Juk sunqullawan Diosman chiqa sunqu kana

‘Ñanniykipi purisaq. Juk yuyayniyuqllata ruwaway sutiykita jatunpaq qhawanaypaq.’ (SAL. 86:11.)

1, 2. a) Kay Salmo 86:2, 11, nisqanmanjina, ¿imataq Jehovaman chiqa sunqu kanapaq ñakʼariykunapi, juchaman tanqasqa kachkaptinchik ima, yanapawasun? b) ¿Maykʼaytaq Jehovaman chiqa sunqu kanapaq kallpakunanchik tiyan?

¿IMARAYKUTAQ wakin hermanos chiqa sunqu, achkha watasta qhatiykachachikuspa chayri carcelpi wisqʼachikuspa ima, aswan qhipamantaq, qullqi maskʼaypi, khuchichakuypi ima, urmanku? Imaptinchus paykunaqa mana juk sunqullawanchu Diosman chiqa sunqu kanku. Chayrayku, Salmo 86 chiqa sunqu kayta juk yuyayniyuqllawan Diosta kasukuyta kikinchan. Kay Salmo librota qillqaq Davidqa, Diosman jinata nirqa: “Kawsayniyta waqaychay, imaraykuchus qanta kasuspa kawsakuni. Qanmin Diosniy kanki; qampi atienekoj kamachiykitaqa salvaway ari”, nispa. Chantá nillarqataq: “Tata Dios, ñanniykita rejsichiway, noqa chaynillantapuni purinaypaj. Uj yuyayllata ruwaway sutiykita jatumpaj qhawanaypaj”, nispa (Sal. 86:2, 11).

² Jehovaman mana tukuy sunquchu atienekusun chayqa, wak ruwaykuna payman chiqa sunqu kasqanchikta llawchhiyachinqa. Chantapis, munayninchikllata maskʼayqa ñanninchikpi pakasqa tuqllasjina kanman. Ñawpaqpi ñakʼariykunapi Diosman chiqa sunqu kaptinchikpis, kunantaq ichá qullqi maskʼayman, khuchichakuyman ima, urmasunman. Chayrayku, kunan Jehovaman chiqa sunqu kanapaq manaraq ñakʼariyman, juchaman urmanapaq tanqasqas  kachkaptinchik, kallpakunanchik tiyan. Chayrayku, Bibliaqa nin: “Tukuy imamanta astawanqa sonqoykita waqaychay”, nispa (Pro. 4:23). Kaymanta sumaqta yachanapaqqa qhawarinachik Jehová Judá llaqtamanta profetata, Jeroboamwan parlananpaq kachasqanmanta.

‘Juk tʼinkata qusqayki’

3. ¿Imatá Jeroboam Diospa profentan juchachana willaykunata willaptin ruwarqa?

³ Kaypi tʼukurinachik, Israelmanta chunka ayllusta kamachiq Jeroboamqa iskay waka uñasta yupaychanankupaq ruwan, Diospa profetantaq chay kamachiqman juchachanapaq willaykunata willachkan. Chay kamachiqtaq profetaq nisqanta uyarispa mayta phiñakuspa soldadosninta Diospa profetanta japʼinankuta kamachin. Jeroboam makinta uqharichkaptintaq Jehová profetanta jarkʼananrayku makinta chʼakirparichirqa, altarnintapis laqrarqa. Chantá Jeroboamqa profetaman nirqa: “Mañakuyki Señorniyki Tata Diosmanta mañapunawaykita kay makiy sanoyapunampaj”, nispa. Profetaqa Diosmanta mañapurqa, Jeroboampa makintaq sanoyarqa (1 Rey. 13:1-6).

4. a) ¿Imaptintaq Jeroboam tʼinkasta profetaman quyta munasqan chiqa sunqu kasqanta pruebaman churarqa? b) ¿Imatá profeta, Jeroboamman nirqa?

⁴ Chaymantataq, Jeroboamqa Diospa profetanta nirqa: “Jaku wasiyman mikhumunaykipaj, noqataj uj tʼinkata qosqayki”, nispa (1 Rey. 13:7). ¿Imata profeta ruwanman karqa? ¿Juchachanapaq willayta willaptinpis, chay kamachiqpa wasinman rinmanchu karqa? (Sal. 119:113.) Chayri, ¿Jeroboam pesachikusqanta rikuspa waqyarisqanta qhisachanmanchu karqa? Jeroboamqa, qhapaq runa kasqanrayku amigosninman valorniyuq tʼinkasta jaywayta atirqa. Diospa profetan tukuy imayuq kayta munanman karqa chayqa, Jeroboam regalayta munasqanta japʼikunman karqa. Jehová profetanman jinata kamachirqa: “Ama mikhunkichu tʼantata, nitaj ujyankichu yakutapis, nitaj risqayki, chay ñanllatataj kutimpunkichu”, nispa. Chayrayku, profetaqa, Jeroboamman jinata kutichirqa: “Wasiykej khuskanninta qowankiman chaypis, manapuni qanwanqa riymanchu, nitaj tʼantata mikhuymanchu nitaj yakutapis ujyaymanchu kay cheqapeqa”, nispa. Chayta niytawantaq profetaqa wak ñanniqta Betelman kutipurqa (1 Rey. 13:8-10). ¿Imatá chiqa sunquyuq profetamanta Diosta kasukusqanmanta yachakunchik? (Rom. 15:4.)

Kapuwasqallanchikwan kusisqas kakuna

5. ¿Imaraykutaq nisunman qullqita maskʼay chiqa sunqu kasqanchikta pruebaman churasqanta?

⁵ Mana creenapaqjina kaptinpis, qullqita maskʼayqa chiqa sunqu kasqanchikta pruebaman churanman. ¿Imatachus necesitasqanchikta Jehová qunawanchikta nisqanpi atienekunchikchu? (Mat. 6:33; Heb. 13:5.) ¿Atisunmanchu manapis tukuy imayuq kaspa, kapuwasqallanchikwan kawsakuyta? (Filipenses 4:11-13, ñawiriy.) ¿Imatapis munasqanchikta tarinanchikrayku Diosta yupaychayta qhipamanchu churanchik? ¿Diospaq Reinonta kawsayninchikpi ñawpaqmanchu churachkanchik? Kay tapuykunamanqa, Diosta tukuy sunquchus yupaychachkanchik manachus chaymanjina kutichisunchik. Apóstol Pabloqa jinata nirqa: “sichus pipis kapusqallanwan sonqo juntʼasqa kanman chayqa, cheqa kaj qhapaj kapuyniyoj kanqa. Kay pachamanqa mana imayoj jamorqanchej, jinallataj ni imata kaymanta apasunchu. Chayrayku mikhunayoj, pʼachayoj kaspaqa, chaywan sonqo juntʼasqa kakunanchej”, nispa (1 Tim. 6:6-8).

6. ¿Imataq astawan qullqita gananapaq rikhurinman, chantá imataq akllananchikpaq yanapawasun?

⁶ Ichapis patronninchik, astawan qullqita gananapaq juk sumaq llamkʼayta quyta munawasunman. Chayri wak suyuman rinapaq juk llamkʼay astawan qullqita gananapaq rikhurinman. Ichapis qallariypiqa, Dios bendecichkawasqanchikta yuyasunman. Chaywanpis, manaraq chay llamkʼaykunata japʼikuchkaspa, imatachus sunqunchik munasqanta tapurikusunman. Chantapis, chay llamkʼayta japʼikuptinchik Diosta yupaychaypi yanapawasunchus manachus chaypi ñawpaqta tʼukurinanchik tiyan.

7. ¿Imaraykutaq sunqunchikpi qullqita maskʼay saphichakuptin usqhayllata sunqunchikmanta urqhunanchik tiyan?

⁷ Satanaspa, saqra pachanqa qullqita imaymanamanta maskʼanapaq tukuy imata rikuchin (1 Juan 2:15, 16, ñawiriy). Imaptinchus Supayqa, qullqita maskʼayman qukunanchikta munan,  chayrayku, allinta qhawarikunanchik tiyan imaynallamantapis sunqunchikpi qullqita maskʼay saphichakuptinña usqhayllata sunqunchikmanta urqhunanchikpaq (Apo. 3:15-17). Jesusqa, Satanás kay pachamanta tukuy llaqtasta quyta munachkaptin, mana iskaychakuspa qhisacharqa (Mat. 4:8-10). Jesús nirqa: “Qhawakuychej tukuy imasta munapayaymanta. Runaj kawsaynenqa mana qhapaj kayllapichu kashan”, nispa (Luc. 12:15). Chiqa sunqu kaspaqa, mana ñuqanchikpichu atienekusunchik manaqa Jehovapi (Pro. 10:22).

Juk machu profeta chʼawkiyarqa

8. ¿Imaynatá Diospa profetan chiqa sunqu kasqanta pruebaman churakurqa karqa?

⁸ Diospa profetan wasinkama mana samarikuspa ripunman karqa chayqa, chiqa sunqu kasqan mana pruebaman watiqmanta churakullanmantaqchu karqa. Bibliaqa, ‘Betelpi juk machu profeta tiyakusqanta’, sutʼinchan, chantá chay profetaq “churisnintaj payman willarqanku” imachus chay pʼunchaypi kasqanta. Chantá chay machu runa churisninta kamachirqa ‘burrota karunapunankuta’ Diospa profetanta taripaq rinanpaq. Taripaq rispataq Diospa profetanta juk sachʼa urapi samarichkaqta tariparqa, chantá nirqa: “Jaku noqawan wasiyman, tʼantata mikhumunki, nispa”. Diospa profetan mana riyta munaptintaq, machu runaqa nirqa: “Noqapis qan jina profetallataj kani, Tata Diospa uj angelnintaj kamachiwarqa: Rispa, chay profetata pusamuy qampa wasiykiman tʼantata mikhunampaj, yakutapis ujyanampaj”, nispa. Bibliataq chay machu runa Diospa profetanta, “chʼawkiyasqanta” sutʼinchan (1 Rey. 13:11-18, NM).

9. ¿Imatá Biblia nin chʼawkiyaqkunamanta, pikunatataq juchaman urmachinkuman?

⁹ Manapis yachanchikchu imaraykuchus chay machu profeta, Diospa profetanta wasinman pusasqanta, chaywanpis llullakusqanta yachanchik. Ichapis machu profetaqa ñawpaqpiqa chiqa sunqu karqa, chaykutipitaq chʼawkiyachkarqa, chay ruwasqantataq Biblia juchachan (Proverbios 3:32, ñawiriy). Pikunachus imatapis llullakuspa ruwaqkunaqa juchaman urmanku, wak runastapis juchaman urmachillankutaq.

Machu profetawan ripun

10. ¿Diospa profetan, machu profeta wasinman waqyariptin imata ruwarqa, chantá imapitaq chay profeta tukukurqa?

¹⁰ Diospa profetanqa, machu profeta chʼawkiyachkasqanta reparakunanpaqqa, tapurikunan karqa: “Jehová musuq kamachiyta quwayta munaspaqa, ¿imarayku juk angelta wak runawan parlananpaq kachanman karqa?”, nispa. Chantapis, Bibliaqa, mana ninchu chay profeta Jehovamanta sutʼinchananta mañakusqantaqa. Manaqa ‘machu profetap wasinman tʼantata mikhuq, yakuta ukyaq risqanta’, nin. Jehovataq chaymanta phiñakurqa. Diospa profetan, machu profetaq wasinmanta, Judaman ripuchkaptintaq ñanpi juk león wañurparichirqa. ¡May  llakiy chay profeta jinata wañusqanqa!, ¿icharí? (1 Rey. 13:19-25.) *

11. ¿Imaraykutaq Ahiap ruwasqanqa, kikinta ruwanapaq yanawasunman?

¹¹ Mana chaymanjinataq, profeta Ahia, Jeroboamta kamachiq kananpaq akllaqqa, machuyayninkama Diosman chiqa sunqullapuni karqa. Ahia machituña kasqanrayku mana rikuyta atichkaptintaq, Jeroboam warminta payman kachan tapunanpaq imachus unqusqa churinwan kananta yachananpaq. Ahiataq mana manchachikuspa churin wañunanta nirqa (1 Rey. 14:1-18). Ahiasqa, Diosman chiqa sunqu kasqanrayku achkha bendicionesta japʼirqa, juknin bendiciontaq paypa qillqasqanqa sacerdote Esdrasta, Bibliamanta wakin librosta qillqananpaq yanaparqa, jinamanta Ahiasqa Biblia qillqakunanpaq yanaparqa (2 Cró. 9:29).

12-14. a)¿Imatá Diospa profeta imapichus tukusqanmanta yachakunchik? b) Imaraykuchus ancianos Bibliap nisqanmanjina yuyaychawasqanchikpi tʼukuriy, chantá Diosmanta manaraq imatapis ruwachkaptinchik mañakuy ima, allin kasqanta, sutʼinchay.

¹² Bibliaqa, mana sutʼinchanchu imaraykuchus Diospa profetan, macho profetap wasinman mikhuq, ukyaq rinanpaq Diosta mana tapurisqanta. Ichapis kay profetaqa imatachus pay uyariyta munasqanta machu profetamanta uyarirqa. ¿Imatá kaymanta yachakusunman? Jehovap kamachisqanta kasukunatapuni, yachanchikjina Jehovaqa chiqan kaqtapuni imatapis mañawanchik.

¹³ Wakinkunaqa, yuyaychachikuchkasqa munasqallankuta kasukunku. Kaypi tʼukurina juk hermanoman juk llamkʼayta quyta munanku, chay llamkʼaytaq familianwan kananpaq, qutuchakuypi llamkʼananpaq ima, tiemponta qhichunman. Chayrayku, ancianomanta yuyaychayta mañakuchkaptintaq, ancianoqa ñawpaqta nin ancianosqa imaynatachus familianpaq llamkʼananta mana niyta atisqankuta, chaymantataq ancianoqa, chay llamkʼay Diosmanta karunchachiyta atisqanta nillantaq. Yuyaychachikuq hermanoqa, anciano ¿imatachus qallariypi nisqallanpichu tʼukurinqa, chayri tukuy imata nisqanpichu? Chayrayku, chay hermanoqa ñawpaqta Diosman astawanchus qayllachinqa chayri manachus, chaypi tʼukurinan tiyan.

¹⁴ Kaypi tʼukurinallataq. Juk hermana ancianota tapurin qusanmanta tʼaqakuyta atinmanchus manachus chayta. Ancianoqa, hermanaman sutʼinchan qusanmanta tʼaqakunantachus manachus pay mana niyta atisqanta, chantá Biblia imatachus tʼaqakuymanta yuyaychasqanta paywan ñawirin (1 Cor. 7:10-16). Hermanaqa, ¿imatachus anciano nisqanpi chiqamantapunichu  tʼukuriyta munan? Chayri, ¿qusanmanta tʼaqakuytapunichu yuyachkan? Allin kanman qusanmanta manaraq tʼaqakuchkaspa, Jehovap yuyaychayninta maskʼanan chantá Bibliap yuyaychasqanpi tʼukurinan.

Llampʼu sunqu kana

15. ¿Imatá Judamanta profetap juchachakusqanmanta yachakunchik?

¹⁵ ¿Imatawan Judamanta profeta juchachakusqanmanta yachakunchik? Proverbios 3:5 pʼiti nin: “Tukuy sonqoykiwan Tata Diospi atienekuy; ama qampa yachasqallaykipeqa atienekuychu”, nispa. Profetaqa, Jehovallapipuni atienekunanmantaqa, payllapi atienekurqa. Juchachakusqanrayku kawsaynintapis chinkachirqa, Diospaq allinpaq qhawasqa kaytapis. Profetaq ruwasqanta ukhunchaspaqa, Diospaq llampʼu sunquwan, chiqa sunquwan ima, munayninta ruway may sumaq kasqanta yachakunchik.

16, 17. ¿Imataq Jehovamanta chiqa sunqu kanallapaqpuni yanapawasun?

¹⁶ Sunqunchikqa, paqarikusqanchikmantapacha, munaynillanta maskʼan, chayrayku saqra ruwaykunaman urmachiwasunman. Bibliaqa nin: “Tukuy imamanta nisqaqa runaj sonqonmin aswan chʼawka, nitaj chaypaj jampi kanchu. Pitaj chayta entiendeyta atinmanri?”, nispa (Jer. 17:9). Jehovaman chiqa sunqu kanallapaqpuni, ñawpa saqra kawsayninchikmanta tʼaqakunanchikpaq kallpakunanchik tiyan, imaraykuchus chayqa jatunchakuyman, ñuqallanchikpi atienekuyman ima, urmachiwasunman. Sapa pʼunchaytaq musuq runa kaywan pʼachallikunanchik tiyan, “mayqenchus Diosman jina ruwasqa, cheqan kaypi, cheqamanta santo kaypiwan kashan, chaywan” (Efesios 4:22-24, ñawiriy).

¹⁷ Proverbios 11:2 pʼiti nin: “Yachaytajri llampʼu sonqoyojkunapi kashan”, nispa. Llampʼu sunqu kaptinchik, Jehovapi atienekuptinchik ima, allin yuyaywan imatapis akllayta atisunchik. Kaypi tʼukurina. Imallamantapis sunqu pʼakisqa kachkasqaqa, imatapis pantasqatajina qhawayta atisunman (Pro. 24:10). Ichapis, Jehovata yupaychayninchikpi ima ruwayllapipis saykʼuspa, manchaytaña llamkʼasqanchikta yuyaspa wakkunañataq llamkʼachunku nisunman. Ichapis, kay pachamanta runasjina kawsayta qallarisunman. Chayrayku mayta ‘kallpakuptinchik’ chantá ‘Señorpa ruwayninpi ruwaspallapuni’, sunqunchikta mayta jarkʼasunchik (Luc. 13:24; 1 Cor. 15:58).

18. ¿Imatá ruwasunman mana imatapis ruwayta atiptinchik?

¹⁸ Ichapis wakin kutipiqa imatapis akllananchik kaptin, mana imatachus ruwananchikta yachasunchu. ¿Sunqunchikpa munasqallantachu ruwasunchik? Mana astawanqa, Jehovamanta yanapayninta mañakuna. Santiago 1:5 pʼiti nin. “Sichus mayqellampis qankunamanta pisi yachayniyoj kanman chayqa, Diosmanta mañakuchun. Diostaj chay yachayta payman qonqa, imaraykuchus Diosqa tukuyman qon mana michʼakuspa”, nispa. Jehová Tatanchikqa espíritu santonta quwasunchik imatapis allin yuyaywan akllananchikpaq (Lucas 11:9, 13, ñawiriy).

Chiqa sunqullapuni kana

19, 20. ¿Imatataq ruwallasunpuni?

¹⁹ Salomón lantista yupaychayta qallariptin, Diospa kamachisninpa chiqa sunqu kasqankuta pruebaman churakurqa. Israelitasqa juchachakuyta qallarirqanku, chaywanpis, wakinqa Jehovamanta chiqa sunqullapuni karqanku.

²⁰ Ñuqanchikpis, sapa pʼunchay imatapis ruwayta akllasqanchikpi chiqa sunqu kasqanchik pruebaman churakun, chaywanpis chiqa sunqu israelitasjina, ñuqanchikpis Diospa munayninta ruwana. Chayrayku Jehovaman juk yuyayllawan chiqa sunqullapuni kana, imaraykuchus payqa bendecillawasunpuni (2 Sam. 22:26).

[Sutʼinchaynin]

¿Imatá kutichiwaq?

• ¿Imarayku, qullqita maskʼay sunqunchikpi saphichakuptin usqhayllata urqhuna tiyan?

• ¿Imataq Jehovamanta chiqa sunqu kanapaq yanapawasun, khuchichakuyman mana urmanapaq ima?

• ¿Imaynatá llampʼu sunqu kay, Jehovaman chiqa sunqu kanapaq yanapawasun?

[Tapuykuna]

[9 paginapi dibujos/fotos]

¿Sunquykiq munayninta manachu atipayta atillanki?

[10 paginapi dibujos/fotos]

¿Bibliawan yuyaychasusqankupi allintachu tʼukurinki?