Chʼampaykuna kaptinpis kusisqallapuni kana
Chʼampaykuna kaptinpis kusisqallapuni kana
“[Jehová,] qampi pakakojkuna; kusisqapuni kachunku qan paykunata waqaychasqaykirayku.” (SAL. 5:11.)
1, 2. a) ¿Imastaq tukuyta ñakʼarichiwanchik? b) Cristianos, ¿ima chʼampaykunatawantaq muchunanchik tiyan?
JATUN maqanakuykuna, mana chiqan ruwaykuna, jallpʼa ikhakuykuna, sinchi wayra, sinchi para, wakchayay, unquykuna, wañuy ima, tukuyta ñakʼarichiwanchik. Pablo nirqajina, yachanchik “kunankama Diospa tukuy ruwasqan nanaywan ayqosha[sqanta], uj nacechikoj warmi jina” (Rom. 8:22). Chantapis, juchasapas kasqanchikrayku, pantasqanchikmanta llakikunchikpuni, chayrayku rey Davidjina nisunman: “Tukuy sajra kayniy ñatʼushawan. Uj llasa qʼepita jina mana apayta atinichu”, nispa (Sal. 38:4).
2 Chaywanpis chiqa cristianosqa, wak chʼampaykunatawanraq muchunchik (Luc. 14:27, Dios Parlapawanchej). Yachachiqninchik Jesusjina, chiqnisqas, qhatiykachasqas ima, kanchik (Mat. 10:22, 23; Juan 15:20; 16:2). Chayrayku musuq pachapi kawsayta, bendicionesninta japʼiyta ima, suyachkaspa, Jesusjina ruwayta munanchik chayqa, mayta kallpachakunanchik tiyan, manataq saykʼunanchikchu tiyan (Mat. 7:13, 14; Luc. 13:24).
3. Dios, kay tiempopipis kusisqa kawsananchikta munasqanta, ¿imaynatá yachanchik?
3 Chantá, ¿wañupunanchikkamachu ñakʼariypi, llakiypi ima, kawsananchik tiyan? Mana. Jehovaqa, munaynin juntʼakunanta, kay pachap tukukuynin chayamunanta ima, suyachkaptinchik, kusisqa kawsakunanchikta munan. Bibliaqa, Diospa kamachisnin kusisqas kasqankuta, achkha kutispi rikuchin (Isaías 65:13, 14, ñawiriy). Sutʼincharinapaq, Salmo 5:11 pʼiti nin: “Kusikuchunku qampi pakakojkuna; kusisqapuni kachunku qan paykunata waqaychasqaykirayku”, nispa. Kaypi rikunchikjina, chʼampaykuna, llakiykuna ima, kaptinpis, kusisqa, sunqu juntʼasqa, sunqu tiyaykusqa ima, kawsakuyta atisunman. Imaynatachus Biblia, chʼampaykuna kaptinpis, kusisqallapuni kanapaq yanapawasqanchikta qhawarina.
Jehovaqa, ‘kusikuyniyuq’ Dios
4. Kamachiyninta qhisachaptinku, ¿sunqunta Dios nanachikunchu?
4 Jehová imaynachus kasqanpi tʼukurina. Payqa, tukuy atiyniyuq, ni piqpa yanapanta necesitanchu. Chantapis, tukuy ima atiyninpi kachkan. Chaywanpis, juknin churin contranpi uqharikuspa Satanasman tukuptin, aswan qhipamantaq wak angelespiwan wasanchaptinku, maytachá sunqun nanarqa. Chantá, Adanwan Evawan wasanchaptinku, mirayninkumanta may chhika runas, Kamachiyninta qhisachaptinku ima, kikillantataqchá nanachikurqa (Rom. 3:23).
5. ¿Imastaq Jehovap sunqunta nanachillantaq?
5 Satanasqa, kay tiempopi ni jaykʼaqjina Jehovaman astawan churanakuchkan. Jehovaqa, suqta waranqa watastaña lanti yupaychayta, saqra kawsayta, wañuchinakuyta, khuchichakuyta ima, rikuchkan (Gén. 6:5, 6, 11-13). Chantapis, contranpi llullakuspa parlasqankuta, saqrata rimasqankuta ima, rikullantaq. Wakin kutiqa, kamachisninpis contranpi sayaykuspa sunqunta nanachillarqankutaq. Kay pʼiti ninjina, “[israelitasqa] mashkha kutista Diospa contrampi sayaykorqanku, chʼin pampapitaj payta phiñacherqanku. Watejmanta Diosta pruebaman churallarqankutaj. Israelpa santo Diosnimpa sonqonta nanacherqanku” (Sal. 78:40, 41). Rikunchikjina Jehovaqa, llaqtan qhisachaptin, mayta sunqunta nanachikun (Jer. 3:1-10). Chaywanpis, kamachisnin llakiykunata rikusqankumanta, llakikullantaq (Isaías 63:9, 10, ñawiriy).
6. ¿Imaynatá Dios, llakiykunata atiparqa?
6 Chaywanpis Jehovaqa, ni jaykʼaqpis llakiywan atipachikunchu. Payqa, ima chʼampay rikhuriptinpis, mana astawan yapakunanpaq, usqhayllata allinchayta maskʼan. Chantapis, munaynin juntʼakunanpaqpuni, imatachus ruwananpi tʼukurirqa, chaymanjinataq ruwarqa. Jinata ruwasqanrayku kusisqallapuni, chayrayku kamachiynin jatunchasqa kananta, chiqa sunqu kamachisnintaq, sumaq bendicionesta japʼinankuta, kusiywan suyachkan (Sal. 104:31). Arí, tukuy imata contranpi ruwaptinkupis, Diosqa, ‘kusisqallapuni’ (Sal. 16:11).
7, 8. Imapipis mana allin riwaptinchik, ¿imaynatá Jehovajina ruwasunman?
7 Ñuqanchikqa, mana Jehovajinachu chʼampaykunata usqhayllata allinchayta atinchik, chaywanpis imaynatachus chʼampaykunata atipasqanmanta yachakusunman. Imallatapis mana allinta ruwayta atiptinchikqa llakikunchik, chaywanpis llakisqallapuni kananchikqa, mana allinchu. Diospa rikchʼayninman ruwasqa kasqanchikrayku, tʼukurispa yachaywan imatapis ruwayta atinchik. Arí, chʼampayninchikpi tʼukuriyta atisunman, imaynamantachus chay chʼampayta atipananchikpipis.
8 Wakin chʼampaykunataqa, munaspapis manapuni allinchayta atisunchu, chayta yuyariyqa, mayta yanapawasun. Imaraykuchus chay chʼampaykunallapi tʼukuptinchikqa, llakiyllata yapakusunman, Jehovatapis, manaña kusiywanchu yupaychasunman. Juk chʼampayta allinchanapaq tukuy atisqanchikta ruwaspaqa, manaña anchata chaypi yuyanachu, astawanqa wak ruwaykunapiñataq, yuyana. Kunanqa, Diospa ñawpa tiempo kamachisninmanta parlarina.
Maychus kaqllata yuyana
9. Jatun llakiypi kaspa, ¿imatataq Ana ruwarqa?
9 Anapi tʼukurina, payqa profeta Samuelpa maman karqa. Anaqa, mana wawasniyuq kayta atirqachu, chayrayku mayta llakikurqa, asipayasqataq karqa. Wakin kutispiqa, pʼunchaynintinta waqaq, manataq mikhuqchu (1 Sam. 1:2-7). Juk kutiqa, Diosta yupaychana toldoman rispa, “sonqon ukhupi may llakisqa kasqanrayku”, “waqaspa, [...] Tata Diosmanta mañakoj churakorqa” (1 Sam. 1:10). Jehovaman chay llakiyninta willakusqantawantaq, sacerdote Elí payman qayllaykurqa, ajinatataq nirqa: “Sonqochakuspa ripuy; Israelpa Diosnintaj uyarisuchun chay tukuy mañakusqaykita”, nispa (1 Sam. 1:17). Anaqa, tukuy atisqanta ruwasqanta yacharqa. Chantapis, wawasniyuq kananqa mana payllamantachu kasqanta yachasqanrayku, “kutiporqa maynintachus jamusqanta. Chantá mikhorqa, manañataj llakisqachu karqa” (1 Sam. 1:18).
10. ¿Imatataq Pablo, juk chʼampayta mana atipayta atispa ruwarqa?
10 Apóstol Pablopis, chʼampaypi tarikuspa kikillantataq ruwarqa. Payqa, “aycha[n]pi uj ayjonwan jina tʼojsisqa karqa”, ima chʼampayniyuqpunichus kasqantaqa, mana yachanchikchu, chaywanpis mayta ñakʼarichiq (2 Cor. 12:7). Pabloqa, chay chʼampayninta chinkachinanpaq, tukuy imata ruwarqa. Jehovap yanapaynintapis, kimsa kutita mañakurqa. Chaywanpis Diosqa, ‘aychanpi juk ayjonjina’ chʼampayninta, mana chinkachinanta nirqa. Pablotaq, chayta japʼikuspa Diospaq astawan llamkʼarqa (2 Corintios 12:8-10, ñawiriy).
11. ¿Imaynamantá mañakuy, chʼampaykunata atipanapaq yanapawasunchik?
11 Jehová, ni Anap, ni Pablop chʼampaynintapis chinkachisqan, ¿niytachu munan llakiyninchikta mana willanata? Mana (Sal. 86:7). Astawanpis, Biblia nin: “Ama imamantapis phutikuychejchu, astawanqa Diosmanta mañakuspaqa, imatachus munasqaykichejta mañakuychej, tukuy imamanta graciasta qospallapuni”, nispa. Chantá, ¿imaynatá mañakuyninchikman kutichiwasun? Biblia nin: “Diosqa chay mana unanchay atina sonqo tiyaykuyninta sonqosniykichejman churanqa, chaytaj sonqoykichejta, yuyayniykichejtawan waqaychanqa Cristo Jesuspi”, nispa (Fili. 4:6, 7). Rikunchikjina, Jehovaqa mana chʼampaykunasninchikta chinkachinqapunichu, chaywanpis saqra yuyaykunamanta yuyayninchikta jarkʼaspa, mañakuyninchikman kutichiwanchik. Chayrayku, Diosman llakiyninchikta willaptinchikqa, llakisqallapuni kay, mana allinchu kasqanta reparakuyta atisunchik.
Diospa munayninta ruwaspa kusikunachik
12. ¿Imaraykutaq llakisqallapuni kananchik mana allinchu?
12 Bibliaqa nin: “Sichus ima llakiypi rikhurispa llawchʼiyawaj chayqa, ajinamanta rikuchinki kallpayki pisi kasqanta”, nispa (Pro. 24:10). Chantá nillantaq: “Sonqo llakisqa kajtin[qa], espiritupis mana kallpayoj”, nispa (Pro. 15:13). Wakin cristianosqa, sunqu pʼakisqa kasqankurayku, manaña Diospa Palabranta ñawirinkuchu, nitaq chaypi tʼukurinkuchu. Chantapis, manaña tukuy sunquchu mañakunku, hermanosmantapis karunchakunku. Arí, llakisqallapuni kayqa, mana allinchu (Pro. 18:1, 14).
13. ¿Ima ruwaykunataq kallpachawanchik, kusichiwanchik ima?
13 Chantapis, chʼampayninchik allinchakunanta yuyayqa, wak ruwaykunapi tʼukurinapaq yanapawasun. Chaykunataq kusichiwasunman, sunqunchiktapis juntʼanman. Sutʼincharinapaq, rey Davidqa, jinata qillqarqa: “Diosníy, tukuy sonqo munayniykita ruwayta munani”, nispa (Sal. 40:8). Chayrayku imallapipis mana allin riwaptinchikqa, astawan Diosta yupaychaypi ruwaykunasninchikta ruwananchik tiyan, imaraykuchus chay ruwaykunaqa, mana llakiypi urmanapaq jampijina yanapawasun. Jehovaqa, Palabranta ukhunchaspallapuni, kusisqa kananchikta yachachiwanchik (Sal. 1:1, 2; Sant. 1:25). Chantapis Bibliata ñawirispa, tantakuykunaman rispa ima, ‘kʼacha parlaykunata’ ukhunchanchik, chaykunataq kusichiwanchik, kallpachawanchik ima (Pro. 12:25; 16:24).
14. ¿Jehová imata quwasqanchiktaq kusichiwanchik?
14 Diosqa, tukuy imata kusisqa kananchikpaq quwanchik. Jukninqa, salvacionta quwasqanchik (Sal. 13:5). Chantapis, kay tiempopi ima llakiypi kaspapis payta maskʼaptinchikqa, bendecinawanchikta yachanchik (Eclesiastés 8:12, ñawiriy). Profeta Habacucpis, chayta yachallarqataq, chayrayku nirqa: “Kusiywan juntʼa kasaj Salvawajniy Tata Diosrayku. Amapis higo sachʼas tʼikachunkuchu, amapis uvas poqochunchu nitaj olivospis; amapis chajras poqochunkuchu, tropamanta ovejaspis tukukapuchunku, amañapis wakas kachunkuchu corralespi” (Hab. 3:17, 18).
“¡Kusikuyniyojmin chay jina Señor Tata Diosniyoj aylloqa!”
15, 16. Imastachus Dios kusikunanchikpaq quwasqanchikmanta parlariy.
15 Jehovaqa, kusisqa kawsakunanchikta munasqanrayku, allin imasta quwanchik. Salomonqa ajinata qillqarqa: “Noqa yachani imachus runapaj aswan allin kasqanta: Payqa kusikunan, kawsaynimpitaj aswan allin imasta ruwanan ima. Ajinallatataj Diosqa tukuy runasman atiyta qon mikhunankupaj, ujyanankupaj, trabajonkuwan tarisqankupi kusikunankupajtaj”, nispa (Ecl. 3:12, 13). Arí, wakkunata yanaparispaqa, “aswan allin imasta ruwa[chkanchik]”. Jesuspis, wakkunaman qurispa aswan kusiyta tarisqanchikta nirqa. Chayrayku, juk cristiano Jehovata kusichinanpaq kallpachakuspapis, warminwan, wawasninwan, tatasninwan, wak familiaresninwan ima, kʼacha kaptinqa, sunqu juntʼasqa kayta atin (Pro. 3:27). Jinallatataq kusikun, qutuchakuypi hermanoswan kʼacha kaptin, willayman riptin, waqyarikuyta, perdonayta ima yachaptinpis (Gál. 6:10; Efe. 4: 31, 32; 1 Ped. 4:8, 9).
16 Eclesiastés libropi, mikhuna, ukyana ima, runata kusichisqanta ñawirinchik. ¿Imatá chaymanta yachakunchik? Chʼampaykuna kaptinpis, Jehová imastachus quwasqanchikwan, kusisqa kawsaykuyta atisqanchikta. Chantapis, kay jallpʼapi tukuy imata kusisqa kananchikpaq churapuwanchik. Janaqpacha pukayachkapta, sachʼasta, urqusta, allqu uñitasta pukllaqta rikuspa ima, ¿maykʼaqllapis kusirikurqankichu? Kaykunapi tʼukurispaqa, tukuy ima allin kaqta Quwaqninchikta, astawan munakunchik.
17. a) ¿Imaynatá chʼampaykunasninchik tukukunqa? b) ¿Imataq kunan tiempopi sunquchawanchik?
17 Diosta munakuptinchik, kamachiykunasninta kasukuptinchik, Jesuspa wañuyninpi iñiptinchik imaqa, tumpamantawan tukuy chʼampaykunasninchik tukukapunqa, wiñaypaqtaq kusisqas kawsakusunchik (1 Juan 5:3). Chay pʼunchay chayamunankamaqa, Jehová llakiypi yanapanawanchikta yachaspa sunquchakuna. Davidpis ajinata sunquchakurqa: “Khuyakuyniykipi maytapuni kusikusaj. Qan rikunki llakiyniyta, yachankitaj phutikuyniyta” (Sal. 31:7). Arí, Jehovaqa mayta munakuwanchik, chayraykutaq ñakʼariykunamanta kacharichiwasun (Sal. 34:19).
18. ¿Imaraykutaq Diospa llaqtan kusisqa kayta atin?
18 Dios munayninta juntʼanankamaqa, payjina kusisqallapuni kanachik. Ama ima llakiykunapis, Diospa llamkʼayninchikta pisiyachinanta saqinachu. Chʼampaykunata atipanapaqtaq, yuyayninchikta, yachayninchikta ima allinta apaykachana. Jehovaqa, sunqunchikwan mana atipachikunapaq, ñakʼariykunata pisiyachinapaq ima, yanapawasun. Chayrayku, tukuy ima quwasqanchikwan kusisqa kawsakunachik. Paypa qayllanpi kasunchik chayqa, kusisqallapuni kawsakusunchik. Kay Salmo 144:15 pʼiti nisqanmanjina: “¡Kusikuyniyojmin chay jina Señor Tata Diosniyoj aylloqa!”.
Yachakusqanchikta yuyarina
• Chʼampaykuna kaptin, ¿imaynatá Jehovajina kusisqallapuni kasunman?
• Chʼampaykuna kaptin, ¿imaraykutaq allin yuyayniyuq kananchik tiyan?
• ¿Imaraykutaq llakiykuna kaptinpis, Diospa munayninta kusisqa ruwasunman?
[Tapuykuna]
[16 paginapi dibujos/fotos]
Saqra ruwaykunaqa, Jehovap sunqunta nanachin
[Maymantachus foto urqhukusqan]
© G.M.B. Akash/Panos Pictures
[18 paginapi dibujos/fotos]
Jehová Diosqa, kusisqa kanapaq tukuy imata quwanchik