Diosninchiklla ‘wiñachin’

“Plantajqa, qarpajpis, mana imachu kanku. Manachayri wiñachej Dioslla tukuy imaqa.” (1 COR. 3:7.)

1. ¿Imapitaq ‘Dioswan khuska llamkʼanchik’?

APÓSTOL Pabloqa, juk jatun llamkʼaymanta parlarqa. ¿Imataq chay llamkʼay? ‘Dioswan khuska llamkʼayta’ atisqanchik (1 Corintios 3:5-9, ñawiriy). ¿Imaynatá Dioswan khuska llamkʼanchik? Discipulosta ruwaspa. Pabloqa, chay llamkʼayta mujuta tarpuywan, qarpaywan ima, kikinchan, chantapis Jehová Dioslla wiñachisqanta yuyarichiwanchik. Arí, Bibliamanta yachakuq runa, Diospa llaqtanpi, Diospa yanapayninwanpuni sumaq puquykunataqa uqharinchik.

2. Dios runasta espiritualmente wiñachisqanta yachaspa, ¿imaynatá willayninchikta qhawasun?

² Diospa yanapayninta necesitasqanchikta yachayqa, llampʼu sunqu kanapaq, willayninchikta jatunpaq qhawanapaq ima, yanapawanchik. Chantapis, runaman sumaqta willaptinchikpis chayri yachachiptinchikpis, Jehová chay runasta espiritualmente wiñanankupaq yanapan. ¿Imarayku? Imaraykuchus, mayta yachayta munaspapis, mana yachanchikchu imaynatachus chay runa espiritualmente wiñasqanta, nitaq imatachus wiñananpaq ruwaytapis. Rey Salomón sutʼita nirqa: ñuqanchikqa, “mana yachankichu tukuy imata ruwaj Diospa ruwasqasninmanta”, nispa (Ecl. 11:5).

3. ¿Imapi mujuta tarpuq runa, discipulosta ruwanapaq llamkʼaywan rikchʼakun?

³ Imaynatachus Dios espiritualmente runata wiñachisqanta mana yachaspapis, kusiywan willallanchikpuni. Imaptinchus, astawan Diosmanta willayta munanchik. Salomón nirqa: “Tutamanta mujuta tarpunki, chʼisiyaykuytapis ama tiyaykullaychu, imaraykuchus mana yachankichu mayqenchus aswan allin kananta, kaychus, jaqaychus, chayri iskayninchus allin kananta”, nispa (Ecl. 11:6). Jallpʼata llamkʼaq runaqa, tarpuytawan, muju lluqsinqachus manachus chayta, mana yachanchu, imaptinchus payqa, imaynatachus muju wiñasqanta mana yachanchu. Kikillantaq runata Jesuspa discipulonman tukuchiypipis, kay Marcos libromanta 4 tʼaqanpi Jesús iskay rikchʼanachinaswan yachachisqanpi, chayta rikuchirqa. Qhawarina, imatachus chay rikchʼanachinasmanta yachakusunman.

Tukuy laya jallpʼa

4, 5. Kay Marcos 4:1-9 pʼitikunapi kaq rikchʼanachinamanta sutʼinchay.

⁴ Kay Marcos 4:1-9, Jesús juk tarpuq runamanta parlaspa, jinata nin: “Uj runa tarpoj llojsisqa. Jallpʼaman mujuta qhallishajtintaj, wakin muju ñanman urmasqa; pʼisqostaj jamuspa mikhukapusqanku. Wakin mujoqa urmasqa rumirara pisi jallpʼayojman; mana ukhu jallpʼayoj kasqanrayku, chay mujoqa usqhayllata pʼutumusqa. Intitaj llojsimuspa, pʼutumojta qawirparichisqa; mana ukhupi saphiyoj kaspataj, chʼakipusqa. Wakin mujoqa khishkas chawpiman urmasqa, khishkas wiñaykamuspataj, pʼutumojta pʼampaykusqanku. Chayrayku mana poqosqachu. Wakin mujutajri sumaj jallpʼaman urmasqa, pʼutumuspataj, sumajta wiñasqa poqonankama. Poqoynintaj kayjina kasqa: Wakin muju kinsa chunkata poqosqa uj mujullamanta, wakintaj sojta chunkata, wakintaj pachajta poqosqa”.

⁵ Israelitaspa tiemponpiqa, tarpuq runaqa, pʼachanpi chayri juk wayaqapi mujuta uqhariykukuq, chaymantataq mujuta qhallaspa chayri tʼakaspa tarpuq. Chayrayku kay rikchʼanachinapi muju, tukuy laya jallpʼaman chayan chayqa, mana tarpuq runa munasqanraykuchu, manaqa, wayra tukuyniqman chayachisqanrayku.

6. ¿Imaynatá Jesús tarpuq runamanta rikchʼanachinata sutʼincharqa?

⁶ Imatachus kay rikchʼanachina niyta munasqanta, Jesusllataq kay Marcos 4:14-20, ajinata sutʼincharqa: “Mujuta tarpojqa Diospa  Palabranta tarpojmin. Wakin runasqa kanku ñan pata jina, maymanchus muju tʼakakorqa, chay jina. Paykunaqa uyarinku Diospa Palabranta; Satanastajri jamuytawan, sonqonkupi imachus tarpusqa kajta qhechun. Ajinallataj wakenqa kanku rumirara jallpʼa jina, maymanchus muju tʼakakorqa, chay jina. Paykunaqa Diospa Palabranta uyariytawankama, chay rato kusiywan japʼinku. Chaywampis mana allin saphichasqa kaspa, mana unayta kayta atinkuchu; Diospa Palabranraykutaj llakiy, chayri chejniy jamojtin, paykunaqa urmanku. Wakin runasqa kanku khishkarara jallpʼa jina, maymanchus muju tʼakakorqa, chay jina. Paykunaqa Diospa Palabranta uyarinku. Chantá kay pachaj imasnimpi yuyaykuna, qhapajyayta munapayay, tukuy laya sajra imaspi yuyaykuna ima chay runaj sonqonman yaykuspa, Diospa Palabranta pʼampaykunku, manataj Diospa Palabrampi wiñajta saqenkuchu. Wakin runastajri kanku sumaj jallpʼa jina, maymanchus muju tʼakakorqa, chay jina. Paykunaqa Diospa Palabranta uyarispa, sonqonkupi japʼikunku, chaymantataj sumaj poqoytajina rikuchinku. Chay runasmanta wakenqa kanku sapa mujumanta kinsa chunkata poqoj jina, wajkunataj sojta chunkata, wajkunataj pachajta”.

7. ¿Imataq muju kachkan, imataq tukuy laya jallpʼa?

⁷ Jesusqa, tarpuq runa mana tukuy laya mujuta tarpusqantachu, nin. Manaqa, muju tukuy laya jallpʼaman chayasqanta nin; chayrayku puquyqa, mana kikinchu. Ñawpaq kaq jallpʼaqa, thalu, iskay kaqtaq rumirara, kimsa kaqtaq, khichkarara. Tawa kaq jallpʼataq, sumaq jallpʼa, maypichus mujuqa, sumaqta puqun (Luc. 8:8). ¿Imataq muju? Diospa Reinonmanta willay, chaytaq Palabranpi tarikun (Mat. 13:19). ¿Imataq tukuy laya jallpʼa? Tukuy laya runaspa sunqun (Lucas 8:12, 15, ñawiriy).

8. a) ¿Pikunataq tarpuq runa? b) ¿Imaraykutaq mana tukuychu kikinta Diospa Reinonmanta willayta uyarinku?

⁸ ¿Pikunataq tarpuq runa? Dioswan khuska tukuy llamkʼaqkuna, pikunachus Diospa Reinonmanta willachkanku. Paykunaqa, Pablojina, Apolosjina ima, Diospa Reinonmanta willayta runap sunqunman tarpunku, qarpanku ima; chaywanpis mayta kallpakuptinkupis, mana tukuychu kikinta puquyta uqharinku. ¿Imarayku? Imaraykuchus mana tukuy runachu, juk rikchʼaq sunquyuq kanku. Rikchʼanachinamanta tarpuq runamanta yuyarikuna, payqa, mana imata ruwayta atinchu mujuta wiñachinanpaqqa. Kayta yachayqa, achkha watastaña willaq hermanosta mayta sunquchan, paykuna qhawasqankumanjina, mana puquyta uqhariptinkupis. * ¿Imaraykutaq chay sunquchan?

9. ¿Imatataq apóstol Pablo, Jesús ima, sutʼincharqanku?

⁹ Tarpuq runa chiqa sunqu kasqanqa, mana  machkhatachus uqharisqanpichu rikukun. Jinata Pablo nirqa: “Sapa ujninku tʼinkankuta japʼikaponqanku ruwasqankuman jina”, nispa (1 Cor. 3:8). Chayqa, ruwasqanchikmanta tʼinkata japʼisqanchikta rikuchiwanchik, mana machkhata uqharisqanchikmantachu. Chaytataq, Jesús discipulosninman sutʼincharqa, willaq risqankumanta kutimuptinku. Discipulosqa, Jesuspa sutinpi espiritusta qharqusqankumanta, mayta kusikurqanku. Chaywanpis, Jesús discipulosninman nirqa: “Ama kusikuychejchu supaykuna kasusojtiykichej; astawanqa kusikuychej janaj pachapi sutiykichej qhelqasqa kasqanmanta”, nispa (Luc. 10:17-20). Ichapis Diospa Palabranta runap sunqunman tarpuqqa, willayninmanta puquyta uqharisqanta mana rikunqachu, chaywanpis chayqa, mana ninayanchu mana allinta llamkʼachkasqanta, nitaq Diosta wasanchasqantapis. Runa espiritualmente wiñananpaqqa, imayna rikchʼaq sunquwanchus uyariwasqanchikmanta kachkan. Chantapis, runap sunqunman Reinomanta willayta tarpusqanchiktaqa, Diosninchik wiñachin.

¿Imatá Diospa Palabranta uyariqkuna ruwankuman?

10. ¿Imataq, Diospa Palabranta uyariq runata, sumaq jallpʼajinachus manachus kasqanta rikuchin?

¹⁰ ¿Imatá Diospa Palabranta uyariqkunamanta nikunman? ¿Uyarinankupaqpunichu chay runas ruwasqa kanku? Mana. Paykuna sumaq jallpʼajinachus manachus kasqankuta, uyarisqankuwan rikuchinku. Chay runasqa, imayna runachus sunqunpi kasqankuta, allinpaq chayri mana allinpaq tikrayta atinkuman (Rom. 6:17). Jesusqa, rikchʼanachinanpi Diospa Palabranta uyariqkunamanta nin: ‘Satanás jamuytawan, sunqunkupi imachus tarpusqa kaqta qhichun’, nispa. Satanás mana chayta ruwananpaqqa, kay Santiago 4:7 cristianosta yuyaychan, Kuraq Supaypa contranta sinchita sayaykunankuta, jinamanta Supayqa, paykunamanta ayqinqa. Jesús nirqa: Wakinqa Diospa Palabranta juk ratupaq kusiywan japʼikunku, ‘mana allin saphichasqa kaspataq’, mana unaytachu Diospa llaqtanpi kanku, nispa. Mana chaymanjinataq Bibliaqa, Diosta yupaychayta munaqkunata, ‘munakuypi sumaq saphichasqa sinchʼita sayanankuta’ yuyaychan, jinamanta sumaqta “anchonman, saytʼunman, ukhunman, sayayninman ima” entiendenankupaq, chantapis ‘Cristop munakuyninta sumaqta riqsinankupaq, mayqinchus tukuy runaspa yuyayninta atipan’ (Efe. 3:17-19; Col. 2:6, 7).

11. ¿Imatataq Diospa Palabranta uyariqkuna, kay pachap imasninmanta yuyaykunapi, qhapaqyayta munapayaypi ima, mana urmanankupaq ruwankuman?

¹¹ Jesús nillarqataq: Wakin runas Diospa Palabranta uyarinku, chaywanpis “kay pachaj imasnimpi yuyaykuna, qhapajyayta munapayay” ima, chay runaspa sunqunman yaykuspa Diospa Palabranta pʼampaykun, nispa (1 Tim. 6:9, 10). ¿Imatá qhapaqyayta maskʼaypi mana urmanankupaq ruwankuman? Apóstol Pablo chay tapuyman jinata kutichin: “Kawsayniykichejpi amapuni qolqemanta wañusqachu kaychej. Manachayqa imachus kunan kapususqaykichejllawan sonqo juntʼasqa kaychej, imaraykuchus Dios nirqa: Mana wijchʼurparisqaykichu, nitaj saqerparisqaykichu, nispa” (Heb. 13:5).

12. ¿Imaraykutaq sumaq jallpʼawan kikinchakuq runas, mana kikintachu puquykunata uqharinku?

¹² Chantá Jesús nillarqataq: Sumaq jallpʼapi tarpusqa mujuqa, ‘kimsa chunkatajina puqun, wakkunataq suqta chunkatajina, wakkunataq pachaktajina’, nispa. Jinamanta Diospa Palabranta uyariqkunamanta, wakinqa, sumaq sunquyuq kaspa puquykunatajina kawsayninkupi rikuchinku. Chaywanpis, mana tukuychu achkha puquyta rikuchinku, nisunman mana tukuychu kikinta Diospa Reinonmanta willanku. Wakin hermanosqa, machitusña kasqankurayku, chayri unqusqa kasqankurayku astawan willayta munaspapis, mana atillankuchu (Marcos 12:43, 44, kikinchay). Tarpuq runajina, kay hermanospis mana munasqankuraykuchu machuyanku, chayri unqunku, chaywanpis Jehová llamkʼasqankuta bendecisqanta rikuspaqa, mayta kusikunku (Salmo 126:5, 6, ñawiriy).

 Tarpuq runa puñun

13, 14. a) Kay Marcos 4:26-29 pʼitikunapi kaq rikchʼanachinamanta sutʼinchay. b) ¿Pitaq tarpuq runa, imataq muju?

¹³ Marcos 4:26-29 pʼitikunapi tarpuq runamanta wak rikchʼanachinañataq rikhurin: “Diospa reinonqa rijchʼakun jallpʼaman mujuta tʼakaj runaman. Payqa puñun, sayarintaj; chaykamataj mujoqa pʼutumuspa, tuta pʼunchay wiñan, mana paypa yachasqallan. Jallpʼaqa kikillanmanta ñawpajta pʼutumoj yurata wiñachin, qhepanta espigachin, chantá sumaj granota espigapi poqochin. Trigo sumaj poqosqaña kajtintaj, runaqa ruthuyta qallarin, imaraykuchus ruthuna pʼunchay chayamunña”.

¹⁴ ¿Pitaq chay tarpuq runa? Cristiano nichikuqkunaqa, Jesucristo kasqanta ninku. Chayqa mana jinachu kanman, imaptinchus Jesusqa, mana puñunchu chantapis imaynatachus muju wiñasqanta, sumaqta yachan. Tarpuq runaqa, ñawpaq rikchʼanachinapijina, Diospa Reinonmanta willaqkuna kanku, pikunachus Diospa Reinonmanta runap sunqunman tarpuchkanku, kʼajaywan willaq lluqsispa. Mujutaq, Reinomanta willay.

15, 16. ¿Imatá Jesús yura wiñasqanmanta, juk discípulo espiritualmente wiñasqanta ima, tarpuq runamanta rikchʼanachinawan sutʼincharqa?

¹⁵ Jesusqa, tarpuq runamanta nin: tuta ‘puñun, pʼunchaytaq sayarin’, nispa. Chayqa, tarpuq runa mana qhilla kasqantachu niyta munan, manaqa tukuy runajina pʼunchaypi llamkʼan, tutantaq puñun. Chaykamataq, “mujoqa pʼutumuspa, tuta pʼunchay wiñan”. Chantá Jesús, ‘tarpuqpa mana yachanallanta’ muju wiñasqanta nin. Kay pʼitikunaqa, “Jallpʼaqa kikillanmanta” mujuta wiñachisqanta sutʼinchan.

¹⁶ ¿Imatá Jesús chay rikchʼanachinawan yachachiyta munarqa? Kaypiqa, Jesús, yura pisimanta pisi wiñasqanta sutʼinchan. “Jallpʼaqa kikillanmanta ñawpajta pʼutumoj yurata wiñachin, qhepanta espigachin, chantá sumaj granota espigapi poqochin.” (Mar. 4:28.) Yuraqa, pisimanta pisi wiñan. Usqhayllata wiñananpaqtaq, ni pi imatapis ruwayta atinmanchu. Kikillantaq, espiritualmente wiñaywanpis. Wiñay kawsaypaq kaq runaqa, sunqunpi chiqa kaq saphichakunanta Jehová saqisqanmanjina, espiritualmente pisimanta pisi wiñan (Hech. 13:48, Qheshwa Biblia; Heb. 6:1, 2).

17. ¿Imaynamantá tarpuq runa cosechaysikun?

¹⁷ Kay rikchʼanachinamanta tarpuq runaqa, ‘trigo sumaq puqusqaña kaptin’, cosechaypi yanapakun. ¿Imaynamantá? Rikunchikjina, Jehová musuq discipulop sunqunpi Reinomanta chiqa willayta wiñachin. Chantá chay runataqa, Diosta munakusqan kawsayninta payman qunanpaq tanqan. Aswan qhipamantaq, bautizakuspa Diosman qukusqanta rikuchin. Chay runa qhari kaptintaq, Diospa llaqtanpi ñawpaqman risqanmanjina, qutuchakuypi astawan llamkʼaykunata japʼinqa. Pillapis  Jesuspa discipulonman tukuptinqa, tarpuq runa wak cristianos ima, kusikullankutaq, paykuna mana chay mujuta tarpuptinkupis (Juan 4:36-38, ñawiriy). Chayrayku nisunman ‘rutuysikuq, tarpuq runa ima, khuska kusikusqankuta’.

Ñuqanchikpaq allin yachachiykuna

18, 19. a) ¿Imaynatá kay iskay rikchʼanachinasta ukhunchay kallpachasunki? b) ¿Imatá qhipan yachaqanapi yachakusunchik?

¹⁸ ¿Imatá Marcos libropi 4 tʼaqanpi kaq iskay rikchʼanachinasmanta yachakunchik? Reinomanta mujuta tarpunallanchikpuni kasqanta. Chayrayku ni ima jarkʼaykunata Diospa Reinonmanta willamunapaq rikhurichinachu, nitaq ima chʼampaykuna rikhuriptinpis, Diospa Reinonmanta willayta saqinachu (Ecl. 11:4). Chantapis, Dioswan khuska llamkʼasqanchikta yachakullanchiktaq. Arí, ñuqanchikpa kallpakusqanchikta, Reinomanta willayninchikta uyariqkunap kallpakusqankuta ima, Dios bendecin, imaptinchus Jehová chay runasta espiritualmente wiñachin. Chantapis, kay yachaqanapiqa, ni pita Diospa llaqtanpi ñawpaqman rinanpaq tanqayta atisqanchikta sutʼita yachanchik, chayrayku Diospa llaqtan mana achkhayaptinqa, mana llakikunanchikchu tiyan. Kayta yachayqa, mayta sunquchawanchik, imaptinchus Jehovaqa, payman chiqa sunqu kasqanchikta astawan qhawan, “Janaj pacha reinomanta evangelio [...] tukuy runas yachanankupaj” willanapaq kallpakusqanchiktapis (Mat. 24:14).

¹⁹ ¿Imatá Jesús musuq discípulos espiritualmente wiñasqankumanta yachachiwanchik, Diospa Reinomanta willamuymanta ima? Kay tapuyman kutichiyqa, Evangeliosmanta wak rikchʼanachinaspi rikhurin. Qhipan yachaqanapitaq, chaykunamanta yachakusunchik.

[Sutʼinchaynin]

¿Yuyarinkichu?

• ¿Imapitaq tarpuq runap ruwasqan, Diospa Reinonmanta willaqpa ruwasqanwan kikinchakun?

• ¿Imaynatá Jehová, Reinonmanta willaqkuna chiqa sunqu kasqankuta, qhawan?

• Jesús sutʼinchasqanmanjina, ¿imapitaq rikchʼakun yurap wiñasqan, juk discípulo espiritualmente wiñasqanwan?

• ¿Imaraykutaq cosechaq runa, tarpuq runawan khuska kusikunku?

[Tapuykuna]

[14 paginapi dibujos/fotos]

¿Imaraykutaq Jesús Diospa Reinonmanta willaqkunap ruwasqankuta, tarpuq runap ruwasqanwan kikincharqa?

[16 paginapi dibujos/fotos]

Sumaq jallpʼajina runasqa, tukuy atisqankumanjina, Diospa Reinonmanta kʼajaywan willanku

[17 paginapi dibujos/fotos]

Diosninchik wiñachillanpuni