Pi Kamachipichus Dios kusikun paypi qhawarikuna

“Kaymin noqaj kamachiy, [...] pipichus kusikuni.” (ISA. 42:1.)

1. Jesuspa wañuyninta yuyarina qayllapiña kasqanrayku, ¿imatataq ruwananchik kanman chantá imaraykutaq?

JESUCRISTOP wañuyninta yuyarikuna qayllapiña kasqanrayku, allinta ruwasunman apóstol Pablop nisqanta kasukuspa: “Jesusllatapuni qhawanachej, pimantachus creesqanchej jamun, pitajchus creesqanchejta wiñachin juntʼasqa kanankama, chayta Yuyarikuychej Jesusmanta, pichus sinchʼita sayarqa juchasapa runas contranta imaymana sajra imasta ruwashajtinku, ama llawchʼiyanankama sonqoykichej qʼenaqakunampaj” (Heb. 12:2, 3). Jesús kay jallpʼapi ruwasqanta, runasrayku kawsayninta qusqanta ima, sumaqta ukhuncharispaqa, akllasqa cristianos, wak ovejas ima, mana saykʼuspa Diosta chiqa sunqullapuni yupaychasunchik (Gálatas 6:9, kikinchay).

2. Isaías profeciasninmanta, ¿imatataq Jesusmanta yachakusunman?

² Jehovaqa, Churinmanta profeta Isaiasta achkha profeciasta qillqananpaq yuyaycharqa. Kay profeciastaq yanapawanchik ‘Jesusllatapuni qhawanapaq, pimantachus creesqanchik jamun, pitaqchus creesqanchiqta wiñachin juntʼasqa kanankama’. * Kay profeciaspi ukhuncharispaqa, Jesús ñakʼariyninmanta, sumaq Kamachiq, Salvador kasqanmanta ima, astawan yachakusunchik. Chantapis Jesuspa wañupuyninta yuyarikuy imatachus niyta munasqanta aswan sumaqta yachasunchik, kay watapiqa, abril killapi jueves 9 pʼunchaypi inti yaykupuptin ruwakunqa.

Pichus Diospa Kamachin kasqan sutʼinchakun

3, 4. a) Isaías libropi ‘kamachi’ rimay, ¿pikunapaq uqharin? b) Isaías 42, 49, 50, 52, 53 tʼaqaspi, ¿imaynatá Biblia pichus kay Kamachi kasqanta sutʼinchan?

³ Kay ‘kamachi’ rimayqa achkha kutista Isaías libropi rikhurin. Wak kutispi profeta Isaiasmanta parlaspa uqharikun (Isa. 20:3; 44:26). Wakin kutipitaq Israel llaqtamanta parlan, mayqintachus “Jacob” sutichakullantaq (Isa. 41:8, 9; 44:1, 2, 21). Chaywanpis kay 42, 49, 50, 52, 53 tʼaqaspiqa, chay rimayta wakmanta parlananpaq uqharillantaq. ¿Pitaq chayrí? Kutichinapaqqa Griegopi Qillqasqata qhawarinanchik tiyan, imaptinchus chay tʼaqaspi, pichus Jehovap Kamachin kasqanta sutʼinchan. Kayta qhawarina, Hechos libroqa willawanchik, Etiopiapi kamachina wasipi llamkʼaq runa, kay profeciasta ñawirichkaptin, espíritu santoniqta Felipe carretanman qayllaykusqanta. Kay runaqa Isaiaspi 53: 7, 8 ñawirichkarqa, Felipetataq tapurqa: “pimantataj profeta chayta nishanri? Pay kikinmantachu, chayri wajmantachu parlashan?”, nispa. Felipetaq,  Jesús, Mesías nisqamanta parlasqanta sutʼincharqa (Hech. 8:26-35).

⁴ Simeón, Jesús wawitallaraq kachkaptin, Dios yuyaychasqanmanjina nirqa: “Pay kʼanchanqa mana judio kajkunaman”, nispa, imaynatachus Isaías 42:6, 49:6, nirqa kikinta (Luc. 2:25-32). Chantapis, imaynatachus chʼisinpi Jesusta juzgaspa ñakʼarichinankuta, kay Isaías 50:6-9 pʼitikama willarqaña (Mat. 26:67,68; Luc. 22:63). Chantá Pentecostés 33 watapi, apóstol Pedro, Jesús, Diospa ‘Kamachinpuni’ kasqanta rikuchirqa (Isa. 52:13; 53:11; Hechos 3:13, 26, ñawiriy). Kay profecías, ¿imatataq Jesusmanta yachachiwanchik?

Jehová Kamachinta wakichin

5. Diospa Kamachin, ¿imayna yachayta japʼirqa?

⁵ Isaiasmanta juknin profecía, Diospa Kamachinmanta parlaspa, niraq kay Jallpʼaman jamuchkaptin, Jehová ñawpa Churinwan may sumaqta kawsakusqankuta, yachachiwanchik (Isaías 50:4-9, ñawiriy). Diospa Kamachinqa, Jehovamanta yachayta japʼikusqanta nirqa: “Sapa paqarin rijchʼarichiwan, yachachisqan jina sumajta uyarinaypaj”, nispa (Isa. 50:4). Chay tiempopi Tatanta uyarirqa, paymanta yachakurqa, tukuy imapitaq kasukurqa. ¡May sumaqchá karqa: tukuy ima Ruwaqmanta yachakuyqa!

6. ¿Imataq rikuchin, Diospa Kamachin tukuy imapi kasukusqanta?

⁶ Kay profeciapiqa Diospa Kamachinqa, Tatanmanta nirqa ‘Tukuyta Kamachiq Tata Dios Jehová’ nispa, ajinamanta Diosta may Jatunpaq qhawasqanta rikuchiwanchik. Tukuy imapi kasukusqantaq sutʼita rikukun kay profeciapi: “Tukuyta Kamachej Tata Diosqa ninrisniyta kicharerqa, noqataj mana kʼullukorqanichu, nitaj qhepamampis kutirerqanichu” (Isa. 50:5). Churinqa “paywan khuska [yanapaq maestrojina, NM]” kachkarqa, kay pachata, janaqpachata, runasta ima, ruwachkaptin. Kay ‘yanapaq maestroqa’, ‘tukuy ratu [Jehovap] ñawpaqempi kusikurqa. Kay pachata ruwasqanpi sinkʼurispa kusikurqa, runasraykutaq sunqun tʼikarirqa’ (Pro. 8:22-31).

7. Diospa Kamachin chʼampaykunata atipananpaq, ¿imaynamanta Jehová yanapanantapuni yacharqa?

⁷ Diospa Kamachin kay Pachaman jamuspa, sumaq yachachiyta japʼisqan, runasta munakusqan ima, chʼampaykunata atipananpaq yanaparqa. Qhatiykachasqa, chʼampaykunapi ñakʼarichkaspa ima, payqa kusiyllawanpuni Tatanpa munayninta ruwarqa (Sal. 40:8; Mat. 26:42; Juan 6:38). Jesusqa, Tatan yanapasqanta, ruwasqanpitaq kusikusqanta ima, sutʼita yacharqa. Isaías qillqasqanmanjina niyta atirqa: “Kutikuwajneyqa qayllallaypi kashan. Pitaj imamanta chʼataykuwanqari? [...] Tukuyta Kamachej Tata Dios noqataqa yanapawanqa” (Isa. 50:8, 9). Kay chiqa sunqu Kamachiqa, Diospa yanapayninta willayninpi japʼirqa, chaytataq Isaías wak profeciapi rikuchirqa.

Diospa Kamachin kay jallpʼapi willasqan

8. Isaias 42:1 Jehovap ‘akllasqanmanta’ parlan, ¿imaynapi Jesús chay ‘akllasqa’ kasqanta yachanchik?

⁸ Biblia niwanchik 29 watapi, Jesús bautizakuchkaptin imachus kasqanta: “Espiritu Santotaj paypa patanman uraykʼamorqa paloma jina. Chantá janaj pachamanta Dios nimorqa: Qanmin munasqa Churiy kanki; qanwanqa sonqo juntʼasqa kani”, nispa (Luc. 3:21, 22). Jinamanta Jehová, Isaías nisqanmanjina pichus chay ‘akllasqa’ kasqanta rikuchirqa (Isaías 42:1-7, ñawiriy). Jesusqa sumaqmanta, chay profeciata willayninpi juntʼarqa. Mateo Qillqasqanpi, kay Isaías 42:1-4 pʼitikunata uqharirqa, Jesuspi juntʼakusqanta rikuchinanpaq (Mat. 12:15-21).

9, 10. a) Jesús kay jallpʼapi willachkaspa, ¿imaynatá kay Isaías 42:3 profeciata juntʼarqa? b) ¿Imaynamanta imachus chiqan kaqta sutʼita rikuchirqa? c) ¿Maykʼaqtaq chiqan kaqta kay jallpʼapi sayachinqa?

⁹ Israelpi religionta apaykachaqkunaqa, llaqtankupi runasta chiqnikuq kanku (Juan 7:47-49). Kay runasta mayta ñakʼarichisqankurayku, ‘suqusu pʼakikuqmanjina’ chayri ‘mechero’ wañupunanpiña kaqmanjina rikchʼakurqa. Jesustaq,  wakchaswan, sunqu pʼakisqaswan ima may khuyakuyniyuq karqa (Mat. 9:35, 36). Paykunatataq tukuy sunqunwan waqyarikurqa: “Noqaman jamuychej, tukuy saykʼusqa kajkuna, llasa qʼepiyojkuna ima, noqataj samarichisqaykichej”, nispa (Mat. 11:28). Chantapis chiqan kaqta sutʼita rikuchirqa, Jehová imaynatachus allin kaqta, mana allin kaqta ima, qhawasqanta yachachispa (Isa. 42:3). Diospa kamachisqanta maychus kaqta, khuyakuywan ima, ruwakunanta yachachillarqataq (Mat. 23:23). Chiqan kaqta ruwallarqataq, qhapaqkunaman, wakchasman ima, willaspa (Mat. 11:5; Luc. 18:18-23).

¹⁰ Isaías nisqanmanjinaqa, Jehovap akllasqanqa “kay pachapi justiciata” sayachinan karqa (Isa. 42:4). Chaytataq pisimantawan ruwanqa, Kamachiqjina Diospa Reinomanta, kay pachamanta tukuy kamachiqkunata chinkachispa, payllañataq chiqan kamachiyninta sayachinqa. Chaypachataq musuq pachata, “maypichus cheqan kawsaylla kanqa” chayta apamunqa (2 Ped. 3:13; Dan. 2:44).

‘Kʼanchay’, “trato” ima

11. a) ¿Imaynamantataq Jesús ‘tukuy nacionespa kʼanchaynin’ karqa ñawpaq siglopi? b) ¿Imaynamanta kay tiempopipis payllapuni kachkan?

¹¹ Kay Isaías 42:6 juntʼakunanpaq, Jesusqa ‘tukuy nacionespa kʼanchaynin’ karqa. Jallpʼapi willachkaptinqa judiospaq astawan kʼanchayjina karqa (Mat. 15:24; Hech. 3:26). Chantapis nillarqataq: “Noqa kay pachapaj kʼanchay kani”, nispa (Juan 8:12). Ari payqa kʼanchayjina judiospaq, wak nacionespaq ima karqa, tukuy runasta Diosmanta yachachispa chantapis mana juchayuq kawsayninta paykunarayku quspa (Mat. 20:28). Wañusqanmanta kawsarimuytawan yachachisqasninman, “tukuy kay pachaj kʼuchusninkama”, paymanta sutʼinchanankuta nirqa (Hech. 1:8). Chayrayku Pablo, Bernabé ima, kay rimayta uqharirqanku —maypichus ‘tukuy nacionespa kʼanchaymanta’ parlan—, chaytataq mana judiosman willachkaspa juntʼachkasqankuta nirqanku (Hech. 13:46-48; Isaías 49:6, kikinchay). Chay ruwaytaqa kunan, kay jallpʼapi akllasqa cristianos, wak ovejas ima, ñawpaqman apachkanku. Paykunaqa tukuy runasman chay kʼanchayta apachkanku, Jesuspi iñiyninkuta churanankupaq yanapachkanku, pichus ‘tukuy nacionespa kʼanchaynin’.

12. Jehová, Kamachinta, ¿imaynatataq ‘runaspaq tratotajina qurqa’?

¹² Chay profeciallapitaq, Jehová akllasqa kamachinta nin: “Waqaychasqayki. Qanqa runaswan trato ruwanay kanki”, nispa (Isa. 42:6). Satanasqa, Jesusta chinkachiyta munarqa, jinamanta mana willayninta tukunanpaq, chaywanpis Jehová, Churintaqa jarkʼarqa wañunankama (Mat. 2:13; Juan 7:30). Chantá kawsarichimuytawan juk ‘tratotajina’ qurqa llaqtanman. Chay tratotaq Diospa chiqa sunqu Kamachin, ‘tukuy nacionespaq kʼanchayllapuni’ kananpaq karqa, laqhapijina kaqkunatapis kacharichinanpaq (Isaías 49:8, 9, ñawiriy). *

13. Jesús jallpʼapi kaspa, ¿imaynatá laqhapijina kaqkunata kacharichirqa, chantá imaynatá ruwachkallanpuni?

 ¹³ Chay tratomanjina, Jehovap akllasqa Kamachinqa, ‘ciegosta qhawarichinqa’, ‘carcelpi kaqkunatapis urqhunqa’, ‘laqhapi tiyakuqkunatapis kacharichinqa’ (Isa. 42:7). Chaypaq Jesusqa, imayanatachus llulla yachachiykuna Bibliawan churanakusqanta sutʼita rikuchirqa, allin willaykunatataq Diospa Reinonmanta willarqa (Mat. 15:3; Luc. 8:1). Ajinata ruwaspa achkha judiosta llulla yachachiymanta kacharichirqa, paykunataq yachachisqasninman tukurqanku (Juan 8:31, 32). Chantapis Jesusqa, may chhika mana judío kaqkunatapis kacharichillarqataq. Tukuy yachachisqasninman kamachirqa: “Chayrayku rispa, tukuy laya runasta yachachisqasniyman tukuchimuychej”. Chantapis paykunallawanpuni “kay pacha tukukunankama” kananta nirqa (Mat. 28:19, 20). Ari, Jesucristoqa Reinomanta tukuy jallpʼantinpi willakunanpaq, janaqpachamanta kamachimuchkan.

Jehová Kamachinta tukuymanta aswan pataman churan

14, 15. ¿Imaynamantataq Jehová tukuymanta astawan pataman Kamachinta churarqa, chantá imaptintaq chayta ruwarqa?

¹⁴ Wak profeciapi Jehová, Kamachinmanta nin: “Qhawariy, kamachiytaqa tukuy imapi allin renqa. Payqa may jina jatunchasqa, may jina pataman oqharisqataj kanqa” (Isa. 52:13). Jehovaqa, Churinta mana kamachiyninta wasanchasqanrayku, chiqa sunqu sinchi chʼampaykunapi kaptin ima, tukuymanta astawan pataman churarqa.

¹⁵ Apóstol Pedro, Jesusmanta nirqa: “Jesucristotaj janaj pachaman riporqa, chaypitaj Diospa pañampi tiyasqa kashan. Chantá tukuy ángeles, kamachejkuna, atiyniyojkuna ima paypa kamachiynimpi kashanku” (1 Ped. 3:22). Apóstol Pablo chaymanta qillqallarqataq: “Runa kaspa, kʼumuykukorqa, paytaj kasukoj kaspa, wañuykama chayarqa. Jinataj [kurkupi, NM] wañorqa. Chayrayku Diosqa payta maytapuni jatuncharqa tukuy kaj chhika patapi kanampaj, uj sutitataj qorqa, tukuy sutismanta aswan sumaj sutita. Ajinamanta Jesuspa sutimpi qonqorikonqanku janaj pachapi tukuy kajkuna, kay pachapi kajkuna [ima ...], Tukuy runastaj rimarenqanku Jesucristo Señor kasqanta, chaynejta Dios Tata jatunchasqa kanampaj” (Fili. 2:8-11).

16. a) Jesús 1914 watapi, ¿imaynamantataq may pataman uqharisqa karqa? b) ¿Imataq chaymantapacha rikukun?

 ¹⁶ Jesusqa 1914 watapi, Jehová janaqpachapi Kamachiq Reinonmanta churaptin, “may jina pataman oqharisqa [karqa]” (Sal. 2:6; Dan. 7:13, 14). Chaymantapacha ‘enemigosnin ukhupi kamachichkan’ (Sal. 110:2). Ñawpaqta Satanasta, supaykunasninta ima atipaspa, kay Jallpʼaman wikchʼuykamurqa (Apo. 12:7-12). Chantá, Kuraq Cirojina, kay Jallpʼapi akllasqa hermanosninta kacharichirqa, ‘jatun Babiloniap’ atiyninmanta (Apo. 18:2; Isa. 44:28). Kunanqa ‘wakkuna’ hermanosninta tantaykun, kamachichkantaq pachantinpi willanankupaq, paykunawantaq junus ‘wak ovejasmanta’, “juchʼuy tropa[manta]” kaqkunata sumaqta yanapachkanku (Apo. 12:17; Juan 10:16; Luc. 12:32).

17. Isaías profeciasninpi ukhuncharispa, ¿imatataq Diospa Kamachinmanta yachakunchik?

¹⁷ Isaías profeciasninpi ukhuncharispaqa, Jesuscristota Kamachiqninchikta, Salvadorninchikta ima, astawan jatunpaq qhawanapaq yanapawanchik. Kay Jallpʼapi tukuy imapi kasukusqanqa, janaqpachapi Tatanmanta sumaqta yachakusqanta rikuchiwanchik. Chantapis ‘tukuy nacionespa kʼanchaynin’ kasqanta rikuchillantaq, mana willaspallachu, manaqa yachachisqasninpa willayninta kunankama sumaqta qhawarispa. Qhipan yachaqanapi, wak profecía Diospa Kamachin, ñuqanchikrayku ñakʼarispa wañunan kasqanmanta, yachakusunchik. Kaykunamanta sumaqta ‘yuyarikuna’, tʼukurina ima, astawanraq Jesuspa wañuyninmanta yuyarikuna, qayllapiña kasqanrayku (Heb. 12:2, 3).

[Sutʼinchaykunasnin]

Yuyarinapaq

• Isaías profeciaspi, ¿pitaq chay ‘kamachi’, chantá imaynamanta chayta yachanchik?

• ¿Imaynatá Jehová Kamachinta wakichirqa?

• ¿Imaynamanta Jesús ‘tukuy nacionespa kʼanchaynin’?

• ¿Imaynamanta chay Kamachi astawan pataman uqharisqa karqa?

[Tapuykuna]

[21 paginapi dibujo/foto]

Felipeqa, Isaiaspi Kamachi nisqaqa, Jesús chay Kamachi kasqanta sutʼincharqa

[23 paginapi dibujo/foto]

Jesús, Diospa akllasqan Kamachinqa, khuyakuyniyuq wakchaswan, sunqu pʼakisqaswan ima, karqa

[24 paginapi dibujo/foto]

Jehovaqa, Jesusta Reinonmanta Kamachiq kananpaq churaspa jatuncharqa