Ir al contenido

Ir al índice

“Paraisopi tinkusunchej”

“Paraisopi tinkusunchej”

“Noqawan paraisopi kanki” (LUC. 23:43).

145, 139 TAKIYKUNA

1, 2. ¿Imastataj runas paraíso palabrata uyarispa ninku?

UJ PACHA uj asamblea Coreapi apakorqa. May chhika hermanostaj ashkha suyusmanta chay asambleaman risqanku. Asamblea tukukusqantawantaj Coreamanta hermanosqa, waj suyusmanta hermanosta kacharpayashaspa nisqanku: “Paraisopi tinkusunchej”, nispa. Chanta, ¿ima paraisomantataj parlasharqanku?

2 Kay tiempomanta runasqa, paraíso palabrata uyarispa tukuy imata yuyanku. Wakin runasqa paraíso uj cuentolla kasqanta ninku. Wakintaj uj kʼachitu lugar kasqanta ninku. Wakin yarqhalitostaj ashkha mikhunata rikuspa paraisopi kashasqankuta ninku. Uj pacha, uj señora tʼika pampasta qhawaytawan nisqa: “Kaymá paraisoqa”, nispa. Chaytaqa unayña nisqa. Chay lugarpi ritʼi sapa wata 15 metros kurajta yapakojtinpis, kunankama chay lugarta Paraíso sutiwan rejsikun. Kunantaj qhawarinachej imatachus Biblia Paraisomanta nisqanta.

3. ¿Biblia qallariymantapachachu Paraisomanta parlan?

3 Bibliaqa niwanchej qallariypi uj Paraíso kasqanta. Nillawanchejtaj aswan qhepaman uj Paraíso kananta. Bibliaqa qallariymantapacha Paraisomanta parlan. Por ejemplo, hebreo parlaypi Génesis 2:8 versiculopi ‘Edén huerta’ nin. Edén palabraqa niyta munan “qhallallaj”. Edén huertataj qhallallarishaj huertapuni karqa. Arí, chay lugarqa manchay kʼachitupuni karqa, mikhunapis jinantin karqa, animalespis mana sajraschu karqanku (Gén. 1:29-31).

4. ¿Ima niyta munan griego parlaypi huerta palabra?

4 “Paraíso” palabraqa hebreo parlaypi niyta munan “huerta”. “Huerta” palabrataj griego parlaypi niyta munan parádeisos nisunman “paraíso”. Uj libro nisqanman jina, griegosqa paraíso palabrata uyarispa uj kʼachitu lugarpi yuyaj kanku. Chay kʼachitu lugarpitaj plantas, imaymana frutas, mayus, qʼomer pampas, mayu kantupi monte cabras, ovejas ima kasqanta yuyaj kanku (Cyclopaedia, de MʼClintock y Strong; Génesis 2:15, 16, kikinchay).

5, 6. 1) ¿Imajtintaj Adanwan Evawan paraisomanta qharqochikamusqanku? 2) ¿Imastataj qhepan parrafospi yachakusunchej?

5 Jehová Diosqa uj kʼacha huertata ruwarqa Adanwan Evawan chaypi tiyakunankupaj. Mana kasukusqankuraykutaj Jehová Diosqa chay huertamanta paykunata qharqomorqa. Ajinamanta ni pipis chay Paraisopi chayri chay kʼacha huertapi tiyakuyta aterqañachu (Gén. 3:23, 24). Chay Paraíso chinkapunankama manaña pipis chaypi tiyakorqachu. Ichapis chay huertaqa Jatun Para chayamunankama kallarqapuni.

6 Qhepan parrafospeqa yachakusunchej imajtinchus kay jallpʼapi watejmanta uj Paraíso kananpi creesqanchejmanta. Yachakullasuntaj Paraisopi familiaresninchejwan kausakunanchejtachus manachus. Chaykunata yachaspaqa mana iskaychakusunchu uj Paraíso kananmanta.

KAY JALLPʼAPI UJ PARAÍSO KANANMANTA

7. ¿Imatataj Jehová Dios Abrahanman nisqa?

7 Diosninchejqa qallariypi uj kʼacha huertata chayri uj Paraisota ruwarqa. Chayrayku Paraisomantaqa Diospa Palabranta leespalla sumajta yachasunman. Por ejemplo, Bibliaqa nin Jehová Dios kay jinata Abrahanman nisqanta: ‘Mirayniykita ashkhata mirachisaj mana yupay atinata mama qocha kantupi tʼiyu chhikata. Tukuy naciones kay pachapi kajkuna paykunanejta bendecisqa kanqanku, qan imatachá nisusqayta kasuwasqaykirayku’, nispa (Gén. 22:17, 18). Chantapis Jehová Diosqa Abrahanpa wawanman, allchhinmanpis kikillantataj nerqa (Génesis 26:4, 5; 28:14 leey).

8. ¿Abrahán Diosta uyariytawan cielopi Paraíso kananpichu yuyashanman karqa?

8 Jehová Dios “tukuy naciones kay pachapi kajkuna” bendecisqa kanankuta Abrahanman nishajtin, Abrahanqa manachá yuyasharqachu runas cielopi bendicionesta japʼinankuta chayri cielopi paraíso kananta. Manaqa kay Jallpʼapi uj Paraíso kananpichá yuyasharqa. Waj versiculospis nillawanchejtaj kay jallpʼapi uj Paraíso kananta.

9, 10. ¿Imajtintaj nisunman kay Jallpʼa uj Paraisoman tukunanta?

9 Abrahanpa mirayninmanta ujnenqa David karqa. Davidqa Dios yuyaychasqanrayku tumpamantawan manaña sajra runas kanankuta nerqa (Sal. 37:1, 2, 10). Nillarqataj: “Llampʼu sonqoyojkunatajrí kay pachata herenciata jina japʼenqanku, allin kawsaypitaj kusisqa kanqanku”, nispa. Chantapis nerqa: “Cheqan runasqa kay pachata herenciankupaj japʼenqanku, chaypitaj wiñaypaj kawsanqanku”, nispa (Sal. 37:11, 29; 2 Sam. 23:2). Diospa munayninta ruwajkunataj, chayta yachaspa suyakorqanku kay jallpʼa Edén huertaman jina tukunanta, nisunman uj Paraisoman tukunanta chaypi tiyakunankupaj.

10 Tiemponmantaj ashkha israelitasqa, Jehová Diosmanta karunchakuspa llulla diosesta yupaycharqanku. Chayrayku Jehová Diosqa saqerqa babilonios israelitaspa jallpʼankuta japʼikapunankuta, israelitastataj esclavosta jina apakapunankuta (2 Cró. 36:15-21; Jer. 4:22-27). Chaywanpis Diospa profetasnenqa, nerqanku israelitas 70 watasninman jallpʼankuman kutipunankuta. Chaytaj juntʼakorqapuni. Chaywanpis tumpamantawan chay profeciasqa watejmanta juntʼakullanqataj. Kunantaj qhawarinachej imaynatachus chay profecías Paraisopi juntʼakunanta.

11. 1) ¿Profeta Isaiaspa nisqan israelitaspa tiemponpi juntʼakusqachu? 2) ¿Profeta Isaiaspa nisqan tukuyninñachu juntʼakusqa?

11 (Isaías 11:6-9 leey). Jehová Diosqa profeta Isaiasnejta nerqa israelitas jallpʼankuman kutipojtinku manaña chʼajwas kananta. Chantapis nerqa manaña sajra animalespis, sajra runaspis kananta. Nillarqataj wawaspis awelitospis ni imamanta manchachikunankuta. Chaytaj juntʼakorqapuni. Chaykunaqa yuyarichiwanchej Edén huertata, ¿icharí? (Isa. 51:3). Chantapis Isaías nerqa: “Tukuy jallpʼaqa Tata Diosta rejsiywan juntʼa kanqa, imaynatachus mama qochaman yaku juntʼaykun, ajinata”, nispa. Chaytaj reparachiwanchej mana Israel nacionllachu Diosta rejsiywan juntʼa kananta, manaqa jallpʼantin. Chayrayku nisunman chay profeciaqa tumpamantawanraj juntʼakunanta.

12. 1) ¿Ima profeciastaj israelitaspa tiemponpi juntʼakorqa? 2) ¿Imajtintaj nisunman Isaiaspa profeciasnin aswan qhepamanpis juntʼakunanta?

12 (Isaías 35:5-10 leey). Isaiasqa watejmanta nillarqataj Babiloniamanta kutipoj israelitastaqa ni pi imanananta, ni sajra animalespis. Chantapis nerqa Edén huertapi jina jallpʼasninkupi tukuy ima poqonanta, yakupis ashkha kananta (Gén. 2:10-14; Jer. 31:12). Kay profeciasqa israelitaspa tiemponpi juntʼakorqa, aswan qhepamanpis juntʼakullanqataj. Chantapis profeta Isaías nerqa ciegospis, cojospis, joqʼaraspis chayri lojtʼituspis sanoyapunankuta. Chaytaj mana israelitaspa tiemponpichu juntʼakorqa. Imajtinchus Dios nerqa tukuy imaymana onqoykunata aswan qhepamanraj tukuchinanta.

13, 14. 1) ¿Imaynatataj Isaías 65:21-23 versiculospi nisqan israelitaspa tiemponpi juntʼakorqa? 2) Dios nerqa runas “sachʼas jina” unayta kausanankuta, ¿chay nisqan juntʼakunñachu? (3 paginapi kaj dibujota qhawariy).

13 (Isaías 65:21-23 leey). Israelitasqa jallpʼankuman kutipuspa thanta wasisllaman chayarqanku, manataj ima chajrapis karqachu, nitaj uva sachʼaspis. Chaywanpis Jehová Diospa bendicionninwan tukuy ima allinyarqa. Israelitasqa watejmanta wasisninkuta sayaricherqanku. Maytachá kusikorqanku chaypi tiyakuspa, tarpusqankuta mikhuspataj.

14 Jehová Diosqa profeta Isaiasnejta nerqa runas “sachʼas jina” kausanankuta. Wakin sachʼasqa may chhika watas pasajtinpis mana chʼakipunkuchu. Noqanchejpis mana onqospalla chay sachʼas jina unayta kausasunman. Profeta Isaías nisqanman jina, Paraisopi kausakoyqa may sumajpunichá kanqa. Chay kʼachitu lugarpeqa unayta, ni ima llakiyta uyarispataj kausakusunchej. Jehová Diospa nisqanqa juntʼakonqapuni.

¿Imaynatataj Jesuspa nisqan juntʼakonqa? (15, 16 parrafosta qhawariy).

15. ¿Imatataj profeta Isaiaspa nisqasnin reparachiwanchej?

15 Profeta Isaiaspa nisqanqa reparachiwanchej aswan qhepaman kay Jallpʼapi uj Paraíso kananta. Reparachillawanchejtaj Diosninchej Paraisopi tukuy runasta bendecinanta. Chaypachaqa manaña kanqachu sajra runas, phiña animalespis mansoyanqanku. Ciegospis, cojospis, joqʼaraspis chayri lojtʼituspis sanoyaponqanku. Chaypi wasista ruwakuspa tiyakonqanku, tarpusqankuta cosechaspataj mikhonqanku. Chantapis runasqa sachʼasmanta nisqaqa aswan unayta kausanqanku. Reparanchej jina Bibliaqa sutʼita niwanchej aswan qhepaman kay Jallpʼapi uj paraíso kananta. Chaywanpis wakin runasqa, ichapis niwasunman Isaiaspa nisqasnin mana kay Jallpʼapi uj Paraíso kananmantachu parlashasqanta. Paykunaman sutʼinchanapajqa, noqanchejraj seguros kananchej tiyan kay Jallpʼapi uj Paraíso kananmanta. Seguros kanapajtaj Señorninchej Jesuspa nisqan yanapawasunchej.

“NOQAWAN PARAISOPI KANKI”

16, 17. ¿Imamantataj Jesús parlasqa kʼullupi warkhusqa kashaspa?

16 Jesustaqa mana juchayoj kajtinpis uj kʼulluman warkhuykorqanku, iskay judío suwastawan. Ujnin suwaqa Jesusman nerqa: “Jesús Gobiernoykiman yaykuspa, noqamanta yuyarikunki ari”, nispa (Luc. 23:39-42). Jesustaj chay suwaman kutichishaspa aswan qhepaman uj Paraíso kananmanta parlarqa. Chay suwaman kutichisqantaqa Lucas 23:43 versiculopi tarisunman. Runasqa chay versiculota mana uj rejllatachu traducinku. Por ejemplo, Diosmanta Qhelqasqa Bibliapeqa chay versiculopi ajinata nin: “Cheqatapuni niyki: Kunampacha noqawan Paraisopi kanki”, nispa. Chanta, ¿Jesús chaytapunichu niyta munasharqa?

17 Ashkha parlaykunapi wakin versículos sutʼi entiendekunanpaj comata chayri iskay puntosta churanku, manachayrí palabrasta waj jinamanta sukʼaykunku. Chaywanpis unayqa griego qhelqasqaspi mana chaykama comasta chayri puntosta churakojchu. Chayrayku wakin runas ninku: ¿Jesús nisharqachu “cheqatapuni niyki: Kunanpacha noqawan paraisopi kanki” nispa? Chayrí, ¿nisharqachu “cheqatapuni kunan niyki: Noqawan paraisopi kanki” nispa? Bibliata traducejkunamanta wakenqa, chay versiculopi yuyasqankuman jina comata chayri iskay puntosta churanku, manachayrí sapa palabrata waj jinamanta sukʼaykunku. Chayrayku ashkha Bibliaspi mana kikintachu Lucas 23:43 versiculopi nishan.

18, 19. ¿Imaraykutaj nisunman Jesús wañuchisqa kasqantawan mana Paraisomanchu risqanta?

18 Jesusqa niraj wañuchisqa kashaspa jinata nerqa: ‘Noqaqa jallpʼaj sonqonpi kinsa pʼunchayta, kinsa tutatawan kasaj’, nispa. Chantapis nillarqataj: “Noqataqa enemigosniypa makinkuman jaywaykuwanqanku, paykunataj wañuchiwanqanku, kinsa pʼunchayninmantaj kausarichisqa kasaj”, nispa (Mat. 12:40; 16:21; 17:22, 23; Mar. 10:34). Apóstol Pedrotaj Jesuspa nisqan juntʼakusqantapuni nerqa (Hech. 10:39, 40). Chayrayku nisunman Jesusqa mana paraisomanchu risqanta suwa runawan khuska wañuchisqa kasqantawan. Manaqa Biblia niwanchej Jesús kinsa diata “Sepulturapi” kasqanta Dios kausarichimunankama (Hech. 2:31, 32). *

19 Jesusqa chay suwa runaman Paraisomanta parlayta qallarishaspa nerqa: “Cheqatapuni kunan niyki”, nispa. Unay tiempopi runasqa “kunan” palabrata oqharispapuni parlakoj kanku, Moisespa tiemponpipis ajinallatataj parlaj kanku. Por ejemplo uj kutipi Moisés nerqa: “Kunan qankunaman qoshani kay kamachisqasniyta kasuychej”, nispa (Deu. 8:1; 30:15).

20. Uj traductor nisqanman jina, ¿imatapunitaj Jesús ninman kasqa?

20 Uj traductormanta parlarina. Payqa Asia ladomanta, Bibliatataj traducen, uj kutipitaj nerqa: “Chay versiculopi ‘kunan’ palabraqa churasqa kashan chay palabra aswan kallpitawan leekunanpaj. Chayrayku chay versiculopi ajinata ninan tiyan: ‘Cheqatapuni kunan niyki: Noqawan paraisopi kanki’, nispa. Chay lugarmanta runasqa ‘kunan’ palabrata oqharispapuni parlaj kanku. Jesustaj ‘kunan’ palabrata oqharerqa chay nisqan juntʼakunantapuni rikuchinanpaj, chay día uj promesata ruwashasqanta rikuchinanpaj ima”, nispa. Chayraykuchá 1.600 watas chaynejmanta Peshitta siríaca Bibliapi jinata nin: “Cheqatapuni kunan niyki noqawan Edén huertapi kanki”, nispa. Chayta yachaytaj reparachiwanchej kay Jallpʼapi uj paraíso kanantapuni.

21. ¿Chay suwa runa cieloman rinanpaj ajllasqachu kasqa?

21 Jesusqa chay suwa runawan Paraisomanta parlashaspa, mana nisharqachu chay suwa runa cieloman ripunanta. Imaraykuchus chay runaqa, mana yacharqachu Señorninchej Jesús apostolesninwan cielomantapacha gobernamunankupaj uj tratota ruwasqanta (Luc. 22:29). Chantapis chay runaqa mana bautizasqachu karqa (Juan 3:3-6, 12). Chayrayku nisunman Jesús chay suwa runawan Paraisomanta parlashaspa, kay Jallpʼapi uj Paraíso kananmanta parlashasqanta. Watasninmanqa apóstol Pablo mosqoypi jina rikusqanmanta nerqa: ‘Uj runa paraisoman ujllata oqharisqa karqa’, nispa (2 Cor. 12:1-4). Apóstol Pablo, waj apóstoles ima cielomantapacha gobernamunankupaj ajllasqas kajtinkupis, apóstol Pabloqa ichapis parlasharqa tumpamantawan kay jallpʼapi uj Paraíso kananmanta. * Chay jina Paraisopitaj tukuy kausakuyta suyakushanchej.

¿JALLPʼA PARAISOMAN TUKONQACHU?

22, 23. ¿Jallpʼantin Paraisoman tukunanta suyasunmanchu?

22 Davidpa nisqanta yuyarikuna, pay nerqa: “Cheqan runasqa kay pachata herenciankupaj japʼenqanku”, nispa (Sal. 37:29; 2 Ped. 3:13). Chaywanqa David nisharqa aswan qhepaman Jallpʼantinmanta tukuy runas Diospa kamachiykunasninta kasukunankuta. Chantapis Biblia niwanchej: “Ayllusneyqa sachʼas jina kawsanqanku”, nispa (Isa. 65:22). Kay versiculoqa reparachiwanchej Jehová Diosta sirvej runas wiñay wiñaypaj kausanankuta. Chaytaj juntʼakonqapuni. Imaraykuchus Apocalipsis 21:1-4 versiculospi nin mosoj jallpʼapi manaña wañuy kananta, Diostaj runasta bendecinanta.

23 Reparanchej jina Bibliaqa sutʼita niwanchej watejmanta kay jallpʼapi uj Paraíso kananta, imaynatachus qallariypi uj Paraíso karqa, ajinata. Chantapis Jehová Dios nerqa tukuy runasta bendecinanta. Davidnejtapis nerqa cheqan runaswan llampʼu sonqoswan kay Jallpʼata herenciankupaj japʼinankuta, chaypitaj wiñaypaj kausakunankuta. Chantapis Isaiaspa nisqasnenqa, reparachiwanchej kay jallpʼa Paraisoman tukojtin may sumajtapuni kausakunanchejta. Chaypiraj imatachus Jesús suwa runaman nisqan juntʼakonqa. Tukuypis chay Paraisopi tiyakuyta atisunchej. Chantapis chaypachamá Coreamanta hermanos “Paraisopi tinkusunchej” nisqanku juntʼakonqa.

^ párr. 18 Profesor Marvin Pate sutiyoj nerqa: “Jesús ‘kunan’ nisqanrayku, wakin runasqa creenku chay día wañupusqantawan chayri niraj 24 horas pasashajtin paraisoman ripusqanta. Chaywanpis ajinata yuyasqankoqa mana waj versiculoswan igualanchu. Imaraykuchus waj versiculospeqa nin Jesús wañupusqantawan Sepulturapi kasqanta, chaymantaraj cieloman ripusqanta (Mat. 12:40; Hech. 2:31; Rom. 10:7)”, nispa.

^ párr. 21 Kaymanta astawan yachakunaykipajqa “Leejkunaj tapuyninku” nisqa yachaqanata 8 paginapi leeriy.