Jobqa Jehovap sutinta jatuncharqa

“Tata Diospa sutin, bendecisqa kachun.” (JOB 1:20, 21.)

1. Judiospa ususninkumanjina, ¿pitaq, maykʼaqtaq Job librota qillqanman karqa?

MOISESQA, Faraonpa phiñakuyninmanta ichá 40 watayuqña kachkaspa, Egiptomanta, Madianman ayqirqa (Hech. 7:23). Ichapis Moisesqa, chay llaqtapi kachkaspa, Job llakiypi kachkasqanta yachanman karqa, Jobtaq Uz llaqtap qayllanpi tiyakurqa. Chaymanta unayninmantaq israelitasqa, chʼin pampata richkaspa, chay llaqtap qayllanta pasarqanku. Ichá chay kutipi Moisesqa, Jobmanta parlaqta uyarillanmantaq karqa, Jobtaq chay tiempopi machituña kachkarqa. Chantapis, Moisesqa, Judiospa ususninkumanjina, Job wañupusqanmantaraq Job librota qillqarqa.

2. ¿Imaraykutaq Job libro, Diospa kamachisninta kallpachananpaqjina?

² Job libroqa, kunan tiempopi Diospa kamachisninta kallpachan. ¿Imarayku? Imaraykuchus, janaqpachapi Satanás, Diospa kamachiyninman churanakusqanmanta, Diosman chiqa sunqu kaymanta, Jehová kamachisninta ñakʼarinankuta saqisqanmanta ima parlachkan. Chantapis Satanás, Jehovapta, runaspata ima enemigon kasqanta rikuchichkan, jatuchaq ñakʼariykuna kaptinpis, Jobjina Diosman chiqa sunqu kananchikmantapis parlachkallantaq. Kunanqa, Job libro imasmantachus parlasqanmanta, wakinta qhawarina.

Satanasqa, Jobta ñakʼarichin

3. a) ¿Imatá Jobmanta yachanchik? b) ¿Imaraykutaq Jobta, Satanás ñakʼarichirqa?

³ Jobqa, qhapaq, khuchichakuymanta karunchakuq, sumaq yuyaychaq, wakchasta yanapaq, may allinpaq qhawasqa ima karqa. Astawanqa manapuni Diospa contranta juchallikuyta munarqachu. Bibliaqa, Job ‘chiqan sunquyuq runa, saqra ruwaymanta karunchakuq, Diosta tukuy imapi kasuq; ni pita saqrata ruwaq’ kasqanta nin. Satanasqa, Jobta mana qhapaq kasqanraykuchu, nitaq allin runa kasqanraykuchu ñakʼarichirqa, manaqa Diosta tukuy sunqu yupaychasqanrayku (Job 1:1; 29:7-16; 31:1).

4. Juntʼa sunqu rimay, ¿imatá ninayan?

⁴ Job libroqa, janaqpachapi ángeles, Jehovap ñawpaqinpi tantakusqankumanta, Satanaspis chayllapitaq kachkaspa, Jobpa contranta rimasqanmanta parlayta qallarin (Job 1:6-11, ñawiriy). Satanasqa, Jobpa, qhapaq kayninmanta parlaspapis, Diosman juntʼa sunquchus manachus kasqanta iskaychachichkarqa. Juntʼa sunqu rimayqa, llimphu kawsayniyuq kanata, chiqanta kawsakunata ima ninayan. Bibliapitaq juntʼa sunqu rimayqa, Jehovallata tukuy sunqu yupaychay ninayan.

5. Satanás, ¿imatá Jobmanta nirqa?

⁵ Satanás, Jobmanta nirqa, Dios tukuy imata qusqanraykulla Diosta yupaychachkasqanta. Chantapis Jehovap bendicionninta, jarkʼayninta ima japʼisqanraykulla, payman chiqa sunqu kasqanta nillarqataq. Jehovataq, Satanaspa nisqan, mana chiqachu kasqanta rikuchinanpaq, Jobta ñakʼarichinanta saqirqa. Chayrayku juk pʼunchayllapi Jobpa 10 wawasnin wañurqanku, casi tukuy kamachisnintapis wañuchirqanku, suwas uywasninta suwarqanku, wañuchirqanku ima (Job 1:13-19). ¿Kuraq Supay nisqanmanjinachu Diosta, Job wasancharqa? Mana, astawanpis chayjina llakiykunapi rikukuspa jinata nirqa: “Tata Diosqa tukuy imata qowarqa, kunanqa payllataj chay imasta qhechukapuwan. Tata Diospa sutin, bendecisqa kachun”, nispa (Job 1:20, 21).

6. a) Janaqpachapi qhipan tantakuypi, ¿imatá Satanás nirqa? b) Satanasqa, Job mana Diosman chiqa sunqu kananta nispa, ¿pikunamantawantaq parlachkarqa?

⁶ Chaymanta astawan qhipaman janaqpachapi, juk tantakuy ruwakullarqataq. Chaypi  Satanasqa, Jobpa contranta watiqmanta rimallarqataq, jinata nispa: “Runaj cuerpon allillan kajtenqa, tukuy imapis allillan. Kawsayninrayku runaqa imatapis qonampaj jinalla. Kunanqa cuerponta nanaykuchiy má, chantá rikunki uyaykipi maldecisusqanta”, nispa. Rikusqanchikmanjina Satanasqa, Diosman nirqa, ‘runaqa kawsayninrayku imatapis qunanpaqjinalla’ nispa, chayta nispataq mana Job, Diosman chiqa sunqu kasqallamantachu parlachkarqa, manaqa tukuy Diosta yupaychaqkunamantapis. Chayrayku watiqmanta Diosqa, Jobta juk unquywan Satanás mayta ñakʼarichinanta saqirqa (Job 2:1-8). Jobpa ñakʼariykunasninqa, mana chayllachu karqa.

¿Imatá Jobmanta yachakunchik?

7. ¿Imatataq warmin, amigosnin ima, Jobta nirqanku?

⁷ Qallariypi Jobpa warminqa, ajina llakiykunallapitaq kachkarqa, imaptinchus wawasninkuqa wañupurqanku, qhapaq kayninkupis chinkapurqa. Chantá, qusanta unqusqata rikuspapis maytachá llakikurqa. Chayraykuchá jinata nirqa: “Qanqa Diospi creellankipunichu? Diosta maldeciy, jinaspataj wañuy ari”, nispa. Chaymanta Jobta sunquchanankupaq, Elifaz, Bildad, Zofar ima jamurqanku. Sunquchanankumantaqa, mana yachaspalla pantaspa, Jobta tukuy imasta nirqanku, chayraykutaq ‘astawan umanta nanachirqanku’. Sutʼinchanapaq Bildadqa, Jobta wawasnin juchallikusqankurayku wañunankupuni kasqanta ninayachkarqa. Elifaztaq juchallikusqanmanta ñakʼarichkasqanta nirqa. Astawanpis, Dios chiqa sunqu kamachisninta pisipaq qhawasqanta nillarqataq (Job 2:9, 11; 4:8; 8:4; 16:2; 22:2, 3). Tukuy chay imasta niptinkupis Jobqa, Diosman juntʼa sunqullapuni karqa. Chaywanpis, Jobqa ‘Diospa ñawpaqinpi mana juchayuq kasqanta’ nispa pantarqa (Job 32:2). Wañupunankamataq Jobqa, Diosman chiqa sunqullapuni karqa.

8. Elihup ruwasqan, ¿imaynatá pikunachus yuyaychaqkunata yanapan?

⁸ Chaymanta Bibliaqa, Elihupis, Jobta watukuq risqanmanta parlan. Elihutaq astawan waynallaraq karqa, Jobta amigosninta ima parlasqankuta uyarillarqa, chaywanpis Elihu parlasqanpiqa astawan yuyayniyuq kasqan rikukurqa. Elihuqa kʼachamanta, sutinmanta ima, Jobta parlapayarqa, manataq chay kimsa amigosninjinachu. Chiqanta ruwasqanqa, allin kasqanta nirqa, chaywanpis mana juchayuq kasqallanpi anchata tʼukuchkasqanta nirqa. Chaymantataq, Diosta mana wasanchaspa yupaychayqa, may allinpuni kasqanta sutʼincharqa (Job 36:1, 11, ñawiriy). Ajinata nisqanqa kunan tiempo Diospa kamachisnin pitapis yuyaychachkaspa kikinta ruwanankupaq ¡may allinpuni!, Elihuqa mana phiñakuspalla Jobta uyarirqa, chiqan ruwasqanmantapis allinta ruwasqanta nirqa, kallpachananpaqjinataq yuyaycharqa (Job 32:6; 33:32).

9. ¿Imaynamantataq Jehová, Jobta yanaparqa?

⁹ Jobqa kawsayninpi tʼukunapaqjinapuni ñakʼarirqa, chaywanpis “Tata Diosqa Jobman parlamorqa manchay laqha muyoj wayramantapacha”.  Kʼachamanta achkha tapuykunata ruwaspataq, pantasqa yuyayninta tikrachirqa. Jobtaq llampʼu sunquwan pantasqanmanta nirqa: “Pitaj noqa kasqani qanman kutichisuyta atinaypajri?”, “kunanqa chay nisqaymanta pʼenqakuni, qanmantaj kutirikamuyki jallpʼa patapi, ushpha patapi ima tiyaspa”. Chaymantataq Diosqa, Jobta sunquchayta munaqkunap nisqanku mana chiqachu kasqanrayku, paykunapaq phiñasqa kachkasqanta nirqa. Chayrayku Jobta, paykunarayku mañakunanta nirqa. “Job ajinata kawsaqesnimpaj mañapusqantawan, Tata Diosqa Jobman kutichiporqa ñawpaj kapusqanmanta iskay jinastawan.” (Job 38:1; 40:4; 42:6, 10.)

Ima ñakʼariypi kachkaspapis, ¿Jehovata munakullasunpunichu?

10. ¿Imaraykutaq Jehová, Satanasta mana wañuchirqachu chayri nisqanta mana pisipaq qhawarqachu?

¹⁰ Jehovaqa tukuy imata Ruwaq, chayrayku paylla tukuy ima kaqta Kamachiyta atin. Jehovaqa, Satanás kamachiyninman churanakusqanta, mana kasunmanchu karqa, chaywanpis mana jinatachu ruwarqa. ¿Imarayku? Imaraykuchus Jehovaqa juk chʼampay allinchana kasqanta yacharqa, Satanasta chinkachispa chayri churanakusqanta mana kasuspaqa, mana allinchakunanta yacharqa. Kuraq Supayqa, Job ni imayuq qhipakuspa, Diosta wasanchananta nirqa; Jobtaq, Diosta ni imapi wasancharqachu. Chaymantataq Satanasqa, runas ima llakiypipis rikukuspa, Diosta wasanchanankuta nillarqataq. Jobtaq mayta ñakʼarispapis, Diosman juntʼa sunqullapuni karqa. Jinamanta Satanás, llulla kasqan sutʼi rikukurqa, Jobtaq juchasapa runa kaspapis Diosman chiqa sunqullapuni karqa. ¿Jinallatataqchu tukuy Diospa kamachisninmanta nisunman?

11. Jesús Jallpʼaman jamuspa, ¿imaynamantá Satanás llulla kasqanta rikuchirqa?

¹¹ Juk cristiano, Satanás ñakʼarichiptinpis Diosman chiqa sunqullapuni kaptinqa, Jehovap enemigon llulla kasqanta rikuchin. Jesusqa, Jallpʼaman jamuspa, Kuraq Supay llulla kasqanta rikuchirqa. Chantapis qallariypi imaynatachus Adán mana juchayuq karqa, ajinallataq Jesuspis, mana juchayuq karqa, wañupunankama Diosta chiqa sunquwan yupaychasqantaq, Satanás llulla kasqanta, pitapis qhasimanta juchachasqanta ima, rikuchirqa (Apo. 12:10).

12. ¿Imatataq sapa jukninchik rikuchinanchik tiyan?

¹² Kuraq Supayqa, Diospa kamachisninta ñakʼarichichkallanpuni. Chayrayku sapa jukninchik Jehovata munakusqanchikrayku, manataq tukuy imata quwasqanchikraykullachu yupaychasqanchikta, Diosman chiqa sunqu kasqanchikwan rikuchinanchik tiyan. ¿Imaynatá Diosman chiqa sunqu kayta qhawanchik?, may allinpaqchari qhawanchik. Chantapis Jehovaqa, Jobtajina, ima chʼampaypi kaptinchikpis sinchita sayanapaq yanapawasunchik, manataq saqirpariwasunchikchu (1 Cor. 10:13).

Satanasqa, chiqa kaqta wasanchaq, enemigonchiktaq

13. Job libro, ¿imatataq Satanasmanta rikuchin?

¹³ Bibliapi Griego qillqasqapiqa, Satanasmanta, churanakuykunasninmanta ima, achkha sutʼinchaykuna tiyan. Sutʼincharinapaq, Apocalipsis libroqa, Jehovalla tukuyta allinta kamachinanpaq wakichisqa kasqanta, ñawpa enemigontataq wiñaypaq chinkachinanta rikuchin. Hebreo qillqasqapipis, Satanás Diospa contranta uqharikusqanmanta, runasta chʼawkiyayta munasqanmanta parlallantaq. Sutʼincharinapaq Job libro, Satanasmanta parlaspa,  janaqpachapi iskay tantakuyman rispa, mana Jehovata jatunchayta munaspachu risqanta, sutʼinchan. Satanaspa yuyasqanqa saqra karqa. Chantapis, Jobta chʼataykuytawan, “Tata Diospa ñawpaqenmanta llojserqa”, Diostaq Jobta ñakʼarichinanta saqirqa (Job 1:12; 2:7).

14. Satanás, ¿imaynatá Jobta ñakʼarichirqa?

¹⁴ Job libro rikuchisqanmanjina, Satanasqa runaspa enemigon. Job 1:6 nisqanmanjina, janaqpachapi tantakuy ruwakusqanmanta qhipan tantakuy ruwakunankama Job 2:1 nisqanmanjina, manachá pisi tiempollachu pasarqa, imaraykuchus chay tiempopi Satanasqa, Jobta mayta ñakʼarichirqa. Chaywanpis Jehovaqa, Job chiqa sunqu kasqanmanta, jinata Kuraq Supayta nirqa: “Qanqa mana imallamanta paypa contranta ruwachishawajtiykipis, payqa sonqompi cheqallampuni kashan”, nispa. Chayta niptinpis Satanasqa mana pantachkasqanta nirqa, Jobta astawan ñakʼariqta saqinantataq nirqa. Chayrayku Satanasqa, Jobta, qhapaq kachkaptin, manaña imayuq kachkaptinpis ñakʼarichillarqapuni, tukuy chaywantaq, mana imayuq kaqkunamanta, ñakʼariqkunamanta ima, mana dakusqanta rikuchirqa. Chiqa sunquwan Diosta yupaychaqkunatapis mayta chiqnikun (Job 2:3-5). Tukuy chaywanpis Jobqa, Diosman chiqa sunqullapuni karqa, Satanás llulla kasqantataq rikuchirqa.

15. Chiqa kaqta wasanchaqkuna, ¿imapitaq Satanaswan kikinchakunku?

¹⁵ Satanasqa, tukuymanta ñawpaqta Diosta wasancharqa. Kunan tiempopi chiqa kaqman churanakuqkunapis, payman rikchʼakunku. Paykunataq Diospa Llaqtanta Kamachiqkunapaq, superintendentespaq, qutuchakuypi hermanospaq ima, saqrata rimanku. Paykunamanta wakintaq mana Diospa sutinta uqhariyta, nitaq paymanta yachayta, yupaychayta ima munankuchu. Chiqa kaqta wasanchaqkunaqa, Satanasjina Diospa chiqa sunqu kamachisninman churanakunku (Juan 8:44). Chayrayku paykunawanqa, mana khuskachakunchikchu (2 Juan 10, 11).

Jobqa Diospa sutinta jatuncharqa

16. Job, ¿imatá Jehovamanta yuyarqa?

¹⁶ Jobqa, Diospa sutinta uqharirqa, jatuncharqa ima. Wawasnin wañupusqankuta yachaytawanpis Jobqa, mana saqrata Diospaq parlarqachu. Chaywanpis ni imayuq qhipakusqanrayku Dios juchayuq kasqanta yuyaspa pantachkarqa, jinata yuyaspapis Diospa sutinta jatuncharqa. Nirqataq: “Yachayniyoj kayqa Señorta manchachikuymin. Sajramanta tʼaqakuytaj yuyayniyoj kaymin”, nispa (Job 28:28).

17. ¿Imataq Jobta mana Diosta wasanchananpaq yanaparqa?

¹⁷ Jobta, ¿imataq mana Diosta wasanchananpaq yanaparqa? Niraq ñakʼarickhaspa Diosman astawan qayllaykusqan yanaparqa. Jobqa, Satanás ñakʼarichichkasqanta mana yachaspapis, mana Diosta wasanchananta nirqa. Chayrayku jinata sutʼincharqa: “Noqa kawsanaykamaqa  nillasajpuni mana ima juchayoj kasqayta”, nispa (Job 27:5). ¿Imaynamantá Job, Jehovaman qayllaykunman karqa? Ichá Abraham, Isaac, Jacob ima, Jehovaman qayllaykusqankuta yachasqanrayku, Jehovata riqsinman karqa. Chantapis Diospa ruwasqasninta rikuspachá astawan paymanta yachakurqa (Job 12:7-9, 13, 16, ñawiriy).

18. a) ¿Imaynatá Job, Diosllata yupaychayta munasqanta rikuchirqa? b) ¿Imaynatá Jobjina ruwayta atisunman?

¹⁸ Diosmanta Job yachakusqanqa, Diospa ñawpaqinpi allinpaq qhawasqa kayta munananpaq tanqarqa. Chantapis, Diosman sapa kuti jaywanata jaywallaqpuni, familianmanta pillapis juchallikusqanta, chayri ‘sunqunkupi Diospa contranta juchallikusqankuta’ yuyaspa (Job 1:5). May ñakʼariy tiempopi kachkaspapis Jobqa, Diosmanta allin kaqllatapuni parlarqa (Job 10:12). Ajinata ruwasqanqa ¡may allin! Chayrayku ñuqanchikpis Jehovamanta chiqa yachayta, munayninmanta ima, yachakunallanchikpuni tiyan. Chantapis Diosmanta astawan yachakunapaq, tantakuykunaman rinapaq, Diosmanta mañakunapaq, willayman rinapaq ima, tiempochakunanchik tiyan. Mana chayllachu, Diospa sutinmanta runasman willamunapaqpis, atisqanchikta ruwananchik tiyan. Ñuqanchikpis Jobjina, Jehovaman chiqa sunqu kasunchik chayqa, Jehovata kusichisunchik. Kaymantataq qhipan yachaqanapi yachakusunchik.

¿Yuyarikunkichu?

• ¿Imaraykutaq Job, Satanaspa enemigonman tukurqa?

• ¿Ima llakiykunapi Job rikukurqa, chantá imatá pay ruwarqa?

• ¿Imataq Jobjina, Diosman chiqa sunqu kanapaq yanapawasun?

• Job libro, ¿imatataq Satanasmanta yachachiwanchik?

[Tapuykuna]

[4 paginapi dibujo/foto]

Biblia, Jobmanta parlasqanqa, Diospa kamachiyninman churanakuy kasqanta yuyarichiwanchik

[6 paginapi dibujo/foto]

¿Imastaq Diosman chiqa sunqu kayninchikta pruebaman churanman?