Corintiosman cartasmanta wakin allin yachachiykuna
Jehová Diospa Palabranqa kawsayniyuq
Corintiosman cartasmanta wakin allin yachachiykuna
PABLO misionerojina kimsa kaq kutipi, Efesoman hermanosta waturikuq rirqa, yaqha 55 watapi. Corintomanta hermanospa iñiyninkumanta may llakisqa kachkan, imaraykuchus paykunapura siminakusqankuta uyarisqa, qutuchakuy ukhupi aychap munayninta ruwanankuta saqichkallasqankuta ima. Astawanpis chay qutuchakuymanta hermanosqa Pabloman tapuykunata qillqasqanku, imatachus ruwanankuta yachayta munaspa. Tukuy kaytaq Pablota tanqan ñawpaq kaq cartata Corintiosman qillqananpaq.
Killas pasasqantawan, watiqmanta qillqallarqataq. Kunan tiempopi cristianospaqpis, kay iskay cartaspi yuyaychakunata tʼukurispa ñawiriyqa may sumaq, imaraykuchus ñawpa siglopi Corinto llaqtapijina, kunan tiemponchikpipis qutuchakuy ukhupi, jawapi ima, kikin chʼampaykunallataq rikukun (Heb. 4:12).
“AMA SAYKʼUSPA”, “SINCHʼITA SAYAYCHEJ”, “WAPU KAYCHEJ KALLPACHAKUSPA”
Pablo qillqarqa: “Hermanos, mañakuykichej [...] tukuyniykichej ujllata parlanaykichejta”, nispa (1 Cor. 1:10). Payqa, cristianosman sutʼincharqa Jesucristo yachachisqanmanjina kʼacha kaykunasninkuta rikuchinanku may sumaq kasqanta, manataq “waj cimientota” churaspalla (1 Cor. 3:11-13). Astawanpis nillarqataq, qutuchakuy ukhumanta khuchichakuqta, kayta ruwanankuta: “Qankunaqa chay juchallikojta chawpiykichejmanta qharqoychej”, nispa (1 Cor. 5:13). Chantapis sutʼinchan: “Cuerpoqa mana khuchichakunapajchu manachayqa cuerpoqa Señorpata”, nispa (1 Cor. 6:13).
Pabloqa, corintomanta hermanos cartaniqta, ‘tapurisqankumanjina’, sumaq yuyaychaykunasta qurqa qhariwarmi kawsaymanta, chantá soltero, chayri soltera qhipakuymanta ima (1 Cor. 7:1). Chaymanta, sutʼinchallarqataq qutuchakuypi pichus sapa jukpa kamachiq uman kasqanta, imaynatachus tantakuykuna ruwakunanmanta, chantá wañuqkuna kawsarimunankumanta ima. Tukukuypitaq jinata nin: “Ama saykʼuspa Diosmanta mañakuychej; sinchʼita sayaychej creesqaykichejpi. Wapu kaychej kallpachakuspa”, nispa (1 Cor. 16:13).
Bibliamanta tapuykunapaq, kutichiykuna:
1:21. ¿Chiqamantachu Jehová creyentesta “wampu thawti willaynejta” salvan? Mana. Chaywanpis wakin runasqa jinata yuyankuman imaraykuchus “kay pacha runasqa tukuy yachayninkuwan Diosta mana rejsiyta aterqankuchu”. Chayrayku paykuna qhawasqankumanjina, creyentesta salvananpaq Dios wampu thawti willaykunata apaykachasqanta yuyanku (Juan 17:25).
7:33, 34. ¿Imastaq ‘kay pachap imasnin’ mayqinkunamantachus casarasqa cristianos llakikunku? Casarasqasqa sapa pʼunchay mikhunamanta, pʼachayuq, wasiyuq kanankumanta ima llakikunku, chaykunataq kanku kay pachap imasnin, manataq kay saqra pachap millay ruwaykunasninchu (1 Juan 2:15-17).
11:26. Jesuspa wañuyninta, ¿machkha kutitataq watapi yuyarinanchik tiyan, chantá maykʼaqkamantaq? Kay pʼiti mana ninayanchu Jesuspa wañuyninmanta sapa pʼunchay yuyarikunata. Mana chayqa sapa kuti nispaqa —watapi juk kutita 14 nisán killapi—, Diospa akllasqasnin, Jesuspa wañuyninta yuyarinankupaq tʼantata mikhuspa, vinota ukyaspataq “Señorpa wañuyninmanta” willachkasqankuta nichkarqa. Chaytataq ruwananku karqa “pay kutimunankama” nisunman Diospa akllasqasnin espiritusjina kawsarimuspa janaqpachaman ripunankukama (1 Tes. 4:14-17).
13:13. ¿Imapitaq munakuy astawan kuraq iñiymanta, suyakuymanta ima? Diospa kamachisninjina “creespaqa yachanchej” “imaspichus suyakushanchej” chaykunata japʼinanchiktapuni, chaykuna chayamuptintaq iñiyninchik suyakuyninchik tukukapunqa (Heb. 11:1). Chaywanpis munakuyqa wiñay wiñaypaq kanqa, chayraykutaq nikun munakuy astawan kuraq kasqanta iñiymanta chantá suyakuymanta ima.
15:29. ¿Imatá ninayan ‘wañusqasrayku bautizakuy’? Kay Pablop nisqanqa mana ninayanchu, mana bautizasqa wañupuqkunarayku, bautizakunanchikta. Apóstol Pablo parlachkarqa Diospa akllasqasninpa kawsayninkumanta, pikunachus akllasqa kachkaspa yakumanpis pʼultikuchkankumanjina karqa. Chaymantapacha wañunankukamataq Diosta mana wasanchaspa yupaychananku tiyan, kawsarimuspataq janaqpachaman espiritusjina ripunankupaq.
Ñuqanchikpaq allin yachachiykuna:
1:26-31; 3:3-9; 4:7. Kʼumuykuq sunqu, mana jatunchakuq runas kananchik tiyan, manataq ñuqanchikmanta jatunchakuqjina parlanachu, mana chayqa Jehovallamanta. Ajinamanta qutuchakuy jukchasqallapuni kananpaq yanapasunchik.
2:3-5. Pablo Corinto llaqtaman willananpaq richkaspa ichá tapurikurqa, chay llaqtapi sichus juk runallatapis Diosta yupaychayta munaqta tarinanta, imaraykuchus chay llaqtapiqa runap yachaynin may jatunpaq qhawasqa karqa. Chaywanpis mana machachikuyninwan atipachikurqachu, mana chayqa Diosninchik kamachisqanta juntʼallarqapuni. Ñuqanchikpis willaytaqa mana saqinanchikchu tiyan, wakin kuti mana atikuqjina kaptinpis, Pablojina Jehovamanta mañakuspa, Reinonmanta runaman willanallanchikpuni tiyan.
2:16. ‘Cristop yuyayninmanjina’ yuyasqanchikqa ninayan, yuyasqanta riqsinata, payjina yuyanata, kʼacha runa kayninmanta yachanata, payjinataq ruwanata ima (1 Ped. 2:21; 4:1). Chaypaqtaq astawan Bibliapi kawsayninmanta, willayninmanta ima ukhunchananchik tiyan.
3:10-15; 4:17. Qhawakunanchik tiyan imaynatachus runasman yachachichkasqanchikta, Diospa kamachisninman tukunankupaq, chantá kallpachakuna sumaqta chaykunata ruwanapaq (Mat. 28:19, 20). Yachachinapaq mana allinta wakichikuptinchikqa, yachakuqqa, iñiynin pruebapi churasqa kaptin, mana ñawpaqman lluqsiyta atinmanchu. Ñuqanchik salvakusun chayqa, may llakisqa salvakusun, imaraykuchus yachachisqanchik runa Diosmanta karunchakusqanrayku.
6:18. ‘Khuchichakuy juchamanta ayqinapaqqa’, mana aychap munayninta ruwanallamantachu ayqinanchik tiyan, kay griego simipi pornéia rimay ninayasqanmajina, mana chayqa imapis khuchichakuyman apanawanchikpaqjina kaptinqa qhisachananchik tiyan tukuy kaykunata, kʼala runasmanta fotosta qhawayta, khuchichakuyllapi tʼukuriyta, chʼichi kawsayta, coqueteayta ima (Mat. 5:28; Sant. 3:17).
7:29. Casarasqasqa, paykunap allinnillankuta astawan maskʼanankumanta nisqaqa, Diospa Reinonta astawan ñawpaqta maskʼananku kanman.
10:8-11. Israelitas Moisespaq, Aaronpaq ima saqrata parlasqankuqa Jehovata mayta phiñachirqa. Chayrayku mana allinchu kanman, israelistasjina wakkunap crontrankupi saqrata parlanaqa.
16:2. Qullqinchikwan yanapanapaq ñawpaqmantapacha wakichikuy, mana saqispa chayta ruway imaqa, Jallpʼantinpi Diospa Reinonmanta willay ñawpaqman rinanpaq may allin.
“SUMAJYACHISQA KAYCHEJ”
Qutuchakuymanta qharquchikuq pesachikusqanta yachaspa, corintomanta hermanosta Pablo yuyaycharqa: “qankuna juchanmanta perdonaychej, paytataq sonqochaychej”, nispa. Pablo ñawpaq cartanwan corintomanta hermanosta llakichispapis, payqa kunan kusisqa kachkarqa, imaraykuchus chay cartawanqa ‘juchankumanta Diosman kutirikunankupaq’ yanaparqa (2 Cor. 2:6, 7; 7:8, 9).
Pablo nirqa: “Imaynatachus juntʼasqa kankichej” “kikillantataq [...] jaywariypipis juntʼasqa kaychej”, nispa. Chaymanta enemigosninpa juchachasqankumanpis kutichin, tukuchananpaqtaq kayta yuyaychan: “Kusikuychej. Sumajyachisqa kaychej. Sonqochasqa kaychej. Uj yuyaylla kaychej. Qankunapura sumajta kausakuychej”, nispa (2 Cor. 8:7; 13:11).
Bibliamanta tapuykunapaq, kutichiykuna:
2:15, 16, MOSOJ TESTAMENTO. ¿Imapitaq ‘Cristop sumap qʼapaynin kanchik’? Cristianosqa imatachus Biblia nisqanta kasukunchik, chantá runaman willamunchik. Ajinamanta chay ‘sumaq qʼapayta’ rikuchinchik, kaytaq Jehovapaq, kʼacha runaspaq ima may sumaq, saqra runaspaqtaq, millachikunankupaqjina.
5:16. ¿Imaynatá Diospa akllasqasnin rikuchinku manaña ‘kay pacha runaspa yuyasqankumanjinachu qhawasqankuta’? Paykunaqa mana runas yuyasqankumanjinachu pitapis juzqanku, nisunman mana wakin laya runasllatachu jatunpaq qhawanku. Mana chayqa Diospa llaqtanmanta hermanoswan allinta kawsakuyta jatunpaq qhawanku.
11:1, 16; 12:11. ¿Mana yuyayniyuqjinachu Pablo corintiosman parlarqa? Mana. Apóstol kananpaqpuni churasqa kasqanmanta parlasqanta uyarispa, ichá wakinkuna yuyarqanku mana yuyayniyuqjina parlachkasqanta.
12:1-4. ¿Pitaq ‘paraíso nisqa chiqaman apasqa karqa’? Pablo kasqanta yuyasunman, imaraykuchus payqa kaymanta parlarqa apóstol kasqanta rikuchiytawan, manataq ni mayniqpi Biblia rikuchinchu payjina wak runa musquypijina paraisota rikusqanta. Ichá apóstol Pablo rikurqa Diospa llaqtanpi kaqkuna kusisqa kasqankuta ‘tukukuy pʼunchaykunapi’ Dioswan allinta apanakusqankurayku (Dan. 12:4).
Ñuqanchikpaq allin yachaykuna:
3:5. Kay pʼitimanta kayta yachakunchik: Jehovaqa Biblianiqta, espíritu santonniqta, kay Jallpʼapi llaqtanniqta ima, runaman willamunanchikpaq yachachiwanchik (Juan 16:7; 2 Tim. 3:16, 17). Chayrayku, Bibliata ukhuncharichkaspa, revistasta ñawirichkaspa ima, Jehovamanta espiritunta mañakunallapuni, chantá tantakuymanpis mana saqispa rinallapuni, chaypitaq umallirichiq tapuykunasta ruwamusqanman kutichinallapuni (Sal. 1:1-3; Luc. 11:10-13; Heb. 10:24, 25).
4:16, MOSOJ TESTAMENTO. Jehovaqa ‘ukhu kaq runanchiktaqa pʼunchaymanta juk pʼunchayman musuqyachin’. Chaypaqtaq sumaqta japʼikunanchik tiyan ima yanapallatapis quwaptinchikqa, manataq saqinanchikchu tiyan ni juk pʼunchayllatapis pasananta iñiyninchikta kallpachanapaq mana imatapis ruwaspaqa.
4:17, 18. “Kay kunan ñakʼarisqaykoqa mana imapischu, uj ratollapaq” nispa yuyasqanchikqa, ima chʼampaytapis muchunapaq yanapawasun.
5:1-5. Pablop kay nisqanqa rikuchiwanchik Diospa akllasqasnin janaqpachaman ripuyta munasqankuta.
10:13. Wak qutuchakuymanta hermanos Diospa Reinonmanta wakniqpi willanapaq yanapata mana mañawaptinchikqa, maypichus qutuchakuyninchik willanan kachkan chayllapi hermanosninchikwan khuska willananchik tiyan.
13:5. Cristianos ‘qhawarikunanku tiyan, yachanankupaq creeypi sinchitachus manachus sayachkasqankuta’, nisunman, Bibliap nisqanmanjinachus manachus kawsachkasqankuta. Astawanpis ‘qhawarikunanku tiyan’ imaynatachus Diosta yupaychachkasqankuta, “imachus allin, imatajchus mana allin kasqanta” allinta reparakuchkasqankuta, chantá iñiyninkumanjinataq ruwachkasqankuta (Heb. 5:14; Sant. 1:22-25). Mana iskaychakuspa nisunman Pablop yuyaychasqasninqa, yanapawanchik chiqa ñanpi purinallanchikpaqpuni.
[26, 27 paginaspi dibujo/foto]
¿Imataq ninayan “sapa kuti kay tʼantata mikhuspa, kay copamanta ujyaspataj” nisqan? (1 Cor. 11:26.)