Jehovap Kamachin: tʼuqsisqa karqa juchasninchikrayku

“Payqa tʼojsisqa karqa Diospa contranta oqharikusqanchejrayku [...], aychan chay jina khallasqa kasqanraykutaj sanoyachisqa kanchej.” (ISA. 53:5.)

1. Jesuspa wañuyninman rispa, ¿imatataq yuyarikunanchik tiyan chantá ima profeciataq chaypaq yanapawasunchik?

SAPA wata Jesuspa wañuyninta yuyarikunapaq rinchik, imatachus wañuyninwan, kawsarimusqanwan ima, tarikusqanpi tʼukuriq. Kay ruwakusqanqa, Jehovap kamachiynin jatunchasqa kananta, sutin llimphuchasqa, munayninpitaq runas salvakunankupaq juntʼakunanta ima, yuyarichiwanchik. Isaías 53:3-12 ichá aswan sumaqta sutʼinchan, Cristop wañuyninta chantapis imatachus chaywan tarikusqanta. Kay profetaqa imaynatachus Diospa Kamachin ñakʼarinanta, wañuchisqa kananta ima, sutʼinchan. Chantapis parlarillarqataq akllasqa cristianos, chantá ‘wak ovejas’, ima tʼinkastachus japʼinankuta (Juan 10:16).

2. Isaías qillqasqan, ¿imatá rikuchiwanchik chantá chaymanta yachakuy imapi yanapawasun?

² Qanchis siglos niraq Jesús paqarikuchkaptin, Jehová, Isaiasta yuyaycharqa qillqananpaq imaynatachus Kamachin may chhikata ñakirichiptinkupis, mana urmananta. Ajinamanta Diosqa, Churin ni jaykʼaq wasanchananpi atinekusqanta rikuchiwanchik. Kay profeciamanta yachakuyqa iñiyninchikta, munakuyninchikta ima qhallallarichinqa.

 ‘Qhisacharqanku mana munakuywan qhawarqanku’

3. a) ¿Imaptintaq Jesusta, judíos sumaqta waqyarikunanku karqa? b) Chaywanpis, ¿imaynatá japʼirqanku?

³ (Isaías 53:3, ñawiriy.) Kʼata Churinpaq manachá atikullarqachu munasqa Tatanta saqispa jallpʼaman jamuy, juchasninchikmanta, wañuymanta ima, kacharichinawanchikpaq ñakʼarispa wañuyqa (Fili. 2:5, 6, 8). Uywa qʼulachinawan imachus mana tarikusqanta Jesuspa wañuyninwanqa tarikurqa: juchasninchikta wiñaypaq pampacharqa (Heb. 10:1-4). Chayrayku jamuptinqa paytaqa sumaqllatapis waqyarikunkuman karqa. Chayllatapis judiosqa ruwananku karqa, pikunachus Mesías nisqata suyachkarqanku (Juan 6:14). Chaywanpis judiosqa Cristota ‘qhisacharqanku’, Isaías qillqasqanmanjina ‘manataq paytaqa munakuywan qhawarqankuchu’. Apóstol Juan qillqarqa: “Paypata kajkunaman jamorqa, paykunatajri mana payta japʼikorqankuchu” (Juan 1:11). Apóstol Pedrotaq judiosman nirqa: “Ñawpa tatasninchejpata Diosnin, kamachin Jesusta churarqa may jatumpaj qhawasqa kanampaj. Qankunari payta jaywaykorqankichej [...], Pilatojpa ñawpaqempitaj qhesacharqankichej. Jesusta kacharipuyta munashajtimpis, mana munarqankichejchu. Qankunaqa qhesacharqankichej mana juchayoj cheqan ruwajta” (Hech. 3:13, 14).

4. ¿Imaynamanta Jesús unquypi yachasqa karqa?

⁴ Isaías, Jesusmanta nillarqataq, “llakiypi [unquypi, NM] ima yachasqa karqa”, nispa. Biblia niwanchik Jesús wak kutispi saykʼusqanta chaywanpis ni jaykʼaq unqusqanta niwanchikchu (Juan 4:6). Chayrayku, ¿imaptintaq unquypi yachasqa kasqanta nisunman? Imaptinchus willayninpiqa unqusqasta riqsirqa chantapis may chhikata paykunamanta khuyakuywan jampirqa (Mar. 1:32-34). Jinamanta profecía nisqa juntʼakurqa: “Cheqamanta payqa onqoyninchejta aparqa, nanayninchejtataj ñakʼarerqa” (Isa. 53:4a; Mat. 8:16, 17).

‘Yuyarqanku Dios castigaspa ñakʼarichisqanta’

5. ¿Imaynatá Jesuspa wañuyninta achkha judíos qhawarqanku chantapis imaptintaq chay astawan Jesusta ñakʼarichirqa?

⁵ (Isaías 53:4b, ñawiriy.) Jesuspa tiemponmanta pisi runaslla, imaraykuchus ñakʼarisqanta, wañusqanta ima yacharqanku. Achkha Dios castigaspa ñakʼarichisqanta yuyarqanku, sinchi unquywan chayri millay nanaywan (Mat. 27:38-44). Judiosqa may llullakuq runatajina juchacharqanku (Mar. 14:61-64; Juan 10:33). Yachanchikjina Jesusqa mana llullakurqachu chantapis ni ima juchapi urmarqachu. Astawanpis Tatanta mayta munakusqanrayku, sinchitachá ñakʼarirqa may saqra, llulla runajina wañunanta yuyaspa. Chaywanpis Jehová Diospa munaynintapuni ruwayta munarqa (Mat. 26:39).

6, 7. a) ¿Imaynamanta Jehová Kamachin tʼunasqa kananta saqirqa? b) ¿Imaraykutaq profecía nin chayta ruwaspa kusikusqanta?

⁶ Isaías, Cristomanta qillqasqanpi, runas mana castigaspa ñakʼarichisqanta yuyanallankutachu nin, manaqa “Tata Diosqa munarqa [kusikurqa, NM] pay ñakʼarichisqa, tʼunasqataj kananta” (Isa. 53:10). Jehová paymanta nirqaña: “Kaymin noqaj kamachiy [...] Payqa noqaj ajllakusqay, pipichus kusikuni, chay”, ¿imaynamanta Dios tʼunasqa kaptin kusikunman  karqarí? (Isa. 42:1.) ¿Imatá kay rimaykuna niyta munan?

⁷ Kay profeciata sutʼinchanapaqqa kayta yuyarikunanchik tiyan, Satanasqa, Jehovap kamachiyninman sayaykuspaqa, nillarqataq kay pachamanta, janaq pachamanta ima Diosta wasanchanankuta (Job 1:9-11; 2:3-5). Jesusqa, wañunankama mana Diosta wasanchaspa, Satanás nisqanman may sumaqmanta kutichirqa. Jehovaqa, churanakuqkuna makisninkupi Cristo wañunanta saqispapis —sinchita llakikuspapis— mayta kusikurqa, Churinta ni imarayku wasanchaqta rikuspa (Pro. 27:11). Chantapis Jehovaqa kusikullarqataq Jesuspa wañuyninwan, imaptinchus chayrayku may sumaq tʼinka kanman karqa chiqan runaspaq (Luc. 15:7).

‘Juchasninchikrayku Tʼuqsisqa karqa’

8, 9. a) ¿Imaynatá Jesús tʼuqsisqa karqa ‘Diospa contranta uqharikusqanchikrayku’? b) ¿Imaynatá apóstol Pedro sutʼincharqa?

⁸ (Isaías 53:6, ñawiriy.) Chinkasqa ovejasjina, Adanmanta juchasapa runasqa unquymanta, wañuymanta ima kacharichikuyta mana tariyta atispa maskʼanchik (1 Ped. 2:25). Juchasapa kasqanchikrayku, imatachus Adán chinkachisqanta mana rantiyta atinchikchu (Sal. 49:7). Chaywanpis, may jatun munakuyninpi “Tata Diostajri tukuyninchejpa juchasninchejta payman [akllasqa Kamachi Churinman] qʼepiricherqa”. Cristotaq tʼuqsichikurqa “Diospa contranta oqharikusqanchejrayku”, chantapis tʼunasqataj karqa “juchanchejrayku”, ajinamanta juchasninchikta kurkuman apakapurqa, ñuqanchikraykutaq wañurqa.

⁹ Apóstol Pedro qillqarqa: “Diosqa chaypajmin wajyasorqachej, imaraykuchus Cristopis qankunarayku ñakʼarerqa, chayta yachaspa qankunapis kikillantataj ruwanaykichejpaj. Pay kikin cuerpompi juchasninchejta [kurkupi, NM] aparqa, noqanchejqa juchapaj wañusqa jina kaspa, cheqanta kawsananchejpaj”. Kaymanta Isaías profecía nillantaq: “Paypa cuerpon khallarasqa kasqannejtataj sanoyachisqa kankichej”, nispa (1 Ped. 2:21, 24; Isa. 53:5). Kay ruwasqanrayku juchasapa runasqa Diosman qayllaykuyta atinkuman karqa. Pedro aswan qhipaman nillarqataq: “Cristopis juchasrayku uj kutillata ñakʼarerqa; cheqan kajqa juchasapasrayku wañorqa, Dios Tataman pusanasuykichejpaj”, nispa (1 Ped. 3:18).

‘Corderojina ñakʼanaman apasqa karqa’

10. a) ¿Imaynatá Juan Bautista, Jesusta suticharqa? b) ¿Imaptintaq Juan chiqata parlasqanta nisunman?

¹⁰ (Isaías 53:7, 8, ñawiriy.) Juan Bautista, Jesusta jamuqta rikuspa nirqa: “Kaymá Diospa Corderon, runaspa juchanta apaspa pichajqa”, nispa (Juan 1:29). Kay “Cordero” rimayta uqharispaqa, Juanqa ichá Isaías nisqanpi yuyachkarqa, “Payqa cordero jina ñakʼanaman apasqa karqa” (Isa. 53:7). Chantapis Isaías, Jesusmanta nirqa: ‘Pay kikin wañuyman jaywakunanta’ (Isa. 53:12). Jesús, imaynatachus chay chʼisi apostolesninman wañuyninta yuyarikunankuta yachachisqanqa tʼukurinapaq, juk copata vinoyuqta chunka jukniyuqman jaywarqa, nirqataq: “Kayqa tratomanta yawarniy, chaytaj jichʼasqa kanqa ashkha runaspa juchasninku pampachasqa kanampaj”, nispa (Mat. 26:28).

11, 12. a) Isaac jaywana wañuyman churakusqan, ¿imatataq Jesús wañunanpaq qukusqanmanta yachachiwanchik? b) Jesuspa wañuyninta yuyarikuchkaspa, ¿imatataq Jehovamanta mana qunqanachu kanman?

¹¹ Isaac, Abrahampa churinjina, Jesusqa jaywana wañuymanta mana ayqirqachu, Jehovap munayninta ruwayta munasqanrayku (Gén. 22:1, 2, 9-13; Heb. 10:5-10). Isaac wañunanpaq churakuptinpis, Abrahamqa, Diosman jaywaytapuni munarqa (Heb. 11:17). Kikillantataq, Jesusqa wañunanpaq qukurqa, chaywanpis Jehová jinata ruwakunanta munarqa. Chayrayku Jesús ñuqanchikrayku wañusqanwanqa, Dios runata mayta munakusqanta rikuchiwanchik.

¹² Jesusllataq nirqa: “Diosqa chay jinatapuni kay pachapi kaj chhikata munakusqanrayku, uj kʼata Churinta qorqa. Ajinamanta pillapis paypi creejqa mana chinkayman renqachu, astawanqa wiñay kawsayniyoj kanqa”, nispa  (Juan 3:16). Apóstol Pablotaq qillqarqa: “Chay tukuywampis Dios munakuyninta rikuchiwanchej; juchasapasllaraj kashajtinchej, Cristo wañorqa noqanchejrayku”, nispa (Rom. 5:8). Chayrayku, wañuyninta yuyarikuspaqa Cristota jatunchanchik, chaywanpis ni jaykʼaq qunqanachu Jehová munasqanrayku ruwakusqanta, Pay kuraq Abraham nisunman. Jesuspa wañuyninta yuyarikunchik, Jehová Diosta jatunchayta munaspa.

Jehovap Kamachin ‘achkhasta salvan [...] juchasninkuta apaspa’

13, 14. Jehová Diospa Kamachin, ¿imaynamantá ‘achkhata salvarqa’?

¹³ (Isaías 53:11, 12. ñawiriy.) Jehová akllasqa Kamachinmanta nirqa: “Cheqan Kamacheyqa ashkhasta salvanqa”. ¿Imatá chaywan niyta munarqa? Kay 12 pʼitip tukukuyninpi nin: “Diosmantataj chay juchasapaspaj [Kamachin] mañaporqa”. Tukuyninchik Adanmanta jamusqanchikrayku juchasapas kanchik, Diospa contranta uqharikunchik, chayraykutaq ‘juchap pagon’ wañuyta japʼinchik (Rom. 5:12; 6:23). Chayrayku Jehová Dioswan allinchakunanchik tiyan. Kay 53 tʼaqa Isaías libromanta sumaqta sutʼinchan, imatachus Jesús juchasapa runasrayku ruwasqanmanta. Ajinata nin: “Jinapis pay castigasqa kasqanrayku sonqo tiyaykuyta apamuwarqanchej, aychan chay jina khallasqa kasqanraykutaj sanoyachisqa kanchej”, nispa (Isa. 53:5).

¹⁴ Cristoqa, juchasninchikta qʼipirikuspa, ñuqanchikrayku wañuspa ima, ‘achkhata salvarqa’. Pablo qillqarqa: “Dios Tataqa sumaj yuyasqanman jina munarqa, pay imaynachus kasqan, ajinallataj Churimpis kananta. Dios Tata munallarqataj tukuy kaj chhikata paywan allinyachikuyta Churinnejta. Payqa kay pachapi kaj chhikata, janaj pachapi kaj chhikata ima allinyacherqa Churimpa yawarninrayku, mayqenchus jichʼasqa karqa [kurkupi, NM] kashajtin”, nispa (Col. 1:19, 20).

15. a) Pablo qillqasqanpi, ¿pikunataq “janaj pachapi kaj chhika” kanku? b) ¿Pikunalla tʼantata mikhuyta, vinota ukyayta ima atinkuman, chantá imaraykutaq?

¹⁵ Cristop llawarninrayku ‘janaq pachapi kaq chhikaqa’ Jehovawan allinchakunku, paykunaqa akllasqa cristianos kanku, Cristowan janaqpachamanta kamachimunqanku. Kay cristianosqa “janaj pachapi tiyakunapaj wajyasqa kajkuna” kanku, chantapis “cheqan runapaj qhawasqa” kanku, kawsaytataq japʼinku (Heb. 3:1; Rom. 5:1, 18). Chantá Jehová churisnintajina japʼikapun. Espíritu santo paykunaman sutʼita willan ‘Cristowan khuska herenciata japʼinankupaq’, kamachiq, sacerdotes janaqpacha Reinomanta kasqankuta ima (Rom. 8:15-17; Apo. 5:9, 10). Israel espiritual nisqamanta kanku, “Diospa nacionnin Israel”, ‘musuq tratomantaq’ yaykunku (Gál. 6:16; Jer. 31:31-34). Musuq tratomanta kaspa, Jesuspa wañuyninta yuyarikuspa, tʼantata mikhuyta, vinota ukyayta ima atinku, chaymanta Jesús nirqa: “Kay copaqa yawarniypi mosoj tratomin, qankunarayku jichʼasqa”, nispa (Luc. 22:20).

16. a) ¿Pikunataq “kay pachapi kaj chhika” kanku? b) ¿Imaynamantá Jehová chiqan runastajina qhawan?

¹⁶ ‘Kay pachapi kaq chhikaqa’ wak ovejas Cristopta kanku, paykunaqa tʼika pacha jallpʼapi kawsakuyta suyachkanku. Paykunatapis  Diospa, Kamachinqa, Jehovap ñawpaqinpi chiqan runasjina qhawasqa kanankupaq yanapan. Iñiyninkuta Cristo wañusqanpi churasqankurayku, “paykunaqa pʼachasninkuta yurajyacherqanku, Corderoj yawarninpi tʼajsaspa”, Jehovaqa chiqan runastajina qhawan, manaraq churisnintajinachu, manaqa amigosnintajina, chantapis “jatun ñakʼariy” kaptin mana wañunankupaq jarkʼanqa (Apo. 7:9, 10, 14; Sant. 2:23). Kay wak ovejasqa mana musuq tratopi kasqankurayku, mana janaqpachapichu kawsakuyta suyanku, chayrayku mana tʼantata mikhuyta, vinota ukyayta ima atinkuchu. Chaywanpis chay tantakuyta jatunpaq qhawasqankuta rikuchinku, chayman rispa.

Jehová, kamachin ima, ruwasqankumanta agradecekuna

17. ¿Imaynamantá Jesuspa wañuyninta yuyarinapaq, kay Isaías qillqasqanpi ukhunchariy wakichiwanchik?

¹⁷ Isaías, Diospa kamachinmanta qillqasqanta ukhunchariyqa may sumaq, ajinamanta Jesuspa wañuyninta yuyarinapaq, yuyayninchikta wakichinchik. Chantapis qhawarqanchik, pimantachus creesqanchik jamusqanta pitaqchus creesqanchikta wiñachisqanta ima (Heb. 12:2). Rikunchikjina Diospa, Churinqa kasukuq. Chayrayku kusiywan Jehovamanta yachakun, paylla Kamachiq kasqantapis jatunpaq qhawan, mana Satanasjinachu. Willayninpi Jesusqa, Diosta sumaqta riqsiyta atinankupaq, unqusqasta jampispa ima, khuyakuyninta rikuchirqa. Ajinamanta imatachus musuq pachapi Diospa Reinon “justiciata sayachinankama” ruwananta rikuchirqa (Isa. 42:4). Sunqu kʼajaywan Reinomanta willasqan, ‘tukuy nacionespa kʼanchayninjina’, yuyarichiwanchik, allin willaykunata tukuy runasman kusiywan willamunanchikta (Isa. 42:6).

18. ¿Imaptintaq Isaías qillqasqanmanta sunqunchikpi mayta agradecekunchik?

¹⁸ Chantapis Isaías qillqasqanqa, Jehová sunqu nanaywan munasqa Churinta ñuqanchikrayku kay Jallpʼaman kachamuspa, ñakʼarispa wañunanta saqisqanta, astawan jatunpaq qhawanapaq yanapawanchik. Jehovaqa mayta kusikurqa mana Churin ñakʼarisqanmantachu, manaqa mana wasanchasqanmanta. Jehovajina ñuqanchikpis kusikunchik Jesús ruwasqanmanta, imaptinchus Satanasta llulla kasqanta rikuchirqa, Jehovap sutintataq jatuncharqa, kamachiynintapis pataman churarqa. Astawanpis Cristo juchasninchikta qʼipirikurqa, ñuqanchikraykutaq wañurqa. Chayraykutaq kay juchʼuy tropa ovejas, wak ovejas ima, Jehovap ñawpaqinpiqa chiqan runaspaq qhawasqa kanku. Jesuspa wañuyninta yuyarinapaq tantakuspaqa, Jehovata, Kamachinta ima, ruwasqankumanta sunqumantapacha mayta agradecekunchik.

Yuyarinapaq

• ¿Imaptintaq Jehová Churin tʼunasqa kachkaptin kusikurqa?

• ¿Imaynatá Jesús tʼuqsisqa karqa, ‘Diospa contranta uqharikusqanchikrayku’?

• Jehovap Kamachin, ¿imaynamantá ‘achkhata salvarqa’?

• ¿Imaynamantá Jesuspa wañuyninta yuyarinapaq, Isaías qillqasqanpi ukhunchariy wakichiwanchik?

[Tapuykuna]

[26 paginapi dibujo/foto]

‘Qhisacharqanku, mana munakuywan qhawarqanku’

[28 paginapi dibujo/foto]

‘Pay kikin wañuykama jaywakurqa’

[29 paginapi dibujo/foto]

‘Wak ovejas’ Jesuspa wañuyninmanta yuyarikuq rispa, Jehovata jatunpaq qhawasqankuta rikuchinku