TUKUYPIS kʼacha runas kayta munanchej, allin kajta ruwaytapis. Jinapis kay tiempopi mana atikullanchu. Runasqa “allin kajta mana” munakunkuchu (2 Tim. 3:3). Paykunaqa imachus paykunapaj allin kasqanman jinalla kausanku. Ninkutaj “mana allin kajta allin kasqanta”, “allin kajtataj mana allin kasqanta” (Isa. 5:20). Chantapis tukuyninchej juchasapas kanchej, ñaupa kausayninchejtataj mana saqeyta atillanchejchu. Chayrayku ichá hermananchej Ana * jina nisunman. Payqa ashkha watastaña Jehovata sirvispapis nin: “Nisina ni jaykʼaj kʼacha kayta atisajchu”, nispa.

Tukuypis kʼachas kayta atisunman. Imajtinchus kʼacha kayqa, Diospa atiyninpa poqoyninmanta ujnin. Chay atiytaj ima kajtinpis, kʼachas kanapaj yanapawasun. Chayrayku imaynachus kʼacha runa kasqanta yachakusun. Chantá yachakullasuntaj imaynatachus aswan kʼachas kananchejta.

Kʼacha runaqa buenito, wajkunaj allinninkupi piensan, allin kajtapunitaj ruwan. Chantapis wajkunata yanapariyta maskʼan.

Ashkha runasqa familiaresninkuwan, amigosninkuwan kʼachas kanku. Chay jina runasta rejsinkichá. Jinapis kʼachapuni kaj runaqa mana chayllatachu ruwan. Pantaj runas kasqanchejrayku, ichapis mana Biblia nisqanman jinapunichu kʼachas kayta atisun. Bibliallataj nin: “Cheqamanta kay pachapeqa mana uj runallapis cheqan runaqa kanchu, mana jaykʼaj juchallikuspa cheqantapuni ruwaj”, nispa (Ecl. 7:20). Apóstol Pablopis nerqa: “Yachani ari runalla kasqayta, ni ima allintaj noqapi kasqanta”, nispa (Rom. 7:18). Chayrayku kʼacha runa kayta munaspaqa, Jehová Diosninchejmanta yachakunanchej tiyan. Imajtinchus paylla kʼachaqa.

Jehovalla niyta atin imachus allin, imatajchus mana allin kasqanta. Uj salmista nerqa: “Qanqa kʼacha kanki, kʼacha imastataj ruwanki. Kamachisqasniykita yachachiway”, nispa (Sal. 119:68). Chayrayku Diosninchej kʼacha kasqanmanta, kʼacha imasta ruwasqanmantawan parlarina.

Jehovaqa kʼacha. Ni pipis Jehová Dios jina kʼacha kanchu. Uj pacha, Moisesman nerqa: “Noqa kʼacha sonqo kayniyta ñawpaqeykipi rikuchisqayki”, nispa. Jehová Dios jatun kayninta, kʼacha kaynintawan rikuchishajtin, Moisesqa kayta uyarerqa: Jehová, Jehová “wiñaypaj Dios, khuyakuyniyoj, kʼacha sonqoyoj, llampʼu sonqo, imamantapis mana usqhayta phiñarparikojlla, manachayqa khuyakuypeqa jatun, jinallataj cheqa kaypipis. Khuyakuynenqa waranqa waranqa runaspaj, pampachallantaj tukuy sajra kayninkuta, contrampi oqharikusqankuta, juchasninkuta ima. Mana qhawakullanchu juchayoj runataqa” (Éxo. 33:19; 34:6, 7). Rikunchej jina, Jehová Diosqa tukuy imapi kʼacha kayninta rikuchin. Jesuspis kay  jallpʼapi kashaspa, Tatan jinallataj kʼacha karqa. Jinapis “Dioslla kʼachaqa” nispa nerqa (Luc. 18:19).

Jehovaqa kʼacha imasta ruwan. Kʼacha kaynenqa tukuy ima ruwasqanpi sutʼi rikukun. Biblia nin: “Tata Diosqa tukuypajmin kʼacha; tukuy ruwasqasninta khuyakuywan qhawan”, nispa (Sal. 145:9). Jehovaqa kʼacha kasqanrayku, tukuyta allinpaj qhawan, runasman kausayta, imatachus necesitasqankuta ima qon (Hech. 14:17). Kʼacha kasqanrayku juchasninchejta perdonawanchej. Uj salmista Jehová Diosman nerqa: “Qanqa kʼacha kanki, perdonanapaj wakichisqa”, nispa (Sal. 86:5). Arí, Jehová Diosqa runasman “kʼacha yanapayninta qon, allin ñawiwantaj qhawan llimphu sonqo kawsakojkunata” (Sal. 84:11).

Diosqa payman rijchʼakojta ruwawarqanchej. Chayrayku kʼachas kayta atisunman, allin kajtapis ruwayta atillasunmantaj (Gén. 1:27). Bibliaqa niwanchej: “Yachaqakuychej allin kajta ruwayta”, nispa (Isa. 1:17). Kunantaj kʼachas kananchejpaj kinsa imasta yachakusun.

Ñaupaj kaj, Diospa ñaupaqenpi kʼachas kanapaj, atiyninta mañakuna (Gál. 5:22). Diospa atiynenqa sajra kajta chejninapaj, allin kajtataj munakunapaj yanapawasun (Rom. 12:9). Biblia nisqanman jina, Jehová Diosqa yanapawasun ‘allin kajtapuni ruwananchejpaj, parlananchejpajtaj’ (2 Tes. 2:16, 17).

Iskay kaj, Diospa Palabranta leena. Jehovaqa Biblianejta “tukuy allin” ñanta rikuchiwanchej, wakichiwanchejtaj “tukuy ima allin kajta” ruwanapaj (Pro. 2:9; 2 Tim. 3:17). Bibliata leerispa, leesqanchejpi tʼukurispa ima, Diospa yachachiykunasninwan sonqonchejta juntʼachisun. Chay kʼacha imas sonqonchejpi waqaychasqa kajtenqa, kausayninchejpi yanapawasun (Luc. 6:45; Efe. 5:9).

Kinsa kaj, “allin kajta ruwajkuna jina” kana (3 Juan 11). Kʼachas kaytaqa Jehová Diosninchejmanta, Jesusmanta ima astawan yachakusunman. Jinapis Bibliapi waj kʼacha runasmanta yachakullasunmantaj. Paykunamanta iskay, Tabitawan Bernabewan karqanku (Hech. 9:36; 11:22-24). Bibliapi paykunamanta astawan leerina. Reparanataj wajkunata yanaparinankupaj imastachus ruwasqankuta. Chantapis piensarina, Tabitawan Bernabewan kʼachas kasqankurayku ima bendicionestachus japʼisqankupi. Noqanchejpis kʼachas kaspa, ashkha bendicionesta japʼillasunmantaj. ¿Imaynatá noqanchej familianchejmanta chayri congregacionmanta pillatapis yanaparisunman?

 Kʼachas kanapajqa, kay tiempopi pikunachus wajkunapaj allin kajta ruwasqankupi piensarillasunmantaj. Ancianosqa congregacionpaj mayta llankʼanku, cheqan kajtataj munakunku. Wakin hermanaspis, parlasqankuwan, ruwasqankuwantaj “allin kajta yachachejkuna” kanku (Tito 1:8; 2:3). Roslyn sutiyoj hermana nin: “Amigayqa hermanosta tukuy tiempo yanaparin, kallpacharintaj. Sapa kuti imaynachus kashasqankupi piensarin, regalostapis aparipun. Imaynamantapis yanaparishanpuni. Payqa manchay kʼachapuni”, nispa.

Jehová Diosqa kamachisninman nin: “Maskʼaychej allin kajta”, nispa (Amós 5:14). Chayta ruwaspaqa, kamachiykunasninta munakusun. Chantapis Diospa ñaupaqenpi allin kajta ruwanapaj kallpachakusun.

Kʼacha runas kanapajqa, mana tʼukuna imastapunichu ruwana tiyan. Kaypi piensarina: Uj plantitataqa mana ujllapichu ashkha yakuwan qarpaykunchej, manachayqa pisimanta pisi yakituta jichʼaykurinchej. Kʼachas kanapajpis, juchʼuy imitasta wajkunarayku ruwasunman.

Biblia niwanchej, allin kajta ruwanapaj “wakichisqa” kananchejta (2 Tim. 2:21; Tito 3:1). Runa masisninchej imaynachus kashasqankupi piensarisun chayqa, paykunata “kallpachasqa kanankupaj” yanapasun (Rom. 15:2). Kapuyninchejmantapis paykunaman qorisunman (Pro. 3:27). Ichá pillatapis parlarikunapaj chayri imitallatapis khuska mikhurikunapaj wasinchejman wajyarisunman. Pillapis onqosqa kashasqanta yachanchej chayqa, uj cartitata chayri uj tarjetitata apachisunman. Manachayrí visitarisunman chayri telefononejta wajyarisunman. Rikunchej jina, wajkunaman imallatapis nisunman “chaywan kallpachasqa kanankupaj” (Efe. 4:29).

Jehová Dios jinallataj wajkunapaj allin kajta ruwanapaj kallpachakuna, tukuytataj allinpaj qhawana. Chayta ruwasunman Diospa Gobiernonmanta tukuyman willamuspa. Jesús kamachiwasqanchejman jinataj, chejnikuwanchej chay runaspajpis allin kajta ruwana (Luc. 6:27). Tukuywan kʼachas kayqa sumajpuni. Imaraykuchus “chay imaspa contranpeqa, mana ima leypis kanchu” (Gál. 5:22, 23). Churanakuy kajtinpis, problemas kajtinpis allin kajtapuni ruwana. Chayta ruwaspaqa, ichapis wajkunata Jehovaman qayllaykunankupaj yanapasun. Astawanqa Jehová Diosninchejta jatunchasun (1 Ped. 3:16, 17).

Biblia nin: “Allin runarí ruwasqasninwan kusikonqa”, nispa (Pro. 14:14). Kʼachas kasun chayqa, ichá wajkunapis noqanchejwan kʼachasllataj kanqanku (Pro. 14:22). Mana jina kajtinpis, kʼachas kaspaqa sonqonkuta llampʼuyachisunman (Rom. 12:20, sutʼinchaynin).

Ashkha runas sajra kajta saqespa, allin kajta ruwanku. Paykunataj chay ruwasqanku imaynatachus yanapasqanmanta willariwasunman. Nancymanta parlarina. Pay nin: “Noqaqa mana allintachu kausakoj kani, ni pitataj respetajchu kani. Jinapis Diosta rejsispaqa, imachus allin kasqanta yachakorqani. Chayman jina kausakuspataj kusisqa karqani. Kunanqa allinta kausakuni, kusisqataj kani”, nispa.

Astawanqa Jehová Diosninchejta kusichinanchejpaj kʼachas kayta munanchej. Payqa imatachus ruwasqanchejta qhawamushan, wajkuna mana rikojtinkupis. Jehovaqa mana allin ruwasqasnillanchejtachu rikun, manaqa allin kajta ruwayta munasqanchejtapis yachan (Efe. 6:7, 8). ¿Imapitaj chay yanapawanchej? Biblia nin: “Allin runaqa Tata Diospa kʼacha khuyakuyninta tarin”, nispa (Pro. 12:2). Chayrayku kʼachas kanapaj kallpachakunallapuni. Imajtinchus “allin kajta ruwajkunamanrí, Diosqa jatunchasqa kayta, jatunpaj qhawasqa kayta, sonqo tiyasqa kayta ima qonqa” (Rom. 2:10).