Jehová ‘Libraq’ Diosqa ñawpa tiempopi kamachisninta jarkʼarqa

“Tata Dios, usqhayta jamuy yanapawaj. Qanmin yanapawajniy, librawajniytaj kanki.” (SAL. 70:5.)

1, 2. a) ¿Imaspi kachkaspataq Diosmanta kamachisnin yanapayninta mañakunku? b) ¿Imatataq tapukusunman, chantá maypitaq chay tapuyman kutichiyta tarisunman?

JUK matrimonioman, vacacionpi kachkaptinku, ususinku (23 watayuq) chinkasqanta willanku. Ninkutaq ichapis wañuchinku nispa. Wasinkuman kutimuchkaspataq Jehovamanta yanapayninta mayta mañakunku. Chantá juk hermanota iskay chunka watasniyuq hermanota, doctores aswan qhipaman juk unquy suchuta saqinanta ninku. Chay waynaqa, chay ratopacha Jehovamanta mañakuyta qallarin. Juk warmi sapa, 12 watayuq, imillitanta uywachkan, payqa mana juk llamkʼayta tariyta atinchu, manañataq qullqin mikhuyta rantinanpaq kapunchu, chayjina llakiypitaq tukuy sunqu Jehovamanta yanapayninta mañakun. Rikunchikjina, cristianosqa ima chʼampaypi kaspapis, ñawpaqtaqa Diospa yanapayninta mañakunku. Qam ima llakiypi kachkaspapis, ¿Jehovamanta yanapayninta mañakunkichu?

² Ichá tapukunchik: “¿Chiqamantachu Dios mañakusqanchikta uyarin?”, nispa. Kay Salmo 70 nisqapi juk sumaq kutichiyta tarinchik. Kay librotaqa David qillqarqa, paytaq Jehovap chiqa sunqu kamachin karqa, achkha llakiykunatataq muchurqa. Payqa, Jehovaman nirqa: “Qanmin yanapawajniy, librawajniytaj kanki”, nispa (Sal. 70:5). Kay Salmo 70 nisqata ukhunchaspa, ñuqanchikpis llakiykunapi kachkaspa Jehovamanta tukuy sunquwan mañakuyta atinchik, imaraykuchus payqa Librawaqninchik Diosmin.

Jehovaqa, Librawaqninchik Diosmin

3. a) Salmo 70 nisqapi, ¿ima mañakuykunataq tarikun? b) ¿Imamantataq David mana iskaychasqachu kachkarqa?

³ Davidqa kay Salmo 70 nisqapi, Jehová usqhayta jamuy yanapawaytaq, nispa qillqayta tukuchan. (Salmo 70:1-5, ñawiriy). Kay Salmo 70:2, 3, pʼitikunapi, David Diosmanta achkhaniqmanta mañakusqan tarikun. Salmistaqa, Diosmanta, pikunachus wañuchiyta munaqkuna, pʼinqaypi rikhurinankuta, pʼinqayta ayqinankuta ima, mañakun. Chay 4 pʼitipitaq  David Jehovata maskʼaqkuna kusisqa kanankuta, Diospa sutinta jatunchanankuta ima, mañakun. Mañakuyninta tukuchachkaspataq jinata nin: “Qanmin yanapawajniy, librawajniytaj kanki”, nispa. Kay mañakusqanpi Davidqa mana yanapaway nichkarqachu manaqa Dios yanapaqnin, kacharichiqnin, kasqanta nichkarqa.

4, 5. ¿Imatá Davidmanta Salmo 70 rikuchin? ¿Imamantataq ñuqanchikpis mana iskaychakunachu?

⁴ ¿Imatá Salmo 70 Davidmanta rikuchin? David, enemigosninwan maqanakuchkaptin enemigosninqa wañusqata rikuyta munarqanku, chaywanpis payqa mana chay runasta wañuchirqachu. Manaqa, Jehova enemigosninta wañuchinanta saqirqa (1 Sam. 26:10). Davidqa mana iskaychakurqachu, pikunachus Jehovata maskʼaqkuna, yanapasqa, librasqa ima, kanankumanta (Heb. 11:6). Chantapis yachallarqataq, Diospa kamachisninqa, kusisqa kanankuta, wakkunaman paypa jatun kayninmanta parlaspa jatunchanankuta ima (Sal. 5:11; 35:27).

⁵ Davidjina, nisunman Jehová Librawaqninchik, yanapawaqninchik ima, kasqanta. Chayrayku, mana chʼampaykunata allinchayta atispa, may allinpuni kanman Jehovamanta yanapayninta usqhayllata mañakunanchik (Sal. 71:12). Chantapis, ¿imaynamantá Jehová mañakusqasninchikman kutichiwanchik? Manaraq kay tapuyman kutichichkaspa, qhawarinachik imaynatachus Dios, Davidta kimsaniqmanta llakiy tiempopi yanapasqanta.

Jehová enemigosninmanta libran

6. ¿Imaraykutaq David yacharqa Jehová chiqan kaqta ruwaqkunata librasqanta?

⁶ Davidqa, Diospa Palabranmanta, ima libroschus chay tiempokama qillqasqa kaqkunata ñawirisqanrayku yacharqa, chiqan kaqta ruwaqkunata, Dios yanapasqanta. Jehová jatun parata saqra runasta chinkachinanpaq parachichkaspa, Noeta, familiantawan jarkʼarqa, mana chay saqra runaswan chinkananpaq (Gén. 7:23). Chantá, Sodomaman, Gomorraman ima, nina parata parachimurqa saqra runasta chinkachinanpaq, chiqan runa Lotta, iskay ususisnintawan yanaparqa, ayqinankupaq (Gén. 19:12-26). Diosninchikqa, jatunchakuq faraonta soldadosnintawan, Puka quchapi chinkachirqa, llaqtantataq faraonpa makinmanta, librarqa, jarkʼarqa ima (Éxo. 14:19-28). Chayraykuchá David nirqa: “Diosninchejqa salvaj Dios”, nispa (Sal. 68:20).

7-9. a) ¿Imá yanapallarqataq Davidta Diospi atienekunanpaq? b) ¿Pitataq David mana wañusqanmanta jatuncharqa?

⁷ Chaywanpis, Davidqa mana chayraykullachu Jehová payta librananta suyarqa, manaqa pay kikin rikullarqataq imaynatachus Dios “wiñay atiyniyoj makisninwan”, kamachisninta yanapasqanta (Deu. 33:27). Chantapis Diosqa, Davidta, mana juk kutillachu ‘enemigosninmanta salvarqa’ (Sal. 18:17-19, 48). Chaymanta yachanapaq astawan qhawarinachik.

⁸ Israelmanta warmisqa, David maqanakuypi atipasqanrayku, paypaq takirqanku, chayta rikuspa kamachiq Saulqa mayta phiñakurqa, chayrayku iskay kutipi Davidta lanzanwan chuqaspa, wañuchiyta munarqa (1 Sam. 18:6-9). Chay iskay kutipi Davidqa, ayqirqa. ¿Imataq yanaparqa ayqinanpaq? ¿Sumaq maqanakuq kasqanchu? Mana. Biblia jinata kutichiwanchik: “Davidwan Tata Dios kasqanrayku”, nispa (1 Samuel 18:11-14, ñawiriy). Saulqa, “repararqa Davidwan Tata Dios kasqanta”, chayrayku Davidtaqa wañunanta munaspa filisteoswan maqanakunanpaq kacharqa, Davidtaq mana wañurqachu (1 Sam. 18:17-29).

⁹ ¿Pitataq David mana wañusqanmanta jatuncharqa? Kay tapuymanqa, kay Salmo 18 nisqapi kutichiyta tarinchik, kay takiypa qallariyninpi jinata nin: “Kay takiytaqa David takerqa enemisgosninmanta, Saulmantawan Dios librasqanrayku”, nispa. David tukuy sunqu jinata nirqa: “[Jehová] Qan pakakunay chhanka kanki, jarkʼakuwaj, kacharichiwaj Diosniytaj. Qan kanki pakakunay chhanka, jarkʼakuna escudoytaj, atiyniyoj Salvawajniy”, nispa (Sal. 18:2). ¡Mayta kusichiwanchik, Jehová kamachisninta llakiykunamanta librasqanta yachayqa!, ¿icharí? (Sal. 35:10.)

 Unqusqa kachkaptin yanaparqa

10, 11. Kay Salmo 41, nisqanmanjina, ¿maykʼaqtaq David unquykunman karqa, imaynatá chayta yachanchik?

¹⁰ Kay Salmo 41, rikuchiwanchik juk kuti Davidqa unqusqa camapi kachkasqanta. Jina unqusqa kasqanrayku, enemigosninqa wañunanta yuyarqanku (7, 8, NM, pʼitikunapi). ¿Maykʼaqtaq David chayjinata ñakʼarirqa? Salmopi ñawirisqanchikmanjina, ichapis chayqa kaman karqa, maykʼaqchus, churin Absalón kamachina tiyananta qhichuyta munachkaptin (2 Sam. 15:6, 13, 14).

¹¹ David nillantaq, sumaq kaq kawsaqin, paywan khuska mikhuq, paypa enemigonman tukusqanta (9, pʼiti). Kayqa yuyarichiwanchik Ahitofelmanta, payqa Davidpa yuyaychaqnin karqa, paytaq Davidta wasanchaspa, Absalonman jukchaykukurqa (2 Sam. 15:31; 16:15). Kaypi tʼukurina, Davidqa camapi unqusqa, mana kallpayuq, enemigosninpa chawpinpi kachkarqa, chay enemigosnintaq wañunanta munachkarqanku, paykunap munayninku ruwakunanpaq (5, pʼiti).

12, 13. a) ¿Imaynatá David Jehovapi atienekusqanta rikuchirqa? b) ¿Imaynatá Dios Davidta kallpacharqa?

¹² Davidqa, Libraq Diosninpi atienekullarqapuni. Chantapis yachallarqataq imatachus Jehová kamachisnin unquptinku ruwasqanta, chayrayku jinata nirqa: “Tata Diosqa payta libranqa, llakiy pʼunchay chayamojtin. Tata Diosqa payta onqoynimpi kallpachanqa. Onqoyninmanta sanoyachiponqa”, nispa (1, 3, pʼitikunapi). David, Dios kamachisninta kallpachan nispaqa, payta Dios yanapanantapuni nichkarqa. Chaywanpis, ¿imaynatataq Jehová payta yanapanman karqa?

¹³ Davidqa, Jehová manapis unquyninmanta thañichinanta suyarqachu, chaywanpis yacharqa unqusqa kachkaptin Jehová kallpachananta, yanapananta ima. Arí, Davidqa, Diospa yanapayninta necesitarqa, imaraykuchus enemigosninpa chawpinpi unqusqa kachkarqa, chay enemigosnintaq wañunanta munachkarqanku (5, 6, pʼitikunapi). Davidtaqa, Jehová ichapis kallpacharqa imatachus ruwayta atisqanpi tʼukurinanpaq. Qhawarina imatachus David nisqanta: “Llimphu kawsayniyman jina sayachiwanki”, nispa (12, pʼiti). David unqusqa kachkaptin, enemigosnin wañunanta munachkaptinku ima, Jehovaqa, payman juntʼa sunqu kasqanrayku allinpaq qhawarqa, paytaqa chayta yachay kallpachallarqataq. Chaymanta astawan qhipaman Davidqa thañikurqa. ¡Mayta kusichiwanchik, Jehová unqusqa kaqkunata kallpachasqanta yachayqa!, ¿icharí? (2 Cor. 1:3.)

Imatachus necesitasqanta qun

14, 15. ¿Ima llakiypitaq rikukurqa David soldadosninwan, chantá pikunataq paykunata yanaparqanku?

¹⁴ David Israelmanta kamachiq kasqanrayku, may sumaq mikhunasta mikhuq. Chantapis payqa atillaqtaq, pillatapis waqyariyta paywan mikhunanpaq (2 Sam. 9:10). Chaywanpis Davidqa yarqhay tiempopi kawsayta yachallarqataq. Kayta qhawarina, churin Absalón contranpi uqharikuptin, payqa soldadosninwan Jerusalenmanta, Galaadman ayqikurqanku, chaytaq kachkarqa Jordán mayup urqusninpi (2 Sam. 17:22, 24). David, soldadosnin ima, mikhuyta, yakuta ukyayta, samarikuyta ima, necesitarqanku. Chantá, ¿imaynatataq chay chʼin urquspi mikhuyta, yakuta ima tarinkuman karqa?

¹⁵ Chaymantataq David soldadosninwan, Mahanaim llaqtaman chayarqanku, chaypitaq Sobí, Makir, Barzilaiwan ima, tinkurqanku. Kay kimsa runasqa, Dios, Davidta kamachiq kananpaq akllasqanrayku yanaparqanku. Kay runasqa Davidta yanapanankurayku kawsayninkuta wañuy pataman churarqanku, imaraykuchus Absalón kamachiqjina yaykuptinqa, paykunata Davidta yanapasqankurayku jasutʼinman karqa. Chayta yachaspapis chay kimsa runasqa, Davidman soldadosninman ima: trigota, cebadata, jankʼasqa granota, habasta, lentejasta, abeja miskʼita, mantequillata, ovejasta, puñunankupaqpis phullusta ima, qurqanku (2 Samuel 17:27-29, ñawiriy). Davidta, chay runas yanapasqanku, payta mana wasanchasqanku ima, maytachá  kusichirqa. Chay ruwasqankutaqa nichá jaykʼaqpis qunqakurqachu.

16. ¿Pitaq chiqamanta Davidman, soldadosninman ima, imastachus necesitasqankuta qurqarí?

¹⁶ Chaywanpis, ¿pitaq chiqamanta Davidman, soldadosninman ima, imastachus necesitasqankuta qunman karqari? Davidqa, Jehová llaqtanta yanapasqanta yacharqa. Chantapis, Jehová munanman chayqa kamachisninniqta, wakin kamachisnin llakiypi kaqkunata yanapallanmantaq. David sutʼita yacharqa Jehová, chay kimsa runasniqta munakuywan yanapasqanta. Tukuy chaykunata kawsayninpi rikusqanrayku, Davidqa, wañupunan qayllata jinata qillqarqa: “Noqa wayna karqani, kunantaj machuña kani; ni jaykʼajpis kʼacha runataqa wijchʼusqata rikorqanichu, nitaj wawasnintapis khuyayta mañakojtaqa”, nispa (Sal. 37:25). ¡Jehová, kamachisninman imatachus necesitasqankuta qusqanta, yachayqa, mayta kallpachawanchik!, ¿icharí? (Pro. 10:3).

‘Jehovaqa ñakʼariypi kaqkunata libran’

17. ¿Imatataq kutin kutita rikuchin?

¹⁷ Jehovaqa, ñawpa tiempopi kamachisninta libraq, chaymanta juknintaq David kachkan. Ñawpa tiempomantapacha, kunankama Dios kamachisninta librasqanqa kutin kutita rikukun apóstol Pedrop qillqasqanqa chiqapuni kasqanta, pay jinata nirqa: “Ajinata Señorqa cheqan kajman jina kawsajkunata ñakʼariymantapis librayta yachan”, nispa (2 Ped. 2:9). Imaynatachus kayta ruwasqanta, iskay niqmanta qhawarina.

18. ¿Imaynatataq Jehová llaqtanta Ezequiaspa tiemponpi librarqa?

¹⁸ Qaynapacha watamanta pusaq siglopi, Asiriamanta may chhika soldados, Judá llaqtaman juntʼaykurqanku, Jerusalentapis thuñiyta munarqanku. Chayjina tiempopi kamachiq Ezequías Jehovamanta jinata mañakurqa: “Tata Dios, asiriospa makinmanta librawayku ari, ajinamanta kay pachapi kaj chhika naciones yachanankupaj qan kʼatalla Tata Dios atiyniyoj Dios kasqaykita”, nispa (Isa. 37:20). Ezequiasqa, Diospa sutin, Kamachiq kasqanmanta ima, runa pisipaq qhawasqankumanta ima, llakikuchkarqa. Jehová Diostaq, chay mañakuyninman kutichirqa, juk angelta kachamusqa, chay angeltaq juk tutalla 185.000 asiriosta wañurachirqa, jinamanta Diosqa, chiqa sunqu kamachisninta librarqa (Isa. 37:32, 36).

19. Jesuspa, ¿ima nisqantaq ñawpa siglopi cristianosta librakunankupaq yanaparqa?

¹⁹ Jesús wañupunan qayllapi discipulosninman, Jerusalén thuñisqa kananta nirqa (Lucas 21:20-22, ñawiriy). Chaywanpis, chay profeciaqa achkha watasmantaraq juntʼakurqa. Kay 66 watapi, Romamanta soldados, Jerusalén llaqtata muyuykurqanku, churanakuqkuna  judiosta chinkachinankupaq. Cestio Galop kamachiyninpi soldadosqa, Jerusalenpi muyurisqa pirqata juskʼuykuchkarqanku, chaywanpis saqirpaytawan ripurqanku. Chayta rikuspa chiqa sunqu cristianosqa, Jerusalén thuñisqa kananta yacharqanku, urqusmantaq ayqirqanku mana wañunankupaq, imaraykuchus Jesús paykunaman ñawpaqmantaña willarqa. Romamanta soldadosqa, 70 watapi, kutimurqanku, chay kutisqankupitaq Jerusalenta thuñirqanku. Jesuspa discipulosnin nisqanta kasukuqkunaqa chay ñakʼariymanta librakurqanku (Lucas 19:41-44).

20. ¿Imaraykutaq mana iskaychakuspa nisunman Jehová Librawaqninchik kasqanta?

²⁰ Jehová imaynatachus llaqtanpi kaqkunata yanapasqanta qhawariyqa, iñiyninchikta kallpachan, astawan paypi atienekunanchikpaq. Kay tiempopi, chayri aswan qhipaman, ima llakiypi kaspapis, Jehová Librawaqninchikpi atienekunanchikta kay yachaqanapi yachakunchik. Chaywanpis, ¿imasmantataq kay tiempopi Jehová librawanchik? Kay yachaqanap qallariyninpi, cristianosmanta parlasqanchik, ¿imataq karqa paykunamanta? Kay tapuykunamanqa qhipan yachaqanapi kutichikunqa.

¿Yuyarinkichu?

• ¿Imamantataq Salmo 70, sutʼinchawanchik?

• ¿Imaynatataq Jehová Davidta unqusqa kachkaptin yanaparqa?

• ¿Imastaq rikuchiwanchik Jehová llaqtanta enemigosninmanta librayta atisqanta?

[Tapuykuna]

[6 paginapi dibujo/foto]

Jehová Ezequiaspa mañakusqanman kutichirqa