1. Kay 95 wata chaynejpi, ¿imaspitaj apóstol Juan rikukorqa?

KAY 95 wata chaynejpi, apóstol Juanqa “Patmos” sutiyoj churupi presochasqa kasharqa. Payqa machituña karqa, tukuy apostolesmantataj ichá payllaña kausasharqa (Apo. 1:9). Cheqa kajta qʼewejkunaqa, hermanosta pantachisharqanku, tʼaqanachisharqankutaj. Juantaj chayta yacharqa. Cheqa cristianosqa, chinkapunankupaj jinaña kasharqanku (Jud. 4; Apo. 2:15, 20; 3:1, 17).

2. Apocalipsis 7:9-14 nisqanman jina, ¿imastataj apóstol Juan mosqoypi jina rikorqa? (Kay revistaj tapanpi dibujota qhawariy).

² Apóstol Juanqa llakiykunapi kashaspa, tʼukuna imasta mosqoypi jina rikorqa. Payqa ángeles manchay ñakʼariy wayrasta jarkʼanankupaj kamachisqa kasqankuta rikorqa. Chaytataj ruwananku karqa Diospa uj grupo kamachisnin wiñaypaj sellonkuta japʼinankukama (Apo. 7:1-3). Chay grupoqa 144.000 kanku, Jesuswan khuskataj cielopi kamachenqanku (Luc. 12:32; Apo. 7:4). Chantá Juanqa waj grupota rikorqa, may ashkhapuni kasqankuraykutaj nerqa: “Chantá rikorqani may chhika runasta, mana yupay atinata, tukuy nacionesmanta, tukuy ayllusmanta, tukuy laya runasmanta, tukuy parlaykunamantawan. Paykunaqa sayasharqanku kamachina tiyanaj ñaupaqenpi, Corderoj ñaupaqenpipis” (Apocalipsis 7:9-14 leey). Juanqa aswan qhepaman may chhika runas Jehová Diosta yupaychanankuta rikuspa, maytachá kusikorqa.

3. 1) ¿Imajtintaj apóstol Juanpa rikusqan creeyninchejta kallpachan? 2) ¿Imastataj kay yachaqanapi yachakusun?

³ Apóstol Juan imastachus mosqoypi jina rikusqanqa, creeyninta maytachá kallpacharqa. Noqanchejtataj astawanraj kallpachawanchej. Imajtinchus Juanpa rikusqanqa kay tiempopi juntʼakushan. Noqanchejqa may chhika runas Diospa llajtanman yaykumushasqankuta rikushanchej. Paykunaqa manchay ñakʼariymanta salvakuyta suyakushanku, kay jallpʼapi wiñaypaj  kausakuyta ima. Jehová Diosqa 80 watas ñaupajtaña llajtanman sutʼincharqa, pikunachus chay may chhika runas kasqankuta. Kay yachaqanapitaj, imaynatachus chayta ruwasqanta yachakusun. Chantapis may chhika runasmanta iskay imasta yachakusun: 1) mashkhapunichus kasqankuta, 2) mundontinmantataj kasqankuta. Chayta yachakoyqa, may chhika runasmanta kajkunaj creeyninkuta kallpachanqa.

4. 1) ¿Imatataj casi tukuynin iglesias yachachinku? 2) ¿Imatataj Bibliamanta Yachaqajkuna entienderqanku?

⁴ Biblia nin, Diosta kasukoj runasqa kay jallpʼapi wiñaypaj kausakunankuta. Cristiano nichikoj iglesiastaj mana chaytachu yachachinku (2 Cor. 4:3, 4). Kay tiempopi casi tukuy iglesias yachachinku, bueno runas wañupuspa cieloman ripusqankuta. Jinapis 1900 wata qayllataña, uj juchʼuy grupo mana kikintachu creerqanku. Paykunaqa Bibliata estudiaspa entienderqanku, Dios kay jallpʼata uj paraisoman tukuchinanta, chaypitaj ashkha kasukoj runas kausakunankuta. Jinapis mana sutʼita yacharqankuchu, pikunachus chay runas kanankuta. Chay juchʼuy grupoqa, Bibliamanta Yachaqajkuna nisqa karqanku, Torremanta Qhawaj revistatataj inglés parlaypi orqhosharqanku (Mat. 6:10).

5. ¿Imatá Bibliamanta Yachaqajkuna entiendellarqankutaj?

⁵ Bibliamanta Yachaqajkunaqa, Bibliata estudiaspa entiendellarqankutaj uj grupo runas “jallpʼamanta rantisqa” kanankuta, Jesuswan khuskataj cielopi kamachinankuta (Apo. 14:3). Chay grupoqa 144.000 kananku karqa, jallpʼapi kashaspataj Diosta tukuy sonqo sirvinanku karqa. Chantá, ¿imatá entienderqanku pikunachus ‘may chhika runas’ kasqankumanta? Chayta qhepan parrafospi yachakusun.

6. Bibliamanta Yachaqajkuna yuyasqankuman jina, ¿pikunataj may chhika runas karqanku, chanta maypitaj kausakunanku karqa?

⁶ Apóstol Juanqa rikorqa, may chhika runas “kamachina tiyanaj ñaupaqenpi, Corderoj ñaupaqenpipis” sayashasqankuta (Apo. 7:9). Chayrayku Bibliamanta Yachaqajkunaqa, entienderqanku chay may chhika runas, 144.000 cristianos jinallataj cielopi kausanankuta. Jinapis iskaynin grupos cieloman rejtinku, ¿imapitaj may chhika runas, mana kikinchu karqanku 144.000 cristianoswan? Paykunaqa yuyarqanku, may chhika runasqa jallpʼapi kashaspa mana tukuy imapichu Diosta kasukoj cristianos kasqankuta. Yuyallarqankutaj waj iglesiaspi Bibliaj nisqanta kasukoj runaspis, may chhika runasmanta kasqankuta. Chayrayku piensarqanku, may chhika runasqa Diosta pisillata munakusqankurayku, mana Jesuswan gobernanankupaj jinachu kasqankuta. Yuyasqankuman jina, may chhika runasqa cieloman rispapis mana kamachina tiyanaspichu tiyaykukunanku karqa, manaqa “kamachina tiyanaj ñaupaqenpi” kananku karqa.

7. 1) Cristo 1.000 watasta kamachishajtin, ¿pikunataj kay jallpʼapi kausakunanku karqa? 2) ¿Imatataj Bibliamanta Yachaqajkuna yuyarqanku ñaupa tiempopi Diosta sirvej runasmanta?

⁷ Chantá, ¿pikunataj kay jallpʼapi tiyakunanku karqa? Bibliamanta Yachaqajkuna yuyasqankuman jina, 144.000 cristianos, jinallataj ‘may chhika runasmanta kajkuna’ cieloman ripusqankutawan, may ashkha runas kay jallpʼapi tiyakunanku karqa. Paykunaqa Cristo 1.000 watasta kamachishajtin bendicionesta japʼinanku karqa. Chantapis paykunaqa, Diospa kamachiykunasninta chay 1.000 wataspi yachakunanku karqa, nitaj chaymanta ñaupajtachu. Waranqa watas juntʼakusqantawantaj, Diosta kasukojkunaqa kay jallpʼapi wiñay kausayta japʼinanku karqa, mana kasukojkunatajrí chinkachisqa kananku karqa. Bibliamanta Yachaqajkunaqa yuyallarqankutaj, chay waranqa watas  tukukuyta wakin runas cieloman ripunankuta. ¿Pikunataj kananku karqa? Chay 1.000 wataspi “kamachinankupaj” churasqa kajkunamanta wakin, jinallataj ñaupa tiempopi Diosta sirvej runaspis. Diosta ñaupa tiempopi sirvej runasqa kanku, pikunachus Cristo niraj rikhurishajtin wañuporqanku, chaykuna (Sal. 45:16).

8. Bibliamanta Yachaqajkuna, ¿ima kinsa grupos kasqantataj entienderqanku?

⁸ Bibliamanta Yachaqajkunaqa, kinsa grupos kasqanta entienderqanku. 1) Uj grupoqa 144.000 cristianos karqanku. Paykunaqa Jesuswan khuska cielopi kamachinanku karqa. 2) Ujnin grupotaj ‘may chhika runas’ karqanku. Paykunaqa Diosta mana tukuy sonqochu sirvisqankurayku, cielopi “kamachina tiyanaj ñaupaqenpi, Corderoj ñaupaqenpipis” kananku karqa. 3) Ujnin grupotajrí, waj ashkha runas karqanku. Paykunaqa Cristo 1.000 watasta kamachimushajtin, Diospa kamachiykunasninta yachakunanku karqa. * Jinapis Jehová Diosqa, kamachisninta maychus tiemponpi aswan sutʼita entiendecherqa (Pro. 4:18).

9. 1) May chhika runas “kamachina tiyanaj ñaupaqenpi, Corderoj ñaupaqenpipis” kanankupaj, ¿cielomanchu rinanku tiyan? 2) Kay 1935 watapi imatachus sutʼinchakusqan, ¿imaraykutaj astawan chʼuwa karqa?

⁹ Jehovaj testigosnenqa, 1935 watapi sutʼita entienderqanku, pikunachus ‘may chhika runas’ kasqankuta. Paykunaqa repararqanku, may chhika runas “kamachina tiyanaj ñaupaqenpi, Corderoj ñaupaqenpipis” kanankupaj, mana cielomanchu rinanku kasqanta. May chhika runasmanta kajkunaqa, kay jallpʼapi kashaspa “kamachina tiyanaj ñaupaqenpi” kanku. Chaytataj ruwanku Jehová Diosta Kamachejninkuta jina qhawaspa, payta kasukuspa ima (Isa. 66:1). ‘Corderoj ñaupaqenpitaj’ kanku, Jesús tukuy runasrayku wañusqanpi creespa. Bibliaj waj textosninpis, Apocalipsis 7:9 nisqanta aswan sutʼita entiendenapaj yanapawanchej. Ujqa kashan Mateo 25:31, 32. Chaypi nin, Jesusqa “lliphipej jatun kamachina” tiyananpi kashajtin, ‘tukuynejmanta runas’, sajra runaspis ‘ñaupaqenman tantasqa kanankuta’. Chay runastaj mana cielopichu tantasqa kanqanku, manaqa kay jallpʼapi. Chayrayku 1935 watapi pikunachus ‘may chhika runas’ kasqankuta sutʼinchakusqanqa, aswan chʼuwa karqa. Imaraykuchus entienderqanku, may chhika runasqa Biblia nisqanman jina mana cielomanchu rinankuta. Entiendellarqankutaj uj grupo cristianoslla cielopi wiñay kausayta japʼinankuta. Paykunataj 144.000 cristianos kanku, Jesuswan khuskataj ‘jallpʼata reyes jina kamachimonqanku’ (Apo. 5:10).

10. May chhika runasmanta kajkuna, ¿imajtintaj Cristo niraj 1.000 watasta kamachiyta qallarishajtin Jehovaj kamachiykunasninta rejsinanku tiyan?

¹⁰ Kay 1935 watamantapacha, Jehovaj testigosnenqa sutʼita entiendenchej pikunachus ‘may chhika runas’ kasqankuta. May chhika runasqa, Jehová Diosta tukuy sonqo sirvej cristianos kanku, kay jallpʼapi wiñay kausaytataj suyakushanku. Chantapis manchay ñakʼariymanta salvakunankupaj, “tukuy jamoj imasmanta” lluspʼinankupaj ima, sinchʼi creeyniyoj kananku tiyan. Chayrayku Cristo niraj 1.000 watasta kamachiyta qallarishajtin, Jehovaj kamachiykunasninta rejsinanku tiyan (Luc. 21:34-36).

11. ¿Imajtintaj Bibliamanta Yachaqajkuna yuyarqanku 1.000 watas tukukuyta wakin cheqa sonqo runas cieloman ripunankuta?

¹¹ Qanchis parrafopi yachakorqanchej jina, Bibliamanta Yachaqajkunaqa yuyarqanku Cristo 1.000 watasta kamachisqantawan wakin cheqa sonqo runas cieloman ripunankuta. ¿Imajtintaj ajinata yuyarqanku? Paykunaqa chayta entienderqanku, inglés parlaypi 15 de febrero de 1913 watamanta Torremanta Qhawaj revistata leesqankurayku. Chantapis chay tiempopi  entiendej kanku, ‘may chhika runasmanta’ kajkuna mana tukuy sonqochu Jehová Diosta sirvejkuna kasqankuta, cielopitaj kausanankuta. Chayrayku ichá wakin jinata yuyarqanku: “¿Imaraykutaj tumpallata kasukoj cristianos cieloman renqanku, ñaupa tiempomanta cheqa sonqo runastaj kay jallpʼapi kausayllata japʼenqanku?”, nispa.

12, 13. Ajllasqa cristianos, jinallataj may chhika runasmanta kajkunapis, ¿imatataj yachanku?

¹² Yachakunchej jina, Jehovaj testigosnenqa 1935 watamantapacha sutʼita entiendenchej, ‘may chhika runasmanta’ kajkunaqa Armagedón guerramanta salvakojkuna kasqankuta. Paykunaqa kay jallpʼapi kashaspa “manchay ñakʼariymanta” llojsenqanku, nenqankutaj: “Salvacionqa Diosninchejmanta jamun, pichus kamachina tiyanapi tiyasqa kashan, chaymanta, Corderomantawan”, nispa (Apo. 7:10, 14). Chantapis hermanosqa entiendellarqankutaj, Diosta ñaupa tiempopi sirvej runasqa mana cielomanchu rinankuta. Imaraykuchus Bibliaqa nin, cieloman ripunankupaj kausarichisqa runasqa, Diosta ñaupa tiempopi sirvejkunamanta nisqa ‘aswan sumaj imasta’ japʼisqankuta (Heb. 11:40). Imatachus 1935 watapi sutʼinchakusqanqa, hermanosta yanaparqa astawan kusiywan willamunankupaj. Paykunaqa runasta yanapayta munarqanku Jehová Diosta sirvinankupaj, kay jallpʼapi wiñay kausayta japʼinankupaj ima.

¹³ May chhika runasmanta kajkunaqa, kay jallpʼapi wiñay kausayta kusiywan suyakushanku. Paykunaqa yachanku Jehovalla ajllasqanta pikunachus cielopi kausanankuta, pikunatajchus kaj jallpʼapi kausanankuta. Ajllasqa cristianos, jinallataj may chhika runasmanta kajkunapis, yachanku tʼinkata japʼinankuta Jesús paykunata preciowan kacharichisqanrayku. “Chaytaj Diospa regalon, mayqentachus jatun khuyakuyninrayku qorqa” (Rom. 3:24).

14. Pikunachus may chhika runas kasqankuta sutʼinchakusqantawan, ¿imatá ashkhas yachayta munarqanku?

¹⁴ Kay 1935 watapi pikunachus may chhika runas kasqankuta sutʼinchakusqantawan, ashkhas yachayta munarqanku imaynatachus chay grupo ashkhayananta. Imaraykuchus chaypacha, kay jallpʼapi tiyakuyta suyakojkunaqa manaraj ashkhachu karqanku. Hermano Ronald Parkinqa 1935 watapi 12 watasniyoj kasharqa. Pay nin: “Chaypachaqa mundo enteropi 56.000 willajkunalla karqanku. Casi tukuyninkutaj ajllasqa cristianos karqanku. ‘May chhika runasqa’ pisilla karqanku”, nispa.

15. ¿Imaynatataj may chhika runasmanta kajkuna yapakusqanku?

¹⁵ Kay 1935 watamanta qhepaman, Diospa llajtanqa misionerosta ashkha lugaresman kacharqa. Chayrayku Jehovaj testigosnenqa mayta  yapakorqanku. Kay 1968 watapitaj, La verdad que lleva a vida eterna nisqa librowan runasman Bibliamanta yachachiyta qallarikorqa. Chay libro Bibliata sumajta sutʼinchasqanrayku, ashkhas yachakuyta munarqanku. Tawa watallapitaj 500 mil runasmanta astawan bautizakorqanku. Chay watasllataj Iglesia Catolicaqa América Latinapi kaj suyuspi, waj suyuspi ima, niña ñaupajta jinachu atiyniyoj karqa. Chayraykutaj ashkha runaswanraj bautizakorqanku. Ajinallataj karqa autoridades Europa oriental nisqapi, Africaj wakin lugaresninpiwan hermanosninchejta Jehová Diosta yupaychajta saqejtinku (Isa. 60:22). Kay qhepa wataspitaj, Diospa llajtanqa runasta Bibliamanta yachachinapaj ashkha yanapasta orqhorqa. May chhika runasmanta kajkunataj yapakushallankupuni. Kunanqa 8 millonesmanta astawanña kanku.

16. ¿Maymantataj kanku may chhika runas?

¹⁶ Apóstol Juan mosqoypi jina rikorqa, chay may chhika runasqa “tukuy nacionesmanta, tukuy ayllusmanta, tukuy laya runasmanta, tukuy parlaykunamantawan” karqanku. Profeta Zacariaspis chayman rijchʼakojllatataj nerqa: “Jaqay tiempopeqa waj llajtasmanta chunka runas uj judío runaj pʼachanmanta japʼiykukuspa, nenqanku: Qankunawan riyta munayku, imaraykuchus  uyariyku qankunawan Dios kasqanta”, nispa (Zac. 8:23).

17. ¿Imatataj ruwakushan Diospa llajtanman tukuy parlayniyoj runas yaykumunankupaj?

¹⁷ Jehovaj testigosnenqa yachanchej, tukuy parlayniyoj runas Diospa llajtanman yaykumunankupajqa sumaj willaykunata parlayninkupi willananchej kasqanta. Chayrayku 130 kuraj watastaña, publicacionesta waj parlaykunapi orqhoshanchej. Chay llankʼaytaj kay tiempopi ni jaykʼaj jina ruwakushan. Publicacionesninchejqa 900 kuraj parlaykunapi ruwakushan. Jehová Diosqa mundontinmanta runasta, may chhika runasmanta kanankupaj tantashan. Paykunataj publicaciones ashkha parlaykunapi kasqanrayku, payta ujchasqa sirvishanku. Chantapis runasman kusiywan Diosmanta willamunku, hermanos jinataj munanakunku. Chayta rikuytaj creeyninchejta kallpachan (Mat. 24:14; Juan 13:35).

18. 1) Isaías 46:10, 11 nisqanman jina, ¿imajtintaj mana tʼukunchejchu Jehová Dios Juanpa profecianta juntʼashasqanmanta? 2) Kay jallpʼapi kausakuyta suyakojkuna, ¿yuyankuchu mana valesqankuta?

¹⁸ Juanpa profecian juntʼakushasqanmanta mayta kusikunchej. Manataj tʼukunchejchu chay profeciata Jehová Dios juntʼashasqanmanta (Isaías 46:10, 11 leey). Jehová Diosqa may chhika runasmanta kajkunaman, kay jallpʼapi wiñay kausayta qonanta nin. Paykunataj chaymanta mayta agradecekunku. Dios paykunata cieloman rinankupaj mana ajllajtinpis, mana yuyankuchu mana valesqankuta. Bibliaqa willawanchej, Diosqa ñaupa tiempopi wakin qharisman, warmisman ima atiyninta qosqanta. Jinapis paykunaqa mana 144.000 ajllasqa cristianosmantachu kanku. Chaykunamanta iskay kanku, Juan Bautista, David ima (Mat. 11:11; Hech. 2:34). Paykuna, jinallataj waj ashkha runaspis, kay jallpʼa paraisoña kajtin kausarimonqanku. Tukuyninkutaj, may chhika runasmanta kajkunawan khuska, Jehová Diosta munakusqankuta, Kamachejninkuta jinataj qhawasqankuta rikuchenqanku.

19. ¿Imatataj sapa uj ruwananchej tiyan?

¹⁹ Jehová Diosqa, ni jaykʼaj jina tukuy nacionesmanta ashkha runasta payta yupaychanankupaj tantashan. Cielopi chayri kay jallpʼapi kausakuyta suyakuspapis, tukuy atisqanchejta runasta yanapananchej tiyan, may chhika runasman yapakunankupaj, nisunman ‘waj ovejasmanta’ kanankupaj (Juan 10:16). Pisimantawan Jehová Diosqa manchay ñakʼariyta qallarichenqa. Chaypitaj tukuy gobiernosta, tukuy religionestawan chinkachenqa. Imajtinchus paykunaqa runasta ñakʼarichishanku. May chhika runasmanta kajkunataj, Jehová Diosta wiñaypaj kay jallpʼapi sirvenqanku (Apo. 7:14).