¿Sumaq ñantachu purichkanki?

“DIOSQA munakuymin.” Ajinata apóstol Juan, Diospa aswan sumaq kʼacha kayninmanta nirqa (1 Juan 4:8). Runasqa, Jehová Dios munakuwasqanchikrayku payman qayllaykuyta, amigon ima, kayta atinchik. Diospa munakuynin, ¿imapiwan ñuqanchikpi rikukun? Yachanchikjina, “imatachus munakusqanchikqa, imayna runachus kasqanchikta rikuchin”. Wak rimaykunapi nisunman, imatachus, pitachus munakusqanchikqa, paykunajina kananchikpaq tanqawasunman. Chantapis tiempomanqa, munakuwasqanchik runamanjina tukusunman. Dios, payman rikchʼakuqta ruwawasqanchikraykutaq, munakuyniyuq kanchik (Gén. 1:27). Chayrayku, apóstol Juan jinata qillqarqa: Diosta munakunchik “imaraykuchus payqa ñawpajta munakuwarqanchej”, nispa (1 Juan 4:19).

Tawa rimaykuna munakuymanta parlanapaq

Apóstol Pabloqa, munakuy, ‘aswan sumaq ñan’ kasqanta nirqa (1 Cor. 12:31). ¿Imaraykutaq munakuymanta ajinata nirqa? ¿Imayna munakuymantataq parlachkarqa? Yachanapaqqa, munakuy rimayta astawan ukhuncharina.

Ñawpa tiempopi griego qalluta parlaq runasqa, storgué, éros, filía, agápe nisqa rimaykunata, munakuymanta parlanankupaq uqhariq kanku. Bibliaqa, “Diospa munakuyninmanta” parlanapaq agápe rimayta uqharin. * Kay munakuymanta parlaspa, yachachiq William Barclay Palabras griegas del Nuevo Testamento libronpi nirqa: “Agape munakuyqa, yuyayninchikwan khuskachasqa kachkan. Manataq sunqunchikpi imapis jukllata rikhuriqchu, mana chayqa, mana tanqasqalla allin kaqta ruway. Chayrayku agape munakuyqa, ñuqallanchikmanta imatachus ruwaywan khuskachasqa kachkan”, nispa. Kaypi parlasqanchikmanjina agápe munakuyqa, yuyaychaykunawan kamachisqa munakuy chayri yuyaycharikuspa munakuy, niyta munan. Chaywanpis, kay munakuyqa, may sinchi kusiywan khuskachakun. Chantapis, ima ruwaykunatachus ñuqanchik allinpaq qhawasqanchikqa, mana allinpunichu kanman. Chayrayku, cristianospa munakuyninkuqa, Jehová Biblianiqta nisqanmanjina kanan tiyan. Agápe munakuyta, Bibliapi  rikhuriq wak laya munakuykunawan kikinchasun chayqa, imayna munakuytachus rikuchinanchikta yachasunchik.

Familiapi munakuy

Tukuypis, munanakuq khuskachasqa familiayuq kayta munasunman. Griegosqa, Storgué rimayta, familiapi munakuy kasqanmanta parlanankupaq astawan uqhariq kanku. Apóstol Pablo nirqajina, kunan tiempopi runasqa, “mana sonqoyojkuna” kanku, cristianostaqri familiaresninchikta munakunapaq kallpachakunchik (2 Tim. 3:1-4).

Kunan tiempo familiaspi munakuy mana kasqanqa, sutʼita rikukun. ¿Imaraykutaq may chhika warmis wawitankuta urqhuchikunku? ¿Imaraykutaq may chhika familias machu runasta saqirparillanku? ¿Imaraykutaq may chhika runas divorciakunku? Chiqamanta nisunman, “mana sonqoyojkuna” kasqankurayku.

Storgué munakuy, sunqumanta lluqsisqanrayku, imaynatachus chay munakuyta rikuchiyta allinta yachananchik tiyan, imaraykuchus Bibliaqa, “tukuy imamanta nisqaqa runaj sonqonmin aswan chʼawka” kasqanta nin (Jer. 17:9). Familianchikta munakuyqa, sunqumanta lluqsin. Pabloqa, juk qusa agápe munakuyta warminman rikuchinanta nirqa. Chantapis, chay munakuyta, Cristo qutuchakuyta munakusqanwan kikincharqa (Efesios 5:28, 29). Kay munakuyqa, familiata Qallarichiq Jehová Diospi sayasqa kachkan.

Tatas, kay iskay munakuykunata khuskachaspaqa, wawasninku ima saqrata ruwaptinkupis, mana qhawallanqankuchu. Mana chayqa, imatachus tatasjina ruwananku kasqanta, munakuywan juntʼanqanku (Efe. 6:1-4). Chantapis, chiqa munakuyqa, machituña tatasninchikta yanapanapaq, tanqawasunchik.

Qhariwan warmiwan munanakusqanku, Bibliap yuyaychasqan ima

Juk qhariwan, juk warmiwan munanakusqankuqa, Diosmanta juk tʼinka (Pro. 5:15-17). Chaywanpis, Bibliata qillqaqkunaqa, mana éros rimaytachu, chay munakuymanta parlanankupaq, uqharirqanku. ¿Imarayku? Ñawpaq wataspi, La Atalaya revista nisqanmanjinaqa: “Ñawpa tiempopi griegosqa, chay munakuymanta pantasqata yuyaq kanku. Paykunaqa, Eros nisqata diostajina yupaychaq kanku, altarninman kʼumuykukuq, uywasta ima, qʼulachiq kanku. [...] Chantapis, chay yupaychayqa, qharista, warmista ima, khuchichakuyllaman, millay ruwaykunaman ima, aparqa. Ichapis chayrayku, Bibliata qillqaqkunaqa éros rimayta mana uqharirqankuchu”. Juk qharita chayri juk warmita rikchʼaynillanta qhawaypi mana urmanapaqqa, Bibliap  yuyaychasqanwan chay munakuyta khuskachananchik tiyan. ¿Ajinatachu ruwachkanki?

Wayna chayri sipas kachkaspaqa, qhariwarmijina puñuykuyta munay, mayta yapaykukun, chay tiempopiqa, Bibliap yuyaychasqanta llimphu kananchikpaq kasukunanchik tiyan (Col. 3:5). Cristianosqa, casarasqa kawsayta Jehová Dios rikhurichisqanrayku, may valorniyuq regalotajina qhawanchik. Jesús casarasqa kaqkunamanta parlaspa nirqa: “Diospa ujchasqanta ama runaqa tʼaqachunchu”, nispa (Mat. 19:6). Chayrayku, casarasqa kawsayta, jatunpaq qhawananchik tiyan. Chʼampaykuna rikhuriptinqa, mana tʼaqanakuyta maskʼanchikchu, mana chayqa, cristianojina kʼacha kaykunata rikuchinapaq sunqunkumantapacha kallpachakunchik. Ajinata ruwasqanchikqa, kusisqa kawsakunanchikpaq yanapawasun (Efe. 5:33; Heb. 13:4).

Amigosta munakuy

¡Mana amigoswan kawsayqa, llakiy kanman! Biblia nin: “Uj kawsaqe tiyan, wawqemantapis aswan munakuyniyoj”, nispa (Pro. 18:24). Jehovaqa, sumaq amigosniyuq kananchikta munan. Bibliaqa, Davidwan, Jonatanwan, may sumaq amigos kasqankuta nin (1 Sam. 18:1). Chantapis, Jesús, apóstol Juanta ‘munakusqanta’ nillantaq (Juan 20:2). Griego qallupi filía rimayqa, amigoswan munanakuymanta parlanapaq uqharikun. Kay munakuytaqa, qutuchakuypi wakin hermanosninchikman rikuchinchik, chaywanpis 2 Pedro 1:7 yuyarichiwanchik, ‘hermanosjina’ munakuyman (griego qallupiqa filadelfía rimay nikun, filadelfía rimaytaq, fílos [munakuy], adelfós [hermano] rimaykuna jukchakusqanmanta jamun) agápe munakuyta yapananchikta. Piwanpis amigosllapuni kananchikpaqqa, kay yuyaychaymanjina kawsakunanchik tiyan. Chayrayku allin kanman, filía munakuyninchik, Diospa yuyaychasqanmanjinachus manachus kasqanpi tʼukuriy.

Chantapis, Bibliap nisqanmanjina ruwasun chayqa, mana amigosnillanchiktachu allinpaq qhawasun, nitaq pantasqankutapis qhawallasunchu, astawanpis, tukuymanta maychus kaqllata suyasun. Chantapis, amigosta tarinapaq mana pimanpis llunkʼukusunchu. Astawanpis, sumaq amigosta maskʼayta yachasun, imaraykuchus “sajra runaswan pureyqa kʼacha ususta chinkachin” (1 Cor. 15:33).

Munakuyqa tukuy imata jukchayta atin

Cristianostaqa, munakuy jukchawanchik. Apóstol Pablo qillqarqa: “Munakoyqa [agápe] tukuy sonqo kachun. [...] Hermanos jina tukuy sonqo munanakuychej”, nispa (Rom. 12:9, 10). Arí, cristianosqa, “tukuy sonqo” munanakunku, mana simillamantachu. Chantapis, mana sunqunchikwan munakuyllachu, manaqa Bibliap yuyaychasqanmanjina sumaq sayasqa kachkan. Pabloqa, kay pʼitipi filadelfía rimayta uqharin, chaytaq ‘hermanosjina munanakuy’ nisqaman tikrachikun, filóstorgos rimaytaq, fílos, storgué rimaykunamanta jamun, tikrachikuntaq ‘tukuy sunqu munanakuy’ nisqa rimayman. Juk yachayniyuq runa nisqanmanjinaqa, hermanosjina tukuy sunqu munanakuyqa, “kʼachamanta munakuyta rikuchiy, kʼacha kay, khuyakuyniyuq kay chayri pitapis yanapariq kay”, niyta munan. Kay munakuyta, agápe munakuywan khuskachaptinchikqa, kʼachata hermanosjina kawsakusunchik (1 Tes. 4:9, 10). Filóstorgos rimaytaqrí (‘tukuy sunqu munanakuy’), juk kutillata Bibliapi rikhurin, juk familiapi munanakuspa kʼachata kawsakusqankumanta, parlanapaq uqharikun.

Chiqa cristianostaqa, familiajina, amigosjina, Bibliap yuyaychasqanmanjina ima, munanakusqannchik jukchawanchik. Chantapis Diospa llaqtanqa, mana juk empresajinachu, mana chayqa, jukchasqa familiajina Jehovata yupaychan. Ñuqanchikwan khuska Jehovata yupaychaqkunataqa, hermanos nispa ninchik, imaraykuchus paykunataqa, familianchiktajina, amigosninchiktajinataq qhawanchik. Chayrayku, Bibliap yuyaychasqanmanjinapuni hermanosninchikta qhawanchik. Chantapis, munakuyninchikta astawan yapana, Diospa llaqtan jukchasqallapuni kananpaq (Juan 13:35).

[Sutʼinchaynin]

[12 paginapi sutʼinchaynin]

¿Imaynatá munakuyninchikta Diospa llaqtan jukchasqa kanallanpaqpuni yapasunman?