Diospa munayninpi Jesús kʼata ruwayta atisqan

“Noqa ñan kani, cheqa kajtaj, kawsaytaj; mana pipis Dios Tataman chayayta atinchu, mana noqanejta rispaqa.” (JUAN 14:6.)

1, 2. Jesuslla, Diospa munaynin juntʼakunanpaq ruwayta atisqanta, ¿imaptintaq ukhuncharinanchik tiyan?

RUNAP kawsayninpiqa, maychhika runas maskʼanku aswan sumaqpaq qhawachikuyta, chaywanpis mana tukuychu chayta tarinku. May pisi runaslla tukuy imata allinta ruwasqankuta ninkuman. Chaywanpis, Diospa Churin Jesusqa, kʼata ruwaykunasninpi.

² Imastachus Jesuslla ruwayta atisqanta, ¿imaraykutaq ukhuncharinanchik tiyan? Imaptinchus Jehová allinpaq qhawanawanchikqa, chaymanta kachkan. Jesús nirqa: “Noqa ñan kani, cheqa kajtaj, kawsaytaj; mana pipis Dios Tataman chayayta atinchu, mana noqanejta rispaqa”, nispa (Juan 14:6; 17:3). Imaraykuchus Jesús, kʼata kasqanta qhawarina. Jinamanta, sumaqpaq qhawasunchik, japʼiqasunchik ima, imaptinchus paylla Diospa munaynin juntʼakunanpaq ruwayta atisqanta.

“Kʼata Churin”

3, 4. a) Jesús, Diospa kʼata Churin kasqan, ¿ima niyta munan? b) Dios tukuy imata ruwachkaptin, ¿imatá Jesús ruwarqa?

³ Jesusqa mana Diospa mayqin churillanchu. Manaqa Diospa, “kʼata Churin” (Juan 3:16, 18). Griego simipi “kʼata” rimayqa, “paylla chay layamanta kasqanta”, niyta munan chayri “juk familiamanta pay sapallan kasqanta”. Yachanchikjina, janaqpachapi Jehovap churisninqa may chhika kanku, ¿imapitaq Jesús, chay familiamanta “kʼata”?

⁴ Jesusqa kʼata, Tatan payta mana ni piqpa yanapayninwan, ruwasqanrayku. Payqa “tukuy ruwasqa kaqmanta ñawpa ruwasqa”, “pipichus Diospa tukuy ruwasqasnin qallarikorqa” (Col. 1:15, NM; Apo. 3:14). Diosta, kʼata Churin tukuy imata ruwasqanpi yanapasqanqa, kʼatallataq. Jehovaqa tukuy imatá ruwaq kaspapis, chaykunataqa Churinniqta ruwarqa (Juan 1:3, ñawiriy). Apóstol Pablo qillqarqa: “Noqanchejpajqa uj Dioslla tiyan, Tatanchej. Paymanta tukuy ima jamun, noqanchejtaj paypata kanchej; uj Señorlla tiyan, chaytaj Jesucristo. Paynejtataj tukuy imas ruwasqa kanku. Noqanchejpis paynejta kanchej”, nispa (1 Cor. 8:6).

5. ¿Imaynatá Biblia sutʼinchan, Jesús kʼata kasqanta?

⁵ Chaywanpis, Jesús kʼata kasqanqa mana chayllapichu rikukun. Bibliaqa, Jesusta achkha sutiswan sutichan, paylla Diospa munayninpi ruwayta atisqanrayku. Kunanqa Griego Qillqapi Jesuspa phichqa sutisnin rikhurisqanmanta ukhuncharisunchik.

‘Palabra’

6. ¿Imaraykutaq Jesusta, ‘Palabra’ nispa sutichakun?

⁶ (Juan 1:14, ñawiriy.) ¿Imaptintaq Jesusta, ‘Palabra’ nispa sutichakun? Dios wakkunata ruwasqanmantapacha imatachus paylla ruwasqanrayku. Jehovaqa, Churinniqta angelesta, runasta ima, imatachus ruwanankuta kamachin. Chantapis Jesús Palabra kasqanta, pay kikin judíos kaqkunaman nisqanpi rikukun, pay nirqa: “Kay yachachisqayqa mana noqajtachu, manachayqa Kachamuwajniypata. Diospa munayninta ruwayta munajqa yachachisqayta rejsenqa Diosmantachus, chayri noqallamantachus kasqanta” (Juan 7:16, 17). Jesustaqa, janaqpachaman kutipusqanmantapis “Diospa Palabran” nispallapuni sutichakun (Apo. 19:11, 13, 16).

7. ¿Imaynatá Jesusjina llampʼu sunquyu kasunman?

⁷ Chay suti, imachus niyta munasqanpi tʼukurina.  Jesusqa tukuy Diospa ruwasqasninmanta aswan yachayniyuq, chaywanpis mana yachayninpiqa atienekunchu, chayrayku imatachus Tatan nisqallanta willan. Mana pay kikin jatunchakunchu, manaqa Tatanta jatunchan (Juan 12:50). ¡Paymanta mayta yachakuyta atisunman! Ñuqanchikmanpis juk sumaq kamachiyta quwanchik ‘allin willaykunamanta’ willamunapaq (Rom. 10:15). Jesús llampʼu sunqu kasqanqa, tanqanawanchik tiyan imatapis allinta qhawarikuspa parlanapaq. Bibliapi salvacionmanta parlasqanta willachkaspaqa, “qhelqasqapi kasqanman jinalla” parlananchik tiyan (1 Cor. 4:6).

“Amén”

8, 9. a) ¿Ima niyta munan “amén”, chantá imaptintaq Jesusta ajinata sutichakun? b) ¿Imaynatá Jesús “Amén” kasqanta rikuchirqa?

⁸ (Apocalipsis 3:14, ñawiriy.) ¿Imaptintaq, Jesusta “Amén” nispa sutichakun? Kay, “Amén” rimayqa, tikrachisqa kachkan hebreo rimaymanta, “ajina kachun chayrí ajina”, niyta munan chantapis, kay rimayqa, “chiqa sunqu, atienekunapaq”, rimaymanta jamun. Hebreo parlaypi kay rimayllatataq, Jehová chiqa sunqu kasqanmanta parlanapaq uqharikun (Deu. 7:9; Isa. 49:7). Chantá, ¿imaynatá Jesuslla “Amén” kasqanta sutʼinchakun? Kay 2 Corintios 1:19, 20, nin: “Diospa Churin Jesucristoqa, pimantachus willarqayku qankuna ukhupi [...] paypeqa mana kanchu uj rato, ari niy, nitaj, mana niy; astawanqa paypi ariniyllapuni tiyan. Imatachus Dios qoyta munawasqanchejtaj Cristo Jesuspi ari kashan, paynejtataj noqanchejpis, ajina kachun [‘Amén’], nispa ninchej, Dios jatunchasqa kanampaj”.

⁹ Jesusqa “Amén”, tukuy imata Dios ruwasaq nisqanmanta. Jesús, Jallpʼapi mana pantaspa llimphuta kawsasqan, wañusqan ima, Jehová nisqan chiqa kasqanta, juntʼakusqanta ima, rikuchin. Satanasqa, Job libro ninjina, Diospa kamachisnin imamantapis pisichikuspaqa chayri chʼampaykunaraykuqa Diosta wasanchanankuta nirqa, Jesustaq, Diosman chiqa sunqu kaspa, chay nisqan llulla kasqanta rikuchirqa (Job 1:6-12; 2:2-7). Diospa tukuy churisninmantaqa, Ñawpaq Churillan sumaqta, Satanaspa churanakuyninman kutichirqa. Chantapis Jesuslla ni pijina, Tatanpa kamachiyninta sumaqta qhawachiyta atinman karqa, chaytaq tukuy imamanta aswan patapi karqa.

10. Jesusqa “Amén”, ¿imaynatá payjina ruwasunman?

¹⁰ Jesusqa “Amén”, ¿imaynatá payjina ruwasunman? Jehovaman chiqa sunqu kaspa, kamachiynintataq jatunchaspa. Jinata ruwaspaqa kasukusun kay mañakuyta, Proverbios 27:11: “Yachayniyoj kay, wawáy, kusichiwankitaj; ajinamanta allinta kutichisaj pischus ñakʼarichiwayta munajkunata”.

Jesuslla musuq tratomanta allinyachiq

11, 12. ¿Imaptintaq Jesusniqta trato ruwakusqan kʼata?

¹¹ (1 Timoteo 2:5, 6, ñawiriy.) Jesusqa ‘Dioswan runasta allinyachiq’, ‘musuq tratopis payniqta ruwakurqa’ (Heb. 9:15; 12:24). Moisespis ajinallataq karqa —chaywanpis payqa leymanta tratollata ruwarqa— jina kaptinqa, ¿imaptintaq Jesuslla allinyachiq kasqanta ninchik? (Gál. 3:19.)

¹² Griego parlaypi “allinyachiq” rimaytaqa abogadoslla parlayninkupi uqharinku. Jesustaq abogadojina llamkʼachkan chayri allinyachiqjina; payniqta musuq trato ruwakun, chayraykutaq musuq llaqta “Diospa nacionnin Israel” nisqata rikhurichin (Gál. 6:16). Kay nacionmanta kaqkunaqa espíritu santowan akllasqa kanku, janaqpachapi ‘reyes, sacerdotes’ ima kanankupaq (1 Ped. 2:9, NM; Éxo. 19:6). Moisesniqta tratotaqrí, mana chayjina nacionta rikhurichiyta atirqachu.

13. Jesús allinyachiq kasqan, ¿imastawantaq niyta munan?

¹³ Jesús allinyachiq kasqan, ¿imatawantaq niyta munan? Jesús yawarninta jichʼasqanrayku, pikunachus musuq tratoman yaykunku, Jehovapaqqa chiqan runas kanku (Rom. 3:24; Heb. 9:15). Jinamanta chay tratoniqta paykuna reyes, sacerdotes ima janaqpachapi kanqanku. Allinyachiq Jesusqa, Diospa ñawpaqinpi mana juchachasqas kanankupaq yanapan (Heb. 2:16).

14. Mayqillanpis suyakuyninchik kachun, ¿imaraykutaq Jesús allinyachiq kasqanta may jatunpaq qhawananchik tiyan?

 ¹⁴ Wakinqa mana kay musuq tratopichu kanku, paykunaqa kay Jallpʼapi wiñay kawsayta suyakuchkanku. ¿Imataq paykunapaq kanqa? Paykunaqa mana musuq tratomanta kaspapis, chayniqtaqa juchasninku panpachakuyta atinman chayraykutaq chiqan runas, Diospa amigosnin ima kayta atinku (Sant. 2:23; 1 Juan 2:1, 2). Chayrayku mayqillanpis suyakuyninchik kachun, Jesús musuq tratomanta allinyachiq kasqanta may jatunpaq qhawananchik tiyan.

Kuraq Sacerdote

15. Ñawpa Kuraq sacerdoteswan, ¿imaptintaq Jesús mana kikinchakunchu?

¹⁵ Ñawpa tiempopi achkha kuraq sacerdotes kaptinkupis Jesuslla, juk kʼata Kuraq Sacerdote. ¿Imaptintaq chayta nisunman? Apóstol Pablo kutichin: “Payqa mana chay waj kuraj kaj sacerdotes jinachu. Paykunaqa sapa pʼunchay uywa wañuchisqa qʼolachinasta jaywananku tiyan ñawpajta paykunaj juchasninkurayku, qhepantataj aylloj juchasninrayku. Cristori uj kutillata juchasrayku wiñaypaj jaywanata qorqa, pay kikin wañuyman jaywaykukuspa. Leyqa pisi kallpa runasta churan kuraj kaj sacerdotes kanankupaj. Diospa juramentonri leymanta qhepaña kaspa, Diospa Churinta kuraj kaj sacerdotepaj churarqa, paytaj wiñaypaj tukuy imapi juntʼasqapuni” (Heb. 7:27, 28). *

16. Jesús kawsayninta jaywasqan, ¿imaraykutaq kʼata?

¹⁶ Jesusqa juntʼa runa karqa, Adanjina manaraq juchachakuchkaptin (1 Cor. 15:45). Chayrayku paylla, juntʼa kawsayninta jaywayta atinman karqa, manaña juktawan ajina ruwakunanpaq. Dios, Moisesman Leyta qusqanmanjina, sapa pʼunchay uywa wañuchisqata jaywaq kanku. Chaywanpis chay sacerdotes ruwasqankuqa, imatachus Jesús ruwananmanta, juk llanthujinalla karqa (Heb. 8:5; 10:1). Jesús kawsayninta jaywasqanqa tukuy imata allinchanqa wiñaypaqtaq, chayraykutaq Jesusqa, kʼata Kuraq Sacerdote.

17. Jesús Kuraq Sacerdote kasqanta, ¿imarakutaq sumaqpaq qhawananchik tiyan, chantá imaynamanta chayta rikuchisunman?

¹⁷ Diosman qayllaykunapaqqa, juk sumaq Kuraq Sacerdoteq ruwaynillanwan atikunman, chaytaq Jesús. Paytaq, ¡may sumaq Kuraq Sacerdote! Pablo qillqarqa: “Chay kuraj kaj sacerdotenchej pisi kallpa kasqanchejta yachaspa, khuyawanchej, imaraykuchus payqa juchaman urmanapaj tanqasqa karqa noqanchej jina. Chaywampis payqa mana jaykʼaj juchaman urmarqachu” (Heb. 4:15). Kayta sumaqta yachakuqkunaqa, manaña paykunapaqchu kawsayta munanku, manaqa ‘pichus paykunarayku wañurqa’ chaypaq (2 Cor. 5:14, 15; Luc. 9:23).

Miraymanta suyasqa

18. a) Adán juchachakusqantawan, ¿imatataq Dios willarqa? b) ¿Imataq astawan qhipaman chay Miraymanta yachakurqa?

¹⁸ Adán juchachakusqanrayku, runaqa tukuy imata chinkachinmanjina karqa; Dioswan allin kayta, wiñay kawsayta, kusiy kawsayta, tʼika pachapi kawsayta ima. Chaywanpis Jehová ñawpaqmanta juk kacharichiqta kachamunanta nirqa, chatataq ‘miraymanta’ suyasqa nispa suticharqa (Gén. 3:15). Pichus kay Miraymantaqa suyasqa kananmantaqa, unaymantapacha may chhika profecías qillqakurqanku. Chay mirayqa Abrahamniqta, Isaacniqta, Jacobniqta ima, jamunan karqa. Chantapis kamachiq Davidniqta ima (Gén. 21:12; 22:16-18; 28:14; 2 Sam. 7:12-16).

19, 20. a) ¿Pitaq chay Miraymanta suyasqa? b) ¿Imaptintaq nisunman Jesús, wak runas ima chay suyasqa Miraymanta kasqankuta?

 ¹⁹ ¿Pitaq chay Miraymanta suyasqa karqari? Kay Gálatas 3:16. (ñawiriy), kutichiwanchik. Chaywanpis, kay tʼaqallapitaq aswan qhipaniqpi, Pablo akllasqa cristianosman nin: “Sichus qankuna Cristojta kankichej chayqa, cheqamanta Abrahampa mirayninmanta kankichej, herenciatataj japʼinkichej Diospa qosaj nisqanman jina” (Gál. 3:29). ¿Imaptintaq Pablo chay Miraymanta suyasqa Jesucristo kasqanta nirqa, chantapis akllasqa cristianos ima kasqankuta?

²⁰ Kunanqa, Abrahampa mirayninmanta kasqankurayku may chhika runas jatunchakunku. Chayraykutaq wakin religionesqa, yachachiqkunasninku Abrahampa mirayninmanta jamusqanta ninku. Chaywanpis chay runas, ¿suyasqa Miraymantachu kankuman? Mana. Dios yuyaychasqanmanjina, apóstol Pabloqa mana tukuychu Abrahampa mirayninmanta, chay suyasqa Miraymanta kasqankuta nirqa. Abrahamqa, achkha wawasniyuq karqa, chaywanpis mirayninniqta runas bendecisqa kanankupaqqa, Isaacniqllata jamunan karqa (Heb. 11:18). Abrahampa mirayninmanta, chay suyasqa mirayqa juklla kanan karqa, chaytaq Jesucristo, Biblia sutʼinchasqanmanjina Jesucristoqa Abrahammanta jamurqa, nisunman Isaacniqta. * Akllasqa cristianostaq, chaymantaraq Abrahampa qhipa kaq mirayninman tukunku. Chaytaq “Cristojta” kasqankurayku. Biblia nisqanmanjina sutʼita rikunchik, ñawpaq kaq profeciaqa Jesusllapi juntʼakusqanta.

21. Jesuslla Diospa munayninpi ruwayta atisqanmanta, ¿mayqintaq astawan tʼukurichisunki?

²¹ Jesuslla, Diospa munayninpi ruwayta atisqanta, ukhuncharisqanchikmanta, ¿imatá yachakunchik? Diospa Churin Jesusqa, ruwasqa kasqanmantapacha kʼata layanpi. Chaywanpis  payqa Tatanta llampʼu sunquwan yupaychan, munaynintapis juntʼan, manataq jatunchakuyta maskʼanchu (Juan 5:41; 8:50). Paymantaqa, ¡mayta yachakusunman! Jesusjina ruwana, kallpachakunataq, ‘tukuy imata Diosta jatunchanapaqjina ruwanapaq’ (1 Cor. 10:31).

[Sutʼinchaykunasnin]

¿Yuyarinkichu?

• Diospa munayninpi jesús kʼata ruwayta atisqan, ¿ima sutisnintaq chayta yachachiwanchik? (Recuadrota qhawariy.)

• ¿Imaynatá Diospa Churinjina ruwayta atisunman?

[Tapuykuna]

[15 paginapi recuadro, dibujo/foto]

Kay sutisqa, Jesús, Diospa munayninpi kʼata kasqanta rikuchin

▪ Kʼata Churi (Juan 1:3). Jehovaqa, Jesusllata ni pi yanapayninwan ruwarqa.

▪ Palabra (Juan 1:14). Jehovaqa, Churinniqta wak churisninman, kamachiykunata qun, Willan ima.

▪ Amén (Apo. 3:14). Jesús kawsayninta quspa, kay jallpʼapitaq mana juchayuq kawsakuspa ima, Jehovap nisqan ruwakunantapuni, juntʼakusqantapuni ima, rikuchirqa.

▪ Jesuslla musuq tratomanta allinyachiq (1 Tim. 2:5, 6). Jesuslla allinyachiq kasqanqa, juk musuq ‘Diospa nacionnin Israelta rikhurichin’, chay cristianostaq janaqpachapi ‘reyes, sacerdotes’ ima kanqanku (Gál. 6:16; 1 Ped. 2:9, NM).

▪ Kuraq Sacerdote (Heb. 7:27, 28). Jesuslla runajina, mana juchayuq kawsayninta Diosman jaywayta atinman karqa, manaña juktawan ajina ruwakunanpaq. Payqa juchamanta llimphuchawasunman, tukuy ñakʼariykunasninmantataq kacharichiwasunman.

▪ Miraymanta suyasqa (Gén. 3:15). Miraymantaqa, Jesucristo ñawpaq kaq kachkan. Chaymanta, ‘Cristopta kaqkunaqa’ qhipa kaq kanku (Gál. 3:29).