Kusisqa kawsanapaqqa, atisqallanchikta ruwana

“¡MANA imatapis allinta ruwayta atinichu!”, nispa. ¿Machka kutitataq chayjinata yuyarqanki imallatapis mana allinta juntʼasqaykirayku? Ichapis Diosta yupaychaq mamaqa, wawitanta qhawanan kasqanrayku manaña anchata Diospa llaqtanpi llamkʼananpaq imatapis ruwayta atisqanmanta llakikun. Wak cristianotaq, ichapis tatasninku tukuy imata allintapuni ruwanan kasqanta yuyaywan uywasqankurayku, qutupi mana imatapis yuyayninmanjina allinta ruwasqanta yuyanman. Wak hermanataq, ichapis kallpan pisiyasqanrayku, manaña ñawpaqjina Diospaq llamkʼayta atisqanta yuyanman. Christiane sutiyuq juk hermanaqa, familianrayku manaña ñawpaqjina Jehová Diospaq llamkʼayta atisqanrayku nin: “Umallirichiykunapi precursoresjina llamkʼanamanta parlaptinku, wakin kutiqa, waqarikunipuni”, nispa.

¿Atipasunmanchu chayjina yuyaykunata? ¿Imatataq, wakin cristianos ruwanku manaña ñawpaqjina ruwayta atisqankumanta mana anchata llakikunankupaq? ¿Imaynatataq atisqallanchikta ruwanañaq yuyay yanapawanchik?

Mana munaynintapuni ruwachiq runas kana

Apóstol Pablo yuyaycharqa: “Kusikuychejpuni Señorpi. Ujtawampis nillaykichejtaj: Kusikuychej”, nispa. Chantá imaynatachus kusikunallankutapuni, ajinata nirqa: “Tukuy runas yachachunku kʼachas [mana munaynintapuni ruwachiq runas] kasqaykichejta”, nispa (Fili. 4:4, 5). Arí, Diospa llamkʼayninchikmanta kusikunapaq, juntʼa sunqu kanapaq ima, imatachus paypa ruwayta munasqanchikqa, atisqanchikmanjinalla kanan tiyan. Mana ruwayta atisqanchikta, ruwayta munaptinchikqa, llakiyllapi kasun. Chaywanpis, ñuqanchikmanta anchata khuyakuyqa, mana allinchu, imaptinchus manaña tukuy atisqanchikwan Diospa llamkʼasunchu.

Imaynapis kawsayninchik kachun, Jehovaqa, tukuy sunqu, tukuy atisqanchikwan, paypaq llamkʼananchikta munan (Col. 3:23, MOSOJ TESTAMENTO). Mana chayta ruwaptinchikqa, payman qukuchkaptinchik nisqanchikta, mana juntʼachkasunmanchu (Rom. 12:1). Chantapis, mana juntʼa sunqu kasunmanchu, nitaq paypaq tukuy sunqu llamkʼaqkunajina, tʼinkasta japʼisunmanchu (Pro. 10:22).

“Mana munaynintapuni ruwachinchu” rimayqa, “wakkunap munaynin ruwakunanta saqin” nispa tikrakullanmantaq (Sant. 3:17, NM). Chayrayku, mana suyasunmanchu tukuy ima allinpuni ruwakunanta. Ajinamanta mana munaynintapuni ruwachiq runaqa,  maychus kaqta kawsayninmanta yuyan. Jinata yuyay, ¿atikunmanchu? Wakin runasqa, wakkunawan kʼacha kaytaqa atillanku, paykunawantaqrí mana atinkuchu. Kaypi tʼukuriy: Amigoyki tukuy imata ruwayta munasqanrayku, saykʼusqalla kaptin, ¿manachu ruwayninta pisiyachinanta niwaq? Kikillantataq ñuqanchikpis, imatachus manaña ruwayta atisqanchikta sumaqta yachananchik tiyan (Pro. 11:17).

Wakin tatasqa, wawasninku tukuy imata allinta ruwanankuta suyanku. Chayrayku wawasninkuqa, tukuy imata allinta ruwaspalla tatankuwan munachikusqankuta yuyanku, chay yuyaywantaq wiñanku. Qam, chayjina tatasniyuq kawsakurqanki chayqa, ichapis, Jehová, tukuy imata allinta ruwananchikta suyasqanta yuyanki. Jinata yuyaptiykiqa, ama qunqaychu Jehová tukuy sunqu paypa llamkʼasqanchikmanta kusikusqanta. Biblia nin: “Payqa [Jehovaqa] yachan imamantachus ruwasqa kasqanchejta; payqa yuyarikun jallpʼalla kasqanchejta”, nispa (Sal. 103:14). Arí, Jehovaqa, imatachus mana ruwayta atisqanchikta sumaqta yachan. Chayrayku, paypaq tukuy sunqu llamkʼasqanchikmanta mayta munakuwanchik. Jehová, mana juk saqra capatazjina kasqanta yachayqa, imatachus mana ruwayta atisqanchikta allin yuyaywan qhawasun, maychus kaqllata ñuqanchikmanta suyasun (Miq. 6:8).

Chayta yachaspapis, wakinqa, manapuni maychus kaqllata paykunamanta suyankuchu. Jinata yuyaptiykiqa, ichapis sumaqta riqsisuq allin yuyayniyuq amigoykita, yuyaychasunanta niwaq (Pro. 27:9). Tʼukurinapaq, ichapis qamqa, precursor regular kayta munanki, chayta munasqaykiqa, may allin. Chaywanpis, kunankama mana precursor regular kayta atinkichu. Amigoykiqa, imatachus precursor regular kanaykipaq ruwanaykita yuyaychasunkiman, chayri, familiaykipi ruwanasniykita qhawarispa, maykʼaqchus precursor kanaykita yuyaychasunkiman. Iskayniykichikqa, astawan Diospa llamkʼayta atisqaykitachus manachus, sumaqta tʼukuriwaqchik. Qhariwarmi kaqkunapitaq, qusa, warminta precursorajina llamkʼananpaq yanapayta atinman. Warmi juk killata precursora kayta munaptinqa, qusaqa, niraq qallarichkaptin allinta samarinanta ninman. Ajinamanta kallpawan, kusisqataq, chay killa willaypi llamkʼanqa.

Imatachus ruwayta atisqallaykipi yuyay

Ichapis machuyasqaykirayku chayri unquykunarayku, manaña anchata Diospaq llamkʼayta atinkichu. Juchʼuy wawasniyuq kaptiykitaq, ichapis manaña ñawpaqjina sapallayki Bibliamanta sumaqta yachakuyta atinkichu, chayri wawasniykita sumaqta qhawanaykirayku, manaña sumaqta tantakuykunapi yachachiykunata uyarinkichu. Chaywanpis, ichapis imatachus manaña ruwayta atisqaykipi astawan tʼukuchkanki, imatachus ruwayta atisqaykipi yuyanaykimantaqa.

Israel suyumanta juk levitaqa, ajina kachkarqa. Payqa, watapi iskay semanata templopi  llamkʼayta atispapis, tukuy tiempo chayllapipuni kayta munarqa. Chayta munasqanqa, may allin karqa, chaywanpis, ni jaykʼaq templopi jinata kayta atinmanchu karqa (Sal. 84:1-3). ¿Imataq chay levitata mana anchata llakikunanpaq yanaparqa? Kayjinata yuyasqan: “Uj pʼunchayllapis patiosniykipi kayqa aswan sumaj, waranqa pʼunchaykunata karupi kanamanta nisqaqa” (Sal. 84:4, 5, 10). Ñuqanchikpis kikillantataq, imatachus ruwayta atisqanchikpi tʼukurinanchik tiyan, mana imatachus manaña ruwayta atisqanchikpichu.

Canadamanta Nerlande hermanapi tʼukurina. Payqa, mana puriyta atinchu. Chay unquyninraykutaq, willaypi pisillata ruwasqanta yuyaq. Jina kaptinpis, wasin qayllapi kaq mercadopi willayta qallarisqanrayku, manaña jinata yuyarqachu. Nerlande nin: “Ñuqaqa, silla de ruedasniypi asientospa ladonpi tiyakuni. Chayman tiyarikuq jamuq runasmantaq, kusiywan Diosmanta willani”, nispa. Ajinata willasqanqa, sunqu juntʼasqa kananpaq yanapan.

Kawsayniyki tikrakusqanmanjina yuyay

Tʼukurina, juk barcopi, chay barcoqa, yakupi rin wayra tanqasqanrayku. Chayllamanta, sinchi para, wayrawan ima chayamun, barcopi kamachiqtaq, barcop velasninta (phullujina jatun kʼaspipi churasqa) uraykuchin. Payqa, parata, wayrata ima, mana sayachiyta atinchu, chaywanpis barcop velanta uraykuchispa, barcota sayachiyta atinraq. Kikillantaq, wakin kutiqa “sinchi paraman, wayraman ima” rikchʼakuq chʼampaykuna kawsayninchikpi rikhurin. Chaywanpis, kawsayninchik tikrakusqanmanjina, imatachus ruwananchikta, yuyayta atinchik, kallpanchikta, yuyayninchikta ima, sumaqta apaykachaspa. Chayta ruwaspaqa, Diospaq llamkʼaspa kusisqa, juntʼa sunqutaq, kasunchik (Pro. 11:2).

Kaykunapi tʼukurina. Tantakuyman rinapaq pʼunchaypi, pisi kallpayuq kachkasqanchikta reparakuptinchikqa, allin kanman chay pʼunchay mana anchata saykʼunanchik, tantakuyman rispa, hermanosninchikwan allinta parlarikunapaq. Chayri, juk cristiana wawitan unqusqa kasqanrayku, mana wasimanta wasi willayman riyta atiptinqa, juk hermanata waqyarikunman. Chay hermanawantaq, wawa puñunankama telefononiqta runaman willankuman.

¿Imatá ruwawaq tantakuykunapaq mana tukuyninta wakichikuyta atiptiyki?  Mayqinkunatachus wakichikuyta atinki, chaykunallata allinta wakichikuwaq. Arí, imatachus ruwayta munasqanchikta juk chhikanta tikrachispaqa, kusisqallapuni kasun.

Chayta ruwanaykipaqtaq, wakin kutiqa mayta kallpakunayki kanqa. Franciamanta, Serge warmin Agnèspi ima tʼukurina, paykunaqa, imatachus ruwayta munasqankuta tikrachinanku karqa. Serge nin: “Agnès unquq rikhurisqanta yachaptiykuqa, misioneros kayta munasqaykuta, manaña juntʼayta atirqaykuchu”, nispa. Kunanqa, Serge iskay kʼacha imillitaspa tatan. Payqa, imatachus chay kuti warminwan ruwasqankumanta nin: “Manaña wak suyupi willaypi llamkʼayta atisqaykurayku, suyullaykupi ‘misionerosjina’ llamkʼanaykuta yuyarqayku, chayrayku maypichus wak qalluta parlanku, chayman ripurqayku”, nispa. ¿Imaynatá chayta ruwasqanku paykunata yanaparqa? Pay nillantaq: “Kunanqa, qutuchakuypi mayta yanapachkasqaykuta yuyayku”, nispa.

Franciamanta Odile hermanaqa, 70 watasniyuq. Kay hermanaqa, chakinmanta unqusqa kasqanrayku, mana anchata sayasqa kayta atinchu. Chayrayku, llakisqa karqa manaña wasimanta wasi willayta atisqanrayku. Chaywanpis, payqa, mana unquyninwan jarkʼachikurqachu, chayrayku telefononiqtañataq, willayta qallarirqa. Chayjinata willasqanmanta nin: “Atinapaqjinalla, maytataq jinata willaspa kusikuni”, nispa. Jinata willasqanqa, watiqmanta kusisqa kananpaq yanaparqa.

Imatachus ruwayta atisqallanchikta yuyayqa, kusichiwanchik

Imatachus ruwayta atisqallanchikpi tʼukuriptinchikqa, mana anchata llakikusunchu. Imaptinchus imatachus ruwayta munasqanchik atisqanchikmanjinalla kaptinqa, juntʼayta atillasun. Chantapis, ruwasqanchikwan juntʼa sunqu, kusisqa ima, kasun (Gál. 6:4).

Chantapis, imatachus ruwayta atisqallanchikpi tʼukuriptinchikqa, kikillantataq hermanosninchikmanta suyasun. Chaytaq, imatapis ruwasqankumanta pachis ninanchikpaq tanqawasun, qutuchakuypitaq, yanapanakunanchikpaq, entiendenakunanchikpaq ima, yanapasun (1 Ped. 3:8). Yuyarikuy, Jehovaqa munakuyniyuq Tatajina, chayrayku, mana atisqanchiktaqa, mana mañawanchikchu. Chantapis, atinallaykipaqjina imata ruwanaykitapis tʼukuriptiykiqa, Diospaq llamkʼaspa juntʼa sunqu, kusisqataq kanki.

[29 paginapi sutʼinchaynin]

Diospa llamkʼasqanchikwan, juntʼa sunqu kananchikpaqqa, imatachus ruwayta munasqanchik atinanchikpaqjinalla, kawsayninchikmanjina ima, kanan tiyan.

[30 paginapi dibujo/foto]

Nerlande, imatachus willaypi ruwayta atisqanmanta, kusikun

[31 paginapi dibujo/foto]

“Sinchi paraman, wayraman ima” rikchʼakuq chʼampaykunaqa, kawsayninchikta tikrachinanchikpaq yanapawanchik

[Maymantachus foto urqhukusqan]

© Wave Royalty Free/age fotostock

[32 paginapi dibujo/foto]

Serge warmin Agnèswanqa, wakjinamanta Diospaq llamkʼasqankumanta, kusikunku