Tukukuy chayamuptin, ¿maypitaq kananchik tiyan?

JEHOVÁ, kay pachamanta saqra runasta Armagendonpi chinkachiptin, chiqan kaqta ruwaqkunamanta, ¿imataq kanqa? Proverbios 2:21, 22 pʼitikuna nin: “Cheqanta kawsajkuna mana juchayojkunalla kay pachapi wiñaypaj tiyakonqanku. Juchasapasrí kay pachamanta wijchʼusqa kanqanku; ruwanankuta mana ruwajkunaqa kay pachamanta tʼirasqa kanqanku”.

Chaywanpis chiqan kaqta ruwaqkuna, ¿imaynatá salvakunqanku? ¿Maypitaq pakakunqanku? ¿Maypitaq kananku tiyan? Kay tapuykunaman kutichinapaqqa, Jehová tawa kutipi imatachus kamachisninta jarkʼananpaq ruwasqanmanta parlarisunchik.

Salvakunankupaq maypichus kanankuqa, may allin

Kay 2 Pedro 2:5-7 pʼitikunapiqa, Jehová imaynatachus Noeta, Lotta ima salvasqanmanta sutʼinchachkan: “[Diosqa] ñawpa runaspa juchasninkutapis manallataj pampacharqachu, maypachachus mana cheqan kajman jina kawsajkunata chinkacherqa jatun musphay parawan, chaypacha. Manachayqa cheqan kajta willaj Noeta waqaycharqa waj qanchis runastawan khuskata. Jinallatataj Sodomapi, Gomorrapi tiyakoj runastapis chinkachisqa kanankupaj juchacharqa, ninawan paykunata ruphachispa ushphaman tukunankukama. Ajinamanta yachacherqa mana cheqan kajman jina tiyakojkuna imapichus tukukunankuta. Jinapis cheqan runa Lotta chay wañuymanta ayqecherqa, pichus sonqompi mayta llakikorqa chay millayta ruwajkunaj sajra ruwasqasninkumanta, chayta”.

¿Imaynatá Noé, Jatun Paramanta salvakurqa? Dios nirqa: “Noqa tukuchisaj kay runasta. Paykunaj juchallikusqankurayku imaymana jucha kay pachaman juntʼan. Chayrayku tukuchisaj paykunata tukuy jallpʼantinta. Qanqa ruway uj arcata gofer maderamanta”, nispa (Gén. 6:13, 14). Noeqa, Jehová nisqanmanjina juk arcata ruwarqa. Qanchis pʼunchayllaña Jatun Para chayamunanpaq kachkaptintaq, Jehovaqa, Noeta, familianwan, animaleswan ima arcaman yaykunankuta nirqa. Qanchis pʼunchaypi arcap punkun wiskʼakuptinkamataq, ‘tawa chunka pʼunchayta, tawa chunka tutatawan pararqa’ (Gén. 7:1-4, 11, 12, 16). Chay arcapiqa, Noé, familian ima, ‘yakuniqta salvasqa karqanku’ (1 Ped. 3:20). Salvakunankupaq arca ukhuman yaykusqankuqa, may sumaq karqa. Imaraykuchus Jallpʼa patapi qhipakuspaqa mana salvakunkumanchu karqa (Gén. 7:19, 20).

Lotqa, mana Noejinachu arcata ruwanan karqa, manaqa iskay ángeles maymanchus ayqinanta nirqanku. Ñawpaqtaqa, Sodomapi familiaresninta maskʼananta nirqanku, chantá kayta kamachirqanku: “Kaymanta karuman pusakapuy”, nispa. Lot, familian ima, salvakunankupaqqa ‘urqusman’ ayqinanku karqa (Gén. 19:12, 13, 17).

Noé, Lot ima, Dios nisqanmanjina salvakunankupaq ruwasqankuqa, Jehová ‘chiqan kaqmanjina kawsaqkunata, ima ñakʼariymantapis librayta yachasqanta, saqra runastataq juicio pʼunchaypaq saqisqanta’ rikuchiwanchik (2 Ped. 2:9). Noé, Lot ima, salvakunankupaq maypichus pakakunankuqa may allin karqa: Noeqa arcaman yaykunan karqa, Lottaq Sodomamanta ayqinan karqa. Chayrayku salvakunanchikpaq, ¿juk lugarpunichu kanan tiyan? ¿Jehová kamachisninta atinmanchu mayllapipis kachkaptinku jarkʼayta, mana wak llaqtaman ayqiptinkupis? Kay tapuykunaman kutichinapaqqa, wakkunamantañataq parlarina.

Salvakunanchikpaq, ¿juk lugarpunichu kanan tiyan?

Jehovaqa, niraq chunka kaq ñakʼariyta Egiptoman apamuchkaspa, israelitasta, Pascua raymipi  juk corderota wañuchispa, yawarninwan punkusninkuman chʼaqchunankuta nirqa. Ajinamanta Jehovaqa, egipciosta wañuchichkaspa, chay yawarwan chʼaqchusqa punkusta rikuspa, mana israelitaspa wawasninta wañuchinanpaq. Chay chʼisillataq “Tata Diosqa Egiptopi wañuracherqa sapa wasipi egipciospa kuraj kaj churisninkuta, kamachina tiyanapi tiyasharqa, chay Faraonpa kuraj kaj churinta, presochasqa runa carcelpi kasharqa, chaynintimpata, jinallataj tukuy uywasninkoj phiwi uñasnintapis”. Rikusqanchikmanjina israelitasqa, wawasninkuta jarkʼanankupaq mana wak llaqtamanchu ayqirqanku (Éxo. 12:22, 23, 29).

Rahabmantañataq parlarina, payqa Jericó llaqtamanta phisu warmi karqa. Israelitasqa, Sumaq Jallpʼaman yaykuspa, chaypi tiyakuqkunata qharqunankupaqña kachkarqanku, Rahabtaq chay llaqtata israelitas thuñinankuta repararqa. Payqa, iskay watiqaq riq israelitasman, Israel llaqta Jericó llaqtaman yaykunankumanta runas mayta manchachikuchkasqankuta nirqa. Rahabqa, chay iskay watiqaqkunata wasinpi pakarqa, chay llaqtaman yaykuspa payta, familianta ima, mana wañuchinankutataq mañakurqa. Chay iskay watiqaqkunataq, familianta wasinpi tantananta, mana wañunankupaqtaq chay wasimanta mana lluqsimunankuta nirqanku (Jos. 2:8-13, 15, 18, 19). Chaymanta Jehovaqa, Josueta, chay llaqta thuñikunanta nirqa (Jos. 6:5). Arí, chaywanpis Rahab, familian ima chay wasipi pakakuchkarqanku. ¿Imaynatá salvakunkuman karqa?

Israelitasqa, Jericó llaqtaman yaykuchkaspa qhaparirqanku, pututusninkuta waqachirqanku ima. Josué 6:20 pʼiti nin: “Israelitas chay pututus waqamusqanta uyariytawan, kunkankoj atisqanta qhapariyta qallarerqanku. Chantá ujllata llajtaj perqasnenqa loqhekorqanku”. Jericop pirqasnin thuñikuchkaptinqa, mana pipis sayachiyta atirqachu. Jehovaqa, maypichus Rahab familian ima kachkarqanku, chay wasita jarkʼarqa manataq thuñikunanta saqirqachu. Chaymanta Josueqa, pikunachus ñawpaqta chay llaqtata watiqaq rirqanku chaykunata nirqa: “Kunanqa phisu warmi Rahabpa wasinman rispa, orqhomuychej payta, pininchus wasimpi kashan, chaykunatawan, payman juraspa nisqaykichejman jina” (Jos. 6:22). Rahab, wasinpi pakakuqkuna ima, salvakurqanku.

¿Imataq salvakunapaq astawan allin?

Jehová, Noeta, Lotta, Moisés tiemponpi israelitasta, Rahabta ima, imaynatachus salvasqan, ¿imatá yachachiwanchik? Kay saqra pachap tukuyniynin chayamuptin salvakunanchikpaq, ¿maypitaq pakakunanchik tiyan?

Noeqa arca ukhupi kasqanrayku salvakurqa. Chaywanpis ¿imaraykutaq Noé chay arca ukhupi kachkarqa? Jehovapi atienekusqanrayku nisqantataq kasukusqanrayku. Biblia, paymanta nin: “Ajinata Noeqa ruwarqa, Dios imaynatachus payman nisqanman jina” (Gén. 6:22; Heb. 11:7). Ñuqanchikrí, ¿Jehová kamachiwasqanchikmanjinachu ruwachkanchik? Noeqa,  runasman ‘chiqan kaqta willarqa’ (2 Ped. 2:5). Maypichus runaman Diosmanta willanchik chaypi, chay runas mana Diosta yupaychayta munaptinkupis, ¿Noejinachu runaman willaq rillanchikpuni?

Lotqa, Sodomamanta ayqispa salvakurqa. Chantapis Diospa ñawpaqinpi may allinpaq qhawasqa karqa, Sodomamanta, Gomorramanta kaqkuna saqra ruwasqasninkuta rikuspataq, sunqunpi mayta llakikurqa. Chay llaqtaspijina kunan tiempopis runasqa, millayta kawsachkanku. Chay saqra ruwayninkuta rikuspa, ¿Lotjinachu ñuqanchikpis sunqunchikpi llakikuchkanchik, chayri chay saqra ruwayninkumanchu yachakapuchkanchik? ‘Diospa ñawpaqinpi mana juchayuq, mana kʼamina’ kanapaqjina, ¿tukuy imatachu ruwachkanchik? (2 Ped. 3:14.)

Israelitaspa wawasninku, Rahab ima salvakunankupaqqa, wasi ukhupi pakakunanku karqa, chaypaqtaq paykunaqa kasukuyniyuq, iñiyniyuq ima, kananku karqa (Heb. 11:28, 30, 31). Jehovap angelnin egipciospa kuraq wawasninta wañuchichkaptin, israelitas wasi ukhumanta egipciosta ‘manchay sunqu nanayta waqaqta’ uyarispa, ¿imaynatachus sientekusqankupi tʼukurinkichu? Israelitasqa, kuraq wawasninkuta maytachá qhawachkarqanku (Éxo. 12:30). Rahabmanta parlaspa, ¿imaynatachus wasi kʼuchupi tukuyninku pakakusqankupi tʼukurinkichu? Tukuy chaypaqqa may iñiyniyuqchá kananku karqa, chayjina chʼaqwata uyarispa mana chaymanta correspa lluqsimunankupaq.

Tumpamantawan kay saqra pachap tukukuyninqa chayamunqa. Jehová, imaynatachus “phiñakuy pʼunchaynimpi” jarkʼanawanchiktataq mana yachanchikchu (Sof. 2:3). Chaywanpis mayllapipis kachkaptinchik jarkʼanawanchikta yachanchik. Jehovapi iñinanchik, payta kasunkunanchik ima, astawan sumaq. Chay pʼunchay chayamunankamaqa, Isaías “wasiykichejman yaykuychej” nispa nisqanta jatunpaq qhawana.

“Wasiykichejman yaykuychej”

Isaías 26:20 pʼiti nin: “Kunanqa, aylluymanta kajkuna, rispa, wasiykichejman yaykuychej, punkuykichejtataj wisqʼakamuychej. Chaypi uj pisita pakakuychej Tata Diospa kʼajaj phiñakuynin tukukunankama”. Ichá kay profeciaqa, kay 539 qayna Pacha watapi juntʼakurqa, medos, persas ima, Babiloniawan maqanakuchkaptinku. Yachakusqanmanjina, ichá Bibiloniaman yaykuchkaspa Persamanta Ciroqa, tukuyta wasinkuman yaykunankuta, manataq lluqsimunankuta ninman karqa, imaraykuchus soldadosninqa callespi puriq runasta wañuchinankupaq kamachisqa karqanku.

Ichá kunan tiempopipis kay “wasiykichejman yaykuychej” nisqa profeciaqa, kay pachantinpi Jehovamanta sutʼinchaqkunap, pachak waranqamanta astawan, qutuchakuykunasninkuwan ninakuchkanman. Chay qutuchakuykunaman rinanchikqa kawsayninchikpaq may allin, “jatun ñakʼariy” chayamunankamataq may sumaqllapuni kanqa (Apo. 7:14). Diosqa, llaqtanta kamachin “wasiykichejman yaykuychej” chaypitaq “Diospa kʼajaj phiñakuynin tukukunankama” pakakuychik nispa. Chayrayku qutuchakuykunata, chaypi tantakuyta ima, jatunpaq qhawayqa may allin. Apóstol Pablop nisqanta uyarina, pay nin: “Purajmanta kallpachanakuspa yanaparinakunachej, munanakuypi kawsananchejpaj, allin ruwaykunata ruwananchejpajtaj. Chaypajqa Diosta yupaychana tantakuytaqa ama saqe[na]chu, imaynatachus wakin saqenku, ajinata. Astawanqa kallpachanakuspa ujkuna ujkunata sonqosninchejta oqharinakuna, astawampis Señorpa jamunan pʼunchay qayllapiña kasqanta reparaspa” (Heb. 10:24, 25).

[7 paginapi dibujos/fotos]

Jehová, ñawpa tiempopi kamachisninta jarkʼasqanmanta, ¿imatá yachakunchik?

[8 paginapi dibujo/foto]

Kunan tiemponchikpi, jarkʼakunapaq ‘wasinchikqa’ qutuchakuykunasina