanapawasunman?

3 Noqanchejpis tumpamantawanqa manchay ñakʼariy tiempopi rikukusunchej, chaytaj hebreo cristianos ima llakiykunapichus rikukusqankumanta aswan sinchʼiraj kanqa (Mat. 24:21; Apo. 16:14, 16). Imastachus Jehová ñaupa cristianosman yuyaychasqanqa, noqanchejtapis mayta yanapawasunman. Chayrayku wakin yuyaychaykunata qhawarina.

“ÑAUPAJMAN RINALLAPUNI WIÑAY TUKUSQA RUNASMAN TUKUNAPAJ”

4. ¿Imaspitaj judío cristianos rikukorqanku? (Dibujotawan qhawariy).

4 Pikunamanchus Pablo qhelqarqa chay hebreo cristianosqa judío religionta saqepusqanku, cristianosmantaj tukusqanku. Chayrayku ashkha pruebaspi rikukorqanku. Aswan ñaupajta judiosqa Diospa ajllakusqan nación karqanku. Ashkha watastaña Jerusalenqa may sumajpaj qhawasqa llajta karqa. Chaypeqa Jehovaj sutinpi ajllasqa rey kamachej, chantapis Diospa templon chaypi kasharqa. Diosta kasukuyta munaj judiosqa Moisespa Leyninta qhatej kanku, religionta kamachejkuna imastachus yachachisqankutapis kasukoj kanku. Tukuy imapaj kamachiykuna karqa: imastachus mikhunankumanta, circuncidakunankumanta, waj nacionniyoj runastapis imaynatachus qhawanankumanta. Chaywanpis Jesús wañupusqanmantapacha, Jehovaqa manaña japʼikojchu templopi jaywaj kanku chay uywa wañuchisqasta. Chay cambioman yachaykukuytaj, cristianoman tukoj judiospaj nichá facilchu karqa, paykunaqa Leyta kasukuyman yachasqa karqanku (Heb. 10:1, 4, 10). Wiñay tukusqa cristianospis mana chay cambioman yachaykukuyta atillarqankuchu, ujnintaj karqa apóstol Pedro (Hech. 10:9-14; Gál. 2:11-14). Chantapis cristianospa creenciasninku manaña ñaupajta jinachu kasqanrayku, religionta kamachej judiosqa paykunata qhatiykachayta qallarerqanku.

Cristianosqa cheqa kajmanta mana karunchakunankupaj, religionta kamachej judiospa llulla yachachiykunasninkuta qhesachananku karqa (4, 5 parrafosta qhawariy).


5. ¿Pikunataj ñaupa tiempomanta cristianosman churanakorqanku?

5 Iskay grupo runas Judeamanta cristianosman churanakorqanku. Ujnin grupoqa karqanku religionta kamachej judíos. Paykunaqa cristianosta Diospa contranta oqharikojkunata jina qhawarqanku. Waj grupotaj karqanku cristianos kayku nejkuna. Paykunaqa Moisespa Leyninmanta wakin kamachiykunata kasukunallankupuni kasqanta nej kanku, ichapis mana qhatiykachasqas kayta munaspa (Gál. 6:12). ¿Imataj cheqa cristianosta yanapanman karqa Jehovata kasukunankupaj?

6. ¿Imata ruwanankutataj Pablo nerqa hebreosman? (Hebreos 5:14–6:1).

6 Pabloqa Hebreosman Cartata qhelqasqanpi Diospa Palabranta astawan ukhunchanankuta nerqa (Hebreos 5:14–6:1 leey). Payqa Hebreo Qhelqasqasmanta valekuspa sutʼincharqa cristianos Diosta yupaychashasqankoqa aswan sumaj kasqanta judíos ñaupajta Diosta yupaychasqankumanta nisqaqa. a Pabloqa cristianosta yuyaycharqa Diosmanta Qhelqasqata sumajta rejsinankuta, aswan sumajtataj entiendenankuta. Ajinamanta llulla yachachiykunata reparayta, qhesachayta ima atinankupaj, nitaj cheqa kajmanta karunchakunankupaj.

7. ¿Imamantataj kay tiempopi cuidakunanchej tiyan?

7 Kay tiempopipis wakin runasqa Jehovaj kamachiykunasninpa contranpi kaj yachachiykunata tukuynejman chayachinku, churanakuwanchejtaj. Noqanchejqa Biblia llimphu kausayniyoj kanata yachachiwasqanchejman jina kausakunchej. Chayrayku ashkhasqa sajras niwanchej, wajkunata chejnikusqanchejtataj niwanchej. Kay mundomanta runasqa mana Diosninchej jinachu yuyanku, nitaj munasqanman jinachu ruwanku, chaytaj diamanta día astawan yapakushan (Pro. 17:15). Chayrayku sumajta reparayta yachananchej tiyan ima yuyaykunachus mana allinchu kasqanta, chaytataj qhesachananchej tiyan. Ama saqenachu noqanchejman churanakojkuna desanimachinawanchejta, chayri Jehovamanta karunchachinawanchejta (Heb. 13:9).

8. ¿Imatá ruwananchej tiyan wiñay tukusqa cristianosman tukunapaj?

8 Pabloqa chay cristianosman nerqa ñaupajman rinallankutapuni wiñay tukusqa runasman tukunankupaj. Noqanchejpis chayllatataj ruwananchej tiyan. ¿Imaynamanta? Cheqa kajta aswan sumajta rejsispa, Jehová jina yuyanapajtaj kallpachakuspa. Chaytataj ruwanallanchejpuni tiyan kausayninchejta Diosman qopuspañapis bautizakuspañapis. Tukuyninchej mana saqespa Diospa Palabranta leenanchej, estudiananchejtaj tiyan, kunallanraj chayri unaytaña Diosta sirvishaspapis (Sal. 1:2). Kallpachakunanchej tiyan Bibliata mana saqespa estudianapaj. Ajinamanta Pablo nerqa jina creeyninchej sinchʼi kananpaj (Heb. 11:1, 6).

“CREEYNIYOJ KAJKUNAMANTA KANCHEJ, CHAYTAJ KAUSAYMAN PUSAN”

9. ¿Imaraykutaj hebreo cristianos sinchʼi creeyniyoj kananku karqa?

9 Chay cristianosqa sinchʼi creeyniyoj kananku karqa, ajinamanta Judeapi sinchʼi ñakʼariy kajtin salvakunankupaj (Heb. 10:37-39). Jesusqa discipulosninman nisqa Jerusalenta soldadoswan muyurisqata rikuspa, orqosman ayqekunankuta. Chay yuyaychaytaj tukuy cristianospaj karqa: llajtapi tiyakojkunapaj, campopi tiyakojkunapajpis (Luc. 21:20-24). Chay tiempopeqa soldados uj llajtaman yaykuykuyta munajtinku, runasqa llajta ukhumanpuni ayqekoj kanku chaypi pakakunankupaj, llajta perqawan muyurisqa kasqanrayku. Jerusalenpis perqawan muyurisqa llajtallataj karqa. Chayrayku orqosman ayqekoyqa mana allinchu kaspa jinarqa, chayta kasukunankupajtaj sinchʼi creeyniyoj kananku karqa.

10. ¿Pikunapitaj cristianos atienekuyta yachakunanku karqa? (Hebreos 13:17).

10 Chantapis ñaupa tiempomanta cristianosqa, Jesús congregacionta ñaupajman apananpaj churarqa chay hermanospi atienekunanku karqa. Chay hermanostaj tukuy cristianosmanchá kamachiykunata qorqanku maykʼajchus ayqekunankuta, imaynatachus ayqekunankuta yachanankupaj (Hebreos 13:17 leey). Hebreos 13:17 versiculopi “kasukuychej” nispa nisqanqa, niyta munan uj runaqa mana kasukunan kasqanraykullachu kasukusqanta, manachayqa pichus chay kamachiyta qojpi tukuy sonqo atienekusqanrayku. Chay cristianosqa niraj ñakʼariy tiempo chayamushajtin, ancianospi tukuy sonqo atienekuyta yachakunanku karqa. Allillantaraj kausakushajtinku kasukunman karqa chayqa, aswan facilta kasukuyta atinkuman karqa llakiy tiempos chayamojtin.

11. ¿Imaraykutaj sinchʼi creeyniyoj kananchej tiyan?

11 Noqanchejpis Pabloj cartanta japʼerqanku chay cristianos jinallataj sinchʼi creeyniyoj kananchej tiyan. Kay tiempomanta casi tukuy runas, mana creenkuchu tukukuy pʼunchay qayllaykamushasqantaña, chaypi creesqanchejmantataj asipayawanchej (2 Ped. 3:3, 4). Chantapis manchay ñakʼariy tiempomanta Biblia wakin imasllata willawasqanchejrayku, ashkha imasta mana yachanchejchu. Sinchʼita creenanchej tiyan tukukuy pʼunchayqa Jehovaj nisqan horapipuni chayamunanpi, pay cuidanawanchejmantataj mana iskayrayananchejchu tiyan (Hab. 2:3).

12. ¿Imataj yanapawasun manchay ñakʼariy tiempopi salvakunapaj?

12 Sinchʼita creenallanchejtaj tiyan Jehovaqa kay tiempopi ‘allin kamachi yuyayniyojnejta’ pusashawasqanchejpi (Mat. 24:45). Hebreo cristianosqa ashkha kamachiykunatachá japʼerqanku romanos Jerusalenta muyuykojtinku. Ajinallatatajchá noqanchejpis manchay ñakʼariy tiempo chayamojtin kamachiykunata japʼisun salvakunanchejpaj. Kunan tiempo kashan Jehovaj llajtanta ñaupajman apajkunapi astawan atienekunapaj. Kunanchus paykunata mana kasukusunchu, nitaj paykunapi atienekusunchu chayqa, manchay ñakʼariy tiempopi kamachiykunata qowajtinchej mana kasukuyta atillasunchu.

13. ¿Imaraykutaj Hebreos 13:5 versiculopi yuyaychay may sumaj karqa?

13 Hebreo cristianosqa maykʼajchus ayqekunankumanta señal kanankama, maychus kapusqallankuwan kausakunanku karqa, nitaj ‘qolqemanta wañusqaschu’ kananku karqa (Hebreos 13:5 leey). Wakinninkoqa ñaupajta yarqhay tiempospi rikukorqanku, wajchayarqankutaj (Heb. 10:32-34). Uj tiempotaqa sumaj imas kananta yachaspa, llakiykunata aguantayta atillarqanku. Chaywanpis wakinninkoqa ichapis qolqeta ganayllapi astawan kasharqanku, chaywan wajchayaymanta, waj imasmantawan jarkʼakunankupaj. Pero ni mashkha qolqepis paykunata salvanmanchu karqa Jerusalén thuñisqa kajtin (Sant. 5:3). Chantapis qolqemanta wañusqas kankuman karqa chayqa, mana ayqekuyta atillankumanchu karqa, nitaj wasisninkuta, kapuyninkutapis saqeyta atillankumanchu karqa.

14. ¿Imatataj ruwasun sinchʼi creeyniyoj kanchej chay?

14 Tukukuy pʼunchay ima ratollapis chayamunanpi sinchʼita creesun chayqa, mana qolqemanta wañusqaschu kasun. Manchay ñakʼariy tiempo kashajtin, qolqeqa manaña ni imapaj valenqañachu. Biblia nisqanman jina, “Jehová Diospa phiñakuynin pʼunchaypeqa, ni qolqenkupis ni oronkupis paykunata salvanqachu”. Runastaj “qolqenkuta callesman wijchʼonqanku” (Eze. 7:19). Chayrayku qolqeta astawan astawan ganayllata munanamantaqa, aswan allin kanman kapuwasqallanchejwan kausakunanchej. Chaypajqa mana qhasita manuchakunanchejchu tiyan, kapuyniyojña kanchej chaytaj mana chayllapichu tiemponchejta churananchej tiyan. Chantapis sumajta qhawarikuna kapuyninchejmanta ama wañusqas kanapaj (Mat. 6:19, 24). Tukukuy pʼunchay qayllaykamusqanman jina, ichapis rikuchinanchej kanqa pipichus astawan atienekusqanchejta: Jehovapichus chayri kapuyninchejpichus.

“QANKUNAQA AGUANTANAYKICHEJ TIYAN”

15. ¿Imaraykutaj ñaupa tiempomanta cristianos aguantayta yachakunanku karqa?

15 Cristianosqa ashkha imasta aguantananku karqa Judeapi kausay aswan mana allinman tukusqanman jina (Heb. 10:36). Paykunamanta ashkhasqa allillantaraj kausakushajtinku cheqa kajta japʼikorqanku, jinapis qhatiykachasqa kayta aguantarqankuña. Pablotaj paykunaman nerqa aswan qhatiykachasqaraj kanankuta, Jesús jina wañunankukama aguantanankupajtaj wakichisqa kanankuta (Heb. 12:4). Cristianos astawan yapakushasqankurayku, paykunaman churanakoj judiosqa mayta phiñakorqanku. Uj mashkha watas ñaupajta, Pablo Jerusalenpi predicashajtin, payman churanakoj uj grupo runas wañuchiyta munarqanku. 40 judiosmanta astawan “juraspa yachachinakorqanku Pablota wañuchinankukama mana mikhunankuta, nitaj ujyanankuta, chayta mana juntʼajtinkutaj maldecisqa kanankuta” (Hech. 22:22; 23:12-14). Paykunata chejnikojkuna ashkha kajtinkupis, chay cristianosqa tantakunallankupuni karqa, predicanallankupuni karqa, creeyninkutapis sinchʼillatapuni japʼinanku karqa.

16. ¿Imaynatá Hebreosman Carta yanapawasunman qhatiykachasqa kajtinchej? (Hebreos 12:7).

16 ¿Imataj chay cristianosta yanapanman karqa qhatiykachasqa kayta aguantanankupaj? Pabloqa paykunaman entiendechiyta munarqa aguantasqankoqa mana qhasipajchu kasqanta. Chayrayku nerqa Diosqa llakiykunapi rikukunankuta saqesqanta, aswan sumaj cristianosman tukunankupaj (Hebreos 12:7 leey). Paykunaqa reparananku karqa pruebasqa wakin kʼacha kaykunata yachakunankupaj yanapananta, chayri chaykunata aswan sumajta kausayninkupi rikuchinankupaj. Pruebas ajinata yanapasqanpi tʼukurejtinkoqa, aswan facilta chay pruebasta aguantayta atinkuman karqa (Heb. 12:11).

17. ¿Imatataj qhatiykachasqa kaymanta Pablo yacharqaña?

17 Pabloqa chay cristianosta kallpacharqa aguantanallankupajpuni, nitaj saykʼupunankupaj. Payqa yacharqa imaraykuchus chayta yuyaychasqanta. Niraj cristiano kashaspa Pabloqa cristianosta qhatiykacharqa, yacharqataj imayna sinchʼitachus qhatiykachasqa kasqankuta. Cristianoman tukojtinñataj paypis qhatiykachasqallataj karqa, tukuy imasta payta ruwasqankurayku (2 Cor. 11:23-25). Pabloqa sumajta yacharqa aguantanapaj imachus necesitakusqanta. Chayrayku cristianosman yuyaricherqa mana paykunallapichu atienekunanku kasqanta, manachayqa Jehovapi. Pay kikin nerqa: “Jehová Diosmin yanapawajneyqa, mana manchachikusajchu”, nispa (Heb. 13:6).

18. ¿Imataj yanapawasun qhatiykachasqa kajtinchej aguantanapaj?

18 Kay tiempopipis wakin hermanosninchejqa qhatiykachasqallataj kashanku. Noqanchejtaj munakuywan yanaparisunman Diosmanta paykunapaj mañapuspa, atikojtintaj wakin imasta ruwapuspa (Heb. 10:33). Bibliaqa sutʼita nin: “Cristo Jesuspa discipulosnin jina Diosta tukuy sonqo yupaychaspa kausayta munajkunaqa, tukuyninku qhatiykachasqallataj kanqanku”, nispa (2 Tim. 3:12). Chayrayku tukuyninchej wakichikunanchej tiyan llakiy tiempospaj. Tukuy sonqo Jehovapi atienekunanchej tiyan, nitaj iskayrayananchejchu tiyan ima kajtinpis aguantanapaj yanapanawanchejmanta. Payqa tukuy sonqo kasukullajtinchejpuni, maychus tiempopi llakiykunamanta samarichiwasun (2 Tes. 1:7, 8).

19. ¿Imastataj kunanña ruwasunman manchay ñakʼariy tiempopaj wakichikunapaj? (Dibujotawan qhawariy).

19 Pablo hebreosman cartata apachisqanqa, maytachá paykunata yanaparqa llakiy tiempospaj wakichikunankupaj. Pabloqa paykunaman nerqa Diosmanta Qhelqasqata aswan sumajta rejsinankuta, aswan sumajtataj entiendenankuta. Ajinamanta wakichisqa kankuman karqa creeyninkuta pisiyachej yachachiykunata reparanankupaj, qhesachanankupajtaj. Chantapis nerqa creeyninkuta astawan sinchʼiyachinankuta, ajinamanta Jesuspa kamachiykunasninta, congregacionta ñaupajman apajkunaj kamachiykunasninkutapis, tukuy sonqo kasukunankupaj. Chantapis yuyarikunankuta nerqa pruebaspi rikukusqankoqa mana qhasipajchu kasqanta. Tatanku Jehová pruebaspi rikukunankuta saqerqa, aswan sumaj cristianosman tukunankupaj. Chayta yuyarikuspataj pruebasta aguantayta atillankuman karqa. Noqanchejpis chay yuyaychaykunata kasukusunchej chayqa, tukukuykama aguantayta atisunchej (Heb. 3:14).

Jehovaqa kasukoj cristianosta aguantasqankumanta bendicerqa. Paykunaqa Judeaman ayqekuytawan tantakullarqankupuni. ¿Imatá paykunamanta yachakunchej? (19 parrafota qhawariy).

126 TAKIY Rijchʼarisqa, may sayasqa, kallpachasqataj kay

a Pabloqa ñaupaj kaj capitulollapi Hebreo Qhelqasqasta qanchis kutista jinapuni oqharerqa, cristianos Diosta yupaychashasqankoqa, judíos ñaupajta Diosta yupaychasqankumanta nisqa aswan sumaj kasqanta ninanpaj (Heb. 1:5-13).