Ir al contenido

Ir al índice

19 YACHAQANA

Sajra kajtaqa Jehová Diosninchej jina chejnikunchej

Sajra kajtaqa Jehová Diosninchej jina chejnikunchej

“Qanqa mana sajra kajwan kusikoj Dioschu kanki; sajra runasqa qanwan mana tiyakunkumanchu” (SAL. 5:4).

142 TAKIY Suyakuyta Jehová qowanchej

¿IMATÁ KAYPI YACHAKUSUN? *

1. Salmo 5:4-6 nisqanman jina, ¿imaynatá Jehová Dios sajrata ruwajkunata qhawan?

JEHOVÁ DIOSQA tukuy sajra ruwaykunata millachikun (Salmo 5:4-6 leey). Jehovaqa wawasta abusasqankuta may millaypaj qhawan, manchaytataj chay ruwayta chejnikun. Noqanchejpis Jehová Diosninchej jinallataj chay ruwayta mayta chejnikunchej, nitaj congregacionpi chay kananta saqesunmanchu (Rom. 12:9; Heb. 12:15, 16).

2, 3. ¿Imaraykutaj ninchej wawasta abusay, ‘Cristoj leyninpaʼ contranpi kasqanta?

2 Wawasta abusayqa, ‘Cristoj leyninpaʼ contranpi kashan. ¿Imarayku chayta ninchej? Ñaupaj yachaqanapi yachakorqanchej jina, Cristoj leynenqa munakuypi sayachisqa kashan, tukuypaj justicia kananpajtaj yanapan. Cristoj leynenqa Jesuspa yachachiykunasnin, ruwasqasnin ima kanku (Gál. 6:2). Cristianosqa chay leyta juntʼanchej. Chayraykutaj wawasta mayta munakunchej, sajra runasmantataj jarkʼanchej. Jinapis wawasta abusaj runasqa paykunallapi yuyanku. Abusasqa wawitastaj manchi manchilla wiñakunku, niña imapaj valesqankutataj yuyanku.

3 Mundontinpi may chhika wawas abusasqa kanku, congregación ukhupipis chay uyarikushan. Kay qhepa pʼunchaykunapeqa, “chʼaukiyaj sajra” runas astawan yapakushanku. Chaykunamanta wakintaj, ichapis congregacionman yaykumunkuman (2 Tim. 3:13). Wakinkunataj Jehovata yupaychaspapis, millay munayninkuwan atipachikuspa wawasta abusarqanku. Kay yachaqanapeqa, imaraykuchus wawasta abusay millay juchapuni kasqanta yachakusun. Yachakullasuntaj pillapis chay jina jatun juchapi urmajtin, imatachus ancianos ruwasqankuta. Chantá yachakusun, imaynatachus tatamamas wawasninkuta jarkʼanankuta. *

MAY JATUN JUCHA

4, 5. Wawasta abusaj, ¿pejpa contranpitaj juchallikun?

4 Pikunachus abusasqa karqanku chaykunaqa, watasta sufrinku. Nitaj paykunallachu sufrinku, manaqa familiaresninkupis, congregacionmanta hermanospis. Wawasta abusayqa, manchay millay juchapuni.

5 Wawata abusajqa, wawaj contranpi juchallikun. Runa masinchejta sufrichiypis, contranpi sajrata ruwaypis jucha. Qhepan yachaqanapi yachakusun jinataj, wawasta abusajqa, wawata mayta sufrichin. Chay abusasqa * wawaqa, manaña wajkunaman kʼaskakuyta munanchu, manchi manchillataj wiñakun. Chayrayku wawasninchejta abusajkunamanta jarkʼananchej tiyan. Abusasqa kajkunatataj sonqochananchej, yanaparinanchejtaj tiyan (1 Tes. 5:14).

6. ¿Imaraykutaj ninchej wawasta abusaj runa, congregacionpa contranpi juchallikusqanta?

6 Wawata abusajqa, congregacionpa contranpi juchallikun. Wawata abusaj cristianoqa, congregacionta chʼichichan (Mat. 5:16; 1 Ped. 2:12). Chay millay jucharayku, jawamanta runasqa congregacionmanta sajrata parlanku. Chaytaj mana allinchu, imaraykuchus may chhika hermanos, Jehová Diosta jatunchanapaj jina kausakushanku (Jud. 3). Chayrayku wawasta abusaj runas mana pesachikunkuchu chayqa, congregacionmanta qharqosqa kanku.

7. ¿Imaraykutaj ninchej wawasta abusaj runa, autoridadespa contranpi juchallikusqanta?

7 Wawata abusajqa, autoridadespa contranpi juchallikun. Cristianosqa “autoridadesta” kasukunanchej tiyan (Rom. 13:1). Chaytataj ruwanchej suyunchejmanta leyesta juntʼaspa. Wawasta abusaj cristianoqa leyta pʼakin. Jinapitaj autoridadespa contranpi juchallikun (Hechos 25:8, kikinchay). Jehovaqa mana ancianostachu leyesta juntʼachinankupaj churan, manaqa autoridadesta. Jinapis ancianosqa, wawasta abusajkunata mana autoridadespa castigonmanta jarkʼankuchu (Rom. 13:4). Juchallikoj runaqa, imatachus tarpusqanta oqharin (Gál. 6:7).

8. Runa masinpa contranpi juchallej runa, ¿pejpa contranpitaj juchallikullantaj?

8 Wawata abusajqa, Diospa contranpi jatun juchata ruwan (Sal. 51:4). Runa masinpa contranpi juchallejqa, Diospa contranpi juchallikullantaj. Jehová Diosninchej israelitasman qosqan Leypi piensarina. Chay Leypi nisqanman jina, suwakojpis runamasinta engañajpis, “Diospa contranta” juchallikoj (Lev. 6:2-4). Wawasta abusaj cristianoqa, abusasqa wawa manchi manchilla wiñakunanpaj juchayoj. Chayta ruwaspaqa Jehová Diospa contranpi juchallikun, sutintapis chʼichichan. Rikunchej jina, wawasta abusayqa Diospa contranpi manchay millay juchapuni.

9. 1) ¿Imatataj Diospa llajtan unaymantapachaña orqhon? 2) ¿Imapajtaj Diospa llajtan kamachiykunata sapa kuti qhawaykurinku?

9 Diospa llajtanqa, wawasta jarkʼanapaj, unaymantapachaña Bibliamanta ashkha yachachiykunata orqhon. Torremanta Qhawaj, ¡Rijchʼariy! revistaspi ashkha yachachiykuna llojserqa: abusasqa kajkuna ñaupajman rinankupaj, wajkuna paykunata yanapanankupaj, sonqochanankupajtaj, tatas wawasninkuta jarkʼanankupaj ima. Chantapis ancianosqa, congregacionpi chay millay jucha kajtin, imatachus ruwanankuta yachanankupaj kamachiykunata japʼillankutaj. Diospa llajtanqa chay kamachiykunata sapa kuti qhawaykurinku, chʼuwachana kajtintaj chʼuwacharqonku. Ajinamanta chay millay jucha kajtin, Cristoj leyninman jinapuni ruwakunanpaj.

¿IMATÁ ANCIANOS RUWANKU PILLAPIS JUCHALLIKOJTIN?

10. Pillapis jatun juchata ruwajtin, ¿imatataj ancianos ruwaj kasqanku?

10 Pillapis jatun juchata ruwajtin, ancianosqa Cristoj leyninman jina ruwanku. Chay leyman jina, paykunaqa tukuy hermanosta munakuywan qhawananku tiyan, imachus Diospaj cheqan kasqanman jinataj ruwananku tiyan. Chayrayku pillapis juchallikojtin, ashkha imaspi tʼukurinku. Ancianosqa ñaupajta maskʼanku Diospa sutin llimphullapuni kananta (Lev. 22:31-33; Mat. 6:9). Chantapis paykunaqa, hermanosta yanapanku Jehovaj qayllallanpipuni kanankupaj, sonqochankutaj chay jucharayku ñakʼarejkunata.

11, 12. Santiago 5:14, 15 nisqanman jina, ¿imatataj ancianos ruwaj kasqanku?

11 Juchallikoj runa congregacionmanta chayqa, ancianosqa allinta qhawarinku juchallikoj pesachikunchus manachus, chayta. Pesachikun chaytaj, Dioswan allinyakapunanpaj yanapanku (Santiago 5:14, 15 leey). Uj cristiano sajra munayninwan atipachikuspa juchallikun chayqa, onqosqa jina kashan, nisunman Jehová Dioswan niña allinpichu kashan. * Ancianostaj doctores jina kanku. Paykunaqa onqosqata, nisunman juchallikojta yanapanankupaj tukuy atisqankuta ruwanku. Bibliaj nisqanman jina yuyaychasqankoqa, juchallikojta Dioswan allinyakapunanpaj yanapanman. Jinapis chaypajqa, juchallikojqa sonqomantapacha pesachikunan tiyan (Hech. 3:19; 2 Cor. 2:5-10).

12 Jehová Diosqa ancianosman uj jatun llankʼayta qon. Payqa ovejitasninta ancianospa makisninkuman churan. Chayrayku paykunaqa sumajta qhawapuyta munanku (1 Ped. 5:1-3). Munallankutaj hermanos congregación ukhupi jarkʼasqa kanankuta. Chayrayku pillapis uj jatun juchata ruwasqanta yachajtinku, ancianosqa chay rato imatachus ruwanankupi tʼukurinku. Jina kajtin, ¿imatá ancianos ruwanku, pillapis uj wawata abusasqanta uyarejtinku? Chayta qhepan parrafospi yachakusun.

13, 14. Uj wawa abusasqa kasqanta yachaspa, ¿ancianos gobiernoj leyesninta juntʼankuchu?

13 Wakin suyuspi leyesqa, uj wawa abusasqa kajtin denunciata churamunata kamachin. Chay leyesta, ¿ancianos juntʼankuchu? Arí. Gobiernoj leyesnin autoridadesman willamunata kamachin chayqa, ancianosqa kasukunku (Rom. 13:1). Chay leyesqa, Diospa leyninwan mana churanakunchu (Hech. 5:28, 29). Chayrayku uj wawa abusasqa kasqanta uyarejtinku, ancianosqa sucursalman chay rato wajyarinku. Ajinamanta gobiernoj leyesninman jina imatachus ruwanankuta yachanankupaj.

14 Ancianosqa abusasqa kajkunaman, tatasninkuman, pikunachus chay abusomanta yachajkunamanwan ninku, munaspaqa denunciata churamunankuta. Jinapis wakin kutisqa, chay abusomanta tumpasqa kajqa uj hermano kanman, chaytaj llajtantinpiña yachakunman. Jina kajtin, ¿manchachikunachu kanman denunciata churamuyta, “Diospa sutinta chʼichichayman” nispa? Mana. Astawanpis chay millay juchata ruwajmin, Diospa sutinta chʼichichan.

15. Kay 1 Timoteo 5:19 nisqanman jina, ¿imaraykutaj ancianos pitapis juzganankupaj iskay testigosllapis kananpuni tiyan?

15 Congregacionpeqa, ancianos pitapis juzganankupaj iskay testigosllapis kanan tiyan. ¿Imaraykutaj? Imaraykuchus Bibliapuni iskay rikojkuna kananta nin. Chayqa Diospa cheqan kamachiykunasninman jina kashan. Juchallikoj runa juchanta mana rimarinchu chayqa, iskay rikojkuna sutʼinchananku tiyan. Ajinamanta ancianosqa, chay iskay testigospa parlasqankunejta juchallikojta juzganankupaj (Deu. 19:15; Mat. 18:16; 1 Timoteo 5:19 leey). Jinapis denunciata churamunapajqa, mana iskay testigos necesitakunchu. Chayrayku ancianospis chayri wajkunapis, chay abusomanta autoridadesman willamuyta atinkuman.

16. Pillapis uj wawata abusasqanmanta tumpasqa kajtin, ¿imatataj ancianos ruwaj kasqanku?

16 Uj cristiano uj wawata abusasqanmanta tumpasqa kajtin, ancianosqa iskay imasta ruwanku. Sichus gobiernoj leynin wawa abusasqa kajtin denunciata churamunata kamachin chayqa, ancianosqa chay leytaraj juntʼanku. Chantá imapunichus pasasqanta allinta yachanankupaj kallpachakunku. Chaymantaqa Biblia nisqanman jina qhawarinku, chay runata comité judicialta ruwanankutachus manachus. Sichus chay runa qhasillamanta tumpasqankuta nin chayqa, ancianosqa iskay testigosta tapurinku, nisunman pikunachus chay juchamanta yachanku, chaykunata. Ujnin testigoqa chay runata juchachaj kanman, ujnintaj chay wawata, manachayri waj wawasta abusasqanta yachaj kanman. * Iskay testigos kan chayqa, ancianosqa comité judicialta ruwanku. Uj testigolla kanman chaypis, mana nisunmanchu chay runata juchachaj llullakusqanta. Chayrayku mana iskay testigos kajtinpis, ancianosqa chay juchata mana qhawakullankuchu, reparankutaj chay jucharayku wajkuna ñakʼarishasqankuta. Chayrayku ñakʼarejkunata yanapallankupuni, congregaciontapis allinta qhawallankupuni chay tumpasqa runamanta jarkʼanankupaj (Hech. 20:28).

17, 18. Comité judicialta ruwaj ancianos, ¿imastataj ruwaj kasqanku?

17 ¿Imatataj ancianos comité judicialpi ruwanku? Paykunaqa qhawarinku, juchallikoj runa congregacionmanta qharqosqachus manachus kananta. Paykunaqa mana qhawarinkuchu, wawata abusaj runata autoridades castiganankutachus, manachus. Chaytaqa autoridadespa makinkuman saqepunku (Rom. 13:2-4; Tito 3:1).

18 Comité judicialta ruwaj ancianosqa, juchallikojta Diospa leyesninman jina juzganku. Paykunaqa Bibliaman jina qhawarinku, chay runa juchanmanta pesachikusqantachus manachus. Juchallikoj mana pesachikojtenqa, congregacionmanta qharqonku. Chantá congregacionman willanku, chay juchallikoj manaña Jehovaj testigonchu kasqanta (1 Cor. 5:11-13). Sichus juchallikoj runa pesachikun chayqa, mana congregacionmanta qharqonkuchu. Jinapis ancianosqa juchallikojman nenqanku, ichapis ni jaykʼaj congregacionpi ima llankʼaytapis japʼinanta. Paykunaqa juchallikojman nillanqankutaj, ichapis ni jaykʼaj siervo ministerial, chayri anciano kananta. Chantapis wawaspa allinninkuta maskʼaspa, ancianosqa juchʼuy wawasniyoj tatamamasman sapallankupi ninkuman, chay juchallikoj runamanta wawasninkuta jarkʼanankuta. Chayta ruwashaspataj, ancianosqa mana willanankuchu tiyan pichus abusasqa karqa chayta, nitaj familiaresninpa sutisninkutapis.

TATAMAMAS, WAWASNIYKICHEJTA JARKʼAYCHEJ

Uj tatamama wawasninkuta abusajkunamanta jarkʼanankupaj, qhariwarmi puñuykuymanta edadninkuman jina yachachishanku. Chayta ruwanankupajtaj, Diospa Llajtan qowasqanchej yanapaswan yanapachikushanku (19 al 22 parrafosta qhawariy).

19, 20. ¿Imatataj tatamamas ruwankuman wawasninkuta jarkʼanankupaj?

19 Tatamamasqa wawasninkuta sajra runasmanta jarkʼananku tiyan. * Tatamamas, wawasniykichejqa “Diosmanta herencia kanku”, uj regalo jinataj (Sal. 127:3). Qankunaqa chay sumaj regalota cuidanaykichej tiyan. Wawas mana abusasqa kanankupaj, qhepan parrafospi imatachus ruwananchejta yachakusun.

20 Ñaupaj kaj, imaynapichus wawas abusasqa kasqankuta yachaychej. Imayna runaschus wawasta abusasqankuta yachaychej. Yachallaychejtaj imaynatachus wawasta engañasqankutapis. Wawasniykichejta tukuy tiempo qhawariychej, ama piwanpis sapallankuta saqeychejchu (Pro. 22:3; 24:3). Ashkha kutispi wawasta abusajkunaqa, familiallankumantataj kanku, chayri rejsisqasninku kanku.

21. ¿Imatawantaj tatamamas ruwankuman wawasninkuta jarkʼanankupaj?

21 Iskay kaj, wawasniykichejwan parlariychej, tukuy imata willasunaykichejpaj (Deu. 6:6, 7). Paykunawan parlarishaspaqa sumajta uyariychej (Sant. 1:19). Wawasqa abusasqa kajtinku, willakuyta manchachikunku. Ichapis piensanku ni pi paykunata creenanta. Manachayrí abusaj runaqa, ichapis wawata manchaykuchin mana pimanpis willakunanpaj. Wawaykichej uj jinalla kashan chayqa, kʼachallamanta tapuriychej, pacienciawantaj uyariychej.

22. ¿Imatawantaj tatamamas ruwankuman wawasninkuta jarkʼanankupaj? (Kay revistaj tapanpi fotota qhawariy).

22 Kinsa kaj, wawasniykichejta yachachiychej. Edadninkuman jina qhariwarmi jina puñuykuymanta parlariychej. Pillapis llujchiykuyta munajtin, imatachus ninankuta chayri ruwanankuta yachachiychej. Diospa llajtanqa wawasta abusajkunamanta jarkʼanapaj, ashkha publicacionesta, videosta ima orqhon. Chaywan yanapachikuychej wawasniykichejta jarkʼanaykichejpaj (“ Tatamamaspaj wawaspajwan yanapas” nisqa recuadrota qhawariy).

23. 1) ¿Imaynatá Jehovaj testigosnin wawasta abusayta qhawanchej? 2) ¿Imatataj qhepan yachaqanapi yachakusun?

23 Jehovaj testigosnenqa wawasta abusayta millay juchapaj qhawanchej. Cristoj leyninman jina kausasqanchejrayku, wawata abusaj runata mana castigota japʼinanmanta jarkʼanchejchu. Chantá, ¿imaynatá yanapasunman abusasqa karqanku chaykunata? Chayta qhepan yachaqanapi yachakusun.

103 TAKIY Michejkunata Dios qowanchej

^ párr. 5 Kay yachaqanapi yachakusun, imaynatachus abusaj runasmanta wawasta jarkʼanata. Chantá yachakusun, ancianos congregacionta jarkʼanankupaj imatachus ruwanankuta. Yachakullasuntaj imaynatachus tataspis wawasninkuta jarkʼanankuta.

^ párr. 3 MANA QONQANAPAJ: Wawasta abusay nispaqa, kaykunamanta parlashanchej: uj runa wawata violasqanmanta, chaytataj ruwanman siminnejta (sexo oral) chayri sikinnejta (sexo anal), manachayrí wawaj jispʼanitanta, chuchitusninta, chayri sikisitunta llujchisqanmanta. Chay khuchi runasqa, sajra munayninkuta thasnunankupaj, chay millay imasta wawaswan ruwanku. Chay runasqa mana warmi wawitasllatachu abusanku, manaqa qhari wawitastapis. Manataj qharisllachu wawastaqa abusanku, manaqa wakin warmispis abusallankutaj.

^ párr. 5 MANA QONQANAPAJ: Kay yachaqanapi, qhepan yachaqanapiwan “abusasqa” palabrata ashkhata oqharikonqa. Chaywanqa wawallaraj kashaspa violasqa kajkunamanta parlashanchej. Chay wawitasqa mana juchayojchu kanku, uj sajra runa paykunamanta aprovechakusqanmanta. Abusaj runaqa wawitata mayta llakichin, cuerpitontapis nanaykuchin.

^ párr. 11 Diosmanta karunchakusqanrayku juchallikun chaypis, chay runaqa ruwasqanmanta juchayojpuni. Chayrayku juchallikojqa, Jehová Diosman cuentata qonan tiyan (Rom. 14:12).

^ párr. 16 Uj wawa abusasqa kasqanta nejtin, tatan, maman chayri pimanchus willakun chay, ancianosman willarinman. Ajinamanta wawaqa mana astawan sufrenqachu. Ancianosqa ni jaykʼajpis, wawatawan abusomanta tumpasqa kajtawan uyanchachinankuchu tiyan.

^ párr. 19 Kaypi nikusqanqa mana tatamamasllapajchu, manaqa wawasta qhawajkunapaj, chayri wawasta uywanapaj encargasqa kajkunapajpis.